Bu araştırma halkla ilişkiler faaliyetlerinin sağlık kurumlarının imajı üzerindeki rolü ile sınırlıdır. Araştırmada anket, veri toplama aracı olarak kullanılmış ve 15 Nisan 2019-15 Mayıs 2019 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın uygulama aşamasında örneklem seçimi Konya merkez ilçelerdeki kamu hastaneleri, üniversite hastaneleri ve özel hastanelerden hizmet almış ya da hizmet alan 18 yaş üstü hastalarla sınırlıdır.
3.1.5. Yöntem
Halkla ilişkiler faaliyetlerinin kurum imajı üzerindeki rolünü sağlık kurumları özelinde ortaya koymayı amaçlayan alan araştırma yöntemlerinden yüz yüze anket tekniği kullanılmıştır.
3.1.5.1.Soru Formu ve Ölçüm Araçları
Araştırmanın uygulama bölümü için ortaya çıkan veriler, 46 sorudan meydana gelen anket soru formunun katılımcılarca verilen cevaplarından elde edilmiştir. Soru formu üç bölümden oluşmaktadır. Çalışma için hazırlanan formu katılımcılar tarafından anlaşılabilecek şekilde, konu ile ilgili daha önce yapılmış araştırmalardan faydalanarak oluşturulmuştur.
Balcı ve Tarhan‟ın 2007 yılında yaptıkları “Hastane Tercihinde Etkili Olan Değişkenler: Halkla İlişkilerin Rolünü Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma” isimli çalışma, Bayın‟ın 2013 yılında “Hastanelerde Kurumsal İmaj Ve Hasta Bağlılığı İlişkisi: Ankara Eğitim Ve Araştırma Hastanesi İle İbni Sina Hastanesi'nde Bir Uygulama” isimli çalışması ve Canöz ve Ayhan‟ın 2006 yılında II. Halkla İlişkiler Sempozyumunda sunulan ve yayımlanan “Hastaların Hastane Tercihinde Etkili Olan Halkla İlişkiler Faaliyetleri” isimli çalışmada kullandıkları ölçekten faydalanılmıştır.
Anket formu, Konya‟da ikamet eden toplam 50 vatandaş üzerinde pilot çalışmaya tabi tutulmuş; anket formunun anlaşılabilirliği açısından soru formu yeniden gözden geçirilmiştir. Son hali verilen ve toplam 46 sorudan oluşan anket formuyla yürütülen alan araştırması, 15 Nisan 2019- 15 Mayıs 2019 tarihleri arasında
Konya‟da gerçekleştirilmiştir. Araştırmada toplamda 500 katılımcı ile anket yapılmıştır. Daha sonra 6 katılımcının cevapları araştırmanın güvenirlik ve geçerliliği açısından sorun teşkil ettiği için değerlendirme dışında tutulmuştur. Alana uygulanan soru formlarındaki veriler bilgisayar ortamına aktarılmış olup analizler dijital ortamda gerçekleştirilmiştir.
Üç bölümden oluşan anket formunun ilk bölümünde ankete katılanların hastane tercih faktörleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Bunun için 37 maddeden oluşan 5‟li likert (1= Hiç Önemli Değil , 2= Önemli Değil, 3= Biraz Önemli, 4= Önemli 5= Çok Önemli) tipindeki ölçek kullanılmıştır. Bu ölçeğin güvenilirliği için Cronbach‟s α katsayısı ,886‟dır.
Soru formunun ikinci bölümünde katılımcıların tercih ettiği sağlık kurumları, hastaneye gitme sıklıkları ve sosyal güvenceleri sorularak sağlık hizmeti kullanım pratikleri öğrenilmek istenmiştir.
Anketin son bölümü olan üçüncü bölümündeki 6 soru ile katılımcıların demografik özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır.
Tablo 6: Anket Soru Formu Ġçerik Dağılımı
Soru Türleri Soru
Sayısı Ölçekteki Sıra Aralığı Hastane Tercih Faktörleri 37 1-37 Sağlık Hizmeti Kullanım Pratikleri 3 38-40 Demografik Özellikler 6 41-46
3.1.5.2.Verilerin Analizi ve Kullanılan Testler
Araştırmada ilk aşamada 500 katılımcı ile anket yapılmıştır. Daha sonra 6 katılımcının cevapları araştırmanın güvenirlik ve geçerliliği açısından sorun teşkil ettiği için değerlendirme dışında tutulmuştur. Toplam 494 veri, SPSS 25.0 paket programı yardımıyla kodlanmış ve istatistiksel analizi gerçekleştirilmiştir. İstatistiksel analizde, frekans analizi, betimsel analiz, faktör analizi, hipotezleri test etmek amacıyla korelasyon analizi, parametrik testler olan bağımsız örneklem t-testi ile tek yönlü Anova testleri gerçekleştirilmiştir. Diğer taraftan, parametrik testlerin
kullanılması için verilerin normal dağılım göstermesi gerekmektedir. Araştırmada verilerin normal dağılımlarını tespit etmek amacıyla, skewness (çarpıklık) ve kurtosis (basıklık) değerlerine bakılmıştır. Bu değerlerin yorumlanmasında Tabachnick ve Fidell (2012)‟in “-1.5 ve + 1.5 değerleri arasındaki verilerin normal dağılım için kabul edilebilir seviyede olduğu” önermesi dikkate alınmıştır.
Likert ölçeğinde yargı eşit parçalara bölünür (İslamoğlu, 2009: 146). Belirlenen deyişler içinden tutum ifadesi olabilecek seçenekler belirlenir ve ölçme ifadesi olarak bu seçenekler sıralanır (Kıncal, 2010 : 142).
Frekans Analizi: Katılımcıların cinsiyet, mesleki durum, eğitim düzeyi, aylık ortalama gelir düzeyi, sosyal güvenceleri, daha çok hangi sağlık kuruşunu tercih ettikleri, hastaneye girme sıklığı, medeni durum ve yaşlarına ilişkin dağılımlarını tespit etmek amacıyla frekans analizinden yararlanılmıştır (Tarhan, 2011: 257).
T-Testi: İki bağımsız ölçümle elde edilmiş iki ayrı ortalama arasındaki ayırımın
anlamlı olup olmadığını tespit etmek için kullanılan bir istatistik test etme yoludur (Arslantürk, 2001: 140)
Korelasyon Analizi: Hem bağımsız değişkenler arasında hem de bağımsız değişkenlerle bağımlı değişkenler arasında, var olduğu bilinen ilişkinin gücünü ve yönünü gösteren analiz tekniğidir (İslamoğlu, 2009: 249). +1, -1 arasında değer alır.
Betimsel analiz: Bu analiz türünde elde edilen verilier daha önceden belirlenen temalara göre özetlenir ve yorumlanır. Görüşülen ve gözlenen bireylerin görüşlerini çarpıcı bir biçimde yansıtmak amacıyla doğrudan alıntılara sık sık yer verilir. Amaç elde edilen bulguları düzenlenmiş ve yorumlanmış bir biçimde okuyucuya sunmaktır (Kıncal, 2010 : 188).
Faktör Analizi: Değişkenler arasındaki ilişkilere dayanarak çok sayıdaki değişkeni daha az sayıdaki değişkene indirebilen çok değişkenli bir analiz tekniğidir. Belirli bir olay karşısında bireylerin takındıkları tutumlar bu analiz tekniğiyle gruplandırılabilir. Değişkenler arasındaki ilişkinin doğrusal olduğu varsayımına dayanır (İslamoğlu, 2009: 228- 229).
Anova Testi: Tek (yönlü) faktörlü varyans analizi, ilişkisiz iki ya da daha fazla örneklem ortalaması arasındaki farkın sıfırdan anlamlı bir şekilde farklılaşıp farklılaşmadığını test etmek üzere uygulanmaktadır (Büyüköztürk, 2019: 48).
Anova çoklu karşılaştırmalarında fark çıkan faktörlerde farkın kaynağını belirlemek için; eğer veriler homojen yapıda dağılım gösteriyorsa ve örneklemdeki grup sayıları biraz farklı ise Gabriel testi, yine veriler homojen yapıda ve örneklemdeki grup sayıları çok farklı ise Hochberg testi ve son olarak, eğer veriler homojen yapıda değilse Games-Howell testleri kullanılmıştır (Field, 2009: 375).