Sürekli Öfke ve Öfke Ġfade Tarzı Ölçeğinden Elde Edilen Verilere

AraĢtırmada ilk olarak sürekli öfke ve öfke ifade tarzı ölçeğinden elde edilen veriler cinsiyet değiĢkenine göre bağımsız t testi ile test edilerek sonuçlar Tablo 14‟te verilmiĢtir.

Tablo 14. Bedensel Engelli Bireylerin Cinsiyet DeğiĢkenine Göre Öfke Düzeyleri

Cinsiyet n _X s.s t p

Sürekli Öfke Alt Boyutu Kadın 286 2,23 0,54 0,853 0,394 Erkek 344 2,19 0,53

DıĢa Vurulan Öfke Alt Boyutu Kadın 289 2,61 0,56 -1,052 0,293 Erkek 345 2,66 0,56

Kontrol Altına AlınmıĢ Öfke Kadın 289 2,64 0,55 0,611 0,542 Erkek 345 2,62 0,56

Ġçte Tutulan Öfke Kadın 289 2,62 0,56 -0,212 0,833

Erkek 345 2,63 0,58

değeri = 0,853 P=0,394>0.05]. BaĢka bir değiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin cinsiyete dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan sürekli öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımamaktadır.

Cinsiyet değiĢkeni açısından, ölçeğin alt boyutlarından dıĢa vurulan öfke alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olmadığı saptanmıĢtır [ t değeri = -1,611 P=0,542>0.05]. BaĢka bir değiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin cinsiyete dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan dıĢa vurulan öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımamaktadır.

Cinsiyet değiĢkeni açısından, ölçeğin alt boyutlarından kontrol altına alınmıĢ öfke alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olmadığı saptanmıĢtır [ t değeri = - 1,052 P=0,293>0.05]. BaĢka bir değiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin cinsiyete dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan kontrol altına alınmıĢ öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımamaktadır.

Cinsiyet değiĢkeni açısından, ölçeğin alt boyutlarından Ġçte tutulan öfke alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olmadığı saptanmıĢtır [ t değeri = -0,212 P=0,833>0.05]. BaĢka bir değiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin cinsiyete dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan içte tutulan öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımamaktadır.

Genel anlamda bakıldığında cinsiyet değiĢkeni acısından sürekli öfke-öfke ifade tarzları acısından bedensel engelli bireylerin öfke düzeylerine iliĢkin hiçbir alt boyutta anlamlı bir farklılığa rastlanmamıĢtır.

Elde edilen bu bulgulara bakıldığında sonuçların farklılık ifade etmeme sebebinin temel anlamda öfke düzeyinin cinsiyete bağlı olmadığı, cinsiyete özgü farklılıkların bireylerin öfke düzeylerine herhangibir etkisinin bulunmadığı düĢünülmektedir.

Cinsiyete baglı olarak engelli bireylerin yaĢamsal zorluklar açısından bazı ufak farklılıklar olsada bunun öfkedüzeyleri üzerinde etkin olamadığı ve temelde sahip oldukları sürekli ve durumluluk öfke düzeylerinin kadın yada erkek olsun, engelli bireylerin üzerinde bir farklılık arzetmediği düĢünülmektedir.

Elde edilen farksızlığın bir diğer sebebininde engelli bireylerin cinsiyeti ne olursa olsun nitekim birer insan olduğu ve duygudurum konusunda öfke çerçevesinde aynı yada benzer süreçleri yaĢadıkları söylenebilir.

Elde edilen bu bulgular tartıĢma sonuç bölümünde ilgili literatür çerçevesinde etraflıca elen alınmıĢ olup elde edilen bu sonuca iliĢkin söz konusu yaklaĢımlar aktarılmıĢtır.

AraĢtırmada sürekli öfke ve öfke ifade tarzı ölçeğinden elde edilen veriler yaĢ değiĢkenine göre varyans analizi ile test edilerek sonuçlar Tablo 15‟de özetlenmiĢtir.

Tablo 15. Bedensel Engelli Bireylerin YaĢ DeğiĢkenine Göre Öfke Düzeyleri

K.T S.d K.O F P Anlamlılık

Sürekli Öfke Alt Boyutu

Guruplar

Arası 238,785 2 119,392

4,136 ,016 1-3

Gurup Ġçi 18099,071 627 28,866 Toplam 18337,856 629

Kontrol Altına AlınmıĢ Öfke Guruplar Arası 1,375 2 ,687 ,034 ,967 Gurup Ġçi 12830,020 631 20,333 Toplam 12831,394 633

DıĢa Vurulan Öfke Alt Boyutu Guruplar Arası 38,153 2 19,077 ,954 ,386 Gurup Ġçi 12611,904 631 19,987 Toplam 12650,057 633

Ġçte Tutulan Öfke

Guruplar

arası 36,590 2 18,295

,859 ,424 Gurup Ġçi 13444,899 631 21,307

Toplam 13481,489 633

1: 18 yaĢ ve altı, 2:18 yaĢ ve 25 yaĢ arası, 3:26 yaĢ ve üzeri

Tablo 15 incelendiğinde; yaĢ değiĢkeni açısından, ölçeğin alt boyutlarından Sürekli Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olduğu saptanmıĢtır [ F değeri = 0,136 P=0,016<0.05]. Bu farklılık sonucunda; 18 yaĢ altı bedensel engelli bireylerin 26 yaĢ ve üzeri engelli bireylere göre sürekli öfke düzeyleri yüksek çıkmıĢtır. BaĢka bir değiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin yaĢa dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan sürekli öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımaktadır.

YaĢ değiĢkeni açısından, ölçeğin alt boyutlarından Kontrol altına alınmıĢ Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olmadığı saptanmıĢtır [ F değeri = 0,034 P=0,967>0.05]. BaĢka bir değiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin yaĢa dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan kontrol altına alınmıĢ öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımamaktadır.

YaĢ değiĢkeni açısından, ölçeğin alt boyutlarından DıĢa vurulan Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olmadığı saptanmıĢtır [ F değeri = 0,954 P=0,386>0.05]. BaĢka bir değiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin yaĢa dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan dıĢa vurulan öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımamaktadır.

YaĢ değiĢkeni açısından, ölçeğin alt boyutlarından Ġçte tutulan Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olmadığı saptanmıĢtır [ F değeri = 0,859 P=0,424>0.05]. BaĢka bir değiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin yaĢa dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan içte tutulan öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımamaktadır.

Elde edilen bulgulara paralel olarak bedensel engelli bireylerin sürekli öfke düzeylerine iliĢkin bulgulara bakıldığında yaĢ artıĢıyla ters orantılı olarak yaĢ azaldıkça sürekli öfke düzeyinin artma eğiliminde olduğu söylene bilir. Yine bu doğrultuda bedensel engelli bireylerin durumluluk öfke düzeylerine iliĢkin elde edilen bulgulara paralel olarak yaĢ faktörünün durumluluk öfke düzeyi üzerine bir etkisi tesbit edilmemiĢtir.

YaĢ değiĢkenine iliĢkin kontrol altına alınmıĢ öfke düzeyleri, içe atılan öfke düzeyi ve dıĢa yansıtılan öfke düzeyi ortalamaları arasında istatistiksel anlamda anlamlı bir bulguya eriĢilmemiĢtir.

YaĢ değiĢkenine iliĢkin elde dilen bu bulgulara nedensel bir çerçevede bakıldığında sürekli öfke düzeyinin yaĢam sürecinin farklı evrelerinde olan bireylerde farklı değerlere sahip olarak seyrettiği ve artan yaĢla ters orantılı olmasının sebebi cevresel Ģartlara zamanla alıĢarak sürekli öfke düzeyinde bir düĢüĢ yaĢana bileceği düĢünülmektedir. Durumluluk öfke düzeyine ilĢkin ise yaĢ faktörünün etkisizliği durumların bieysel özelliklerden pekte etkilenmediği önemli olanın durumun içeriğinin ne olduğuna bağlı geliĢim gösterdiği söylenebilir.

AraĢtırmada sürekli öfke ve öfke ifade tarzı ölçeğinden elde edilen veriler eğitim durumu değiĢkenine göre varyans analizi ile test edilerek sonuçlar Tablo 16‟da özetlenmiĢtir.

Tablo 16. Bedensel Engelli Bireylerin Eğitim Durumu DeğiĢkenine Göre Öfke Düzeyleri

K.T S.d K.O F P Anlamlılık

Sürekli Öfke Alt Boyutu

Guruplar

Arası 259,850 3 86,617

2,999 ,030 1-3

Gurup Ġçi 18078,005 626 28,879 Toplam 18337,856 629

Kontrol Altına AlınmıĢ Öfke Guruplar Arası 140,467 3 46,822 2,324 ,074 Gurup Ġçi 12690,928 630 20,144 Toplam 12831,394 633

DıĢa Vurulan Öfke Alt Boyutu Guruplar Arası 73,485 3 24,495 1,227 ,299 Gurup Ġçi 12576,572 630 19,963 Toplam 12650,057 633

Ġçte Tutulan Öfke

Guruplar Arası 204,064 3 68,021 3,228 ,022 1-4 2-4 Gurup Ġçi 13277,425 630 21,075 Toplam 13481,489 633

1:Ġlköğretim, 2:Lise ve dengi, 3:Üniversite, 4:YL/Doktora

Tablo 16 incelendiğinde; eğitim değiĢkeni açısından, ölçeğin alt boyutlarından Sürekli Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olduğu saptanmıĢtır [ F değeri= 2,999 P=0,030<0.05]. Bu farklılık sonucunda; ilköğretim düzeyinde eğitime sahip bedensel engelli bireylerin, üniversite düzeyinde eğitime sahip bedensel engelli bireylere göre sürekli öfke düzeyleri düĢük çıkmıĢtır. BaĢka bir değiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin eğitim düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan sürekli öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımaktadır.

Eğitim değiĢkeni açısından, ölçeğin alt boyutlarından Kontrol altına alınmıĢ Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olmadığı saptanmıĢtır [ F değeri = 2,324 P=0,074>0.05]. BaĢka bir değiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin eğitim düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan kontrol altına alınmıĢ öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımamaktadır.

Eğitim değiĢkeni açısından, ölçeğin alt boyutlarından DıĢa vurulan Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olmadığı saptanmıĢtır [ F değeri = 1,227 P=0,299>0.05]. BaĢka bir değiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin eğitim

düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan dıĢa vurulmuĢ öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımamaktadır.

Eğitim değiĢkeni açısından, ölçeğin alt boyutlarından Ġçte tutulan Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olduğu saptanmıĢtır [ F değeri = 3,228 P=0,022<0.05]. Bu farklılık sonucunda; ilköğretim ve lise düzeyinde eğitime sahip bedensel engelli bireylerin, yüksek lisans/doktora düzeyinde eğitime sahip bedensel engelli bireylere göre içte tutulan öfke düzeyleri yüksek çıkmıĢtır. BaĢka bir değiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin eğitim düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan içte tutulan öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımaktadır.

Elde edilen bulgulara paralel olarak bedensel engelli bireylerin sürekli öfke düzeylerine iliĢkin bulgulara bakıldığında eğitim düzeyi artıĢıyla ters orantılı olarak eğitim düzeyi azaldıkça sürekli öfke düzeyinin artma eğiliminde olduğu söylene bilir. Yine bu doğrultuda bedensel engelli bireylerin durumluluk öfke düzeylerine iliĢkin elde edilen bulgulara paralel olarak eğitim düzeyi faktörünün durumluluk öfke düzeyi üzerine öfke içe yöneltme alt boyutunda bir etkisi tesbit edilmiĢtir.

Eğitim düzeyi değiĢkenine iliĢkin kontrol altına alınmıĢ öfke düzeyi ve dıĢa yansıtılan öfke düzeyi ortalamaları arasında istatistiksel anlamda anlamlı bir bulguya eriĢilmemiĢtir. Eğitim düzeyi değiĢkenine iliĢkin elde dilen bu bulgulara nedensel bir çerçevede bakıldığında sürekli öfke düzeyinin yine durumluluk öfke düzeyinde olduğu gibi eğitim seviyesine göre değiĢen çevresel koĢulların etkin rol oynaya bileceği düĢünülmektedir. Eğitim düzeyi değiĢkenine iliĢkin durumluluk öfke alt boyutlarından içe atılan öfke düzeyi alt boyutunda elde dilen bu bulgulara nedensel bir çerçevede bakıldığında eğitim seviyesine göre değiĢen çevresel koĢulların etkin rol oynaya bileceği düĢünülmektedir. AraĢtırmada sürekli öfke ve öfke ifade tarzı ölçeğinden elde edilen veriler medeni durum değiĢkenine göre varyans analizi ile test edilerek sonuçlar Tablo 17‟de özetlenmiĢtir.

Tablo 17. Bedensel Engelli Bireylerin Medeni Durum DeğiĢkenine Göre Öfke Düzeyleri

K.T S.d K.O F P Anlamlılık

Sürekli Öfke Alt Boyutu

Guruplar

Arası 66,538 2 33,269

1,142 ,320 Gurup Ġçi 18271,318 627 29,141

Toplam 18337,856 629

Kontrol Altına AlınmıĢ Öfke Guruplar Arası 107,548 2 53,774 2,667 ,070 Gurup Ġçi 12723,846 631 20,165 Toplam 12831,394 633

DıĢa Vurulan Öfke Alt Boyutu Guruplar Arası 120,883 2 60,442 3,044 ,048 2-3 Gurup Ġçi 12529,173 631 19,856 Toplam 12650,057 633

Ġçte Tutulan Öfke

Guruplar Arası 283,547 2 141,774 6,778 ,001 2-1 2-3 Gurup Ġçi 13197,942 631 20,916 Toplam 13481,489 633

1:Bekar, 2:Evli, 3:Dul

Tablo 17 incelendiğinde; medeni durum değiĢkeni açısından ölçeğin alt boyutlarından Sürekli Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olmadığı saptanmıĢtır [ F değeri= 1,142 P=0,320>0.05]. BaĢka bir deyiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin medeni durum düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan sürekli öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımamaktadır

Medeni durum değiĢkeni açısından ölçeğin alt boyutlarından Kontrol altına alınmıĢ Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olmadığı saptanmıĢtır [ F değeri= 2,667 P=0,070>0.05]. BaĢka bir değiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin medeni durum düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan kontrol altına alınmıĢ öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımamaktadır. Medeni durum değiĢkeni açısından ölçeğin alt boyutlarından DıĢa vurulan Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olduğu saptanmıĢtır [ F değeri = 3,044 P=0,048<0.05]. Bu farklılık sonucunda; boĢanmıĢ olarak hayatını sürdüren bedensel engelli bireylerin, evli bedensel engelli bireylere göre dıĢa vurulan öfke düzeyleri yüksek çıkmıĢtır. BaĢka bir deyiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin medeni durum düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan dıĢa vurulan öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımaktadır.

Medeni durum değiĢkeni açısından ölçeğin alt boyutlarından Ġçte tutulan Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olduğu saptanmıĢtır [ F değeri = 6,778 P=0,001 <0.05]. Bu farklılık sonucunda; evli olarak hayatını sürdüren bedensel engelli bireylerin, bekar ve boĢanmıĢ bedensel engelli bireylere göre içte tutulan öfke düzeyleri yüksek çıkmıĢtır. BaĢka bir deyiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin medeni durum düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan dıĢa vurulan öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımaktadır.

Medeni durum değiĢkenine iliĢkin elde dilen bu bulgulara nedensel bir çerçevede bakıldığında bedensel engelli bireylerin sürekli öfke düzeyinin medeni durumuna göre süreklilik arz eden bir farklılaĢma olmaması üzerinde toplum içerisinde medeni durumu ne olursa olsun engelli bieyin aynı statüyü taĢıyor olmasının etkin rol oynaya bileceği düĢünülmektedir.

Medeni durum değiĢkenine iliĢkin durumluluk öfke alt boyutlarından içe atılan öfke düzeyi ve kontrol altına alınmıĢ öfke düzeyi alt boyutunda elde dilen bu bulgulara nedensel bir çerçevede bakıldığında medeni duruma göre değiĢen sorumluluğa bağlı koĢulların etkin rol oynaya bileceği düĢünülmektedir.

AraĢtırmada sürekli öfke ve öfke ifade tarzı ölçeğinden elde edilen veriler engellilik düzeyi değiĢkenine göre varyans analizi ile test edilerek sonuçlar Tablo 18‟de özetlenmiĢtir.

Tablo 18. Bedensel Engelli Bireylerin Engellilik Düzeyi DeğiĢkenine Göre Öfke Düzeyleri

K.T S.d K.O F P Anlamlılık

Sürekli Öfke Alt Boyutu

Guruplar

Arası 238,985 2 119,493

4,138 ,016 1-2

Gurup Ġçi 18047,722 625 28,876 Toplam 18286,707 627

Kontrol Altına AlınmıĢ Öfke Guruplar Arası 156,301 2 78,150 3,899 ,021 1-2 Gurup Ġçi 12608,166 629 20,045 Toplam 12764,467 631

DıĢa Vurulan Öfke Alt Boyutu Guruplar Arası 332,626 2 166,313 8,545 ,000 1-2 1-3 Gurup Ġçi 12242,486 629 19,463 Toplam 12575,112 631

Ġçte Tutulan Öfke

Guruplar Arası 216,929 2 108,464 5,193 ,006 1-2 1-3 Gurup Ġçi 13138,918 629 20,889 Toplam 13355,847 631

Tablo 18 incelendiğinde; engellilik düzeyi değiĢkeni açısından ölçeğin alt boyutlarından Sürekli Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olduğu saptanmıĢtır [F değeri = 4,138 P=0,016<0.05]. Bu farklılık sonucunda; alt extremite engeline sahip bireylerin, üst extremite engeline sahip bireylere göre sürekli öfke düzeyleri düĢük çıkmıĢtır. BaĢka bir deyiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin engel türü değiĢken düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan sürekli öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımaktadır.Engellilik düzeyi değiĢkeni açısından ölçeğin alt boyutlarından kontrol altına alınmıĢ Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olduğu saptanmıĢtır [ F değeri = 3,899 P=0,021<0.05]. Bu farklılık sonucunda; alt extremite engeline sahip bireylerin, üst extremite engeline sahip bireylere göre Kontrol altına alınmıĢ öfke düzeyleri yüksek çıkmıĢtır. BaĢka bir deyiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin engel türü değiĢken düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan kontrol altına alınmıĢ öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımaktadır.Engellilik düzeyi değiĢkeni açısından ölçeğin alt boyutlarından DıĢa vurulan Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olduğu saptanmıĢtır [ F değeri = 8,545 P=0,000<0.05]. Bu farklılık sonucunda; alt extremite engeline sahip bireylerin, üst extremite ve diğer bölgesel engele ya da engellere sahip bireylere göre DıĢa vurulan öfke düzeyleri yüksek çıkmıĢtır. BaĢka bir deyiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin engel türü değiĢken düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan dıĢa vurulan öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımaktadır.

Engellilik düzeyi değiĢkeni açısından ölçeğin alt boyutlarından Ġçte tutulan Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olduğu saptanmıĢtır [ F değeri= 5,193 P=0,006<0.05]. Bu farklılık sonucunda; alt extremite engeline sahip bireylerin, üst extremite ve diğer bölgesel engele ya da engellere sahip bireylere göre Ġçte tutulan öfke düzeyleri yüksek çıkmıĢtır. BaĢka bir deyiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin medeni durum düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan içe atılan öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımaktadır.

Engellilik düzeyi değiĢkenine iliĢkin elde dilen bu bulgulara nedensel bir çerçevede bakıldığında bedensel engelli bireylerin sürekli öfke düzeyinin engellilik düzeyine göre süreklilik arz eden bir farklılaĢma olması üzerinde toplum içerisinde Engellilik düzeyi farklılıklarının engelli bireylerin engellenme, yaĢamın zorluklarıyla baĢ ede bilme düzeylerine bağlı olarak farklılıĢa bileceği düĢünülmektedir.

Engellilik düzeyi değiĢkenine iliĢkin durumluluk öfke alt boyutlarından dıĢa vurulan öfke düzeyi, içe atılan öfke düzeyi ve kontrol altına alınmıĢ öfke düzeyi alt boyutunda elde dilen bu bulgulara nedensel bir çerçevede bakıldığında engellilik düzeyine göre değiĢen durumsal zorluklarla baĢ ede bilme düzeyine bağlı koĢulların etkin rol oynaya bileceği düĢünülmektedir.

AraĢtırmada sürekli öfke ve öfke ifade tarzı ölçeğinden elde edilen veriler engel türü değiĢkenine göre varyans analizi ile test edilerek sonuçlar Tablo 19‟da özetlenmiĢtir.

Tablo 19. Bedensel Engelli Bireylerin Engel Türü DeğiĢkenine Göre Öfke Düzeyleri

K.T S.d K.O F P Anlamlılık

Sürekli Öfke Alt Boyutu

Guruplar Arası 646,508 6 107,751 3,794 ,001 2-4 2-5 Gurup Ġçi 17691,348 623 28,397 Toplam 18337,856 629

Kontrol Altına AlınmıĢ Öfke Guruplar Arası 290,017 6 48,336 2,417 ,056 Gurup Ġçi 12541,378 627 20,002 Toplam 12831,394 633

DıĢa Vurulan Öfke Alt Boyutu Guruplar Arası 111,555 6 18,592 ,930 ,473 Gurup Ġçi 12538,502 627 19,998 Toplam 12650,057 633

Ġçte Tutulan Öfke

Guruplar

Arası 124,273 6 20,712

,972 ,443 Gurup Ġçi 13357,216 627 21,303

Toplam 13481,489 633

1:Tektaraflı Polio(Çocuk Felci) Sekeli, 2:Çift Taraflı Polio(Çocuk Felci) Sekeli, 3:Spinal Kord Yaralanması, 4:Amputasyon, 5:Kas Hastalığı, 6:Beyin Felci, 7:Diğer

Tablo 19 incelendiğinde; engel türü değiĢkeni açısından ölçeğin alt boyutlarından Sürekli Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olduğu saptanmıĢtır [ F değeri= 3,794 P=0,001<0.05. Bu farklılık sonucunda; çift taraflı polio(çocuk felci) sekeli engel türüne sahip bireylerin, amputasyon ve kas hastalığı türünde engele sahip bireylere göre sürekli öfke düzeyleri yüksek çıkmıĢtır. BaĢka bir deyiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin eğitim düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan sürekli öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımaktadır.

Engel türü değiĢkeni açısından ölçeğin alt boyutlarından Kontrol altına alınmıĢ Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olmadığı saptanmıĢtır [ F değeri = 2,417 P=0,056>0.05]. BaĢka bir deyiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin engel türü değiĢken düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan kontrol altına alınmıĢ öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımamaktadır.

Engel türü değiĢkeni açısından ölçeğin alt boyutlarından DıĢa vurulan Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olmadığı saptanmıĢtır [ F değeri = 0, 930 P=0,473>0.05]. BaĢka bir deyiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin engel türü değiĢken düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan dıĢa vurulan öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımamaktadır.

Engel türü değiĢkeni açısından ölçeğin alt boyutlarından Ġçte tutulan Öfke Alt boyutu puan ortalamaları, arasındaki farkın anlamlı olmadığı saptanmıĢtır [ F değeri = 0,972 P=0,443>0.05]. BaĢka bir deyiĢle araĢtırmaya katılan bedensel engelli bireylerin engel türü değiĢken düzeylerine dayalı farklılıklarının öfke duygu durumları süreci içerisinde yer alan içe atılan öfke düzeylerini farklılaĢtırma niteliği taĢımamaktadır.

Engel türü değiĢkenine iliĢkin elde dilen bu bulgulara nedensel bir çerçevede bakıldığında bedensel engelli bireylerin sürekli öfke düzeyinin engel türüne göre süreklilik arz eden bir farklılaĢma olması üzerinde toplum içerisinde engel türü farklılıklarının engelli bireylerin engellenme, yaĢamın zorluklarıyla baĢ ede bilme düzeylerine bağlı olarak farklılıĢa