İşlettiğimiz havalimanı ve terminallerde kurduğumuz atık su arıtma tesisleri ile gerek kanalizasyona arıtılmış su verme, gerekse çevre sulamada kullanma gibi sistemleri uygulamaktayız. Tiflis Uluslararası Havalimanımızda uygulanan pilot projeyle, kış aylarında uçak gövde ve kanat yüzeylerine uygulanan buzlanma önleyici sıvının (de-icing), yağmur suyu kanalı haricinde kanallar ile toplanarak, toprağa ve genel kanalizasyona karışması engellenmekte ve böylece çevreye olumsuz etkisinin önüne geçilmektedir.
Diğer taraftan gittikçe artan bir oranda önceden içten yanmalı motorlarla çalışan araç ve iş makinelerimizi hızla elektrikli araç ve iş makineleriyle değiştirmekteyiz. Bu durumda TAV Havalimanları olarak, aslında çevresini en çok etkileyen havalimanı işletmeciliği alanında, dünya öncülerinden birisi olacağımız kuşkusuzdur.
Havalimanlarının yalnızca bugününü değil, havalimanlarının hizmet edeceği gelecek kuşakları da özellikle dikkate almayı, dünyada gittikçe daha büyük bir hızla yaygınlaşan yeşil havalimanı kavramına destek verme konusunda öncüler arasında yer almayı kendimize prensip edindik.
Kısacası, gelecek nesillerin hızlı ve güvenli olduğu kadar; temiz bir ulaşım türüne kavuşması için çaba sarf etmeye kararlıyız.
TAV İstanbul’dan Çevreye Duyarlı Proje
TAV İstanbul olarak İstanbul Atatürk Havalimanı’nın ihtiyacı olan elektrik enerjisini üretmek üzere “Trijenerasyon Projesi”ni hayata geçiriyoruz. Enerji Piyasası Denetleme Kurumu’ndan (EPDK) Şubat 2008’de Otoprodüktör Lisansı alarak hayata geçireceğimiz bu projenin tamamlanmasıyla birlikte İstanbul Atatürk Havalimanı, kendi elektrik ve iklimlendirme enerjisini üretir konuma gelecek.
Elektrik üretiminin yanı sıra, atık ısı geri kazanım kazanıyla elde edilen ısının terminal iklimlendirilmesinde kullanılması sonucu, enerji tüketiminde yüzde 25’lik tasarruf sağlanacak. 9,9 MW gücünde olması öngörülen tesis, Havalimanının tüm elektrik ihtiyacı ile ısıtmanın yüzde 40’ını, soğutmanın da yüzde 35’ini karşılayacak. Bu yolla, Atatürk Havalimanı, maliyeti düşük ve daha verimli enerji ayrıcalığına kavuşacak.
TAV Esenboğa: Kendi Enerjisini Üreten İlk Havalimanı Ankara Esenboğa Havalimanı’nda, TAV Esenboğa olarak kendi elektrik enerjisinin üretilmesini sağlayan Kojenerasyon Projesi’yle bir ilke imza attık. Türkiye’de ilk kez bir havalimanı kendi elektrik enerjisini üretir konuma gelerek yüzde 25 oranında enerji tasarrufu sağladı.
Birleşik elektrik ısı santralini Kojenerasyon Projesi kapsamında faaliyete geçirdiğimiz Esenboğa’da doğal gazdan elektrik üretimi sağlanırken, atık ısı geri kazanım kazanıyla elde edilen ısının terminal iklimlendirilmesinde kullanılmasıyla da enerji harcamasında yüzde 25 oranında enerji tasarrufu sağladık. Bu projeyle daha ucuz ve daha güvenli elektrik enerjisi ayrıcalığına kavuştuk.
Kojenerasyon Projesi, Devlet Hava Meydanları İşletmesi tarafından diğer havalimanlarında kullanılmak üzere örnek olarak gösteriliyor.
Çevre Dostu Havalimanı
TAV Esenboğa olarak projelerimizde, küresel ısınmaya karşı hava kalitesini korumak amacıyla, sera gazı olarak bilinen karbondioksit (CO2) ile hava kirliliği yaratan ve zehirli bir gaz olan karbonmonoksit (CO) gazlarının doğaya salınmasını en aza indirmek temel ilkelerimizdendir.
Esenboğa Havalimanı Yeni İç-Dış Hatlar Terminal Binası ve Mütemmimleri Projesi de bu ilkemiz doğrultusunda, çevre dostu özellikleriyle ön plana çıkmaktadır. Projemiz; doğal kaynakların kullanılması ve geri dönüşüm yönetimi, enerji yönetim sistemi ve geniş yeşil alan planlamasıyla kendini göstermektedir.
Esenboğa’da Enerji Yönetimi
Ankara Esenboğa Havalimanı’nda mekanik ve elektrik otomasyon sistemleriyle, terminal binasında aydınlatma ve iç ortam ısısı ihtiyaca göre otomatik olarak ayarlanmakta, yürüyen merdivenlerde bantlar sadece kullanıldığı zaman çalışmaktadır.
Böylece, gereksiz enerji harcanmasını engelleyerek, bu sisteme sahip olmayan bir bina ile kıyaslandığında yüzde 20’lere varan enerji tasarrufu elde edilmektedir. İşletmenin yüzde 20’lik enerji tasarruf miktarı 5.706.421 kwh/yıl’a denk düşmektedir.
Tasarruf sonucu çevreye yayılması önlenen CO2 miktarı:
5.135.779 kg/yıl
Tasarruf sonucu çevreye yayılması önlenen CO miktarı:
233.445 kg/yıl
SüRdüRüLEbİLİRLİk VE ÇEVRE
Terminal aydınlatmasında kullanılan yüksek verimli ampuller sayesinde elektrik enerjisinde yıllık 1.750.000 kwh tasarruf elde edilmektedir.
Tasarruf sonucu çevreye yayılması önlenen CO2 miktarı:
1.576.000 kg/yıl
Tasarruf sonucu çevreye yayılması önlenen CO miktarı:
71.640 kg/yıl
Esenboğa Havalimanı, Türkiye’de kojenerasyon elektrik enerji üretim tesisiyle kendi elektrik enerji ihtiyacını sağlayan ilk havalimanıdır. Doğal gaz kullanarak yerinde elektrik enerjisi ürettiğimiz bu sistemle, iletim-dağıtım sistemlerinde meydana gelen yüzde 8’lik enerji kaybı önlenmekte ve olumsuz çevre etkileri en aza indirgenmektedir. Terminalimizde üretilen elektrik enerjisi miktarı 28.000.000 kwh/yıl’dır.
Kojenerasyonla sağladığımız elektrik enerjisini, kömür veya fuel-oil ile üretilen elektrik enerjisiyle kıyasladığımızda ortaya şu sonuçlar çıkmaktadır:
Kojenerasyon ile yapılan üretim sonucu çevreye yayılan CO2 miktarı: 11.200.000 kg/yıl
Kojenerasyon ile yapılan üretim sonucu çevreye yayılan CO miktarı:
-Kömür ile yapılan üretim sonucu çevreye yayılan CO2 miktarı:
25.200.000 kg/yıl
Kömür ile yapılan üretim sonucu çevreye yayılan CO miktarı:
1.120.000 kg/yıl
Kojenerasyon tesisi sayesinde salınması önlenen CO2 miktarı:
14.000.000 kg/yıl
Kojenerasyon tesisi sayesinde salınması önlenen CO miktarı:
1.120.000 kg/yıl
Terminal binamızda mevcut 400 Hz sistemi sayesinde, park halindeki uçaklara, elektrik-elektronik sistemlerinin çalışabilmesi için gerekli enerji verilebilmekte, böylece uçakların yakıtla çalışan jeneratörleri devre dışı bırakılarak zararlı CO ve CO2 gazlarının atmosfere yayılması engellenmektedir.
Bu sistem ile yılda yanması engellenen yakıt miktarı:
1.481.830 kg/yıl
Bu sistem ile yılda salınması engellenen CO2 miktarı:
93.126.000 kg/yıl
Bu sistem ile yılda salınması engellenen CO miktarı:
4.233.000 kg/yıl
Terminalimizde uygulanan enerji yönetimiyle küresel ısınmaya yol açan CO2 ve hava kirliliğini artıran zehirli CO gazlarının çevreye olan toplam etkileri şöyledir:
Toplamda çevreye yayılması önlenen CO2 gazı miktarı:
113.837.779 kg/yıl
Toplamda çevreye yayılması önlenen CO gazı miktarı:
5.658.085 kg/yıl
Toplamda uçaklarda tasarruf edilen yakıt miktarı:
1.481.830 kg/yıl
Önlenen CO2 gazının bir yılda temizlenmesi için gereken ağaç miktarı: 135.600
Tasarruf edilen yakıtla, bir uçağın İstanbul-Ankara arası yapabileceği sefer sayısı: 740
Esenboğa’da Su Kaynakları Yönetimi
TAV Esenboğa olarak projemizde yer alan 3.800 m3/gün kapasiteli atıksu arıtma tesisinde arıtılan sularla 150 bin metrekarelik yeşil alan sulanmakta ve yılda 70 bin ton su tasarrufu sağlanmaktadır.
Terminaldeki lavabolarda kullanılan fotoselli ve debi kontrollü bataryalar sayesinde yılda 5.100 ton su tasarruf edilmektedir.
Toplam olarak tasarruf edilen 75.100 ton/yıl su, 4 kişilik bir aile baz alındığında 515 ailenin bir yılda tükettiği suya denktir.
Yeşil Alan
Ankara Esenboğa Havalimanı’nda terminalin yıllık enerji ihtiyacı karşılanırken atmosfere salınan CO2 miktarı, elektrik üretiminde 11.200.000 kg/yıl, ısınmada 6.000.000 kg/yıl düzeyindedir.
Toplam CO2 emisyonu 17.200.000 kg/yıl’dır. Bir yetişkin ağacın günlük 2,3 kg CO2’yi temizlediği göz önüne alınırsa bu düzeyde CO2’nin yok edilmesi için 20.488 ağaç gerekmektedir.
Terminalin 150.000 metrekarelik peyzaj alanında toplam 1.300 ağaç bulunmaktadır. Bunu yetersiz gördüğümüz içindir ki Çubuk ilçesinde ilk etapta 2 bin ağaçlık bir orman oluşturduk. Hedefimiz, 20.488 ağaca ulaşarak yol açtığımız CO2 emisyonunu tamamen ortadan kaldırmaktır.
TAV İzmir’den “Çevre” Hareketi
Çevre kirliliğini önlemek ve gelecek kuşaklara sağlıklı bir yaşam ortamı bırakmak için İzmir Adnan Menderes Havalimanı Dış Hatlar Terminali’nde Çevre Yönetim Sistemi oluşturduk. Ayrıca, uluslararası havacılık standartlarına göre ülkemizde uygulanan prosedürlerin dışında bir uygulamayı hayata geçirerek, Atık Yönetim Sistemi ile bir ilke imza attık.
Çevre Yönetim Sistemi kapsamında evsel atıklar, metal atıklar, kablo, florasan atıkları, kâğıt, karton gibi geri dönüşüm özelliği olan atıklar ile tıbbi atıkların ayrı ayrı sınıflandırılarak yeniden değerlendirilmesini sağlıyoruz.
2008 yılında Dış Hatlar Terminali’ne yerleştirdiğimiz pil kutularını, 2009’dan itibaren havalimanı sınırları içindeki tüm kamu, kurum ve kuruluşlarında yaygınlaştırmayı ve bu uygulamayla geri dönüşüme tabi olabilecek pilleri değerlendirerek ülke ekonomisine kazandırmayı amaçlıyoruz.
Tehlikeli atık grubuna giren yazıcı kartuşlarında ağırlıklı olarak tekrar dolumu yapılabilen kartuşları kullanıyoruz. Dolum özelliği olmayan kartuşların da ilgili yönetmeliğe göre imha edilmesini sağlıyoruz.
“Destination İzmir” Tanıtım ve İş Geliştirme Grubu’yla ortaklaşa sürdürdüğümüz çalışmalar çerçevesinde bölgedeki otellere, çevre ve enerji konularında eğitimler veriyoruz.
İzmir Büyükşehir Belediyesi ile işbirliği yaparak tıbbi ve tehlikeli atıkların özel taşıma araçlarıyla alınarak çevreye zararsız hale getirilmesini sağlıyoruz.
Dış Hatlar Terminali’nde kullanılan bütün malzeme ve kimyasalların çevreye uyumlu olmasına özen gösteriyoruz.
Öte yandan, çalışanlarımıza yönelik bilgilendirme toplantıları düzenleyerek ve gerekirse teknik destek vererek evlerinde enerji tasarrufu yapmalarını teşvik ediyoruz.
“Etkin Enerji Projesi”
TAV İzmir olarak doğal kaynakları korumak amacıyla
başlattığımız Etkin Enerji Projesi kapsamında elektrik ve doğal gaz tasarrufu için birçok projeyi hayata geçirdik.
Ege Bölgesi Sanayi Odasının (EBSO) düzenlediği 2008 Yılı Çevre Ödülü Yarışması’nda EBSO Çevre Komitesi Özel Ödülü’nü aldık.
Ege Bölgesinde etkin birçok sanayi tesisi arasında sanayi tesisi olmamamıza rağmen Özel Ödül kategorisinde bu ödüle layık görüldük.
Etkin Enerji Projesi kapsamında;
• Etkin enerji kullanımı ve çevre konularında İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) ile işbirliği yaparak termal kamera ile terminal ısıl kaçaklarını saptadık ve izole ettik. Ayrıca terminal yapımında kullanılan tüm malzeme ve ısıl cihaz değerlerini özel bir ısı etkinliği bilgisayar programına kaydederek, ısıl etkinlik çalışmaları başlattık.
• Tonoz-çatı yangın damperlerine menfez taktık.
• Soğutma kulesi ile Chiller arasında yeni otomasyon yazılımı kurduk. UPS odalarında serbest havalandırmaya (free-cooling) geçtik.
Kısa sürede sonuçlarını aldığımız bu uygulamalarla;
• “Etkin Enerji Projesi” ile atmosfere CO2 salınımını 2 bin ton azaltarak 6.010 adet ağacı kurtardık.
• 8 aylık bir dönemde elektrik tüketiminde yüzde 15,23, doğal gaz tüketiminde yüzde 14,94 tasarruf sağladık.
• Yolcu başına tüketim değerlerine bakıldığındaysa elektrikte yüzde 19,51, doğal gaz tüketiminde yüzde 19,23 tasarruf elde ettik.
• Su kaynaklarımızı korumak için terminal genelindeki tüm su bataryalarında, su basıncını düzenleyerek, debiyi azaltan, buna rağmen konfor standartlarını etkilemeyen özel aparatlar taktık ve böylece yolcu başına yüzde 11,5, toplamda yüzde 6,76 su tasarrufu sağladık.
• Çevre kirliliğini önlemek amacıyla 2008 yılında Dış Hatlar Terminaline yerleştirdiğimiz pil kutuları aracılığıyla toplam 25 kg (1250 Adet) pil topladık.
• Havalimanı genelinde ayda ortalama 35 ton cam, metal, kâğıt, karton, plastik gibi geri dönüşüm atığını diğer atıklardan ayrı toplayarak ekonomiye kazandırdık.
TAV Gürcistan, Çevre Yönetimi ISO 14001 belgesini almaya hak kazandı.
TAV Gürcistan olarak Çevre Yönetimi ISO 14001 sertifikasyon denetimlerini başarıyla tamamladık.
Gürcistan’da Tiflis ve Batum Uluslararası Havalimanları’nın işletmesini yürüten TAV Gürcistan olarak, Mayıs başından itibaren yaptığımız çalışmalarla Çevre Yönetimi ISO 14001 belgesini almaya hak kazandık. ISO 14001 Çevre Yönetim sistemini kurma amacımız, havalimanlarımızda vermiş olduğumuz hizmetlerin ve diğer faaliyetlerimizin çevresel etkileri belirlemek ve önemli olabilecek çevresel zarar sonuçlarını kontrol altına almaktır. Bu belge; havalimanı, terminal ve yer hizmetleri işletmelerinde, Kafkas Bölgesi’ndeki havalimanlarında bir ilktir.