Söz âb-ı hayattan, o da Ledün bilgisinden 96 gelir; aşkı canından eksik etme ki iyi işlerin meyve versin

\13 16

.190 دددي دددني بندددیتا یدددار یندددت ردددخ ددددتنا یر

.194 نددددو رد ضدددن گ قندددکرو ندددو ددد ددددو م حدددم

.200 نددددمررم نددددلود نرو ندددد ترم سنددددق ب ددددق یر ن دددد نپ دددد يع یر

ددددي ددددنيم مر ددددط ردددد هدددددک

ز دددددي نلدددددترر ردددددت یر نو ردددددد ر هردددددط نر

دددي ددد در ور بردددق رد ندددمر م دددک نددد ي دددف

194. Muhammed’e bakan göz üzüntünle aşığım sana diyor; dağınık saçlardan yüzünü göstererek, ey biz gönderdik⁹⁷ (ayetinin) sırrı gel!

200. Ey iki yay mesafesi mertebesi ve o yücelik mertebesinin sahibi; ey şah kimse mahremin olamaz belki daha da yakın ⁹⁸ makamından gel!

1/15

دددددد ضددددددماد ر ی ضددددددمي رد اضددددددنخورفر ددددددمت یر دددد ننم دددد نددددو ر یو ان دددد گ صي نددددتر یر .208

94 Kur’an: 6/76.

95 Kur’an: 21/107.

96 Kur’an: 18/65.

97 Kur’an: 33/45.

98 Kur’an: 53/9.

یرددا لا ع ن ددصر ددف ا ددنرفر گددنت ن دديم رددد ر و

دديف یر ندد لا ضددف و ان دد ز نددصلخ بر ن ددت

.215 دنرفر نز رد و مور رد ا نرفر گ ردص ري دت

.216 ن دد ف ردد ضدد ضددنيم ان ددت شنددگ ن دد نپ ل ددويم

215. Gözle görünmeyen karışımda, terkipte yüzlerce renk entrikanın içine düşersin;

karanlıklarda kalır, savaşlara bile katlanırsın.

216. Ey kişi, canın kulağını gizlice bük, gönülden “Rabbim beni kurtar” de, mazeretler bul; Allah’a yemin olsun ki bunlar şakadan, önemsiz şeylerdir.

17/16

.218 ز دددد ضددددف رر ن ددددت ن وددددت زر رددددد دددددم ددددصلر

.219 ردددف ندد ت دددص ود مد ردد رددد یر ضددع ط و توددت ددد رم دددت و ددد ر شندددخ ید ددد یر نددد گ ن دددت

دددتر لددد رددد مردددپر دددت نز گددد رددد اد ر ددد کدددا

218. Gökten cana “hadi gel” diye bir nida geldi. Can “ey hoş davetci, hoş geldin, merhaba” dedi.

219. Duydum ve itaat ettim ey davetçi, her an sana iki yüz canım feda olsun; bir kere daha çağır hel eta⁹⁹ ya kadar uçayım.

5/17

ددد ق ردددد ر ردددد ه دددم نرو یيددد گدددن نرو یيددد گددد ر ن

هد ن دددددمر مد کدددددا هدز لد نرور دددددف رددددد دددددنف دددددا

ددددددنلر وددددددک ن یور زر یددددددم زوردددددديپ خرددددددف یر

.227 یي لرک ن دپ و ندتد و ددخ و ددق نرو یي هنيک نرو

.229 هدددددم ترندددص و ددددی رد هدردددمت نندددد دددمع یر

.230 یدددم زور دددت مرددد دددم دددک یدددم زندددت رد و دددت رد

99 Kur’an: 76/1.

229. Ey ateşkede gibi olan aşk, nakış ve suret içerisinde geldi; kervanın yolunu kesti, ey genç bir anlık aman ver.

230. Gece gündüz ateşler içinde yanmaktayım; o kuşluk güneşinin yüzünden apaydınım.

18/18

.240 دم م د رد یور دم شنخ م م شنخ دتنا یر

.247 لد ی دد شردد م یور ردد لد ی دد ددت صددف حندد گ رد رد زر م ددددددد ز ز ددددددد دددددددصلر دددددددن نف ددددددد ر

رد ددل ددم ددم لددت ا ردد ددت لد یردنددت

ددما

240. Ey adı güzel Yusuf’umuz, çatımıza ne hoş çıkıyorsun; “şüphesiz biz açtık”¹⁰⁰ buyur, çatıdan aşağı in, kapıdan içeri gir.

247. Gönül ateşlerinden geçerek, yerlerdeki gönüllerin üzerinden aşarak, gönül aşkıyla yuvarlanarak Allah dilediğini yapar¹⁰¹ denizine varana dek söyleyeyim.

7/23

. .285

دددددفو ددددددکنتر ونددددد دددددت ترد رددددد یدددددم مر ضنددددد من

.289 لدف لدیع نند رد شندخ یو لدگ ندچو نردنخ مع یر

.296 ردددد خ دددد ن ددددت دندددد نددددت صددددف رددددن یدددداز ددددا و دددد ر

.298 هر هدرددددددف حددددددگ رددددددگد ليددددددت ضددددددلو رددددددد ر نرور ليددددددت

.302 رددددد ررددددمي ضددددص خ و دددد دددد ردددددوف ضندددد یددددار ددددوط

ردددد ر صددديخر ضدددف اندددگ یرد ا دددم ضدددف ددددک

ددتر لدد ررندد ک یر لددت ضدد ددفرد رر ديددکرنخ

وتل ددددد ددددد لددددد ت لا ردددددم ن لدددددت و ه دددددک یر

لا و لندددددددد لا و ه یدددددددداو ن دددددددددانگ حدددددددددو لر

ددددمت یددددم صددددتت ددددنتا ن ندددد ي رد هدددددک ن ددددصقر

100 Kur’an: 48/1.

101 Kur’an: 14/27.

289. Ey gül gibi gülen aşk, ey Akl-ı Küll gibi güzel bakış; güneşi yakalıp çuvala koy ey hel eta¹⁰²nın tek binicisi!

296. Ey insanların şahı ve sultanı, bundan daha kötü belaya senden habersiz can uğrar;

bana körlük belasını verme.

298. Bir sel ağır ağır giderken diğer bir sel yolunu kaybetmiş; o Allah’a şükürler olsun derken bu ah edip “la havle” demekte.

302. Kamışlar özellikle şeker kamışı hırsla bir ümide bel bağlamışlar ve dans etmekteler; yani sen kimi dilersen yüceltirsin¹⁰³ ümidine.

8\24

.307 صددت رددد ر لددتر صددف دددک ضدد یو ددم لددف دددا ر

دددتين حاندددگ ور رددد ح دددمفرر ن دددت ددددص ددد رم

307. Ecel gelse ve bütün varlığımı alsa da; ona yüz canım olsa verir, “hoş geldin, merhaba” derim.

20\25

.315 رر ددداد ت یددف مرددگ ددا یددف گددنت رنددخ ک ردددن

.323 دد ردد نددمپر خ ردد دد حدد نددت نصددم رر دنددخ

.324 یيدددددمنو ح رر دددددص ددددد یيول دددددتلر بر دندددددمرف وددددت ردددد دددددا ي صددددگر ی لنددددگ دود ضددددف نرد ددددم

ء دت دنیلر ء دت نرندخ درو یداو یيدم یف ت دنیلر

ر دددددددص دددددددنيلع غردددددددفر نرر دددددددص یيدددددددمنو یر

323. Sen de belaların sırtındaki dikene kendini atma; sakin ol ve bu virdi oku: “kaza geldi, kaza geldi.”

324. Alemlerin Rabbi buyurdu ki: Ey sabır sahipleri “Rabbimiz üzerimize sabır yağdır” sırrıyla birlikte sabredin.¹⁰⁴

102 Kur’an: 76/1.

103 Kur’an: 3/26.

21\26

327. Ya bu kan yutan gönüle lutfet ya da Allah dilediği şeyi yapar¹⁰⁵ sırrıyla sabretmek için ona kuvvet ver.

330. Senin bâden olmadan güzeller nasıl sarhoş olurlar? Sen korumazsan şeytan nasıl la havleyle kaçar?

334. Gecenin siyah seli nerede akıl varsa götürür; selden aklı hel eta¹⁰⁶ müşterisinden başka kim alır?

339. Rı, be ve nun’u birleştirdiğinde “Rabbimiz” demek için soluğuna kuvvet verir.

340. Buyur, buyur ey kerem sahibi, başımı döndüren senin aşkındır; senin suyunla değirmen taşı gibi dönüyorum.

23\28

.364 دوددصلر ددت رد دنددخ ف دد لر یددف د ددا نددت ررددددت ود ردددد مرددددقم حدددد ددددد ر فددددد ردددد دددد رد

364. Kendi lütuflarını hatırla ve Allah hiç bir şeye ihtiyaç duymaz, her şey ona muhtaçtır¹⁰⁷ sırrıyla her kötü iş yapana ve her iki alemde de suçlu olana sen lütfet.

24\29

.379 نن رر رردلد ن دا ح ر ت ضف یير م یار دل

.383 دم نن رر یيوت لقع دکر و د ل لار ت رر ررصلگ ن یم حني ت ضف ن وم یار در ننخ

رر ر دددینم شندددخ ی دددینع ددددمف دددف ضددد رد و مرد یدددار

383. Cebrail hoşluğuyla semiz buzağı yavrusu¹⁰⁸nu nasıl tadabilir? Şu tuzak ve taneyle hoş, yüce Zümrüdüanka’yı nasıl olur da avlar.

32\30

.398 ددددتر لدددد هرر ددددک ردددد رر ه ددددک ن ر ددددت مددددداد تلرنددد و لتلرنددد وز رددد خ ددد ندددل برندددخ رد

398. Seher vakti o padişahı hel eta¹⁰⁹ caddesinde gördüm; gaflet uykusundaydı, Ebu Ali’den de haberi yoktu, Ebu’l Âla’dan da.

261\36

.504 دددم نددد یدددداد ياردندددت ن یدددک ع دددي ط یر ن ددد دددددددوفلا ندددددددل کل نددددددد م دددددددن ر دددددددص دددددددا

107 Kur’an: 112/2.

108 Kur’an: 11/69.

109 Kur’an: 76/1.

.505

504. Dikkat et ey aşıkların tabibi, bizim gibi sevdalı gördün mü hiç? Ey arkadaşım, siz olmazsanız kesinlikle ben helak olurum.

505. Ey yüz topluluğun Yusuf’u, benim gibi bir Yakup gördün mü sen? Aşktan yüzüm sarardı, ağlamaktan gözlerime ak düştü.

506. Ey Yusuf, bak temiz YaKûb’un gözünden sürekli yaşlar akmakta; benim de sevgi yüzünden gözlerimden sürekli yaşlar akıp durmada.

507. Yusufların gönüllerinde yüzlerce Mısır, yüzlerce şeker kamışlığı var; av, ister büyük ister küçük olsun hepsi yaban eşeğinin karnındadır.¹¹⁰

110 Atasözü, bkz. Furûzânfer, a.g.e.,c.I, s. 24.

508. Safa sebepleri yola girdi, canım ne isterse oldu; vakit keskin bir kılıçtır, geçmişte olanları düşünme.

509. Aşkta canla oyna, İsrailoğulları’nın Musa’ya dediği gibi “ sen ve Rabbin gidin, savaşın, biz burada oturacağız”¹¹¹ deme!

510. Asla bu aşıklardan daha mazlumunu dünyada göremezsin; akıl ve dirayet sahiplerine “sevenleri hoş görün” deyin.

511. Sıkıntıya düşüp feryad etsende; sonuçta ihsanı ve adaleti arşı kaplayan¹¹² Rabb’in lutfuyla bir feraha kavuşuruz.

512. Eğer bizim içişimizden ve şirin sakimizden haberin varsa; ona ulaş ve bil ki o, ondan başkasından fayda umulmayandır.

513. Bütün hileleri yaptık, ey akıllı kişilere hileler öğreten; ey görünmeyen şeyleri gören, baktığın şeyde ne görüyorsun?

514. Sus, geri kalanını lütuf sahibinden dinle; çünkü anlayış, bütün kötülüklere şifa olarak onun lütfundandır.¹¹³

519/38

.526 ورددف ن ددت یر جردد لر ح ددن م ر ددصل ف ددو رد ور

.527 ن ددد گ ددددا ندددميپ دددت ن ددد د ن رندددخورف نرددددن جردددد لر ح ددددن م ر ددددصل ف و رددددم دددددا و ور ددددت

جردد لر ح ددن م ر ددصل ف ددو عر شرددع و ددترف

526. Onun gamına dal ey can, çünkü sabır kurtuluşun anahtarıdır; dal ki sonunda yüz ona merhem göstersin, çünkü sabır kurtuluşun anahtarıdır.

527. Dertlere öyle dal ki sonunda Arş ve Rabb’in kürsüsü ayağına gelsin; çünkü sabır kurtuluşun anahtarıdır.¹¹⁴

523\43

111 Kur’an: 5/24.

112 Kur’an: 32/74.

113 Kur’an: 17/82.

114 Gazelin diğer beyit sonları da bu şekilde bitmektedir.

.583 ددددم دددک ع دددفنلروذ رددد ور ضدددف دددت دددفو ددد یر

.584 ددم ن لددت ر ددگ حل ددع ردد درددف نندد رددص لر غرز

ددددم دددک ع رددددخ دددد ل رددد ضدددف ددددک رددددخ رددد ق

دددم ددک ع دد ددی ردد ور ضددف رددخ ددداد ددمی

584. Alemi dolaşan bakış kaymadı¹¹⁵ sözünün padişahı; sonunda bir nakış gördü ki, o nakışlara aşık değildi.

528/44

.589 ن ن يف ن ددنف یيد و رر ضنيت نف ن ن يف ن ,

رذ ددددا ندددد دددددانگ.596 دددد دددددق ددددل ردددد ر ددددفنلر

دددنف یاريددک رر نددت اددلت ددنف یررز ور يددپ نندد

یيدددم ن ددد رد ور دددعد رد ددددا هددددن ننددد دددددنف

596. “Ey vefa sahibi, günahlarımızı affet” de, der; kul duaya başlayınca da kendisi gizlice amin der.

537/55

.701 دندددخ ق دددت نمددددخ صدددت رددددپ یر حارردددد یر دددف

.710 رودمف رد نرد دک د شندخ ر دک دردگ دردگ م ددد و کددي زر حيدد ررو ددت حدددق هد نوصددفر ق ددت یر

دددم ددددل لر ر ددد ر ددد دددت ن ددد حددد قرلا ندددت نرندددخ

710. Şehrin etrafında şahitlerle çekişerek dolaş, gizlice “ hayır, and olsun bu şehre”

ayetini oku, bu şehir ne kutludur!¹¹⁶

527/56

115 Kur’an: 53/17.

116 Kur’an: 90/1.

.712 ددد ز حل ددع یددار رد ددت ددد ز مد ددک ع ن ددت رددگ

.723 دنددخ ضدد ق ددت دنددک ق دد رد ب ددتر دنددک ق ددت

ددد ز ح ردد دد هرذ نندد رر لددصر دد حل ددع یدداو

ددددد ز حددددلعلار دددد ر لد دنددددگ ددددلعلار دددد ر ن ددددت

723. Sebepler geride kalır, saki kendisine şarap sunar; can “Rabbim yücedir” demeye başlar, gönül “Rabbim daha iyi bilir” sözünü söyler.

1017/60

.761 داور شردت ددم ور ندتر ردار مز دا ردگد

رد م

.771 مر هدردف حدگ رر هزردد ف مر هدرندخ نوري هزرد ر ز ررددک ننددچو ق ددت یر شرددت ردد م ددت صددارر

رودددک رودددک یدددا رردد لر یذ ظ دد ر دد ددوف

771. Haddi aşmaktan içtim, haddi aştım; ellerimi bağlayın, ağzımı kapatın, bu sarhoşu korumak içindir.

1382/72

.912 مرددددف قرر ددددت رردردددد نلاد یددددکور ق ددددت یر

.918 نرردددرنم دردددت ه رددد نرردددگ لدددطر ن صدددار رددد

.923 یيدتولر حدت یدار ندت رر دم یي یصار ت وک یر مدددددع یرر ددددص ز رر ددددم یر هدرو یددددار ردددد صددددف

حدددت ن دددکلا ضدددو ددردددگ دندددک نرزندددت ن دددکدرت ددت

ن ددددص یو شور رد ددددپ تنددددق یر حیددددت رد ن ددددت

918. Münkirlerin başlarına soğuk soğuk ah etmelerine ragmen o büyük sağrağı dök;

bütün soğuklukları erisin, bütün “hayır”ları “evet” olsun.

923. Ey Tebrîzli Şems, bizi gör gözet, ey güzel yardımcı; ey yürürken ayağımıza kuvvet, hastayken canımıza derman olan.

1374/73

.924 حنددف ر نددگ رر و ددخ یددم ن یددک ع یر ن یددک ع یر

.926 جرد لر ء دت جرد لر ء ت ن ف یر ن ف یر حندددف رزردددپ ودددک فد ن ددد ر م یر ن ددد ر م یو

حندددف رقندددت حندددف ن لدددت رر هددددادو ضنددد خ رددد

926. Ey kimsesizler, ey kimsesizler, kurtuluş geldi, kurtuluş geldi; her gam görmüş hastayı sultan yapar, Sencer yaparım.

1371/74

.936 مر هدردددف حدددگ رر ضددد ويپ ن یدددک ع یر ن یدددک ع یر

.937 یددف صددو رر دد ن م ور ندددل یددم رددوخ ز حندد م مر هدرنددخ دددقن رد ر دد ضدد ويپ رد ضددف ددم نرز

مر هدرو نددددک حدددد رر نددددت و رر دددد ن م رددددم

937. Gizli ilim¹¹⁷ şarabından sarhoşum, yürü beni hesapçıya gammazla; hesapçıya ve sana da o şaraptan bir içimlik getirmiştim.

1379/77

.986 مددددم ر دددا یدددملگ زر یدددم ضدددف شندددخ ل ددديخ ددددم

.993 جرد لر ح دن م ر صل ف جرد زر درف نور رت لگ یندددف صدددف رددد یدددم نددد م حدددم رد

مددددم ر دددوخ

مددددم ر ددد رد ر دددص صدددف جرددد لا ددددانگ خ دددک رددد

993. Gül goncadan baş gösterdi, “sabır kurtuluşun anahtarıdır” dedi; her dal “günah yok”¹¹⁸ çünkü sabrederek incilerle dolu olarak geldim dedi.

117 Kur’an: 27/6.

118 Kur’an: 24/61.

1388/78

.994 حدلق یردم لدف لیع یو یرم ترنص لف یر

.1003 دددددددا نمرددددددددقر دددددددنل نددددددد ث دددددددنم ت ر دددددددلو یدددددددم مددددق دددی ندددت ب رددد دددلط حدددف دددل ط دردددم یر

حیت ن ص نت یر نع ن رر نت یر

1003. Ey bize nimetler veren, ayaklarımızı sabit kıl¹¹⁹; sensiz rahatlıklar zahmet, sıhhatler hastalıktır.

1389/81

.1017 حت م ت نن ور و پ یر ح ندم ضدم ن مع زو

.1024 رددد ر رددصم ررز دد مدددک رددن م دد ت ددت مدددک

.1025 نمديددم یددک ع نددت رددگ رددصم صدداصع ددن گ

.1026 حنددددکردنپ سندددد رر ن حنخ نددددم ن ردددددق یددددم

.1027 یر

ل د یيع نیيی ضنمگ تنق زر ل م دص

.1028 یر هدرو نددد لر زر ندددت رر حيددد تت یدددار صدددار ت

دنخ گرم یار ح نت رنخ حف رر نت ف پ دنف رديپ

حدددر رذ ندددل ضددد حنددد گ دددخر ددددتنا دددرا مدددداد

مرددددف یددددم ور هدنددددت یددددم ور ن دددد لار ضددددا یددددم

مدددددنلر رذ ددددا ددددنن ددددا هرددددق یددددم تردددد ددددا

مددددددیلرذ لددددد م و دددددق یاررددددددلر دددددف ن دددددف دددددم

حدددددلیلر ددددددت لور زر یددددداد ودددددک یدددددم رددددد م زر

1024. Mısır pazarında ünleninceye kadar bulundum; bir Yusuf yüzlü gördüm, gafletle

“bu kaça” dedim.

1025. Mısır azizi “sen aşıksın, onu sana bağışladım” dedi; bu onun ya ihsanından, ya cömertliğinden ya keremindendi.

119 Kur’an: 2/250.

1026. Ben onun kadrini bilemedim, onu heves sandım; ey onun ayrılığından çektiğim hasretim ve ey gafletim, sizden pişmanım.

1027. Ey kuvvetiyle yüzlerce şeyi hakikat kılan sevgili; Allah’a and olsun ki, iki dünyada da senin gibi ayağı sabit olan kimse yoktur.

1028. Tebrîz, sen bu kutsanmaya Elest’ten beri sahipsin; övdüğüm Şemseddîn’den önce bunu kalem yazmış ve kalem kurumuş.¹²⁰

1384/86

.1077 حندص نندچو حيند رک ف مرد ه ق رر نت یمع

.1090 دد ت ردد ر ن دت یندت زر ددتر ند ل ديخ مد رد حنم ددده ددد مد دددک ضدددف رندددگ دددف دددد رن یدددم زر

نندددد حدددد یلر م دددد ق ز دددددانگ مصدددد ضددددتلق ن ددددفدنف

1090. Her an can elinden bedene bir hayal ulaşır; kısmetleri paylaştırandan habersiz çocuklar gibi kal’a bizum der.

1376/87

.1092 حنددف یر ددف لددگ دددن ددت ن دد ت یددار دررددد یر ددف

.1104 لدمف یدع د ور ترد ط لد ف یدع نترخر

.1105 دددد ت ف ددددلع یر ددددص تر ددددل ددددلع یررددددک

.1106 ضترک م يتلر و ضتروخ م رو لر

حندددف یر دددا ندددم ضدددف دددت یدددم ر دددا درردددد ندددت

حندددددف یرلا دددددت گردددددم رددددد لدددددتلا لار تندددددم لا

حنددددف یر ددددوخ و يددددع ددددت دددد ت حددددق يق ددددت ددددا

حندددف یر دددمفر هرنددد یدددم ررددد مرنددد ر ندددت ضدددن پ

.1109 روديدددددک ددددددق

دددددن ر رن دددددهننتر و دددددن فرر حندددددف یر دددددن ف ضددددد مريدددددک ن لدددددت دددددلع رددددددو

120 Hadis, bkz. Furûzânfer, a.g.e., c.I, s. 45

.1110 یندددولر ب ددد نلر رردددک نصددد لر لرز دددصلر ء دددت

.1113 ضدددل ل دددم لا یدددم ل دددولر و ضدددل ررد لا یدددم ررددددلر

حنددددف یرردددددارخ یددددم ددددت نصدددد ندددد رز یرنددددمم یر

حندددف یر دددن گ ندددت رددد دددنف م دددخ ردددگر م دددخ

1104. Nefsimi tembellikten kurtadım, ruhumu korkudan temizledim; hiç bir ölüm ecelsiz olmaz, ben ona da hükmediyorum.

1105. Şükrüm lezzetlerin içindir, sabrım afetlerin için; ey saki, kalk şarap sun ki içip sarhoş olayım.

1106. Şarap, kendi yaptığım şarap, neşe müjdelediğim neşedir; üzümüm olgun, neden korukla uğraşayım?

1109. Dayanaklarımızı kuvvetlendirdiler, delillerimizi açık hale getirdiler;

sultanımıza hamd olsun, ben arslanım, ne için sırtlanlık yapayım?

1110. Safa geldi, hüzün yok oldu, güzellikler veren Allah‘a şükürler olsun; ey müşteri, diz çök ki seni satın alayım.

1113. Ev, eve sahip olmayanın, mal, malı olmayananındır. Sus, eğer susarsan senin için söz söylerim.

1794/93

.1164 نرصدددخ ددددم نرصدددخ ددددم ن ددد یر ن ددد یر

.1172 حد ردگ ض ن ح رنن م مد ن یملگ رد ننم

.1185 کدلف نند ل دع ردصق ر ودا دا ي کل کل ن دم رد ن ن دم رد ن لد درد زر گرد و خ دک ر

ن دددننملار وذ ن دددننملار وذ رنددد نیت لا ن دددمن گ ننددد

کدلول ف ن دنف کدل کل ن تند م دا ن تند م دا کدل

1172. Gül bahçesi Adem gibi mahrum oldu, hem ağlar hem bekler; tek söylediği rahmet sahibinden ümit kesmeyin.¹²¹

121 Kur’an: 39/53.

1185. Leylek gelir konar, felek gibi yüce sarayın üstüne; mülk senindir, ey yardım istenilen diyerek öter, konar.

1793/96

.1221 یار ن يف یار یدار ندتر دث دتنا یار یار ن يف یار

.1223 یدددار ندددترو ولر ندددنت دددا یدددار ندددترصفر ن دددت ن دددت ن یددار نددتر نرنددي ب ددا ردد م یددار س دديلر و نددتر رددنخ

یددددار نددددتر ددددت هد دددد ددددا یددددار نددددت م بنددددخ ق ددددت

1223. Bu cana can katandır, ya da bu Me’va Cenneti’dir¹²²; güzel sakimizdir bu, ya da can şarabıdır.

1806/98

.1242 یددم نردددنخ ی ددلگ یر ددي نددت یددار ورددم نددت ن

.1250 حر دددوار رودددددت ددد ندددخر رددد ددد خ ضندددکنن

.1258 جرددددلر جرردددتم ر دددصلر جرددد لر ح دددن م ر دددصلر یدددم ن دددت ن دددت ن دددت یر یدددم لدددیع لدددیع لدددیع یر

یددم ن ددوار نوصددف مد ردد نددکنخ ددخ و هردد نرز

جرددد لر ق دددارت ريدددصلر یدددم نرندددخ یز دددت وردددت یر

1250. Allah imanınızı tazeleyin diye yüze yazı yazmış; yüz ve yazının güzelliğinden her an imanım artıyor.

1258. Sabır kurtuluşun anahtarıdır, sabır yücelmenin merdivenidir; sabır sıkıntının tiryakıdır, ey benim Arapça okuyan Türk’üm.

1808/102

.1283 یدم دمع حندمگ دمع یم نتنيپ زر ک یندددف ندددتد زر دددمع ددد یيدددن حدددک دددم ضددد ي

122 Kur’an: 53/15.

.1286 ددددک لدددي تت نيدددکنم خ ددددک ضي دددمت ور زر ینددد گ یندددولر رذ دددا دددنل جردددف دنددد ن دددمرد ددد درد یدددار

1286. Ondan bahsetmek teşbih, susmak tatil oldu; bu dermansız bir dert oldu, bizi kurtar ey kerem sahibi!

1803/103

.1297 یددمز رد د دد ود ردد یددم حددم و ر دد ندد

.1302 یيمز یور کلف نن دک یي ت ضم یور ه م نرز یدد ل رر ور یددم حددم یر ن دد ت وددک ور ددی یر

ینفردددپ ی ددد دددی یددداز یيولددد م یر ث نددد ولر

1302. Ay yüzlü güzelin sayesinde yeryüzü göğe döndü; yardım edin ey müslümanlar, fitnelerle dolu nakışlardan kurtarın.

1791/104

.1303 یددم ر ددا دددک ضددف دد م ررددم دددا ددو اندد

.1325 یيددن یددار دنددونن یددمع یارددخ و یيددلور رد

.1328 رذ ا کنخ یاز دم ح ت کد لر و ء ود لر

.1331 مندک لگ ح حلگ ر خ منک لف ح ت وصت نن یدددددم ر دددددوخ دددددفو ن دددددم دندددددويپ یدددددم د دددددا رددددد

یددددم ر ددددص لار ردددد ع یر رر هددددداد تردددد ع ر ددددص ر

یدددم ر ددد زر و ضدددهور یر یدددم ررصدددلگ و خردددلگ یر

یدددددددم ررود هرود رد مندددددددک لدددددددق نتودددددددت حندددددددمگ

1325. Ne öncekilerin ve ne de sonrakilerin ibret gözleri bu çeşit bir aşk görmedi ey görüşüme ibret olan.

1328. Canım bunlardan bir tat almadı ey gökyüzünün ve yörüngenin sahibi¹²³; ey gül yüzlüm ve gül bahçem, ey cennetim ve ey çiçeklerim.

1331. Canın bir parçasıysam tam bir can olayım, gülün dikeni isem gül olayım.

İşittik¹²⁴ sözüyüm, beni halden hale çevirenimin devrinde söyle¹²⁵ sözü olayım.

1788/106

.1358 نندن رر و نرند رر رد لدتر زر یصارگ ف ت

.1369 ندت زندت رد و ضد نت رد نت زور ت ک صگر ددددم ن ددددمف ددددف کدددد

ننددددتترر ضدددديلر دددد ر ددددد ر

نندددددنولر دددددار ل دددددخ زر ندددددت زودددددد رر م هدن ددددد

1358. Erguvana ve nağmelere dalıp ne zamana kadar ölümden kaçacaksın? Çekip sürüyerek götürüyorlar seni, şüphesiz ona geri döneceğiz.¹²⁶

1369. Bir gece bile sabaha kadar tövbe etmedin, zamanın şüphesini yaratana¹²⁷ muhabbet duymadın.

1790/110

.1416 یددو یر ندد گ ددم و نددمگ ددم ید غ دد رد یددم رردددلد

.1430 ننددددولتا منددددق ندددديل ددددا دددد ض رددددک ن دددددن ز هرددددت یدم ند یررد درا رد ن دلو یررد شندخ رن دص

یددثو دد ددد م ردد گ دد دددتر نددت یددار ن ددک هرددت رددگ

1430. O parçalar “keşke kavmim bilselerdi”¹²⁸ diye nâra atarlar; naraları bu tarafa gelse, ne kibir kalır ne de küfür.

1796/111

123 Kur’an: 51/7.

124 Kur’an: 24/51.

125 Kur’an: 113/1.

126 Kur’an: 2/156.

127 Kur’an: 52/30.

128 Kur’an: 36/26.

.1433 یدو یر ند گ دم و نمگ م ید غ رد یم رردلد

.1434 نخ دددد دددد د یددددم دددد نخ نددددم ح ددددل ردددددق

یدم ند یررد درا رد ن دلو یررد ف رن دص

نخرددددد یيددددن کددددنار یمصددددلر ر دددد ددددف نررددددي

1434. Dudağımın kadrini bilmedin, benimle kavgalara tutuştun; beni yakıp yıktın, bu zamanda hayran olan.

1787/113

.1447 نوصدددف ددد لور ز ددردددگ نددت دددمع ددددم ردددخ رددگ

.1448 ور ی ددددد ن نف ددددد ر ز ور یررددددد ط هددددددک یدددددارز

.1449 نددددد ت رددددد هددددددم ر ددددد رگد مد هدز ضددددديرت یددددداد

.1451 رف نرز ننخ ر رد رت هدار دص ود نت ر و

رف ننی ددددد لر نورخلا دددددف رددددددخ ندددددتيقنت ندددددکنن

نندد ن ددت ردد زر ور ی دد ترنددص هدرددف رددت

ننف ددددصلر یددد ی رددددت هددددم ررددددک هدقدددت رد

ننددتترر ضدديلر دد ر ز ررددک نندد نردددنخ و ن ددصقر

1447. Aşkın sonradan geldi ama öncekilerin önüne geçti, Hak fermanında sonrakiler ileri geçtiler yazdı.

1448. Şüphesiz biz açtık¹²⁹ (ayeti) ile tuğrası altınla süslendi; suretleri mavi renkli can denizinden baş gösterdi.

1449. Âdem bir kez daha geldi, din tahtına oturdu; saf saf dizildik¹³⁰ başları şükür secdesine kapandı.

1451. Her iki tarafta yüzlerce kesik baş, o ululuktan dolayı kan denizinde şeker gibi dans ederek ve oynayarak “şüphesiz ona döneceğiz¹³¹” diyerek yüzüyorlar.

129 Kur’an: 48/1.

130 Kur’an: 37/165.

131 Kur’an: 2/156.

2137/119

.1575 ور انددمت دندد د يع یدددت صدف رددخ نندف ن

.1578 لدهر حد لد نندک د زر ل د ن ز دررد گن رخ ور دار رد گدت صديت ددص ور ننف رد رخ ريف دص

ور يددو ت ن دد ق نندد ور ندد ددن م نندد یر

1578. Eşek bile bu sahtekarlıktan utanır, Hakk’tan “onlar hayvanlardan bile daha sapıktır ¹³²” ayetini duy; ey nazı ahlaksızlara, tırmalayışı kahpelere benzeyen!

2139/126

.1658 ودددف و قرر ددت و م ددت زر ننددنف یددم حلنددلم و

.1665 ردددددف ددددم رر ن ددددنمص ی ددددف رددددد دددددم ن وددددت زر

.1666 دددف دددقر مندددیلر ندددن ولر ر ددد ل يیدددت

حرددد لر ن دددددت زر دز دددددت م دددددت دددددت لد دددددارد ق دددددت ندددددف

رن ردددکر و دددمررف رنددد يط حدددرل ندددط حدددرل ندددط

د حردک ددک دت حددق ندت نرز حددق ندت یاز ندتر

1665. Gökyüzünden bir nida geldi, meclisinize feda olalım; ne mutlu size, ne mutlu size, hoş olun ve için!

1666. Şu mutluluk veren şaraptan içen topluluk feraha gark oldu; o tarafta kadeh, bu tarafta kadeh, öyleki içleri çarşı pazar oldu.

2279/132

.1757 ضیل رد یار ن يف یار یار ن يف یار هدم ه گ

.1760 ور ی ددد نخ زر و یددد زو ور ی ددد ن ت دددل زر

نددددتر دددد للر رندددد یددددار هدددددم يددددپ زر یددددار

لدددق زو هددددم ه دددگرد ضددد ددد ن دددت ور ی ددد نل تت

132 Kur’an: 25/44.

1760. Onun kokularındaki lezzetten ve onun huylarının güzelliğinden ve “söyle, gelin”¹³³ demelerinden canlar kapıya gelmişler.

2443/136

.1796 نع ت ر رت ضنمت یم یم ر ف زر لنلم نت یر

.1799 یيدددددیا ی ددددارد ز دددددم یيول ددددتلل اددددو ر یر نت ددد ددددا ر ندددت صدددف ندددت ز ددردددگ حدددف ضددد ردددخ

دددن رر رر ن دددي م ردددم یر ندددگ رر ن ددديف خ ردددم

1799. Ey alemlere rahmet olan¹³⁴, Yakîn Denizi’nden topraktakilere bir mücevher, denizdeki balıklara bir kolaylık bağışla!

2440/138

.1825 دددددن يم ن دددددمر ف ددددد ن دددددمفرت ب دددددنف یر

.1830 ددددد و کددددي نددددمگز یر دوددددصلر ردددت یر

دددددددن يم ن گددددددددن ددددددد یيددددددد ر و ريدددددددک ددددددددن م

ددددن يم نرنددددل پ دددد دنددددخ ز یدرددددف دددد ت نددددل پ

1830. Ey Allah hiç bir şeye muhtaç değildir¹³⁵ sırrı, ey iyi ve kötüden uzak olan; sen kendinden vazgeçtin de pehlivanla bir oldun.

2429/ 144

.1895 یرنددمم ر ددت و ه ددم نددت ه ددم فرنددط رد یر

.1909 یرنددددکر رندددد لدددد رندددد دددد یرنددددمم دددد یرددد ن خرددد و ديدددکرنخ ندددت خرددد رد هددددم یر

انددد ی رددديپ یددداز رر ندددت ددددک دددتنا ردددگ یرددد

133 Kur’an: 3/61.

134 Kur’an: 21/107.

135 Kur’an: 112/2.

1909. Fakir müşteri değil, dahası seni “Allah satın almıştır” ¹³⁶ sırrına erdirir; eğer Yusuf’san bu gömlekten bir koku alırsın.

2436/ 145

.1972 دنف نتددص دندخ ل د قر دنف ندري رگر ر ا یر

.1979 حر رنددددددخر رنون نددددددتر و حر ددددددادر رنیثننددددددتر ددنف نددت یددار ور وندد ددت

ددنف نددخ ددم دد ضددف دددک

ددددنف نددددخ ددددم دددد ضددددف دددددک حر ددددوار رنیددددمتنتر و

1979. Dinlerinizi sağlamlaştırın, kardeşlerinizi gözetin, imanlarınıza aşık olun, belki bizimle uzlaşırsınız.

2453/ 149

.2019 ارردلد و ترپ دتر م نودرگ ز ان

.2024 لد رنددددد نط ندددددميع لار يدددددع لا ضندددددکردر

ار ردددکر لد ضنددد خ رددد دددد ر دددم رو یدددت مرد زر

ار دددددوتم یيددددد ر یددددداز ضدددددنخنم ن دددددت رنددددد ز

2024. Gönül tamburunun “ bizim hayatımızdan başka hayat yok” nağmesi var; can arısı bu baldan mimari öğrenmiş.

2451/151

.2043 نددددت ز مررد یر هزنددددارد

نددددک ی ددددننقر رد

.2052 یدددف ددددي لت رر د ددد یدددار یدددرا حدددل ر ددد ن زر

ندددددک یررددددد رر ن دددددت یر هدندددددمرف یر ضدددددنر ید

ندددددک ی ددددنف ندددددت زر دنددددک حددددد ر دددد ددددد ددددت

136 Kur’an: 9/111.

2052. Olmayan¹³⁷ (eşşiz) ilk bahardan bu rüzgarı lutfet ki barış göğünde gam sisi kalmasın.

2447/157

.2098 نع ت کا ندت خر ن دت و لدیع زر رل ق ود رر

.2100 لديلخ نند دن گ نولدتر یدظ یندگ حل لا رو

نددددترن ددددم دددد یددددار یددددد مد ددددم لددددیع یددددار

نددددتلا رت ديددددکرنخ نن رددددت ضا ددددت ندددد دددد

2100. Şüpheyle “kabul etmiyoruz” diyen, Halil gibi “kabul ettim”¹³⁸ deseydi; gölge gibi baş aşağı olan nefsi, başı yücelerde bir güneş olurdu.

185/164

.2206 لا دد ز ددم و ددخ ردد ضددعرت ندد ار ضددف دد زر

.2211 حنددددد م ندددددت هد ددددد زو حندددددتنت ددددد دددددمع یر

لا دددددددددددع رد درو رر دددددددددددم و دددددددددددخ هرذ رددددددددددد

لددددددددددت ددددددددد د ندددددددددقو حنددددددددد پ و ددددددددددنل ندددددددددت زو

2211. Ey aşk, sen var oldukça şarabınla sarhoşum; yaklaştı, yakınlaştı¹³⁹ vakti gelince, senden gelenle yüce ve senden gelenle aşağıyım.

191/ 170

.2291 رر دنددخ نددت نصدد یددم ردد رر برددط یددف رردددي

یيددددن وددددم یرنددددف نردردددد

رر ددددد حددددم

137 Kur’an ayetlerinde oldukça sık geçen bir ifade.

138 Kur’an: 2/131.

139 Kur’an: 53/8.

.2295 ددا یدندد ضنددکرف ن ددت یدندد ضنددمگ ضدد بر

رر دددددددلو دددددد نا حددددددل یدنددددددو ددددددم هردددددد صددددددف

2295. Meleklere can verilseydi, ya Rab ne olurdu; “kimseyi oğul edinmez”¹⁴⁰ ayetini yüzünde gösterseydi.

854/203

.2610 ددددک یيدددن ن دددت یر ددد یيدددن یدددرم حنددد گ

.2618 ددددداور نددددت یور دددد تد تددددت لددددگ رردددداز

ددددم ن ددددت دددددصق حدددد دددددک یددددار دنددددخ ددددن گ درددددف

ددددددددک یيتنددددددد ددددددد ن دددددددت یر دددددددد ت و دددددددار

2618. Çünkü saadet gülü senin yüzün olmadan bitmez; ancak sana ibadet ederiz¹⁴¹ ey can ve senden yardım isteriz¹⁴² olmadan olmaz.

1211/210

.2663 ددپ ررددم یر ضددن گ ددد حددميپ ضدد شرددتور یر

.2673 ز لددد رو

رر ور ندددتر ددد نددد ت رر ور ندددتد

.2675 دنددددددک خ یيددددددیا نرد ددددددم دددددد نف تردددددددعر

فردددددددددف ن ددددددددد د حدددددددددارد دررد ینددددددددد رردردددددددددم

دددد ررو رددددم ت ددددولظ دددددک ضددددم یودددددع نددددف ردددد

تددد ع لددديل ددد حددد ن ددد رم ضدددلوت گدددن حددد

2673. Bırak onu, kurusun¹⁴³ ona yeter; aya düşman olanın karanlığa düşmesi kaçınılmazdır.

2675. Ey güneş, bil ki düşmanın yarasadır; hem bütün kuşlar ondan çekinir hem o gecenin karanlığına¹⁴⁴ tutsaktır.

140 Kur’an: 17/111.

141 Kur’an: 1/4.

142 Kur’an: 1/5.

143 Kur’an: 111/1.

1261/211

.2676 شررددم ن د ن دت زر ند ت ن دت ندت یور

.2684 ذنددددت م ددددت

ذنددددت ددددمرد ح دددد ح دددد

شر رد ن ددددد ت ردددددد ر نددددد وصف ن ددددد ت زر تددددد

ذندددددت م ددددد شر دددددا نددددد ي ضدددددف و ح ددددد

2684. Onun şarabı mı, Allah’a sığınırız, tuzağı mı, Allah’a sığınırız; adı mı, Allah’a sığınırız, Allah’a yemin olsun onun eşi yoktur.

2398/254

.3085 هدردددددپ ندددددت خر زر د ددددد ددددددا ررد ضدددددف مد ن

.3097 ندن گ ضدف ند ندت ح

ددک ردق لر دف ینل دف هدردددددم نددددد ضدددددف دددددت رددددد دددددد نق دندددددک هدددددد ز

هدرندددددددت دندددددددک دددددددم وز ددددددد لد ز دددددددم ر دددددددن گ

3097. Hem söylediğinin taşın üzerindeki nakış gibi olduğunu söyle; bizim gönüllerden dörtnala çıkan sözlerimize yücelik ver.

2947/ 286

.3408 ددددا مد ددددنف ددددقع یددددم ددددا

ید ددددنف ددددقع نددددت

.3414 ن ندد م ز ن ددتر نمدددخ رر یدداد وددک صددار ت

یدردددددد یدددددم ضددددد م دددددت یدرنددددد حددددددق یاددددددن

یدرنددددددف ددددددا نددددددم ور اندددددد و یددددددف هدقددددددت

3414. Tebrîzli Şemseddîn’e sarhoşlardan selam götür; secde et ve de ki “ ey ruhum, canım yoksa terk mi ettin?”

144 Kur’an: 81/17.

3194/290

.3439 یر دددا دد نندددم ا دد ي یر شندددخ نددنقو

.3440 هر ددنف ددم ز یاصدد م اهر ددخ ندد یددرم رر لد

.3441 ن دددص دددم هد رد ا ددد ور ص دددخ ق دددت

.3442 رر دددم شود ر ر دددا ارر دددم شنددد هدرددد یر

.3443 یدرددف بررددک قردد ایدرددف بررددخ رر ر ددم

.3444 ا دددددم لددددديل دددددليل ا ا دددددم لددددديخ ن لدددددت

.3445 ددددت رنددددط رددددت یر

ددددني حددددم رندددد یو ني

.3446 دددک نوصددف ددم ندد م ادددک ننددنت ندد ن یيدد

.3447 دددددم رد ی ددددت جنددددم ادددددم رو ی ددددت ه ددددک

یرررددددددده دددددددف ددددددد ت لا ددددددد لق یيدددددددن حددددددد رر

ر دددددددددددددددوت لاو ررد ادرنددددددددددددددد لر ادددددددددددددددينم دددددددددددددددا

یررنددددددددنلر ددددددددف رددددددددد لر و لنددددددددت دددددددددق لدددددددديللر

ر ددددددددددو لر ددددددددددلع فرددددددددددص ددددددددددتنف ننيیددددددددددتر

رددددددت ددددددف ن ددددددف ددددددم ا ددددددمفر و رددددددد ددددددن یرر

ر دددددددددد نلر اددددددددددق ددددددددددا ا ل دددددددددديللر دددددددددددل ددددددددددا

ر دددددددصر دددددددلع ح ر دددددددف ا دددددددنيف ردددددددي رلر نددددددد ر

ر دددددددددددقنلر مد ددددددددددد دددددددددددا النیتلرررددددددددددد م دددددددددددا

یر دددددددددق ردددددددديخ و ایددددددددددص ردددددددددصلر یدددددددد

3439. Ne güzel bir vakit ey sevgili, sevgi hakkı için dinle; kalbimin iniltisine şefkat göster, beni zarara uğratma!

3440. Gönlümü hor görme, bizden bir kenara çekilme; ey gönül arzusu iyi geçin, dost ol, savaşma!

3441. Ruhun has sakisi, sabah şarabını sun; gece yüz çevirdi, ay gizlendi.

3442. Ey aklımızı alan, geçen gecemizi hatırla; üst üste kadehler sunmuştun bize, hala sarhoşuz biz.

3443. Bizi darmadağın ettin, şaraba boğdun; sonunda gizlediğimiz şey ortaya çıktı, yayıldı.

3444. Bizim tek sultanımızsın, gecemizin Leyla’sısın; ey gecelerin lezzeti, ey gündüzlerin mutluluğu!

3445. Ey Tûrusina’nın sırrı, ey gören gözün sırrı; içimizde en büyük sensin, küçüklere merhamet et!

3446. Şimdi geldi delilik nöbeti, sarhoşluğumuz arttı; ey aklımızı sarhoş eden, ey vakarı yıkan!

3447. Söz padişahı geldi, söz dalgası coştu; bizler sesleri yansıtan sesleriz, en hayırlı şeyler okuyan Allah’tır.

2960/295

.3497 دف لدصر لصر صف ضهررق یر نک ن صقر

.3501 ررددددددددک ندرنددددددددخ زر ددددددددنف هرذ دددددددددک

دددد یيددددع کدددد رد ددددم ندددد ضدددد ردددد ی ددددانت

ددددددددد ررت یدددددددددل یدددددددددتط زر دددددددددلقت ندددددددددلود رد

3501. Zerre bir kadeh şarap içerek güneş oldu; beni asla göremezsin¹⁴⁵ hakaretinden, tecelli devletine (ulaştı).

2941/296

.3505 دددددددددددتم ضدددددددددددنيا ارددددددددددددخ ر ندددددددددددگ یر

.3506 ددددددنفر تردددددي شردددددع رد ددددد لر تردددددي زر

دددددد مرر شرددددددع ردددددد ندددددداور ب ددددددت ز مد ردددددد

دددددددد ررت یددددددددل م دددددددد يپ دددددددددم ترددددددددي ز رردددددددداز

3506. Tanrı’nın gayretine (kıskançlığına) arş şaşırır, çünkü “Beni asla göremezsin”¹⁴⁶ haberi gayretten (kıskançlıktan) gelir.

82/319

145 Kur’an: 7/143.

146 Kur’an: 7/143.

.3788 رد ددد یيدددن د ددد دددت ددددک ن م دددت ضددد ضقندددمتم

.3803 نددددت دددد دددددک يددددک حلددددتر زر

دددد ر رد ددددد یيدددددن د ددددد دددددت ددددددک ن دددددوار ضدددددو شرددددد ف

رد ددددددد یيدددددددن د ددددددد دددددددت ددددددددک ن ولددددددد م يدددددددل ر

3803. “Şeytanım müslüman oldu”¹⁴⁷ sırrından nefsin rabbanileşti; İblis müslüman oldu, hep böyle olsun dilerim.

291/330

.3921 ددممر یردد نددو ز نددت ن ددت ضدد برنددخ یر

.3924 ددددک وردددد برنددددخ یر ددددم ا رذر لدددديللر و

ددددددممر یر ددددددگرد ر ددددددت یدددددداز ردددددددخ ردددددد زو

ددددددممر یردددددد ضدددددد ت دددددددص نررردددددددي لد زر ددددددت

3924. “Örteceği zaman geceye and olsun” ey uyku haşa git de bu gece için uyumayanların gönlünden yüzlerce armağan elde et.

292 /332

.3933 ددم شنددخ ق ددت نرز لررددک د ددک نرز

.3937 ودردم یر ندک ضد ي ود رد یدار زر نک نوري

ددممر دد م نددتود یر ددل ق و دددک ندد م ن ددت

دددممر ددد م ندددتود یر درندددلر ک ددده ددددق حدددق

3937. Bu ikisinden de vazgeç ey adam; kalk, gül güldü, ey dost bu gece uyuma!

598/ 341

.4006 دددد ارد دددف دددص دددت نرصددديخ ر دددت نرر دددا

دددددد ا رددددد ز و رددددداز دددددف رر دددددم ن دددددص هرذ دددددت

147 Hadis bkz. Furûzânfer, a.g.e., c.I, s. 155.

.4017 ضددددد ي و مرددددد م دددددت ض ددددد فر لددددد ور هر

رندددددد زر ددددددد ارد نددددددت حرددددددک دددددد حرددددددم حددددددلر

4017. Yola düş, efsaneyi bırak; yabancı, ‘senin kalbini yarıp genişletmedik mi’¹⁴⁸ nurunu senin açıklaman olmadan anlasın.

624/343

.4027 دددد نف دددپ و ددددکن دددم لا ددد رددد ضدددف هرذ رددد

.4040 دی ل ط شنخ ل و یف شنم خ نز دم

ديددددددددکرنخ ددددددددد نف ردددددددددخ ددددددددمع زو دددددددددني لزر

ددددد نف ددددی ل ددددط ردددد ددددد حددددم ضددددف سرددددت ددددم

4040. Sus, dudaksız, güzelce “sonsuza dek sürsün” de; ömrü uzun olanın üzerine kötü göz gelmesinden korkulur.

1033/382

.4351 رددددت هديددددمر ددددپرو رد ردددد ررددددم هددددداد یر

.4374 ندددت رر ور یددف ضدددص خ دندد ور

یدددف یدنقددت ردددددددد ع خر هدنددددددددون ن دددددددد نپ ددددددددفرط زر ز دددددددد

ردددددد فلار ندددددد ح ددددددف دنددددددخ زر یننددددددک نددددددت ددددددت

4374. Ol emrinin hulasası odur, sen O’na secde et ki; kendinden “ Allah en büyüktür”

sözünü duy.

1031/ 386

.4403 ر اددددو ضددد نددد ن ندددت ن دددت و یدددم ن دددت

رددددک رددددگ دندددد ردددديخ رددددگ نددددت زر منددددک گدددد رو

148 Kur’an: 94/1.

.4407 ض ددک نددت ضددلو کددا

ضدد خ یددار نددت رردردد ردددددد فلار ندددددد ح ددددددف ددرددددددگ ددددددنف نددددددت صددددددت ددددددت

4407. Padişaha bir hamle yap ki bu evde senden başka ne varsa yok olsun “Allah en büyüktür” sırrındaki gibi.

1316/394

.4467 یر و کدد لز یر ددک ع یر ضدد ضددف ور ور کددل خ

.4477 رددددد ن مردددددت حدددددم رد حنددددد گ بردددددع ر دددددا ددددد

.4478 ندددلي ددددص ود ضنيدددت رد حنددد پ دددم و حنددد گ دددم کددددل لخ ضدددد ضندددد پ کوددددمخ یر و وز دددد یر

کدددددلرو نعدددددد ت لا دددددل رددددداز ضددددد نددددد گ دددددم

گکدددددلرن ر حندددددرت حدددددف نرددددددنخ رردددددم نددددد گ دددددم

4477. Bir Arap sevgiliye, ıslak gözlerime bak dedim; dudak altından şöyle diyordu:

“hey sen kandırma beni!”

4478. Hem söylüyordum hem sinede iki yüz hile düşünüyordum; o bana gülerek: “ne zamana kadar ahvalini gizleyeceksin” diyordu.

1318/396

.4490 کدديلع م ددت ر دد دددص ن ددت یر زور لور ردد

.4497 ددددددددانگ رر ندددددددت دوورد

حف ناددددددددف نددددددد ت رددددددد کددددديلع م دددددت ر دددددا یر دددددکنم خ و ینددددد گ رد

کددددديلع م دددددت ررد رددددد ددددددانگ رر ندددددت رندددددصنم

4497. Dâvud taht üzerinde sana “size feda olalım” der; Mansur darağacında “sana selam olsun”¹⁴⁹ diye seslenir.

149 Diğer beyit sonları bu ibare ile bitmektedir.

1464/405

.4594 حددددگ ددردددد هرر ددددت ندددد زر نصددددمر رددددت

.4598 حل دددددق زر یدددددف حددددد ف ندددددت حل ددددد ندددددمگرت

حددددددت حددددددت رر نددددددت نددددددتن م نردرددددددم ضدددددداد رد

حرنددددم نرو ضددددف نرنددددخر ددددت ن زر مصددددي ی ددددف

4598. Halimin perişanlığını sözlerimden anla; ey odun, o ateşe gir “ ve şüphesiz sizden (hiç biriniz yoktur ki oraya uğramasın)”¹⁵⁰ ayetini oku!

1875/432

.4809 نز حددددف ددددمد و يددددپ لدرم ددددیم ر ددددا یر

.4819 ضددت ا حدد و ضددت رو رر حل ددع ود نددت رنددخ

نز حددددر م و ضدددد ردرم ددددم ردددد دددد ز ضددددف ددددوخز

نز حل دددددددددع ود یيدددددددددع رد رر ددددددددد ر لددددددددد ف ن

4819. İki alimin de aynı kaseye ve aynı görgüye sahip olmasını istiyorsan; iki alimin de gözüne ben Allahım sürmesini çek!

1865/441

.4875 ن ندددتد دد ت ضدد ردد ن ن ندد لددگ و ورددت یر

.4882 یيد و رد حد رر یر و یيرد م رد مررم یر ن ددددماورد ضدددد ضدددد هد دددد ن ندددد دددددص و هد دددد

ن ددددماورد ضدددد ضدددد هد دددد یادددددلر منددددا کددددل م یر

4882. Ey her yoksula kerem buyuran, ey her gamlıya rahmet eden; ey din gününün sahibi, hadi bir şey ver dervişlere!

150 Kur’an: 19/71.

1872/450

.4974 نرندددخر رندددفرت حدددف ور هدنددد ي حددد رد یر

.4975 کدددنيفرپ و ود ددد رپ کدددناز زر و ک دددتر زر

ندددت صرددد یو نرندددخر رندددفرت حدددف ور هدوصدددفر

نرندددددددخر رندددددددفرت حدددددددف ور هدنل دددددددي ضدددددددص زو

4974. Ey beyhude üzüntülere düşen yürü ve “nicelerini terkettiler”¹⁵¹ ayetini oku ve ey hırsı artmakta olan yürü ve “nicelerini terkettiler” ayetini oku.

4975. Atçağızı, eyerceğizi yüzünden kinceğizle dolan, dertlere bulanan yürü ve

“nicelerini terkettiler” ayetini oku.

2172/451

.4984 ور دددددم یددددم ن ددددو م ضددددگ حدددد و ضددددگ حدددد

.4990 یندد ت یددار رد نددتنت دد ددنتا حددرتم ندد و

ور ضددددم ضددددم ندددد گ ن ددددت دددددم ددددف ضددددف ندددد گ لد

ضدددف ضددد ندددت رر ور دددلط رد حددد اندددت دددم ندددت

4990. O sizinledir yani bu arayışta o da sizinle birlikte; arıyorsan asıl onu ara!

2306/461

.5143 هر دددددچي دددددک ع یر يدددددپ یدددددرم سنم ددددد

.5146 ند گ رد د م ضرلار و ن دت د ی دت رد نن

هر ددددددد مدردددددددم ددددددد دددددددک رددددددد دردددددددم دددددددت

یيدددددددددمز ايدددددددددم یر هررو لد ر دددددددددک زو ضندددددددددمگ

151 Kur’an: 44/25, diğer beyitlerin sonları da bu ibare ile bitmektedir.

5146. Söz incilerini deldi, “ve yeryüzünü bir beşik olarak (yarattık)” dedi; ey mıh gibi yeryüzüne çakılıp kalan, gönül şehrinden avare olan!

2573/520

.5670 د نپ ضد ندتر دميع ن دت یر و خ هدرپ رد

.5674 یندددددددددددلع ش دددددددددددتلر و یندددددددددددل یمندددددددددددولر

دددددددتنف ددددددددتنا ددددددددص ددددددد ي دددددددنت ردددددددد ر و

ددد رد دددو ضدددف ن دددت یر حاندددگ ن ددد ز ضددد ندددت ددد

5674. İnanan kişi tatlıdır¹⁵², aşk yücedir; sana hangi dille söyleyeyim ey can sen o dili bilmeyesin.

2577/521

.5686 دددني ن دددت ت دددل دددت ندددک ندددع وت گددد رو

.5695 دد ردد ضرر نتددتو دد

یديدد ضدد ددددددددني ن ددددددددمفدرد ددددددددت ت دددددددد ررخ ینددددددددف رد

دددددني ن دددددنت حردددددک دددددت نز حدددددف هردددددگ ضدددددماد ر ز

5695. Allah’ın yeri o kadar genişken¹⁵³ niçin hapishaneye yamanıp kaldın? Düşünceyi az düğümle de gönlün açılmasını seyret.

2606/522

.5697 ددددم رددد نددددت ددددت ینددد گ زر مدددددک هدددد م

ددددم

.5703 ت دددونت دددپ ردددد ر دددکنپ ضيدددت گددداد ننددد

دددددو م و هردددددو ددددد یدددددد نيپ و یدددددم اندددددخ

لددددددددت نددددددددو نددددددددف ددددددددنمرف تندددددددد نددددددددف

152 Hadis, bkz. Furûzânfer, a.g.e., c.I, s.230.

153 Kur’an: 39/10.

5703. İşlere bulanmış tencere gibi tutmaç peşindesin; hani “biz yücelttik”¹⁵⁴ sırrının yüceliği, padişaha olan himmet?

2578/538

.5839 دند یر

د دف دت ندت کدلم یو د دف زر ندت

.5843 ر دددت زر ضددد دننددد م

رددد ن رندددک ضددد رددد ن ددد ددد صدددت و دددت صدددت یدددم ن دددت و ندددت دددمع

دددد ددددپ یددددار ردددد يددددنتم ردددد نا ددددفر نرنددددخر

5843. Hepsi de kadehleri olmadan sarhoş; deveye bak “bakmazlar mı”¹⁵⁵ ayetini oku, ama manası o çeşit değil.

2575/543

.5886 دد ندرز و دني دم ترنددص درا ضد ل رد

.5893 رر دددددددد ي رر ننددددددددم رر دددددددد ددددددددنت رر دددددددد

دددد ندنددددمگ حدددم صددددت دددد ندوصدددف هددددداد صدددت

دد یددل ضددگ ضددنتط ددپ رر دد ددنم نخنددت نندد

5893. Bedensel şeyleri terket, “bana görün”¹⁵⁶ sesini duy; benlikleri yaktığında “hiç, asla” kınaması kalmaz.

202/553

.5981 ددددددددددددوريلع م ددددددددددددت دردددددددددددددم زور ردددددددددددد

ددددددنترم نددددددقو ن و دنيددددددم ضددددددک ضددددددف دددددت ن

154 Kur’an: 17/70.

155 Kur’an: 88/17.

156 Kur’an: 7/143.

5981. Her gün sabah vaktinde o padişahla Allah rızası kazanmış erin sırrı; oraya oturdu mu “ikinize de esenlik dilerim.”

197/554

.6008 هددددددددن یر

دددددددي دددددددم ه دددددددگرد ضددددددد درگز ددددددد دددددددصلر دددددددلع ددددددد ددددددد ن ودددددددت ز نندددددددم

6008. Ey kul dön, dergahımıza gel; semalardan “haydin namaza” çağrısını duy.

198/555

.6017 دددددد ضددددددقرخ دددددددارد ددددددمع ن يفنددددددص یر

.6018 ددددددک ر دددددخ ر دددددنفرگ و دددددد م رود ر دددددا صدددددف

.6022 ن زنددن ضددف ندد دد ل دد نرز نددت هدددم ي

دددددص ت دددددل زر لدددددگ دردددددف برددددده ضدددددم ت ددددددص

ددددددينار رددددددمر زر لددددددگ نددددددتر درد ود ردددددد یدددددداز

ددددم رددددفذ دندددد ن يفنددددص ینددددخ نندددد ددددنم

6018. Çünkü sevgiliden ayrıldı, dikene tutuldu; şu iki dert yüzünden, “siz ikiniz gelin”¹⁵⁷ emrinden gülün kararı kalmadı.

6022. Henüz meydana çıkmayan o halleri söyleyin; çünkü geçmişte olandan bahsetmek sufilerin huyu değildir.

199/559

.6090 ردددت دنددخ ر ددک زر و هددد و ن ددم و ن ددخ یر

.6092 ددددد ه دددددگ ضدددددل ق ن رد ضنيدددددت و ور هدددددديل م

ردددددددددددددخ ضدددددددددددد خ ر ددددددددددددت زر نادددددددددددددم د ددددددددددددک

ن ددددددددددف دددددددددددق هدددددددددددک ردددددددددددخ ضدددددددددد خ رد ددددددددددنم

157 Kur’an: 41/11.

6092. O Hak kıblegahına yüzünü, sineni sürdün; Allah evine girince “oraya giren emin olur”¹⁵⁸ sırrına erdin.

863/601

.6637 دود شندددددگ ضددددد ددددد نددددد گ ردددددارپ دددددت

.6652 دددمف ددو ن و ددمف شنددگ و نددتدم ددمع

.6655 یددددم ز ن دددد نددددت دددد دددددانگ ددددمع يق دددد

د يردددک دددو یدددم صدددف دندددع ندددتر شندددخ یدددم ددد و

دن تل ددددددد ننددددددفنا ددددددنرم یندددددددت ددددددص ردددددد

دنددددقر حدددد و ظ ددددیار حدددد ش دددد ددددد ف ب ددددصر ز

6652. Aşk geldi, kulağımızı çekerek bizi her sabah “ahidlerine vefa ederler”¹⁵⁹ mektebine götürüyor.

6655. Geri kalanını aşk benden sana gizlice söyler; sen Ashab-ı Kehf ‘in hem uyanık hem uykuda oldukları¹⁶⁰ gibi ol.

1117/602

.6656 ر دددددد ن ر ه ددددددگ ن نددددددت ل ددددددوت رظ دددددد لد

.6660 لصددا حددل ت ددو ضدد نددت ددمع گددن زرنددن ر ددددددخ ر ددددددخ ه ددددددگ ن نددددددت ن ندددددد لگ ندددددد م ن ددددددت

ر دددددت ر دددددت نددددد ت ندددددت دددددمع ی ددددد گدددددن صدددددف

6660. Aşk çengini ayrılmayan nağmelerle çal; can, senin aşkının çenglerinin nağmesiyle tel tel olmuş.

1121/607

158 Kur’an: 3/97.

159 Kur’an: 6/152.

160 Kur’an: 18/18.

.6709 ر دددددا لندددددتر ددددددم و مردددددخ ر ددددد ددددددم

.6711 دددد ر هديدددتر ن ددد ار دددي ز یدددو ردددد ر ررردددددددددق ددددددددد و حار دددددددددوخ و حيیدددددددددک ع و حينددددددددد م

ررصددددددددددا مد ددددددددددیلر ضددددددددددف نددددددددددتدع ق ضددددددددددف ور ور

6711. Çimene gayb aleminden elçiler geldi; yürü yürü, geleni ziyaret etmek¹⁶¹ adettendir.

2044/632

.7048 و هد ددددد ر دددددي ددددد ت

یددددددف ددددددنل حنددددد

.7053 نن ردددددما رررددددد ر دددددلقم نددددد م ن دددددت یر

یدددددددف ددددددددنوف رر حدددددددلد ددددددددلز ی ددددددد ضدددددددیل نرز

یدددددددف ددددددددنخ دددددددار رنددددددد ريدددددددتر ضددددددد رگ رددددددد

7053. Ey “Allah’a kavuşmayı dileyenler, içecekler”¹⁶² meclisinin sarhoş canı;

hevesine tutsak olanın ağlayışına acı acı gülmeye bak.

2053/633

.7063 یاصددددگ یددددک ع ضددددو و یيددددم ن یددددک ع دددد

.7067 نددددتر ددددد ت و ددددار ض دددد ش دددد هرددددط رد

یاردددددق ندددددمم مد کدددددا دددددک ع نددددد ي کددددد ددددد

ش ددددددددد حدددددددددم رد یيتنددددددددد و دددددددددار هصدددددددددو

7067. Alnına dökülen saçlarında ancak sana ibadet ederiz¹⁶³ yazılıdır; gözlerinde ancak senden yardım dileriz¹⁶⁴ bakışı vardır.

161 Atasözü, bkz. Furûzânfer, a.g.e., s. 268.

162 Kur’an: 76/5.

2046/636

.7091 یددددار نددددت و رنددددت و یددددک ع و ندددد م

.7094 غ دددد ن دددديم نددددم يق و نددددتر رارردددد لر ددددل ت

.7096 دددددد ت و دددددار غ ددددد ی دددددعد ن نددددد مز ندددددتر

.7097 مدددددددم هزنددددددارد ضدددددد کدددددد ددددددد ت و ددددددار

.7098 دددددد هندددددديم یرددددددپ ز ضددددددف یيتندددددد و ددددددار

یيدددددددددددمنو دنندددددددددددمگ و مردددددددددددخ ر ددددددددددد ددددددددددددم

یيدددددددددد نرردددددددددد لد ن دددددددددددنا و ددددددددددو ددددددددد لد

یيتندددددددددددددد و ددددددددددددددار دددددددددددددددانگ ر دددددددددددددد ن رد

یاصددددددددد ردددددددددگد مرر ددددددددد م بردددددددددط رد دددددددددم

یيددددددددتم یر ررد حدددددددد منددددددددک ددددددددم ضندددددددد رکر

7091. Gizli olanlar açığa çıkartılmış bahçenin ortasında kıyamet kopmuş; şu çin dilberleri gönüllerini gösteriyorlar.

7094. Kış vakti, bağın duası “ancak sana ibadet ederiz”¹⁶⁵ duasıdır; ilkbaharda ise

“ancak senden yardım isteriz”¹⁶⁶ sözüdür.

7096. Ancak sana ibadet ederiz yani bir şey dilemeye geldim; neşe, zevk kapını aç, beni hüzünler içinde bırakma.

7097. Ancak senden yardım isteriz yani meyvelerle doluyum; neredeyse ağırlığından kırılacağım, sen beni koru ey yardım eden!

2992/659

.7421 ضدددف يدددک و زرردددف ددد یر

یردددگ دددلط مدردددف

.7424 ررو حيدددددددلف دددددد رر ددددددل ط رندددددددط هنددددددف ردددددد

یرف ددددددف ددددددی ضددددددگ و مددددددد رن لد حنددددددل ضددددددگ

یرم ددددددت ندددددد حل ددددددع ضدددددد هددددددديمررد ددددددلخ زو

163 Kur’an: 1/5.

164 Kur’an: 1/5.

165 Kur’an: 1/5.

166 Kur’an: 1/5.

.7449 ادد ضدو یاز ضر و دصق و لصر نتر ن

یرنددددددما مرر یددددددم ضددددددف ندددددد ي درصددددددم یريددددددل

7424. Tur Dağı’nda Kelîm gibi “bana görün”¹⁶⁷ diyerek onu görmek istedim; bazen de bu dünyada Samirî gibi halktan kaçtım.

7449. Bütün bu sözlerden maksat odur, aslı odur; lakin her satın almak isteyene satmak istemem.

3000/665

.7505 ددددددنم هد قرر ددددددت هد دددددد ر ددددددي ق ددددددت

.7506 ددددنني م ددددار ضددددف یندددد م ن ددددت دددددی یر ددددد درف ندددددتر یر دددددف یدددددف ددددد ر رر ضدددددماد ر

ددد درگ ندددتر دددمرو ضدددف ضدددترنخ ر ددد م ندردددگ

7506. Ey canımın canı, “günler aramızdadır (nöbettedir)” deme; hoca gerdanını kaşıma, borcu vermek gerek.

2260/688

.7817 حرنددددددددم دددددددد و لا حرددددددددميع دددددددديط

.7818 دد م ضف ر تت نتد

نودترپ هندف ردت رد ور زر

.7819 ور حد ن زر یدرد حرک ید ن د رر ور نتد

.7820 رندو رر لار ع د ی ر دف حارد تت ندتد ن و م

ندددددوع یر ر دددددم ضددددد ور تد دددددک ل دددددخ ن ددددد

یددددددم ددددددک ع رنددددددق م ض ددددددک مرددددددصم ل ددددددصو

ددددا ن دددد ز دددد حرددددک دددددنف ددددم رنو ف ددددف نندددد ارظ

رنولع ددف نددتر یردد ق ضددلوت حيددنف ددو ضددف ددم نت

167 Kur’an: 7/143.

.7821 ور ر نت ن ت دن ضف فدص دنف ض نت

حندددددددونم ادددددددد رذ ددددددددک زررد ینددددددد گ ضدددددددف ددددددد

7817.Allah yaşamınızı güzelleştirsin, yoklukla bizi sizden ayrı düşürmesin; Hakk durumuna şahittir,yüzünü bize çevir ey amca!

7818. Cafer’in elinin yüce dağ başına izi çıktı; dağ vuslattan ayrı düşmüş aşığa döndü.

7819. Onun el izinin ağzı olsaydı, gamını anlatırdı; dilsiz anlatırdı, ey zarifler anlayın!

7820. Cafer’in eliyiz biz, merhamet edin; bütün hareketlerimiz bize aittir, anlayın!

7821. Çünkü sedef iniciye cevher olunca oynar; yeter süslü sözler sahibi, sözler uzadı.

2255/693

.7893 نددگ ضدد ررت ندد م ضددت ود یر ضددکنگ ضدد ضندد من

.7901 دددک هد ددمگ نددلود رد دددک هد دد قردد درددخ ندد

.7912 یديددددددت دددددددنع فرددددددک ددددددنق و نددددددي ر ضددددددف

رددددددددن ي ل ن ددددددددت و لد ز هدددددددددنع ن ددددددددو م هدددددددددک

دا دددددم مردددددف ضددددد يف رددددد ردددددت رندددددی ر ضدددددف

ندددددل ن ردددددد ر مرنددددد ددددد برردددددک و م دددددتط ز

7901. Akıl şaraba gark olunca devlet kapısı açılır; her kerem kesesi “doyurun” emriyle çözülür.

7912. Canımla efendime konuk olma şerefine erdim¹⁶⁸, artık Hak yemeğinden yer Hal şarabından içerim bu kıyamet anında.

213/ 715

.8135 ددددانت رر ددددمع و یددددمع ددددک ع نددددت رددددگر

.8139 نددفرگ نددفز ی ديددص ن ددن تندد رنع ندد

دددددددددي یندددددددددلگ ردددددددد و صددددددددديت ردددددددددقنخ رددددددددي

ددددددددلعلار دددددددد ر مرد دددددددددنف ديددددددددص ضدددددددد یيدددددددد

168 Hadis, bkz. Furûzânfer, a.g.e.,c.I, s.311.

.8140 ددددازرر ضدددو نردددد دددليل هرددد دددمع نددد

یرددددددددددددتر دددددددددددددک ضدددددددددددد ن يددددددددددددل هددددددددددددد ت

8139. Örümcek gibi nice büyük avlar tuttu, bak en yüce Rabbimin¹⁶⁹ tuzağı ne avlar tutar.

8140. Leyla’nın yüzüne duyulan aşk her şeye bedeldir, nasıl Allah kulunu götürür geceleyin.¹⁷⁰

226/717

.8161 ررم د م ر گد ا و یم ر ا نفر و ر دددددددددددصتم خر

دددددددددددتررو و ب ردددددددددددپ حدددددددددددم

8161. Sevgilim gitti, bana armağan olarak sararmış yüz, yaşla dolu göz ve vahlar bıraktı.

214/722

.8212 دددت ضددد ی دددت ز یدددد ورددد نم ردددگر ندددخرد

.8220 ر دددددت مرود زر ضدددددف حاردددددم ددددد يع ضددددد رددددد

.8222 جررددددتم ددددک رد درددددف ر ددددت قرردددد ردددد ندددد

هرر دددددد ر ضدددددد دددددد ت ی دددددد حددددددخز ضدددددد یديددددددمف

نددددددت نرنددددددي ضوددددددم ب ندددددد تنددددددولر ددددددي ا

ددددددددددد در ور سندددددددددددق ب دددددددددددق ضددددددددددد ترم ندددددددددددف ي

8220. Meryem oğlu Îsa’ya bak, devamlı yolculuk etti; ölülere hayat veren abı hayat çeşmesi oldu.

8222. Burak’a bindi, Mirac gecesi yolculuğaçıktı; yaklaştı yakınlaştı hatta daha yakına mertebesine ulaştı.¹⁷¹

169 Kur’an: 9/40.

170 Kur’an: 17/1.

221/725

.8244 دددقف ضددد دددمف دددو دددنفرگ شندددگ ندددت رردددم

.8247 شندددگ کددا رر ضددلوت و دددنفرگ شنددگ ود ررددم

رر نددددت مصددددع ندددد ي ندددد ي نددددت لد رد ضددددف نددد

دددددی ل دددددط شندددددگ ود رددددد یددددد ز حددددد ز دددددم ضدددددف

8247. Benim iki kulağımı tuttun, her şeyin tek kulağını; ben her iki kulağımı çınlatacak şekilde ömrün sonsuza kadar olsun diye bağırıyorum.

231/729

.8289 دددص ز ددددتر دددم ضدددف مد ن زر ندددت یرنر دددت

.8290 دندددک ريدددت دددف دددا هدددد م دندددک دددف ندز مد ز

ددددددد ت دددددددف هدددددددد م و ريدددددددت دندددددددم ندز مد ز

ددددددي ا ندددددد گ ردددددددخ ضددددددف ددددددمد ن نددددددت تنددددددولر

8290. Kim nefes almaktan vazgeçer ya da doyar; sen o nefessin ki Hüda “ölülere hayat verir” dedi.

222/731

.8316 دددددددارد یندددددددل پ حاردددددددي ضددددددد خ و حددددددداور

.8323 دددددار دددم وصدددت ددد ننددد دددلف ددد ز

ددددت نددددتور ینددددخ ضددددف ر رنددددت نددددتور درد ضددددف

رنددددددد ر ضددددددد زر ددددددددم دوردددددددف و

لا ددددددد ن دددددددن

8323. Nefs-i Külli’den cüz’i nefsimiz ayrıldı; “inin”¹⁷² emriyle yücelerden inip geldi.

171 Kur’an: 53/9.

172 Kur’an: 2/38.

233/732

.8348 رر دددم دددد ز حددد ضددد دددت ن دددت ق دددت ندددت قف

.8341 ددددددد ردددددد م یردددددددخ حنددددددخ یر هددددددد رن

.8346 رر ن ددت یيددن یددار ندنددتر حدد ت نددترصت

ید ردددددددددددرف دددددددددددم لد زر دددددددددددد ور رر ردردددددددددددف و

رر دددددددددد دردددددددددد و ردددددددددد م دا ددددددددددمگ نددددددددددو

رر ددددددده یت ن سرردددددددلر دددددددلع دددددددمم ندددددددترصت

8341. Allah mühürledi¹⁷³ ayetini okumadın mı, Allah mühürler yine de mührü o açar.

8346. Böyle can için bedenlerin harap olmasına değer; böyle bir basamak için başının üzerinde yürümek gerekir.

223/733

.8348 ددص ی دد هرددت ز ددت ن ددت بردد م نددت قف

.8358 دددددت دز ردددد ف ردددددی لر ندددد ن ضدددددف دددد ف

ردنددددددددددددت رددددددددددددت ررصدددددددددددد رد ور مد دددددددددددددنرفررد

رنددددددل و ندددددد ت و ج ددددددت ضدددددد دددددددا و ت دددددد نلر ضدددددد

8358. Canı fakirlik övünçtür¹⁷⁴ nöbetinde olan kişinin tahta, taca, bayrağa ne iltifatı olur.

216/734

.8361 ردرددددددف ن یددددددک ع ط دددددديخ هرددددددق ضدددددد مور

.8364 دف رددددددم رددددددق ز ید دددددد م ددددددوت لد ندددددد

ردنددددددددددت صددددددددددگ ررصدددددددددد دددددددددد دددددددددد قزررد یددددددددددم

ددددددد نم رنددددددد ر ضرردددددددیم هرد ددددددد حدددددددخز ضددددددد

173 Kur’an: 2/7.

174 Hadis, bkz. Furûzânfer, a.g.e., c.I, s. 328.

8364. Tam olarak gönül vermedin ki, o görülmemiş makasla keser, “inin oradan”¹⁷⁵ emriyle ayırır.

224/735

.8370 ددد ر یر یدددم خر رد یرددد دددم هرددديخ ضددد

.8371 دددني دددم دددمع غرد یدددم خر رددد ضدددف رددد م

ردندددددددت ن زر دددددددنا نددددددد وخر رد ضدددددددف رددددددد م

ددددددددددددنلص یدددددددددددد ضددددددددددددف ضنددددددددددددم غرد ن دددددددددددديم

8371. Yoksa yüzümde aşkın dağladığı yeri mi görüyorsun; dağın ortasında biz

8371. Yoksa yüzümde aşkın dağladığı yeri mi görüyorsun; dağın ortasında biz

Belgede Mevlânâ'nın Dîvan-ı Kebîr adlı eserinde geçen Arapça unsurlar: Bedî'uzzamân-i Furûzânfer'in, Dîvân-ı Kebîr, Kulliyât-ı Şemsi Tebrîzî, Tovzihât-ı Fihrist ve Keşfu'l-Ebyât eserinin birinci cildine göre (sayfa 90-160)