Raporda Kullanılan Değer Tanımları - ARTI GAYRİMENKUL DEĞERLEME VE DANIŞMANLIK A.Ş.

Adil Piyasa (Pazar ) Değeri

Bir gayrimenkulün alıcı ve satıcı arasında, belirli bir tarihte, el değiştirmesi durumunda; satış için gerekli piyasa koşullarının sağlanması, tarafların istekli olması ve her iki tarafın da gayrimenkulle ilgili bütün durumlardan haberdar olması koşullarıyla belirlenen, gayrimenkulün en olası, nakit el değiştirme değeridir.

BÖLÜM 3

DEĞERLEME KONUSU TAŞINMAZ HAKKINDA BİLGİLER 3.1 Gayrimenkullerin Yeri, Konumu, Tanımı ve Tapu Kayıtlarına İlişkin Bilgiler

Değerlemeye konu gayrimenkul mevcutta, arsa ve üzerinde yer alan depo binası, öğütücü binası, silo binası ve açık sundurma yapıları ile makine teçhizatlarından ibarettir.

Taşınmaz; Kütahya İli, Merkez İlçesi, Alayunt Mahallesi, Organize Sanayi Bölgesi, 5. Cadde, No:11 posta adresinde yer alan ve mülkiyeti Organize Sanayi Bölgesi Tüzel Kişiliği’ne ait Kütahya Seramik Porselen Turizm A.Ş.’ne tahsisli öğütücü tesisi olarak adlandırılan taşınmaz ile makine ve teçhizatlardır.

Taşınmazın yakın çevresinde boş sanayi parselleri ve fabrika binaları yer almaktadır. Taşınmaza ulaşım için; Kütahya – Afyon Çevre Yolu üzerinden, Dumlupınar Üniversitesi’ni geçer geçmez döner kavşaktan İmam Gazali Caddesi’ne dönülür ve yaklaşık 6,6km ilerledikten sonra Kütahya Organize Sanayi Bölgesi girişine ulaşılır. Taşınmaz, organize sanayi bölgesi girişinden girdikten sonra üçüncü kavşaktan sağa döndükten sonra yaklaşık 150m ilerde sol kolda yer almaktadır.

Taşınmaz D650 Afyon-Eskişehir Çevreyolu’na yaklaşık 7km, Kütahya şehir merkezine yaklaşık 12km mesafede yer almaktadır. Taşınmazın konumlu olduğu bölge, sanayi fonksiyonlu gelişmiştir.

Uydu Görüntüsü

Konu Taşınmaz OSB Müdürlüğü

Güral Porselen

NG Makine

İLİ KÜTAHYA MEVKİİ SEKİ

İLÇESİ MERKEZ SINIRI PLANINDADIR

BUCAĞI - YEVMİYE NO 504

MAHALLESİ ALAYUNT CİLT NO 39

KÖYÜ - SAHİFE NO 3844

SOKAĞI - TAPU TARİHİ 26.01.2006

ANA GAYRİMENKUL

PAFTA NO 79-82-83 PARSEL NO 4

ADA NO 108 YÜZÖLÇÜMÜ 27.084,47m²

NİTELİĞİ BİR ADET SANAYİ DEPOSU BİR ADET SANAYİ BİNASI VE ARSASI

MALİKİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ TÜZEL KİŞİLİĞİ (1000/1000)

3.2 Tapu, Plan, Proje, Ruhsat, Şema, vb. Dokümanlar

Değerleme konusu taşınmaza ait, 30.04.2009 tarih ve 7780 sayılı Tapu Senedi (EK-2), 22.12.2005 tarih ve 3022 sayılı Tahsis Belgesi (EK-3), Kütahya Tapu Müdürlüğü’nün 26.11.2015 tarihli takyidat bilgilerini içeren Tapu Kayıt Belgesi (EK-4), Kütahya Organize Sanayi Müdürlüğü’nün onaylı İmar Durum Belgesi (EK-5) ekte sunulmuştur.

Konu Taşınmaz

3.3 İmar Bilgileri

Kütahya Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü’nden alınan onaylı imar durum belgesi ile değerleme konusu taşınmazın imar durum bilgileri belirlenmiştir. 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planına göre imar durumu (EK-5)’de gösterilmiştir.

Kütahya Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü’nden alınan imar durum belgesine göre değerlemeye konu 108 ada, 4 numaralı parselin 20.10.1986 - 13.06.1994 – 27.04.2005 onay tarihli, 1/1000 ölçekli, Organize Sanayi Bölgesi İmar Planı’na göre, TAKS:0,60, E:1,00, Hfabrika: Serbest, Hidari bina: 2 kat yapılaşma şartlarında “Sanayi” alanında kaldığı tespit edilmiştir.

Kütahya Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü Arşivi’nde 27.11.2015 tarihinde yapılan araştırmada taşınmaza ait imar dosyası incelenmiş olup,

Parsel üzerinde yer alan fabrika binasına ait bila tarih ve sayılı Mimari Projesi, 15.12.2006 tarih ve 67 sayılı, 1.024m² alanlı fabrika binası için Yapı Ruhsatı, 06.04.2009 tarih ve 62 sayılı, 1.024m² alanlı fabrika binası için Yapı Kullanma İzin Belgesi mevcuttur.

Parsel üzerinde yer alan depo binasına ait 01.02.2007 tarih ve 68 sayılı, 413m² alanlı depo binası için Yapı Ruhsatı mevcuttur. Depo binasına ait mimari projeye veya yapı kullanma izin belgesine ulaşılamamıştır.

Parsel üzerinde yer alan kırıcı binasına ait bila tarih ve sayılı Mimari Projesi, 11.02.2014 tarih ve 130 sayılı, 1.051,66m² alanlı kırıcı binası için Yapı Kullanma İzin Belgesi mevcuttur. Yapı kullanma izin belgesinde parsel üzerinde yer alan toplam yapı alanı 2.488,66m² olarak belirtilmiştir. Bu alan fabrika binası, depo binası ve kırıcı binasının alanlarının toplamına eşittir.

Kütahya Kadastro Müdürlüğü’nde incelenen paftada depo binasının tescil edildiği görüldüğünden ve 11.02.2014 tarih ve 130 sayılı Yapı Kullanma İzin Belgesinde parsel üzerindeki toplam yapı alanı 2.488,66m² (fabrika binası + depo binası + kırıcı binası) olarak belirtilmiş olduğundan depo binasının da yasal olduğu kanaatine varılmıştır.

Ruhsatlı binaların doğusunda yer alan, sundurma tarzında inşa edilmiş ve yan cephelerinin üst kısımları kapalı yapı yaklaşık 950m² alanlıdır. Bu yapıya ilişkin herhangi bir evraka rastlanılmamış olup ruhsatsız olarak değerlendirilmiştir.

Depo yapısının içinde, basit tek katlı yapı şeklinde inşa edilmiş 2 adet ofis yapısı (25m² ve 15m²) ile atölye yapısı (15m²) bulunmaktadır. Bunların dışında sığınak alanı kısmının üstüne 66m² alanlı bir kat oluşturulduğu görülmüştür.

Taşınmazın imar işlem dosyasında herhangi bir yapı tatil tutanağı, encümen kararı vb. olumsuz bir evraka rastlanmamıştır.

3.4 Gayrimenkulün Son Üç Yıllık Dönemdeki Durumu

Değerleme uzmanının tapu kayıtlarını inceleme çalışması, gayrimenkulün mülkiyetini oluşturan hakları ve bu haklar üzerindeki yasal kısıtlamaları tespit etmek amacı ile yapılır.

Kütahya İli, Merkez İlçesi Tapu Müdürlüğü’nden 26.11.2015 tarihinde alınan takyidat bilgilerini içeren tapu kayıt belgesi (EK-4) ekte sunulmuş olup taşınmazın bu evrak ve tapu kütüğü üzerinde yapılan incelemeler sonucunda tapu kaydı üzerinde aşağıdaki kayıtlar olduğu belirlenmiştir.

 B) 24.05.1993 tarih ve 2118 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 2.

dereceden 10.000.788.424.-ETL bedelle ipotek.”

 C) 01.03.1995 tarih ve 780 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 3.

dereceden 48.011.840.800.-ETL bedelle ipotek.”

 D) 22.06.1995 tarih ve 2295 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 4.

dereceden 21.763.000.000.-ETL bedelle ipotek.”

 E) 16.09.1996 tarih ve 2630 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 5.

dereceden 30.000.000.000.-ETL bedelle ipotek.”

 F) 09.07.1997 tarih ve 2221 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 6.

dereceden 201.000.000.000.-ETL bedelle ipotek.”

 G) 10.10.1997 tarih ve 3391 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 7.

dereceden 74.000.000.000.-ETL bedelle ipotek.”

 H) 04.05.1998 tarih ve 1270 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 8.

dereceden 22.000.000.000.-ETL bedelle ipotek.”

 I) 11.06.1998 tarih ve 1969 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 9.

dereceden 70.000.000.000.-ETL bedelle ipotek.”

 İ) 04.09.1998 tarih ve 3855 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 10.

dereceden 72.000.000.000.-ETL bedelle ipotek.”

 J) 13.09.1999 tarih ve 3780 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 11.

dereceden 1.560.000.-ETL bedelle ipotek.”

 K) 05.08.2003 tarih ve 3366 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 12.

dereceden 105.000.000.000.-ETL bedelle ipotek.”

 L) 25.06.2004 tarih ve 3246 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 13.

dereceden 487.200.000.000.-ETL bedelle ipotek.”

 M) 23.11.2004 tarih ve 6302 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 14.

dereceden 75.000.000.000.-ETL bedelle ipotek.”

 N) 16.12.2004 tarih ve 7056 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 15.

dereceden 420.000.000.000.-ETL bedelle ipotek.”

 O) 18.03.2005 tarih ve 16 yevmiye numarası ile “Türkiye Halk Bankası A.Ş. lehine 16.

dereceden 125.000.-TL bedelle ipotek.”

3.6 Değerlemesi Yapılan Projelerin Mevzuat Uyarınca Gerekli İzinlerinin Alınıp Alınmadığı Hakkında Bilgi ve Projenin Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Portföyüne Alınmasına Sermaye Piyasası Mevzuatı Hükümleri Çerçevesinde Bir Engel Olup Olmadığı Hakkındaki Görüş

Kütahya Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü’nden alınan imar durum belgesine göre değerlemeye konu 108 ada, 4 numaralı parselin 20.10.1986 - 13.06.1994 – 27.04.2005 onay tarihli, 1/1000 ölçekli, Organize Sanayi Bölgesi İmar Planı’na göre, TAKS:0,60, E:1,00, Hfabrika: Serbest, H_{idari bina}: 2 kat yapılaşma şartlarında “Sanayi” alanında kaldığı tespit edilmiştir.

Kütahya Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü Arşivi’nde 27.11.2015 tarihinde yapılan araştırmada taşınmaza ait imar dosyası incelenmiş olup,

Fabrika binasının içinde, basit tek katlı yapı şeklinde inşa edilmiş 2 adet ofis yapısı (25m² ve 15m²) ile atölye yapısı (15m²) bulunmaktadır. Bunların dışında sığınak alanı kısmının üstüne 66m² alanlı bir kat oluşturulduğu görülmüştür.

Taşınmazın imar işlem dosyasında herhangi bir yapı tatil tutanağı, encümen kararı vb. olumsuz bir evraka rastlanmamıştır.

Değerleme konusu parsel üzerinde, yasal izinlerine aykırı yapı alanları mevcut olup bu alanlar için mimari projenin hazırlanması, ilave yapı ruhsatının düzenlenmesi ve sonucunda yapı kullanma izin belgesinin alınarak, tapu kayıtlarında gerekli cins tashihinin yapılması sonucu mevzuat uyarınca gerekli tüm izinleri alınmış olacaktır.

Değerleme; taşınmazın gayrimenkul yatırım ortaklığı portföyüne alınması amaçlı olarak yapılmamıştır.

3.7 Değerlemesi Yapılan Projeler ile İlgili Olarak, 29.06.2001 Tarih ve 4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun Uyarınca Denetim yapan Yapı Denetim Kuruluşu ve Değerlemesi Yapılan Gayrimenkul ile İlgili Olarak Gerçekleştirdiği Denetimler Hakkında Bilgi

Değerleme konusu taşınmazın 11.02.2014 tarih ve 130 sayılı yapı kullanma izin belgesine göre, ilave yapılan sanayi binasının yapı denetimi, 1210 izin belge numaralı, Kütahya İli, Merkez İlçesi, Lipaşa Mahallesi, Cumhuriyet Caddesi, Benli Apt. No:19/1 adresinde faaliyet gösteren

“Kütahya Teknik Yapı Denetim Ltd. Şti.” tarafından yerine getirilmiştir.

3.8 Detaylı Bilgi, Planlar ve Değerin, Değerlemesi Yapılan Projeye İlişkin Olduğuna ve Farklı Bir Projenin Uygulanması Durumunda Bulunacak Değerin Farklı Olabileceğine İlişkin Açıklama

Değerleme tarihi itibari ile parsel üzerinde yeni geliştirilmiş herhangi bir proje bulunmamakta olup, değerleme çalışması, parsel üzerindeki mevcut proje için yapılmıştır. Farklı bir proje uygulanması durumunda bulunacak değer farklı olabilecektir.

BÖLÜM 4

DEĞERLEMESİ YAPILAN GAYRİMENKULE İLİŞKİN ANALİZLER

4.1 Gayrimenkulün Bulunduğu Bölgenin Analizi ve Kullanılan Veriler

Kütahya ve çevresi, Ege Bölgesinin (İç Batı Anadolu) iç bölümünde yer almaktadır. Ege Bölgesi’nin bu bölümü, İç Anadolu Bölgesi’yle asıl Ege Bölgesi arasında bir eşik durumundadır.

Eşiğin bariz karakteri ortalama yüksekliği 1200 metre civarındaki yaylalardan ibaret oluşudur.

Bu sebepten dolayı coğrafya diliyle "Kütahya Yaylaları" diye anılmaktadır.

Kütahya, kuzeyinde Bursa, kuzeydoğusunda Bilecik, doğusunda Eskişehir ve Afyon, güneyinde Uşak, batısında Manisa ve Balıkesir illeri ile çevrilidir. 38° 70’ ve 39° 80’ kuzey enlemleri ile 29° 00’ ve 30° 30’ doğu boylamları arasında yer alan Kütahya İli, 11.875km²’lik yüzölçümüyle Türkiye topraklarının % 1,5 ’ini kaplamaktadır.

Kütahya, dağların ve platoların ağırlıkta olduğu bir topografik yapıya sahiptir. Topraklarının

%57,5’ini dağlar, %11’ini ovalar, %31,5’ini de platolar oluşturmaktadır.

Bitki örtüsü bakımından Kütahya ve çevresi Akdeniz, Karadeniz ve İç Anadolu bölgelerinin bitki örtüsü özelliklerinden üçünü birden üzerinde taşımaktadır. İlde ormanlar yaygındır. Ormanlarda görülen ağaç türleri daha çok karaçam, meşe ve ardıçtır. Ormanlar özellikle platolarda görülmektedir. Bu platolarda iklim şartlarına en iyi uyum sağlayan ağaç türü olan karaçam, il ormanlarında yaygın bir şekilde görülmektedir. Karaçam ormanlarının en iyi geliştiği yerler Yellice Dağı ile Gümüş Dağı eteklerinde yer alan platolardır. Karaçam ormanları bu dağlık kütleleri çevreleyen plotalarda kesintisiz yayılır ve doğudaki yüksek plotaları kaplayan ormanlarla birleşir. Karaçam ormanları arasında bazı platolarda yer yer meşe türleri karışsa da özellikle Gümüş dağının doğu eteklerindeki yüksek platolarda karaçam saf bitki örtüsü olarak görülmektedir. Ormanların alt kesimlerini kaplayan ağaç türü ise ardıç ve daha aşağı kesimlerde meşedir. Toprak örtüsünün zayıfladığı yerlerde meşenin yerini ardıç çalılıkları almaktadır. Saçlı meşe, mazı meşesi, Lübnan meşesi görülen türlerdir.

Kütahya'nın iklimi Ege, Marmara ve İç Anadolu arasında "geçiş iklimi" özelliğini göstermektedir. İkliminde her üç iklim tipinin özelliklerini görmek mümkündür. Sıcaklık şartları daha çok İç Anadolu’nun karasal iklim şartlarını andırmakta ise de step ikliminin dışında kalmakta ve kurak iklim ile nemli iklim arasındaki "geçiş iklimi" tipine girmektedir. Kütahya' da ortalama sıcaklık ölçümleri aylara göre değişmektedir. Yıllık ortalaması 10,6 ^oC 'dir. Yüksekliği 1000 metrenin altında olan ovalar Kütahya'nın en ılıman yerleridir. Buralardan yaylalara ve dağlık kesime doğru girdikçe sıcaklık yavaş ve düzenli bir biçimde azalma göstermektedir.

ADNKS 2014 verilerine göre Kütahya ilinin toplam nüfusu 571.554’dür. Nüfusun 387.953’ü il ve ilçe merkezlerinde, 183.601’i ise belde ve köylerde yaşamaktadır.

Kütahya'ya bağlı 12 ilçe bulunmaktadır. Bunlar: Tavşanlı, Simav, Gediz, Emet, Altıntaş, Domaniç, Aslanapa, Dumlupınar, Şaphane, Çavdarhisar, Pazarlar ve Hisarcık'dır. Bunlardan Tavşanlı, Simav ve Gediz nüfus açısından büyük ilçelerdir. Aslanapa, Dumlupınar, Şaphane, Çavdarhisar, Pazarlar, Emet ve Hisarcık 1980' den sonra ilçe olmuşlardır.

Kütahya şehri görünüm olarak son yıllarda önemli gelişme göstermiştir. Şehirde çok katlı yapılaşma şehrin merkezinde bulunan Cumhuriyet, Menderes, Eskişehir, Afyon ve İstasyon Caddelerinde yoğunlaşmıştır. Şehrin yerleşiminde en önemli etken şehrin güneyini kuşatan Yellice (Acem) dağı olmuştur. Güneyde Yellice dağı, kuzeyde Kütahya ovasının bulunması şehrin yapılaşmasının doğu-batı yönünde gelişmesine ve bir koridor şeklini almasına neden olmuştur. Ancak son yıllarda yapılaşmanın ovaya doğru yayıldığı ve tarım alanlarını ortadan kaldırmağa başladığı görülmektedir ki bu son derecede kaygı vericidir. Ovaya doğru kayan yapılaşmada sadece toplu konutlardan oluşmamakta olup sanayii tesisleri de bu yönde yaygınlaşmaktadır. Organize Sanayi Bölgesinin gelişmesi belki bu gelişmeyi durduran bir etken olabilir. Son yıllarda yeni imara açılan yerlerle gecekondulaşmanın önlenmesine çalışılmaktadır.

Kütahya ili, tarih boyunca çok uzun bir süre tarım sektörünün üretim, gelir ve geçim yönünden ağırlıklı olduğu bir il hüviyeti göstermiştir. Tarım halen nisbi ağırlığını sürdürmekle birlikte Cumhuriyet döneminde madencilik ve sanayii yönünde önemli gelişmeler yaşanmıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Kütahya'nın çinicilik, dokumacılık ve dericilik merkezi olduğu bilinmektedir. Ancak atölye üretimi düzeyinden gerçek anlamda sanayileşmeye Cumhuriyet döneminde geçilmiştir. Kütahya'da fabrika boyutlarında ve doğrudan pazara üretim yapan büyük ölçekli ilk sanayi tesisi 1926'da kurulan Sümerbank Seramik Fabrikası olmuştur. 1950'li yıllardan sonra Kütahya'da hızlı sanayileşme hamlesi olmuştur. Bugün ilde sanayinin bel kemiğini teşkil eden TKİ-GLİ (1958), Şeker Fabrikası (1954), Kütahya Gübre Sanayi (1954), Tunçbilek Termik Santralı (1956), Etibank Kolemanit İşletmesi (1958) hep bu dönemin öncü sanayi kuruluşlarıdır.

İldeki imalat sektörünün en belirgin özelliği maden, orman ve toprağa bağlı olmasıdır. Büyük ölçekli kamu kuruluşları bu alanda öncü, örnek ve sürükleyici rol oynamışlardır. Özel sektör kuruluşlarının faaliyete başlaması 1960'lı yıllardan sonraya rastlamaktadır. Ancak son yıllarda

özel sektör yatırımları hız kazanmıştır. Son 15 yılda bir kaçı hariç imalat sanayi yatırımlarının hemen tamamı özel sektör tarafından gerçekleştirilmiştir. Organize Sanayi Bölgesi’nin büyümesi ve yeni alanların açılması ile sanayii yatırımlarında büyüme olması beklenmektedir.

Kütahya'da son yıllarda üretimi artan ve dünyaya açılan porselen, çini ve seramik sanayi istihdam olanaklarını artırmada en önemli sanayi kollarından birini teşkil etmektedir. Simav ilçesinde ormancılık sektörü gelişmiştir. Çeşitli kereste imalathanelerinin yanı sıra sunta ve yonga levha fabrikası önemli tesislerdir. Bu ilçede halı dokumacılığı da yaygındır.

Kütahya, Türkiye'de atölye tipi sanayinin en ileri olduğu illerden birisidir. Kütahya' da ticari şirketlerin faaliyet alanları, ilin genel ekonomik yapısına uygun olarak madencilik, taşımacılık, yem-un sanayi, kiremit ve tuğla sanayi, gıda maddeleri imalatı, ağaç sanayi imalatı, ambalaj, tekstil ticareti ve pazarlaması önde gelmektedir.

Kütahya ili, çevresindeki nispeten daha gelişmiş olan şehirlerin etkisi altında kalmaktadır.

Gediz'in Uşak'a yakın olması bu çevrenin ticari hayatında bu ilin önemli etkisinin olmasına neden olmuştur. Aynı şekilde Tavşanlı'nın Bursa'ya yakın oluşu, Simav'ın Merkez'e uzak olması birçok ilçenin ticari faaliyetlerini başka illere yöneltmelerine neden olmuştur. Ancak özellikle son yıllarda çiniciliğin çok gelişmiş olması, ticaret hayatına önemli katkısı olmaktadır. Özellikle yaz aylarında iç ve dış turizme yönelik imalat yapan çinicilik ve porselen sektörü ticari hayata canlılık kazandırmaktadır. Kütahya-Eskişehir Karayolu üzerinde kurulmakta olan Çiniciler Çarşısı, Kütahya'nın tanıtımına ve ticari faaliyetlerin artmasına katkıda bulunmaktadır.

4.2 Mevcut Ekonomik Koşulların, Gayrimenkul Piyasasının Analizi, Mevcut Trendler ve Dayanak Veriler

4.2.1 Makro Ekonomik Veriler

Türkiye’nin son üç yılına ve 2015 yılı birinci çeyreğine ait cari fiyatlar ile gayri safi yurtiçi hasıla verileri irdelendiğinde, yıllık bazda bir önceki yıla göre 2012 yılında %9,18, 2013 yılında

%10,62, 2014 yılında %11,64 oranında artış göstermiştir. Çeyrek dönemler halinde son 13 döneme ilişkin cari fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla değerleri aşağıda tabloda verilmiştir. 2014 yılı cari fiyatlarla yurtiçi hasıla toplam 1.749.782.267.400.-TL olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılı birinci çeyreğinde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %7,76 oranında artış göstermiş ve 443.188.898.300.-TL olarak gerçekleşmiştir.

Aynı döneme ait 1998 yılı baz alınarak oluşturulan sabit fiyatlar ile gayrisafi yurtiçi hasıla değerleri dikkate alındığında ise, yıllık bazda bir önceki yıla göre 2012 yılında %2,13, 2013 yılında %4,19, 2014 yılında %2,87 artış göstermiştir. 2015 yılının ilk çeyreğinde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %2,30 oranında artış gerçekleşmiştir. 1998 yılı baz sabit fiyatlarla 2014 yılında gayri safi yurtiçi hasıla değeri toplam 126.069.789.200.-TL, 2015 yılı birinci çeyreğinde ise 30.089.412.600.-TL olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılı birinci çeyreğinden, 2015 yılı birinci çeyreğine kadar olan 13 döneme ait 1998 yılı sabit fiyatlar ile gayri safi yurtiçi hasıla değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Cari fiyatlarla yıllık kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasıla değerleri Türk Lirası olarak 2012 yılında 18.734.-TL, 2013 yılında 20.443.-TL, 2014 yılında 22.521.-TL olarak gerçekleşmiş, 2014 yılında bir önceki yıla göre %10,17 oranında artış olduğu görünmektedir. Ancak Amerikan Doları olarak kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasıla değerleri ise 2012 yılında 10.459,20.-$, 2013 yılında 10.821,70.-$, 2014 yılında ise 10.404,10.-$ olarak gerçekleşmiştir. Buna göre 2014 yılında bir önceki yıla göre kişi başına düşen milli gelir %3,86 oranında düşüş gerçekleşmiştir.

Kişi başına düşen milli gelirin Türk lirası cinsinden artış gösterirken, Amerikan Doları cinsinde düşüş yaşamasının sebebi, Türk Lirasının 2014 yılında, 2013 yılına göre Amerikan Doları karşısında yaşadığı değer kaybıdır.

Türkiye genelinde 2012 yılı istihdam oranı %43,58, 2013 yılı istihdam oranı %43,98, 2014 yılı istihdam oranı %45,47 olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılının Ocak ayında %44,30, Şubat ayında

%44,40, Mart ayında %45,00, Nisan ayında %46,20 olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılı ilk dört ay ortalaması %44,98’dir. Buna göre 2015 yılının ilk dört ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre istihdam oranında 0,35 puan artış gerçekleşmiştir. İşsizlik oranları ise 2012 yılında %8,40, 2013 yılında %9,00, 2014 yılında %9,90 olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılında işsizlik oranında bir önceki yıla göre 0,90 puan artış olmuştur. 2015 yılının ilk dört ayı işsizlik oranları ise, Ocak ayı %11,30, Şubat ayı %11,20, Mart ayı %10,60, Nisan ayı %9,60 olarak gerçekleşmiştir. Buna 2015 yılının ilk dört ayının ortalama işsizlik oranı %10,68, 2014 yılının ilk dört ayının ortalama işsizlik oranı %9,80 olarak gerçekleşmiştir. Buna göre 2015 yılının ilk dört ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre işsizlik oranında 0,88 puanlık artış yaşanmıştır. Yukarıda veriler irdelendiğinde 2015 yılının ilk dört ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre hem istihdam oranında hem de işsizlik oranında artış yaşanmıştır. Bu durum, iş gücüne katılan kişi sayısından çok daha az sayıda kişinin işe alındığı, bir başka deyişle iş gücüne katılan kişi sayısından daha az sayıda yeni iş imkanlarının oluşturulduğu şekilde yorumlanır.

Türkiye’nin dış ticaret verileri irdelendiğinde ise, 2012 yılı ihracat değeri 152,462 Milyon Dolar, ithalat değeri 236,544 Milyon Dolar, 2013 yılı ihracat değeri 151,803 Milyon Dolar, ithalat değeri 251,661 Milyon Dolar, 2014 yılı ihracat değeri 157,615 Milyon Dolar olarak

gerçekleşmiştir. 2015 yılının ilk beş ayında ise toplam ihracat değeri 61,558 Milyon Dolar, ithalat değeri 88,531 Milyon Dolardır.

Bu verilere göre ihracatın, ithalatı karşılama oranı 2013 yılında düşüş gösterse de 2014 yılında tekrar artış göstererek ithalatın %65,08 oranını karşılamıştır. Ancak 2014 yılında oluşan ihracat açığımız, toplam ihracatımızın %53,65’ine denk gelmektedir. Bu durumda ihracat açığımızın kapatılabilmesi için ithalat büyüklüğünün artırılmadan, ihracat büyüklüğünün en az %50 oranında artırılması gerektiğini göstermektedir. 2015 yılının ilk beş ayı için dış ticaret verileri irdelendiğinde ise ihracatın, ithalatı karşılama oranının %69,53 oranında gerçekleştiği, bir önceki yılın aynı döneminde gerçekleşen karşılama oranının %67,87 oranında olduğu ve 2015 yıl ilk beş ayında karşılama oranında artış olduğu belirlenmiştir. Ancak aynı dönemleri büyüklüklerine göre kıyasladığımızda 2014 yılı ilk beş ayında ihracat değeri 67,187 Milyon Dolar, ithalat değeri

Belgede ARTI GAYRİMENKUL DEĞERLEME VE DANIŞMANLIK A.Ş. (sayfa 9-0)