Programın Bileşenleri

Sağlıkta Dönüşüm Programının bileşenleri şu şekildedir:  Planlayıcı ve denetleyici bir Sağlık Bakanlığı

 Herkesi tek çatı altında toplayan bir genel sağlık sigortası  Yaygın, erişimi kolay ve güler yüzlü sağlık hizmet sistemi

• Güçlendirilmiş temel sağlık hizmetleri ve aile hekimliği • Etkili, kademeli sevk zinciri

• İdari ve mali özerkliğe sahip sağlık işletmeleri

 Bilgi ve beceri ile donanmış, yüksek motivasyonla çalışan sağlık insan gücü  Sistemi destekleyecek eğitim ve bilim kurumları

 _{Nitelikli ve etkili sağlık hizmetleri için kalite ve akreditasyon}  Akılcı ilaç ve malzeme yönetiminde kurumsal yapılanma

• Ulusal ilaç kurumu • Tıbbi cihaz kurumu

17

 Karar sürecinde etkili bilgiye erişim; Sağlık Bilgi Sistemi

1.Planlayıcı ve Denetleyici Bir Sağlık Bakanlığı

Sağlık Bakanlığı, sağlığa yönelik kuralları belirlemek ve denetlemekle görevli olup ülkemizde faaliyet gösteren özel ve kamu sağlık kurum ve kuruluşları kapsamında olan kaynakların hem etkililiğini arttırmak hem de verimli kullanılmasına yönelik stratejik planlamaları yapmakla görevlidir. Sağlık Bakanlığı, vatandaşlara sunulacak sağlık hizmetlerinin planlamasını yapmak ve sunumunu ise sosyal devlet anlayışı gereğince yerine getirmektedir. Bu bağlamda temel amacı, ülkenin sağlık politikalarını oluşturarak var olan düzeni denetlemelidir.

2.Herkesi Tek Çatı Altında Toplayan Bir Genel Sağlık Sigortası

Bağlı bulunan kuruma göre devlet veya özel sigortalar olmak üzere iki şekilde sınıflandırılabilir. Bunlar; Genel sağlık sigortası (GSS), Özel sağlık sigortası ve Tamamlayıcı sağlık sigortasıdır. Bunlardan Genel sağlık sigortası sonraki başlıkta detaylı olarak anlatılacaktır.

3. Yaygın, Erişimi Kolay ve Güler Yüzlü Sağlık Hizmet Sistemi

Sağlık hizmeti sunucularının birden fazla olmasıyla rekabetçi bir ortam sağlanmış olur ve böylece bu şekilde olmaları nedeniyle maliyetlerinin makul bir düzeye düşmesine katkı sağlar. Bunun sonucunda, sağlığa ayrılan kaynakların verimli kullanılmasıyla da bütün bireylerin sağlık hizmetlerinden faydalanması sağlanmış olur.

3.1.Güçlendirilmiş Temel Sağlık Hizmetleri ve Aile Hekimliği

Bireylere hastalığı önleyici sağlık hizmetleri ile birinci basamak tanı ve tedavi hizmetleri temel sağlık hizmetleri grubunda olup kişilerin kendileri hekimlerini seçerek bu temel sağlık hizmetlerinin sunulmasını amaçlanmaktadır. Aile hekimliği uygulaması ile doktor ve hastalar arasında kişisel iletişim sağlanarak sunulan hizmetlerin amacına ulaşması sağlanmış olur. Aile hekimliği sistemi Ocak 2011 tarihinde uygulamaya başlanmıştır.

18

3.2. Etkili, Kademeli Sevk Zinciri

Sevk sistemine geçilmek istenmesindeki amaç ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşlarının iş yoğunluklarını azaltmaktır. Ayrıca bu sevk zinciri uygulamasının amacına ulaşabilmesi için kişilerden bu ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşlarında belli miktarda katılım payları alınmaya başlanmıştır.

3.3. İdari ve Mali Özerkliğe Sahip Sağlık İşletmeleri

Devlet ve özel hastaneler arasında hiçbir ayrımcılık yapılmaksızın Sosyal Güvenlik Kuruluşu (SGK) ile anlaşmaya vararak sözleşme yapmak ve sevk sisteminin gerektirdiği kurallara bağlı kalmak şartı ile topluma hizmet verebilmektedirler. Ancak kamu hastanelerinin daha verimli bir şekilde faaliyet gösterebilmesi için ve sektörde bulunan diğer kesimlerde rekabet edebilmesi için merkeze bağlı olmaması gerekmektedir. Bu bağlamda kamu kuruluşlarına Sağlık Bakanlığı denetimi altında idari ve mali yönden özerklik tanınması gerekmektedir.

4.Bilgi ve Beceri İle Donanmış, Yüksek Motivasyonla Çalışan Sağlık İnsan Gücü

Kuruma nitelikli insan kaynağı sağlayarak sağlıkta dönüşüm projesinin başarılı olması sağlanacaktır. Ayrıca sağlık sektöründe çalışan görevlilerin görev, yetki ve sorumluluklarının belirlenmesi etkili olacaktır. Diğer taraftan sağlık personellerinin kuruma bağlılığının ve motivasyonlarının yükseltilmesine yönelik bazı uygulamalar da yapılmaktadır. Örneğin; döner sermaye ödeneklerinin iyileştirilmesi.

5.Sistemi Destekleyecek Eğitim ve Bilim Kurumları

Sağlık sektörüne yönelik analizlerin yapılması, hükümetlere danışmanlık hizmetlerini yürütecek ve ihtiyaç duyulan insan gücüne mezuniyet sonrası eğitimlerin verilmesini sağlayacak kurumlara ihtiyaç vardır. Öncelikle sağlıkta dönüşüm programının başarılı olabilmesi için bu tarz kurumlarda yetişecek kişilerin sağlık işletmeciliği, sağlık planlaması ve sağlık ekonomisi vb. konuları bilmelerinde yarar vardır.

19

6. Nitelikli ve Etkili Sağlık Hizmetler İçin Kalite ve Akreditasyon

Sağlıkta dönüşüm programının bu bileşen kapsamında temelleri atılan “Türkiye Sağlıkta Kalite Sistemi”nin geliştirilmesi ve yürütülmesinden Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı sorumludur.

Türkiye Sağlıkta Kalite Sisteminin amacı, sağlık hizmeti veren tüm devlet ve faaliyet gösteren kuruluşlarda, hasta ve personel memnuniyeti ile güvenliğinin sağlanması, yine sağlık hizmeti alan hastalara amaca uygun, beklentiye cevap veren zamanında ve hakkaniyet çerçevesinde hizmetin sunulmasıdır38

.

7. Akılcı İlaç ve Malzeme Yönetiminde Kurumsal Yapılanma

Ülkemizde tıbbi gereçler, ilaç ve demirbaşların standardizasyonu ile belli standartlar çerçevesinde idaresinde kurallara uyulması için kurumlara gereksinim vardır. Ulusal İlaç Kurumu; ilaçla ilgili ana araçların oluşturulması, ilaçlara izin verilmesi, reklamı, satışı, Ar-Ge faaliyetlerinin yönetimi gibi düzenleme ve destekleme amacıyla oluşturulmuştur. Ülkemizde ilaçlara yapılan harcamaları kontrol altına almakla görevlidir. Yine ülkemizde tıbbi sarf araç ve cihazların standardizasyonun sağlanması ve kontrol altına alınması, hizmetleri denetleyici ve sistem çerçevesinde yetkilere sahip bir Tıbbi Cihaz Kurumu kurulmuştur.

8. Karar Sürecinde Etkili Bilgiye Erişim; Sağlık Bilgi Sistemi

Sağlık Bilgi Sistemi; hastaneye başvuran kişilerin kişisel verilerinin kayıt altına alınması, basamaklandırma sitemine dayalı olarak kurumlar arasında bilgi transferi ve verilerin depolanması amacıyla kurulmuştur. Sağlık Bakanlığına bağlı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, bu amaca yönelik olarak 24 Kasım 2011 tarihinde kurulmuştur.

38_{T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Sağlıkta Kalite Sistemi, Erişim Tarihi: 20.06.2018}

20