• Sonuç bulunamadı

Popüler romanların kendine özgü bazı özellikleri vardır. Yazılması, dağıtılması, okunması ve etki alanı gibi unsurları kapsayan bu özellikler, onları diğer romanlardan farklı kılar.(Sağlık, 2010: 124)

“Edebiyat reklamcılarının sattırdığı popüler romanlar, eser kadar yazarın da metalaştığı bir sektörde pazarlanır. Kitaplıklarda ve kitapçılarda sayıca çokluğu teşkil etmek de popüler romanların bir özelliğidir. Özellikle internet satış listelerinde ilk sıralarda ve çok satanlar kısmında yer alırlar. Derinlikten yoksun olmak da popüler romanlara has bir niteliktir. Popüler romanların en önemli özelliklerinden biri de, bunların çabuk ünlenip zamanla unutulmalarıdır. Popüler romanların eğlendirme, hoşça vakit geçirme özellikleri de vardır. Popüler romanlarla kadınlar arasında da büyük bir ilişki vardır. Genellikle kadınlar tarafından daha çok tercih edilirler. Ucuz olmak ve bol kazanç elde etmek için yazılmak da popüler romanların bir özelliğidir. Okurlarını sıkmamak ve bir çırpıda okunmak gibi bir özelliğe de sahip olan popüler romanların beğeni yoksunluğunun ya da popüler beğeni düzeyine uygun düşen bir roman kültürünün sonucu olduğu kaydedilebilir. Dünyevi ve hayata dönük duyguları terennüm etmesi de popüler romanların diğer özelliğidir. Okuru, içinde yaşadığı gerçek ortamdan uzaklaştırma; heyecan, tutku, özlem ve düşlerini doyurma gibi özelliklere de sahip olan popüler romanlar, bir kere okunduktan sonra, genellikle ikinci defa okunmazlar. Popüler romanlar sinematik özellikler de gösterir. Yani popüler romanlar filme veya diziye dönüşebilir. Popüler romanlar kısa sürede okunurlar, okuyucuları genellikle zevk almak ve hoşça vakit geçirmek için okurlar. Çok satılmakla çok okunmak ifadeleri ayrı ayrı gerçeği ifade eder. Fakat bu iki ifade popüler romanların özelliğidir. Popüler romanları, diğer romanlardan ayıran bu özellikler, onları başlı başına bir roman tarzı haline getirmiştir. Ancak popüler romanlar, edebiyat bilimcilerin ve eleştirmenlerin gündemine aynı merak ve ilgiyle girmeyi henüz başaramamıştır. Akademik çevreler tarafından dışlanmaktadır.”

(Sağlık, 2010: 126-128)

Şaban Sağlık popüler romanın özelliklerini şu şekilde sıralar: “1. Üst kültürün bazı özelliklerinden yararlanır; 2. Bu özellikleri yıprandıktan sonra alır; 3. Bildirisi etki aracıdır; 4. Bu bildiriyi sanat diye sunar; 5. Tüketiciyi doyuma ulaştırır. Böyle bir ortamda şekillenen popüler romanların en önemli özelliklerinden biri, bu romanların edebiyat dışı kabul edilmesidir. Popüler

romanların bir diğer özelliği de, bunlardan bazılarının ısmarlama roman olmalarıdır. Popüler romanların çevresel değil, uluslar arası bir kuşatımı vardır. Bu, bol bol çevirilerle ülke ve millet sınırını tanımayan bir kuşatmadır.” (Sağlık, 2010: 124-125)

Veli Uğur da popüler romanın özelliklerini şöyle ifade eder: “Sondan başlamak gerekirse popüler romanın en çok eleştirilen ve kapsayıcı özelliklerinden biri dış dünyaya yönelik tavrıdır. Bu yönüyle edebi kanonik romandan kesin çizgiyle ayrılır. Edebi roman okuyucunun dış dünyayla ilişkisini sorgularken popüler roman bunun tersine meyillidir. Dünyada veya belirli bir ülkede olup bitenler, kimlik sorunları vs popüler romanın çoğunlukla dışarıda bıraktığı konulardır. Bu konuları işleyen popüler romanlarda diğer belirleyenler yani formüller ve basmakalıp kahramanlar devreye girerek eserin popüler roman kategorisinde kalmasını sağlar. Popüler eserlerin dünyevi problemleri basitleştirdiği, dünyayı iyi ve kötü, siyah ve beyaz arasında bölünmüş basit bir yapı olarak tanımladığı ileri sürülür. Popüler romanı tüketen kitlelerin her zaman ve her durumda edilgen olmadıklarıdır. Aynı kitleler yaşamlarındaki kültürel biçimleri sadece yansıtmakla, yeniden üretmekle kalmayıp aynı gücü dönüştürebilecek güce ve yeteneğe de sahiptirler. Dolayısıyla popüler roman salt edilgen bir ürün değil, kendi başına işleme olanaklarına sahip, birçok noktada verili ideolojilerden bağımsızlaşabilen bir yapıdır. Popüler romanlar seri üretimi dolayıyla da dışlanırlar. Popüler roman yazarları çok sayıda eser kaleme alabilirler. Hızla üretilen eserlerin yaratıcılık sorunları barındırması, birbirine çok benzeyen olay ve kişileri defalarca okuyucunun önüne getirmesi kaçınılmazdır. Popüler romanın birçok türünün belirli formüllere bağlı kalınarak üretildiği görülür. Belirli formüllerle ilerleyen popüler romanlarda basmakalıp kişiler sıklıkla okurun karşısına çıkar. Tıpkı formüller gibi basmakalıp kişiler de okur için tanıdık bir ortam kurulmasına yardım eder. Böylece okurun eserden beklediği duygusal tatmin için gerekli ortam sağlanmış olur. Popüler romanın eleştirileri üzerine çeken bir başka etken ise kaçış ve rahatlamaya yönelik etkileridir. Bireyin dünyayı anlamak yerine onun sorunlarından kaçmak ve rahatlamak için popüler eserleri okuması bu tür eserlerin değersiz edebiyat kabul edilmesine neden oldu. Buna karşın insanın genel yaşamı düşünüldüğünde kaçış isteğinin en temel dürtülerden olduğu, tarih ve coğrafyalar değişse bile bu isteğin aynı kaldığı görülür. Formülleşmiş bir eseri okuma süreci okuyucuya öncelikle geriliminin zevkini verir. Ayrıca eserin kurmaca bir dünyada geçtiğini bilen okuyucunun kendi hayatına yönelik güvenlik duygusu pekişir ve böylece popüler eser, okuyucunun gündelik sorunlardan kaçmasının en kestirme yollarından biri haline gelir. Tüm bu sorunlara rağmen popüler roman, kitap piyasasının üretim, dağıtım ve tüketim zinciri içerindeki yerini her geçen gün güçlendirmektedir. Popüler romanların giderek daha fazla sayıda insan tarafından okunması bu tür ürünlerin incelenmesinin üniversiteler için bir zorunluluk olmaya başladığının da bir göstergesidir. Edebiyat araştırmaları üretilmiş ürünler üzerine bina edilir. Toplumda geniş biçimde tüketilen popüler metinlerdir. Türkiye de popüler roman gerçek anlamda son dönemde gelişme göstermiştir.” (Uğur, 2013: 26,34)

Popüler romanların özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz.

2. Çok satmaları

3. Sürükleyici olmaları

4. Okurlarını sıkmamaları, bir çırpıda okunmaları

5. Edebiyat dışı kabul edilmeleri

6. Kitapçılarda ve raflarda oldukça fazla yer teşkil etmeleri

7. Ucuz olmaları

8. Kısa sürede yazılmaları

9. Estetik gaye güdülmeden yazılmaları

10. Maddi kazanç amacı gütmeleri

11. İnternet satış listelerinde çok satanlar arasında olmaları

12. Her kesimden insan tarafından okunmaları

13. Sosyal medya ve televizyon gibi iletişim araçları yoluyla yaygınlık kazanmaları

14. Adının ve dış kapak tasarımının ilgi çekici olması

Benzer Belgeler