Piyano Çalma Becerisi Gözlem Formu

Deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin piyano çalma konusunda psikomotor becerilerini ölçmek için geliştirilen bir gözlem formudur. Bu amaçla ilkönce piyano çalma becerisinin psikomotor alandaki kazanımları oluşturulmuştur. Bu amaçla Türkiye’de üniversite düzeyinde piyano çalma eğitimi konusundaki kitap ve dokümanlar taranmıştır. Bu aşamada eğitim fakülteleri ve konservatuvarlarda görev yapan ve piyano eğitimi konusunda ihtisası bulunan 3 uzmanın görülerine başvurulmuştur. Bu uzmanlar gözlen formunun uygulanması aşamasında gözlemci olarak görev yapmışlardır.

Piyano çalma becerisi gözlem formunun oluşumunda belirleyici olan kazanımların uygunluğunu saptamada ‘Gözlemci Hakem Kazanım Değerlendirme Formu’ oluşturulmuştur. Bu aşamada belirlenen kazanımların karşısına Çok uygun, uygun, kısmen uygun, uygun değil ve hiç uygun değil şeklinde derecelendirme formu hazırlanmıştır. Ayrıca gözlemci hakemlerden belirlenen kazanımların neden uygun görüp-görmediklerini içeren açıklama

yazmaları istenmiştir. Bu şekilde alan uzmanları ile birlikte piyano çalma becerisine ilişki 10 kazanım belirlenmiştir.

Piyano çalmaya ilişkin kazanımların belirlenmesinden sonra bu uzmanlarla birlikte her kazanımı temsilen iki gözlem maddesi belirlenmiştir. Bu şekilde piyano çalma becerisi için 20 maddeden oluşan gözlem formu hazırlanmıştır (Bkz. Ek:). Gözlem formundaki maddelerin kazanımlarla ve ölçek geliştirme ilkelerine uygunluğunu test etmek ve kapsam geçerliğini sağlamak amacıyla müzik eğitimi alanından 3, ölçme değerlendirme alanından 1 akademisyenin görüşlerine başvurulmuştur. Uzman görüşlerine dayalı olarak hazırlanan piyano çalma becerisi gözlem formunun ve maddelerinin araştırmada uygulanmak üzere uygun olduğu sonucuna varılmıştır. Gözlem formundaki herbir madde 1 ile 5 arasında bir puan derecesine sahiptir. Formda gözlenen davranış açısından Çok iyi=5; İyi= 4; Orta= 3; Yetersiz=2 ve Çok Yetersiz=1 puanlama anahtarı oluşturulmuştur. Deney ve kontrol gruplarında piyano çalma becerisi yönelik gözlem yapılırken bu formu 3 bağımsız gözlemci ayrı ayrı fakat eş zamanlı bir şekilde doldurmuştur. Araştırmanın gerçek gözlem verileri üzerinde gerçekleştirilen tutarlık analizlerinde ‘Sınıf İçi Korelasyon Tekniği’inden (intraclass correlation coefficients) yararlanılmıştır. McGraw ve Wong’a göre (1996) Sürekli değişken içeren ve 2’den fazla gözlemcinin puanlandığı gözlem formlarıın uyum ve güvenirlik katsayılarının tespitinde en etkili yöntem Analizler sonucu 20 gözlem maddesinin her birine ait gözlemciler arası uyum katsayısının 0,71 ile 0,90 arasında değiştiği görülmüştür. Ölçeğin bütününe ait uyum katsayısı ise (Sınıf İçi Korelasyon Katsayısı ) 0,92’dir. Bu bulgular piyano çalma becerileri gözlem formunun puanlama güvenirliğinin yüksek olduğunun kanıtıdır.

Araştırmada deney be kontrol gruplarındaki öğrencilerin piyano çalma becerilerine ilişkin öntest ve sontest puanları hesaplanırken, 3 gözlemcinin her bir gözlem maddesinde vermiş oldukları puanların ortalaması alınmıştır. Öntest ve sontest karşılaştırmaları gözlemciler arası puan ortalamaları üzerinde gerçekleştirilmiştir.

3.3. 6. Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu

Bu araştırmanın nitel boyutunda deney grubunda uygulanan yapılandırmacı 5E modeli + Öğrenme Stillerine dayalı etkinlikler konusunda katılımcıların duygu, düşünce ve algılarını saptamak amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilmiş bir formdur. Deneysel uygulama yapılan öğrencilerle görüşmelerin araştırmacı tarafından yapıldığı ve verilerin yine araştırmacı tarafından toplandığı bu araştırmada “görüşmeci etkisini ve öznel yargıları en aza indirmek için” (Yıldırım ve Şimşek, 2014, s. 151) yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır.

Araştırmanın alt problemleri ile ilişkili olarak hazırlanan görüşme formu için 1 piyano eğitimi alanından akademisyen, 1 ölçme değerlendirme ve 1’de nitel araştırma alanında uzman olan 3 öğretim elemanından görüş alınmıştır. Daha sonra daha önce piyano dersini alan 3 müzik öğretmenliği anabilim dalı öğrencisi üzerinde deneme uygulaması yapılarak form haline getirilmiştir.

Yapılandırmacı 5 E modeli + Öğrenme Stilleri temelli müzik öğretim programın etkililiğini ortaya koymak için hazırlanan görüşme formu deneysel uygulamaların son haftasında deney grubundaki katılımcılara uygulanmıştır. Veri toplama işlemleri katılımcılarla yapılan yüz yüze görüşmelerden sonra bu katılımcılardan ifade ettikleri görüşleri yazılı olarak da sunmaları talep edilmiştir. Sorular her bir katılımcıya mutlaka sorulmuş ve katılımcılar cevaplamaya motive edilmişlerdir. Bu amaçla uygulamadan örnekler verilerek görüşmeye başlanmıştır. Görüşmeler 40 dakika ile 86 dakika arasında sürmüştür. Yarı yapılandırılmış görüşme sürecinin sonunda şu sorular yöneltilmiştir: “Grubunuzda gerçekleştirilen uygulamalar konusunda genel olarak neler söylersiniz?”, “Uygulamada gerçekleştirilen etkinliklerin piyano çalma becerinize nasıl bir etkisi olmuştur?”, “Yapılandırmacı 5 E modeli + öğrenme stilleri temelli piyona eğitimi ilgili görüşleriniz nelerdir?” “Uygulamalarda en çok neleri yapmaktan hoşlandınız? Uygulamalarda en çok neleri yapmakta zorlandınız?. Bu soruları deney grubundaki katılımcıların ayrı ayrı yanıtlaması istenmiştir. Araştırmada kullanılan yarı yapılandırılmış görüşme formu Ek-5’te verilmiştir.

Görüşme esnasında, katılımcıların söylediklerinden emin olmak için anlaşılanların başka bir biçimde ifade etmeye (aktif dinleme stratejisi), güvene ve samimiyete dayalı bir etkileşim oluşturmaya, katılımcıyı acele ettirerek strese sokmamaya, sohbeti yönlendirirken özgürce kendini ifade etmesine (sabır stratejisi), düşüncelerini ifade ederken sözünü kesmemeye, araştırılan konuyu tüm yönleriyle ortaya çıkarmak için yeri geldiğinde sonda sorular kullanmaya, doğrudan anlatılanlara odaklanılarak yanlı davranmamaya (Baş ve Akturan, 2013 s.113) özen gösterilmiştir.