Pilot Uygulamanın Bulguları ve Sonuçları

elde edilen veriler ve yapılan değerlendirmeler sonucunda TSYM’nin uygulama sürecini etkileyen problemlerle ve geliştirilmesi ya da değiştirilmesi gereken

56

uygulamalarla karşılaşılmıştır. Uygulama sonucunda elde edilen bulgular aşağıda belirtilmiştir.

Ders öğretmenlerinin ve diğer gözlemci öğretmenlerin gözlemleri, videoların izlenme oranları ve değerlendirme sorularının sonuçları değerlendirildiğinde, pilot uygulama sırasında Fen Lisesi 9. sınıf ve Anadolu Lisesi özel sınıfında yapılan çalışmanın diğer 9. sınıflarda yapılan çalışmalardan daha verimli ve etkin olduğu, diğer sınıflardan özellikle ikisinde videoların izlenme oranlarının ve Web 2.0 araçlarıyla yapılan değerlendirme sorularına cevap verme oranlarının beklenenin oldukça altında olduğu belirlenmiştir. Bu durumun sınıfların genel yapısı ile ilgili olup olmadığını belirleyebilmek için 2015-2016 öğretim yılı sonunda sınıflar için her iki dönem yapılan Şube Öğretmenler Kurulu (ŞÖK) tutanaklarına ulaşılmış ve sınıfların genel durumu ile ilgili bilgiler elde edilmiştir. Bu tutanaklarda Fen Lisesi ve Anadolu Lisesi özel sınıfında bulunan öğrencilerin ödevlerini düzenli olarak yaptıkları, ders işleyişine etkin bir şekilde katıldıkları, ders öğretmenlerinin çalışma ve motivasyonlarından memnun oldukları bilgilerine ulaşılmıştır. Anadolu Lisesi’ndeki diğer dört sınıfta ise motivasyonu düşük olan, düzenli çalışma alışkanlığı olmayan öğrencilerin bulunduğu, ödev yapmama problemlerinin olduğu belirlenmiştir. Özellikle iki sınıfta ödev yapmama ve derse etkin olarak katılmama probleminin daha belirgin olduğu da elde edilen bilgiler arasındadır. ŞÖK tutanaklarından elde edilen bulgularla, gözlem, görüşme ve nicel verilerden elde edilen bulgular karşılaştırıldığında; ödev yapmama, derse etkin katılmama probleminin belirgin olduğu sınıflarda video izleme oranının oldukça düşük olduğu; modele alışma, modele etkin şekilde katılma ve gerekenleri yapma motivasyonun genel başarı ve motivasyon düzeyi ile paralellik gösterdiği belirlenmiştir.

Ders öğretmeninin ve gözlem yapan diğer öğretmenin gözlem notlarından ve odak grup görüşmelerinden elde edilen verilerle, öğrencilerin yeni bir sınıf ortamında arkadaşlarını bile henüz yeni tanırken grup çalışmalarında ya da sınıf içi katılımlarda yeterli derecede etkin olmadıkları belirlenmiştir. Aynı şekilde uygulamayı yapan öğretmenler de sınıftaki öğrencileri yeterince tanımadığı için grup çalışmaları sırasında sorunlar yaşanmıştır (modelin uygulanması sırasında bazı durumlarda rastgele gruplar oluşturulurken bazı durumlarda akran çalışmasını desteklemek ya da öğrencilerin birbirlerinden öğrenmelerini, birbirlerine öğretmelerini desteklemek için seçilmiş grupların oluşturulması uygun olmuştur).

57

Öğretmenlerin gözlem notlarından ve haftalık olarak yapılan değerlendirme toplantısı tutanaklarından toplanan verilerle, 40 dakikalık ders sürecinin sınıf içi uygulama için yeterli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Özellikle dersin girişinde derse hazırlık sorusu uygulandığında, sorunun yanıtlanması, grupların oluşturması zaman aldığı için grup çalışmaları etkin bir şekilde gerçekleştirilememiştir. 9. sınıf kimya dersinin haftada iki saat olmasından kaynaklanan nedenlerle de, model esnek olarak uygulanamamış, ders öğretmenleri verilen materyallerin hepsini uygulama ya da bir kısmını etkin şekilde uygulama noktasında güçlükler yaşamıştır.

Gözlem notlarından ve haftalık olarak yapılan değerlendirme toplantıları tutanaklarından elde edilen verilerle farklı sınıf düzeyindeki sınıflarda uygulamanın özdeş olarak uygulanamadığı belirlenmiştir. Hazırlanan materyaller bazı sınıflar için yeterli olurken, başarı düzeyi yüksek sınıflarda ek materyallere ihtiyaç duyulmuş, bazı sınıflarda ise materyallerin tamamlanamadığı, bir sonraki derse uzadığı durumlar yaşanmıştır.

Uygulama sırasında kullanılan Web 2.0 araçları incelendiğinde, EDpuzzle aracında sınıflar tanıtılmadığı için değerlendirme sorularının sonuçları alınamamıştır. Padlet aracında ise, soruların her sınıf için ayrı ayrı hazırlanması ve araç toplu bir geri bildirim vermediği için sonuçlarının da tek tek kontrol edilmesi gerekmiş ve bu durum araştırmacının zorluklar yaşamasına neden olmuştur. Ayrıca yine Padlet aracında öğrencilerin birbirlerinin yanıtlarını görebiliyor olması değerlendirme sonuçlarının güvenirliğinin de düşük olmasına neden olmuştur.

Yapılan haftalık değerlendirme toplantısı tutanaklarından ve gözlemci öğretmenin notlarından ulaşılan verilerle, derse giren her öğretmenin modeli gerektiği gibi ve isteyerek ya da inanarak uygulamadığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Derse giren öğretmenlerden birinin klasik olarak okulda-ders evde-ödev yönteminden uzaklaşamadığı için, konuları sınıf içinde tekrar işleme eğiliminde olduğu ve bu nedenle sınıfta yapılması gereken soruları da eve ödev olarak verdiği de yine bu notlardan elde edilen verilerdir.

Tüm bunlara ek olarak öğretmenlerin ders yoğunluğu nedeniyle modelin uygulandığı her sınıfta gözlem yapan ikinci bir öğretmen bulunamaması ve iki sınıfta gözlem yapılamaması veri kayıplarına neden olmuştur. Ayrıca sınavlar ya da başka sebepler nedeniyle uygulamanın yapıldığı sınıflarda ders kayıpları yaşanmıştır. Bu

58

durumda derslerin işleyişindeki paralellik bozulmuş ve bazı sınıflar önde giderken bazı sınıflar konu açısından geride kalmıştır. Bu durum, her sınıf için farklı çalışma planlarının yapılması gerekliliğini ve araştırmacının bu noktaları kontrol edememesi sonucunu ortaya çıkarmıştır.

Elde edilen bu bulgulardan yola çıkılarak araştırma sırasında daha derin ve detaylı inceleme yapılabilmesi için araştırmanın ders saati daha fazla ancak sınıf sayısı daha az olan bir seviyede uygulanmasının uygun olacağı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca veri kayıplarının olmaması için araştırmanın yapılacağı sınıf ya da sınıfların her birinde gözetmen öğretmen olacak şekilde planlamanın yapılması gerektiği de belirlenmiştir.

Yine uygulamadan elde edilen bulgular ışığında kullanılan ders öncesi değerlendirme Web 2.0 araçlarının değiştirilmesinin, sınıf içi çalışma kağıtlarının içeriklerinde düzenlemeler ve yenilikler yapılmasının gerektiği belirlenmiştir. Buna bağlı olarak, değerlendirme için öğrencilerin bireysel ya da toplu sonuçlarının incelenebileceği araçlarının kullanılması gerektiği ve sınıf içi çalışma kağıtlarının hazırlanması sırasında da sınıfta bulunan tüm öğrenciler göz önüne alınarak standart olarak kullanılan materyalin yanında ek bir materyalin daha hazırlanmasının daha uygun olacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Durum araştırmalarında nitel ya da nicel farklı veri kaynaklarından zengin veri elde edilmesi önemlidir. Hem bu durum hem de yapılan değerlendirmeler göz önüne alınarak veri toplama araçlarında da geliştirilmesi gereken noktalar olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Nitel yöntemlerde yapılan gözlem, odak grup görüşmesi ve doküman inceleme yöntemlerine ek olarak, bireysel görüşmelerin ve öğrenci görüşlerinin bireysel olarak alınabileceği anketlerin uygulanmasının da uygun olduğu belirlenmiştir.