Pestisit Kalıntı Analizi Sonuçları

Herbisit uygulanmış parsellere ait ürünlerdeki pestisit kalıntı sonuçları Çizelge 4.3’te yer almaktadır.

Çizelge 4.3. Herbisit uygulanmış parsellere ait ürünlerdeki pestisit kalıntısı İlacın

ticari ismi

Etken maddesi Limit

(LOQ)

Birim Analiz Sonucu

Bonaflan^® WG Benfluralin, 60 g/ltr 0.01 mg/kg Kalıntı belirlenmemiştir Stomp^® Extra Pendimethalin, 450 g/ltr 0.01 mg/kg Kalıntı belirlenmemiştir Challenge 600 Aclonifen, 600 g/ltr 0.01 mg/kg Kalıntı belirlenmemiştir Targa Super Quizalofop-P-Ethyl, 50 g/ltr 0.01 mg/kg Kalıntı belirlenmemiştir Intervix^® Pro Imazamox, 40 g/lt 0.01 mg/kg Kalıntı belirlenmemiştir

60

Pestisit kalıntısı analizlerinde herbisit uygulanan parsellerden alınan dane örneklerinde uluslararası limitleri aşan bir kalıntı oranı saptanamamıştır. Bu sevindirici bir sonuçtur. Ancak şu unutulmamalıdır ki bizim araştırmamızda herbisit satıcı firma tarafından önerilen dozlar kullanılmıştır. Üründe herbisit kalıntısı belirlendiğine dair pek çok araştırma bulunmaktadır (FAO, 2013; FAO, 2015).

Zengin ve ark. (2017), çalışmamızda da kullandığımız etkenlerden biri olan

“quizalofop-p-ethyl” yı da içeren 249 adet pestisitin kalıntı düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yaptıkları araştırma sonuçlarına göre, alınan 60 adet domates numunesinin % 63’ünde pestisit kalıntısı tespit edilebilir değerlerde bulunmamıştır. Pestisit kalıntısı tespit edilen % 37’lik kısımda ise bu pestisitlerin hiçbiri ilgili yönetmelikte belirtilen maksimum kalıntı limitlerini aşmamıştır. En çok kalıntı bırakan etken madde “imidacloprid” olmuştur. Araştırıcıların yapmış olduğu çalışmada da “quizalofop-p-ethyl” etken maddesi bizim araştırmamızda olduğu gibi kalıntı bırakmamıştır.

Evci ve ark. (2011), IMI herbisitinin topraktaki kalıntı etkisine bağlı olarak, uygulamanın yapıldığı alanlarda sonraki yıl kışlık kanola ve şeker pancarı ekilmemesi gerektiğini vurgulamışlardır.

Herbisit ve kalıntılarının yapıldığı araştırmalardan derlenerek hazırlanan kitapta,

“trifluralin” ile birlikte “pendimentalin” ve “quizalofop-p-etil” etken maddeli herbisitlerin toprakta bıraktıkları kalıntı miktarlarının önemli olduğu belirtilmiştir (Sequtowski ve Kortekamp 2011).

Serim ve Maden (2011), herbisitlerin kalıcılığı üzerine yapılan bir çalışmada uygulamadan 15 ay sonra bile topraktaki ilaç kalıntılarının yüksek miktarda olduğunu belirlemişlerdir.

Araştırmamızda uygulanan herbisitlerin topraktaki kalıntı durumu irdelenmemiştir.

Gelecekte yapılacak araştırmalarda hem üründe hem de toprak ve diğer çevre üzerinde pestisit kalıntılarının belirlenmesi daha güvenilir sonuçlar verecektir.

61 5. SONUÇ

Ayçiçeği herbisitleri ile daha önce yapılmış çalışmalar genelde bu ilaçların yabancı otlarla mücadeledeki etkinliğini veya toprakta kalıntı bırakıp bırakmadığı üzerinedir. Yabancı ot mücadelesi yapılmış kontrol parseli kullanarak herbisitlerin ayçiçeği verim unsurlarına etkisini belirlemek üzerinde yapılmış araştırma sadece ayçiçeği değil diğer ürünlerde bile yok denecek kadar azdır. Olanlar da çok dar kapsamlı yapılmıştır. Bu nedenle araştırmamızda ayçiçeğinde kullanılan herbisitlerin verim, verim unsurları, tane yağ içeriği ve yağ asitleri kompozisyonu ile elde edilen bulguların çoğu daha önceki çalışmalarda incelenmemiş orijinal sonuçlardır.

Genel değerlendirme yaptığımızda “Intervix^® Pro” uygulaması her iki çeşitte ve her iki yılda bitki boyunu önemli ölçüde kısaltmıştır. Bu herbisitin diğer karakterler üzerinde ise istatistiki açıdan önemli olmayan olumsuz etkileri görüldüğü gibi pozitif etkileri de olmuştur.

IMI grubu herbisite dayanıklı olmayan çeşitlere uygulanan “Bonaflan^® WG”,

“Stomp^® Extra”, “Challenge 600”, “Targa Super” herbisitler ve herbisit uygulanmamış kontrol konularını genel olarak değerlendirdiğimizde uygulamaların çeşit ve yıla göre farklı etkilerde bulunduğu görülmüştür. Bu grup herbisit uygulamalarını kontrol ile kıyasladığımızda bazı herbisitlerin yabancı otlar ile mücadele de katkılarının yanı sıra ayçiçeği bitkisinde bazı verim ve kalite unsurlarını bizim açımızdan iyileştirdiği anlaşılmaktadır. Kontrol ile kıyasladığımızda Bonaflan^® WG uygulaması ile “P64LL05” çeşidinin 2015 yılında ve “P64H34” çeşidinin her iki yılında kontrolden yüksek verimler ve tane yağ içerikleri alınmıştır. Ancak bu değerler bazı faktörlerde istatistiki açıdan önemli olmamıştır.

Herbisitin tane verimi ve tane yağ içeriğine olan etkisi sadece yabancı otları öldürüp rekabeti ayçiçeği lehine çevirmesinden kaynaklanmamıştır. Çünkü kontrol parselinde de yabancı ot problemi yoktur. Yine “Targa Super” herbisiti uygulaması ise “P64LL05” çeşidinde 2014 yılında ve “P64H34” çeşidinin her iki yılında kontrol uygulamasına göre daha düşük tane verimlerine neden olmuştur. Daha önce yürütülen çalışmalarda da herbisitin stres oluşturduğuna ait bulgular yer almaktadır (Simić ve ark, 2011; Renukaswamy ve ark, 2012;

Suryavanshi ve ark, 2015).

Araştırma bulguları, herbisitlerin ayçiçeğinde bazı verim unsurlarına etkisinin belirlenmesine yönelik yeni çalışmaları da doğuracaktır. Çünkü bulunan sonuçlarda bazı herbisitlerin bir karakter üzerinde olumlu etkisi belirlenirken diğer bir karakter üzerinde

62

olumsuz etkisi gözlenmiştir. Aynı herbisit farklı karakterler üzerinde farklı yönde etkiler gösterebilmektedir.

Bu sonuçlarda herbisitin içerdiği etken maddenin, uygulandığı bitki gelişme döneminin ve o yılki iklim koşullarının etkisinin olduğu görülmektedir. Bu konuda herbisitlerin içerdiği etken maddenin yabancı otu öldürmesi yanında kültür bitkisinin agronomik karakterleri üzerindeki etkileri de fizyolojik olarak ayrıntılı biçimde irdelenmelidir.

Herbisit uygulamalarının ayçiçeği verim, verim unsurları, tane yağ içeriği ve yağ asitleri kompozisyonuna etkilerinin belirlenmesi yanında çalışmamızda 2014 ve 2015 yıllarında tüm çeşitlere uygulanan tüm herbisit uygulamalarına ait dört tekerrürdeki parsellerden alınan ürünlerde pestisit kalıntı analizleri yapılmıştır. Analizlerde herbisit için belirtilen limitleri aşan miktarda kalıntı olup olmadığı araştırılmıştır. Sonuçlarda hiçbir herbisite ait kalıntıya rastlanılmamıştır. Araştırmamızda tüm herbisit uygulamalarına ait ürünlerde pestisit kalıntısının bulunmaması sevindiricidir.

Teknolojik gelişmelerin tüm hızıyla devam ettiği günümüzde tarım sektörü de bu gelişmelerden oldukça faydalanmaktadır. Her yıl yeni isimli birçok herbisit piyasaya sunulmaktadır. Bu araştırmada, denemelerin kurulduğu dönemde en yaygın yetiştirilen çeşitler ile ayçiçeğinde ruhsatlı olup en yaygın kullanılan herbisitler yer almıştır.

Araştırma bulgularımızda uygun dozda kullandığımız herbisitlerin ayçiçeği daneleri içinde kalıntı bırakmadığını görmemize rağmen yeni piyasaya sürülen ilaçların veya bu pestisitlerin fazla kullanılması durumunda üründe oluşturabileceği kalıntıların irdelenmesi de gereklidir. Yine piyasaya sürülen her pestisitin üründe kalite analizleri yapılmalı, bu konudaki yeni araştırmalar teşvik edilmelidir.

Piyasa ihtiyaçları ve yoğun rekabet koşulları nedeniyle her geçen gün firmalar tarafından yeni geliştirilen, birbirinden farklı özelliklere sahip yeni ayçiçeği çeşitleri ile yine aynı sebepler nedeniyle geliştirilen yeni ayçiçeği pestisitlerinin farklı kombinasyonları ile bitki verim ve kalite unsurlarını inceleyen yeni araştırmalar yürütülmeli ve bu konuya, yabancı ot kontrolü dışında farklı bir bakış açısından bakılması sağlanmalıdır.

Sonuçlar; herbisit uygulamalarının bazı verim unsurlarına etkilerinin olduğunu, bu etkinin genetik ile çevre koşullarına bağlı olarak değişebileceğini, herbisitler ile ilgili etken maddelerin kültür bitkisinde yarattığı stres veya hormonal olarak teşvik edici etkilerinin yeni

63

ve daha ayrıntılı incelenmesi için yeni çalışmalara gereksinim olduğunu göstermektedir. Ayrıca her yıl piyasaya sürülen yeni ayçiçeği çeşitleri de kullanılarak, piyasada olan tüm pestisitlerin normal ve yüksek dozlarının üründe kalıntı oluşturup oluşturmadığının belirlenmesi gereklidir.

64 6. KAYNAKLAR

Anonim (2009). European Commission Addendum to the Trifluralin dossier, European Commission, DG Environment, Brussels February.

Ateş D, Turgut C, Atatanır L, Gökbulut C (2011). Örnek H, Pestisitlerin pasif birikiminin zeytin organik tarımına etkisinin araştırılması, Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri 28‐30 Haziran 2011, Kahramanmaraş.

Baskaran R, Kavimani R (2014). Productivity of sunflower as influenced by tillage and weed management, Indian Journal of Weed Science, 46(2): 138–141.

Bhandari G (2014). An overview of agrochemicals and their effects on environment in Nepal, Applied Ecology and Environmental Sciences, 2(2):66-73.

Baranski M, Toberi SD, Volakakis N, Seal C, Sanderson R, Stewart,GB, Benbrook C, Biavati B, Markellou E, Giotis C, Gromadzka-Ostrowska J, Rembiałkowska E, Skwarło-Sonta K, Tahvonen R, Janovska D, Niggli U, Nicot, P Leifert, C (2014). Higher antioxidant and lower cadmium concentrations and lower incidence of pesticide residues in organically grown crops: a systematic literature review and meta-analyses, British Journal of Nutrition, 1-18.

Bargańska Z, Olkowska Tomasz Dymerski T, Namieśnik J (2014). Determination of pesticide residues in Honey using the GC×GC-TOFMS Technique, J Bioproces Biotech: 7, 2014.

Centner T, Nicholas Eberhart N (2014). Requiring pollutant discharge permits for pesticide applications that deposit residues in surface waters, Int. J. Environ. Res. Public Health, 11, 4978-4990.

Crupkin M, Zambelli A (2008). Detrimental ımpact of trans fats on human health: stearic acid‐

rich fats as possible substitutes. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety. 7(3):271-279

Çebi KÜ, Özcan C, Gürbüz MA, Özer S (2017). Trakya Bölgesi’nde ayçiçeği tarımında kullanılan imazamox herbisitinin toprak ortamında kalıntı düzeylerinin izlenmesi ve değerlendirilmesi, Dergipark, 6(2):32-39.

Demirci M, Kaya Y (2009). Status Of Orobanche cernua Loefl. and Weeds In Sunflower Production in Turkey, Helia, 32(51): 153-160.

Demircioğlu A, Maden S (2007). Mısırda kullanılan bazı herbisitlerin şekerpancarında fitotoksik etkilerinin araştırılması, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, 55s.

Delchev G (2013). Efficacy and selectivity of vegetation-applied herbicides and their mixtures with growth stimulator Amalgerol premium at oil-bearing sunflower grown by conventional, Clearfield and ExpressSun Technologies, Agricultural Scıence and Technology, 5(2):200-205.

Delchev G, Georgiev M (2015). Achievements and problems ın the weed control ın oil-bearıng sunflower (Helianthus annuus L.), Agronomy, 168-173.

EFSA (2014). Scientific Report of EFSA, The 2011 European Union Report on Pesticide Residues in Food. European Food Safety Authority. EFSA Journal, 12(5):3694.

65

El-Rokiek KG, Dawood MG, Gad N (2013). Physiological response of two sunflower cultivars and associated weeds to some herbicides, Journal of Applied Sciences Research, 9(4):

2825-2832.

Evci G, Sezer N, Pekcan V, Yilmaz MI, Kaya Y (2011). Chemıcal control of broomrape and weeds wıth ımıdazolınone herbıcıde and resıstant hybrids in sunflower productıon in Turkey, Buletinul AŞM. Ştiinţele vieţii. 2 (314):118-124.

EPA (1996). Reregistration Eligibility Decision (RED) Trifluralin, United States Environmental Protection Agency reports, 271 p. EPA 738-R-95-040.

FAO (2003). Optimizing soil moisture for plant producrion, the significance of soil porosity, 107 s.

FAO (2013). Pesticide residuesin food report 2013, FAO Plant production and protection paper, ISSN 0259-2517, 625 s.

FAO (2015). Pesticide residues in food 2015, Joint FAO/WHO Meeting on Pesticide Residues, ISSN 0259-2517, FAO Plant Productıon and Protectıon Paper, 627 s.

Höniges A, Wegmann K, Ardelean A (2008). Orobanche resistance In sunflower, Helia, 31(49):1-12.

Jursík M, Soukup J, Holec J, Jiří Andr J, Hamouzová K (2015). Efficacy and selectivity of pre-emergent sunflower herbicides under different soil moisture conditions, Plant Protect.Sci., 51(4): 214–222.

Jursík M, Tichý L, Kolářová M, Hejnák V, Andr J, Martinková J (2018). Sensitivity of sunflower cultivar PR63E82 to tribenuron and propaquizafop in different weather conditions, Plant Soil Environ. 64: 479–483, 2018

Kaya MD, Kolsarıcı O (2011). Seed yield and oil content of some sunflower (Helianthus annuus L.) hybrids irrigated at different growth stages, African Journal of Biotachnology, 10(22):4591-4595

Kaplan E (2016). GAP bölgesinde kullanılan pestisitlerin güvenilir gıda ve tarım etiğine etkisi, Türkiye Biyoetik Dergisi, 3(4):198-205

Knezevic SZ, Elezovic I, Datta A, Vrbnicanin S., Glamoclija D, Simic M, Malidza G (2013).

Delay in the critical time for weed removal in imidazolinone-resistant sunflower (Helianthus annuus) caused by application of pre-emergence herbicide, International Journal of Pest Management, 59(3):229-235.

Lari SZ, Khan N.A, Gandhi KN, Meshram ST, Thacke NP (2014). Comparison of pesticide residues in surface water and ground water of agriculture intensive areas. Journal of Environmental Health Science & Engineering, 12:11.

Önemli F (2012a). Impact of climate changes and correlations on oil fatty acids in sunflower, Pak. J. Agri. Sci., 49(4):455-458.

Önemli F (2012b). Changes in oil fatty acid composition during seed development of sunflower, Asian Journal of Plant Sciences, 11(5):241-245.

Petcu V, Ciontu C (2014). The effect of imidazolınone and trıbenurom-methyl tolerant sunflower technology on weed control effıcency and soıl qualıty, Lucrări Ştiinţifice- seria Agronomie, 57 (2):53-57.

66

Reddy SS, Stahlman PW, Geier PW, Thompson CR (2012). Weed control and crop safety with Premixed S-Metolachlor and Sulfentrazone in sunflower American Journal of Plant Sciences, 3:1625-1631.

Reddy SS, Stahlman PW, Patrick Geier PW (2015). Broadleaf weed control in sunflower (Helianthus annuus) with preemergence-applied Pyroxasulfone with and without Sulfentrazone, Agricultural Sciences, 6:1309-1316.

Renukaswamy NS, Prashant Kusagur P, Jayaprakash R (2012). Effect of chemıcal weed management on growth traıts and ıts ınfluence on performance of sunflower, International Journal of Food, Agriculture and Veterinary Sciences, 2(1):80-86.

Resmigazate (2011). Bitki Koruma Ürünlerinin Ruhsatlandırılması Hakkında Yönetmelik, 25 Mart 2011 Tarihli ve 27885 Sayılı Resmi Gazete.

SAS Institute (1997). The SAS System for Windows. Release 9.1. SAS Inst., Carry NC

Simić M, Dragičević V, Knežević S, Radosavljević M, Dolijanović Z, Filipović M (2011). Effects of applied herbicides on crop productivity and on weed infestation in different growth stages of sunflower (Helianthus annuus L.), Helia 34(54):27-37.

Serim A, Maden S (2011). Orta Anadolu Bölgesi koşullarında Sulfosulfuron ve Mesosulfuron+Iodosulfuron’un topraktaki kalıcılığının biyoassay ile araştırılması, Bitki Koruma Bülteni, 51 (3):301-314.

Serim AT, Maden S (2013). Effects of soil residues of sulfosulfuron and mesosulfuron methyl+ıodosulfuron methyl sodium on sunflower varieties, Journal of Agricultural Sciences, 20:1-9, 2013.

Senyilmaz-Tiebe D, Pfaff H, Virtue S, Schwarz KV, Fleming T, Altamura S, Muckenthaler MU, Okun JG, Vidal-Puig A, Nawroth P, Telemancorresponding AA (2018). Dietary stearic acid regulates mitochondria in vivo in humans. Nature Communications, 9: 3129 Sequtowski T, Kortekamp A (2011). Application of bioassays in studies on phytotoxic

herbicide residues in the soil environment. Herbicides and Environment, 746p.

Škorıć D, Păcureanu-Joıţa M, Sava E (2010). Sunflower breedıng for resıstance to broomrape (Orobanche cumana Wallr.), AN. I.N.C.D.A. Fundulea, LXXVIII (1):63-79

Suryavanshi VP, Suryawanshıand SB, Jadhav KT (2015). Influence of herbicides on yield and economics of Kharif sunflower, Journal Crop and Weed, 11(1):168-172.

Süzer S (2010). Büyük, H, Residual effects of spraying imidazoline-family herbicides on Clearfield sunflower production from the point of view crop rotation. Helia, 33 (52):25-36.

Şumălan RM, Sumalan RL, Cıulca S, Cıulca A, Copolovıcı L, Yvın JC (2016). Research on sunflower oıl qualıty ın the case of orobanche cumana attack, Research Journal of Agricultural Science, 48(3):34-38.

Takeno K (2016). Stress-induced flowering the third category of flowering response. Journal of Experimental Botany, 67(17):4925-4934.

Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü (2015). Endüstri Bitkileri Çeşit Tescil Raporları, Ankara

Torun H, Uygur S (2011). Yüksek doz herbisit uygulamalarının hedef dışı bitkilerdeki

67

oluşturduğu zararlanmalar, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, 149 s.

TÜİK (2008). İstatistik Göstergeler 1923 – 2007. Türkiye İstatistik Kurumu, Yayın No: 3206, Ankara.

Týr S, Vavrík, D (2015). Chemıcal weed control of sunflower stands, Research Journal of Agricultural Science, 47 (1): 243-251.

Ünal H, Oruç HH, Sezgin A, Kabil E (2010). Türkiye’de, 2006-2010 yılları arasında, bal arılarında görülen ölümler sonrasında tespit edilen pestisitler, Uludağ Arıcılık Dergisi, 10 (4): 119-125.

Wanikorn N (1991). Weed competition and chemical weed control in sunflower (Helianthus annuus L.). Thesis for PhD, Kasetsart University, Bangkok, 88p, 1991

Wicks GA, Fenste CR, Burnside OC (1969). Herbicide residue in soil when applied to sorghum in a winter wheat-sorghum-fallow rotation, Agronomy Journal. 61:721-724, 1969.

Zengin E, Karaca İ (2017). Uşak ilinde örtü altı üretimi yapılan domateslerdeki pestisit kalıntılarının belirlenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21 (2): 554-559.

68 ÖZGEÇMİŞ

1982 yılında Kırklareli ili Lüleburgaz ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğretimini Lüleburgaz’da tamamladı. 2004 yılında Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitkisel Üretim Programı Tarla Bitkileri Bölümünden mezun oldu. 2014 yılında Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalında Yüksek Lisans eğitimine başladı. Halen Agromar Marmara Tarım Ürünleri San. Tic. A.Ş.’ de Bölge Sorumlusu olarak çalışmaktadır.