Paklitakselʼin sitotoksik etkisine ilişkin bulgular

115

DU 145 ve PC-3 hücreleri için XTT testi sonuçlarına göre hesaplanan unotein Bʼye ait IC50 değerleri Çizelge 4.7ʼde gösterildi. SRB testi sonuçlarına uygun olarak, XTT testiyle en düşük IC50 değerleri 72 saatlik inkübasyon sonunda elde edildi. 24 saatte, unotein B için DU 145 hücrelerinde IC50 değeri hesaplanamazken (>160 μg/ml), PC-3 hücrelerinde elde edilen IC50 değeri 142,05 μg/mlʼdir. 48 saat sonra, DU 145 ve PC-3 hücreleri için belirlenen IC50 dozları arasında önemli fark bulunmaktadır (IC50 değerleri:

146,19 μg/ml ve 91,38 μg/ml, sırasıyla). Benzer sonuç, 72 saatlik tedavi sonucu hesaplanan IC50 değerlerinde de mevcuttur. Nitekim 72. saatte DU 145 ve PC-3 hücrelerinde unotein B için tespit edilen IC₅₀ sonuçları, sırasıyla, 117,26 μg/ml ve 72,06 μg/mlʼdir. XTT testi bulgularından hareketle, unotein Bʼnin PC-3 hücrelerine karşı daha güçlü sitotoksik aktivite gösterdiği görülmektedir.

Çizelge 4.7. Unotein Bʼnin XTT testiyle hesaplanan IC₅₀ dozları

Sonuç olarak, tez çalışmasında kullanılan unotein Bʼnin prostat kanseri hücre hatları üzerindeki potansiyel etkilerini in vitro olarak çalışmak üzere hem SRB hem de XTT hücre canlılık testi yürütüldü. Elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde, her iki test ile ulaşılan verilerin birbiriyle uyumlu olduğu görüldü. Bununla birlikte, SRB testiyle hesaplanan IC₅₀ değerlerinin nispeten daha düşük olduğu bulundu. Unotein B bileşiği ile tedaviye PC-3 hücrelerinin daha duyarlı gözlendi.

116 SRB hücre canlılık testi bulguları

Paklitakselin DU 145 ve PC-3 hücreleri üzerindeki doza ve zamana bağlı sitotoksik aktivitesi Şekil 4.12ʼde gösterildi. SRB hücre canlılık testi sonuçlarına göre; 0,001-0,5 μg/ml aralığındaki tüm dozlarda, negatif kontrole oranla, hücre canlılıklarının anlamlı bir şekilde azaldığı gözlendi (p<0,05). 24 saat sonra, hem DU 145 hem de PC-3 hücrelerinde doz artışına bağlı olarak canlılık yüzdelerinin ciddi anlamda düştüğü, ancak en yüksek konsantrasyonda (0,5 μg/ml) dahi sitotoksik etki elde edilemediği gözlendi. Bu nedenle, paklitakselin 24 saatlik tedavi sonundaki etkisinin büyüme baskılayıcı yönde (antiproliferatif/sitostatik) olduğu belirtilebilir. 48 saat sonra, paklitaksel dozlarının büyük çoğunluğunda iki hücre hattı için önemli sitotoksik etkiler kaydedildi. DU 145 hücreleri için, paklitakselin en düşük iki konsantrasyonunda (0,001 ve 0,003 μg/ml) tespit edilen etki, antiproliferatif/sitostatik kapsamda olup diğer yüksek dozlarda önemli sitotoksik aktivitelerin var olduğu görüldü. Özellikle, paklitaksel konsantrasyonu 0,005 μg/mlʼye ulaştığında DU 145 hücre canlılıklarının ciddi bir biçimde düştüğü tespit edildi. PC-3 hücrelerinde ise; 0,001, 0,003 ve 0,005 μg/ml konsantrasyonları dışındaki paklitaksel dozlarında dikkate değer sitotoksik etkiler saptandı. Fakat 0,01 μg/mlʼlik konsantrasyondan sonra, doz artışına rağmen hücre canlılık yüzdelerinde önemli bir azalış olmadığı, nispeten sabit kaldığı gözlendi. Etki süresine bağlı olarak, iki hücre hattı için en güçlü sitotoksik etkiler 72. saat sonunda elde edildi. DU 145 hücrelerinde, en düşük paklitaksel dozu (0,001 μg/ml) haricindeki tüm dozlarda güçlü sitotoksik etkiler söz konusu iken PC-3 hücrelerinde paklitakselin sitotoksik etkinliğinin 0,005 μg/mlʼlik konsantrasyonda başladığı görülmektedir.

Paklitakselin uygulanmasından 72 saat sonra, konsantrasyona bağlı olarak DU 145 ve PC-3 hücrelerinin ölmesiyle canlılık değerlerinin anlamlı bir şekilde düştüğü incelendi.

Ancak 0,02 μg/mlʼlik dozdan itibaren iki hücre hattına ait canlılık oranlarının neredeyse aynı yüzdelikte devam ettiği ve tedavi süresi boyunca sözü edilen hücrelerin tamamının ölmediği gözlendi.

117

Şekil 4.12. DU 145 ve PC-3 hücrelerine paklitaksel uygulanması sonrasında hücre canlılığının SRB testiyle elde edilen doza ve zamana bağlı olarak değişimi. NK, Paklitaksel uygulanmayan (0 μg/ml) negatif kontrol grubunu ifade etmektedir. Her bir veri noktası 3 bağımsız kuyucuğun ortalamasını temsil etmektedir. * ve ϕ Aynı zaman dilimi içinde negatif kontrole göre farklı dozlar kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlılığı (p<0,05) ifade etmektedir.

118

Paklitaksel uygulanan DU 145 ve PC-3 hücrelerinin SRB hücre canlılık testi sonuçlarına göre hesaplanan IC50 değerleri Çizelge 4.8ʼde sunuldu. Tedaviden 24 saat sonra, paklitakselin DU 145 ve PC-3 hücrelerine karşı fark edilir bir etkisi olmakla beraber bu hücre hatlarında paklitaksel için IC50 dozu elde edilemedi (>0,5 μg/ml). Bu etkinin aksine, hücre canlılıklarının 48. saatte keskin bir hızla azaldığı belirlendi. Buna bağlı olarak, paklitakselin DU 145 ve PC-3 hücrelerindeki IC50 değerleri sırasıyla, 0,0043 μg/ml ve 0,0089 μg/ml olarak bulundu. Bu çalışma kapsamında, daha önce analiz edilmiş test bileşiklerine (ekstre, fraksiyon ve unotein B) dair bulgularda ifade edildiği gibi, daha uzun süreli tedavilerin sitotoksik aktiviteye olumlu bir etki sağladığı görülmektedir. 72 saatlik tedavinin ardından paklitakselin; DU 145 hücrelerindeki IC₅₀ değeri 0,0029 μg/ml iken, PC-3 hücrelerindeki IC50 değeri 0,0045 μg/mlʼdir. Bu sebeple, paklitaksel için en düşük IC₅₀ değerleri dolayısıyla en güçlü sitotoksik aktiviteler 72 saatin sonunda elde edildi. Bu sonuçlar göz önüne alındığında, hesaplanan IC₅₀ değerlerinin DU 145 hücrelerinde daha düşük olması nedeniyle bu hücre hattının paklitaksel tedavisine daha duyarlı olduğu söylenebilmektedir.

Çizelge 4.8. Paklitakselin SRB testiyle hesaplanan IC50 dozları

XTT hücre canlılık testi bulguları

SRB testiyle elde edilen bulgular doğrultusunda, pozitif kontrol olarak çalışılan paklitakselin mevcut sitotoksik aktivitesinin XTT hücre canlılık testi ile doğrulanmasına karar verildi. Bu amaçla, 0,001-0,5 μg/ml konsantrasyon aralığında hazırlanan paklitakselin, DU 145 ve PC-3 hücreleri üzerindeki etkileri 24, 48 ve 72 saat boyunca aynı ortam koşulları altında araştırıldı. Şekil 4.13ʼde verildiği gibi, negatif kontrol grupları ile kıyaslandığında, DU 145 ve PC-3 hücre canlılıklarındaki doza ve zamana bağımlı azalışların istatistiksel olarak anlamlı düzeyde olduğu saptandı (p<0,05). 24 saatlik tedaviyi takiben, DU 145 ve PC-3 hücrelerindeki proliferasyonun doz artışıyla orantılı olarak baskılandığı ve güçlü antiproliferatif (sitostatik) etkinin mevcut olduğu

IC50 Dozları (μg/ml) 24 Saat 48 Saat 72 Saat DU 145 >0,5 0,0043 0,0029

PC-3 >0,5 0,0089 0,0045

119

bulundu. Tedavi süresinin etkisine dayalı olarak, 48. saatte sitotoksik aktivite adına her iki hücre hattı için de daha iyi veriler elde edildi. DU 145 hücrelerinde, paklitakselin 0,005 μg/ml ve daha yüksek konsantrasyonlarında sitotoksik etkinin söz konusu olduğu ve etkinin doz artışı ile paralel olarak arttığı görüldü. Bununla beraber, 0,01 μg/mlʼlik dozdan itibaren giderek artan dozlarda, sitotoksik etkinin benzer seviyede devam ettiği ve hücresel canlılıkların neredeyse aynı yüzdede seyrettiği belirlendi. PC-3 hücreleri için, 48 saatlik tedavide 24. saate göre daha iyi aktiviteler elde edildi. 0,02-0,5 μg/ml doz aralığında önemli sitotoksik etkiler gözlenmekle birlikte, özellikle yüksek dozlarda, hücre canlılıklarında belirgin bir değişiklik tespit edilemedi. Paklitaksel ile 72 saatlik inkübasyon sonrası, iki hücre hattında da sitoksik etkinin incelendiği konsantrasyon aralığı; 0,005-0,5 μg/mlʼdir. PC-3 hücre canlılıklarının 0,02 μg/mlʼlik doza kadar önemli derecede azaldığı, fakat bu dozdan sonra canlılık değerlerinin tedavi periyodu sonuna dek değişmeden kaldığı görüldü.

120

Şekil 4.13. DU 145 ve PC-3 hücrelerine paklitaksel uygulanması sonrasında hücre canlılığının XTT testiyle elde edilen doza ve zamana bağlı olarak değişimi. NK, paklitaksel uygulanmayan (0 μg/ml) negatif kontrol grubunu ifade etmektedir. Her bir veri noktası 3 bağımsız kuyucuğun ortalamasını temsil etmektedir. * ve ϕ Aynı zaman dilimi içinde negatif kontrole göre farklı dozlar kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlılığı (p<0,05) ifade etmektedir.

121

Paklitakselin prostat kanseri hücre hatları karşısındaki mevcut sitotoksik etkisini teyit etmek amacıyla uygulanan XTT hücre canlılık testi sonuçlarının SRB testi verileriyle uyumlu olduğu belirlendi. Çizelge 4.9ʼda gösterildiği üzere, paklitaksele maruz bırakılan DU 145 ve PC-3 hücreleri için 24. saat sonunda IC50 değerleri tespit edilemedi. 48 saatlik tedavi sonrası, çalışılan doz aralığında paklitaksel için önemli sitotoksik etkiler saptanmış olup hesaplanan IC50 değerleri; DU 145 hücrelerinde 0,0047 μg/ml, PC-3 hücrelerinde 0,0198 μg/mlʼdir. Tedavi süresinin ilerlemesiyle orantılı olarak sitotoksisite açısından en iyi verilere 72. saat sonunda ulaşıldı. 72 saat boyunca paklitaksel ile muamele edilen DU 145 ve PC-3 hücreleri için elde edilen IC₅₀ dozları sırasıyla, 0,0041 μg/ml ve 0,0048 μg/mlʼdir. XTT testi sonuçlarından hareketle; 48 saatlik sürede PC-3 hücre hattının, 72 saatlik periyotta ise iki hücre hattının eşit seviyede paklitaksele karşı duyarlılık gösterdiği söylenebilmektedir.

Çizelge 4.9. Paklitakselin XTT testiyle hesaplanan IC₅₀ dozları