Otoparklar

Hızlı nüfus artışı, Konya kentine köylerden ve komşu şehirlerden sürekli göçün oluşu, otomobil sayısındaki hızlı artış gibi nedenlerle trafik ve trafiğe bağlı sorunlar hızla artmaktadır. Motorlu araç sayısının hızla artmasıyla mevcut yollar yetersiz gelmeye başlamış, özellikle kent merkezinde otopark problemi ortaya çıkmıştır. Konya’da genellikle yol boyu park ücretsiz olduğu için araç sahipleri yol dışı park yerine, kaldırım kenarlarına park yapmayı tercih etmekte ve bunu alışkanlık haline getirmektedir.

Özel otomobil kullanımındaki yüksek talep, mevcut yol boyu parkı yerlerinin sabah zirve saatlerinde araç sahipleri tarafından doldurulması ile birleşince park arzında yetersizlik meydana gelmektedir. Sabah saatlerinden itibaren boş park yeri kalmadığından iş takibi, alışveriş için kent merkezine gelenler için otopark sorunu daha ciddi boyutlara ulaşmaktadır. Park yeri arayan araç sahipleri de fazladan dönüp durmaları ile trafik yoğunluğunun gereksiz yere artmasına neden olmaktadır.

Konya Büyükşehir Belediyesinden alınan bilgilere göre; yol dışı açık ve katlı otoparkların toplam kapasitesi 4.705 araçtır. Bunların 2.471’i Büyükşehir Belediyesi’ne, 1.330’u Meram Belediyesi’ne ve 904’ü Karatay Belediyesi’ne aittir. Açık otoparklar mevcut yol dışı otopark kapasitesinin %54’ünü, Katlı otoparklar ise %46’sını oluşturmakta ve otoparkların çoğunluğu tarihi kent merkezinde yoğunlaşmaktadır. Kamu kullanımına açık olan yol dışındaki katlı ve açık otopark kapasitesinin %53’ü Büyükşehir Belediyesi, %28’i Meram Belediyesi ve geriye kalan %19’u Karatay Belediyesi mülkiyetindedir. Katlı otopark kapasitesinde bu oranlar sırasıyla %54, %28 ve %18 olarak görülmekte, gerek toplam ve gerekse katlı otopark kapasitesinde ilçe belediyeleri toplam kapasitenin yarıdan azını sağlamaktadır. Yerleri, cinsleri ve kapasiteleri Çizelge 3.16’de verilen mevcut açık ve kapalı otoparkların hem kapasite ve hem de yerleşim açısından tarihi kent merkezinde yoğunlaştığı görülmektedir. Yol dışındaki açık ve katlı otoparklara ek olarak, yol kenarı otopark olarak belirlenen cadde ve sokaklara yerleştirilen parkmetreler bulunmaktadır ve Çizelge 3.17’de gösterilmiştir.

Çizelge 3.16. Konya merkezinde otopark yerleri ve kapasiteleri

SAHİBİ YERİ TÜR KAPASİTE

Büyükşehir Belediyesi Melike Hatun Çarşısı altı Katlı 480

Büyükşehir Belediyesi Mevlana Çarşısı Altı Katlı 446

Büyükşehir Belediyesi İplikçi Cami yanı Katlı 257

Meram Belediyesi Çıkrıkçılar Katlı 600

Karatay Belediyesi Fenni Fırın Katlı 400

Büyükşehir Belediyesi Esnaf Sanatkârlar Binası Yanı Açık 176

Büyükşehir Belediyesi Yeni Terminal Açık 170

Büyükşehir Belediyesi Yeni Terminal Batısı Açık 80

Büyükşehir Belediyesi Nüve, Demirci ve Kemerli önü-1 Açık 129

Büyükşehir Belediyesi Fuar Doğu Kapısı Açık 30

Büyükşehir Belediyesi Fuar Zindankale Kapısı Açık 208

Büyükşehir Belediyesi Eski Buğday Pazarı Açık 96

Büyükşehir Belediyesi Nüve, Demirci ve Kemerli önü-2 Açık 109

Büyükşehir Belediyesi Ferhuniye Açık 120

Büyükşehir Belediyesi Belediye Hastanesi Civarı Açık 170

Meram Belediyesi Aşkan Caddesi Açık 85

Meram Belediyesi Kürkçü Mahallesi Açık 35

Meram Belediyesi Kacik Mahallesi Açık 35

Meram Belediyesi Tıp Fakültesi Yanı Açık 130

Meram Belediyesi Sungur Mahallesi Açık 36

Meram Belediyesi Meram Yeni Yol Caddesi Açık 110

Meram Belediyesi Yorgancı Mahallesi Açık 220

Meram Belediyesi Uluğbey Mahallesi Açık 12

Meram Belediyesi Abdülaziz Mahallesi Açık 10

Meram Belediyesi Mimar Muzaffer Caddesi Açık 35

Meram Belediyesi Başaralı Caddesi Açık 22

Karatay Belediyesi Bab’ı Aksaray Mah.- Eşarizade Sk. Açık 29

Karatay Belediyesi Çifte Merdiven Mahallesi Açık 35

Karatay Belediyesi Şems Mahallesi Açık 65

Karatay Belediyesi Şehit Nazım Bey Caddesi Açık 9

Karatay Belediyesi Cevizaltı Caddesi Açık 60

Karatay Belediyesi Mihmandar Mahallesi Açık 30

Karatay Belediyesi Şerafettin Caddesi-No:21 Açık 40

Karatay Belediyesi Bab’ı Aksaray Mah.-İzzet Molla Sk. Açık 10

Karatay Belediyesi Sırçalı Mescit Mahallesi Açık 50

Karatay Belediyesi İstanbul Caddesi Açık 100

Karatay Belediyesi Vali İzzet Bey Caddesi Açık 15

Karatay Belediyesi Piri Mehmet Paşa Mahallesi Açık 30

Karatay Belediyesi Şerafettin Caddesi Kişnişci Pasaj Açık 20

Karatay Belediyesi Şerafettin Caddesi-No:39/A Açık 11

Çizelge 3.17. Konya merkezinde Yolüstü otoparklar ve kapasiteleri

SAHİBİ YERİ TÜR KAPASİTE

(taşıt)

Büyükşehir Belediyesi Mevlana Otopark Önü Yolüstü park 15

Büyükşehir Belediyesi Nalçacı Caddesi Yolüstü park 21

Büyükşehir Belediyesi Kale Önü Sokak Yolüstü park 22

Büyükşehir Belediyesi Kent Sineması Önü Yolüstü park 13

Büyükşehir Belediyesi Mimar Muzaffer Caddesi Yolüstü park 37

Büyükşehir Belediyesi Atatürk Caddesi Yolüstü park 50

Büyükşehir Belediyesi Şerafettin Caddesi Yolüstü park 56

Büyükşehir Belediyesi Sultanşah Caddesi Yolüstü park 75

Büyükşehir Belediyesi Nalçacı Cad. Emniyet Kavşağı Yolüstü park 60

Büyükşehir Belediyesi Yapıcı İş Merkezi Önü Yolüstü park 40

Büyükşehir Belediyesi Hastane Caddesi Yolüstü park 27

TOPLAM 416

Otomobil kullanımında ve merkezdeki otopark politikalarında herhangi bir kısıtlama yaklaşımı ve uygulaması olmamasından dolayı, özel otomobil kullanarak kent merkezine yapılan yolculuklar sürekli artma eğilimindedir.

Yol üstü otopark alanları, kamyon ve kamyonetlerin ticari alanlarda yaptıkları mal yükleme ve boşaltmasından da olumsuz olarak etkilenmektedir. Yük servisleri çoğu kez cadde üzerinde yapılmakta, yol kenarları otopark olarak kullanıldığı için kamyon ve kamyonetler kaldırıma yanaşamamakta, yolun ikinci şeridinde yükleme-boşaltma yaparak yollardaki sıkışıklık artmakta ve yol kapasitesinin düşmesine neden olmaktadır.

Otopark yetersizliği, ana caddelerde çift sıra park, yaya kaldırımına park ve yasak yerlerde yol üstüne park dahil, gayri nizami park etme yaygınlığında kendisini açıkça göstermektedir. Kural dışı park edişlerin denetiminin yetersiz olması, “Park Edilmez” levhalarının varlığına rağmen kaldırım kenarlarını gün boyunca işgal eden araç sürücülerine cesaret vermektedir.

Yol-boyu ve yol-dışı otopark yerlerinde özürlü sürücüler için özel yerler bulunmamaktadır.

Yeni yapılacak otoparklar kesinlikle tarihi kent merkezinin dışında planlanmalıdır. Araçlarını kent merkezinin dışında park ederek toplu taşım araçları ile kent merkezine gelmek isteyen özel otomobil sürücüleri için “park-et-bin” niteliğinde otoparklı aktarma alanları düzenlenmelidir. Çünkü bu nitelikte araçlarını toplu taşım durak ve istasyonlarına park ederek yolculuğunu tamamlayan, toplu taşım araçlarına aktarma yapmak isteyen kişiler bulunmaktadır. Merkezdeki otopark talebi baskısını azaltacak bu uygulamaların geliştirilmesi için herhangi bir düzenleme ve tesis bulunmamaktadır.

Otopark fiyatlandırılması yeniden gözden geçirilmeli, kullanım bedeli merkezde en yüksek, merkez dışında ise daha ucuz olmalıdır. Yol üstü otoparklar yüksek fiyatlı, açık otoparklar düşük ve katlı otoparklar daha düşük olarak fiyatlandırılmalıdır.

Günümüzde ise yol boyu park ücretleri 0–15 dakika için ücretsiz, 1 saate kadar 1,00 YTL ve sonraki her yarım saat için 1 YTL olarak ücretlendirilmektedir. Yol dışı park ücretleri ise 0–2 saate kadar 1 YTL, 0–4 saate kadar 2,00 YTL, 0–8 saate kadar 3,00 YTL, 20:00–08:00 (Geceleme) 2,00 YTL, 0–24 saate kadar 6,00 YTL ve aylık abone ise 50,00 YTL olarak belirlenmiştir.