Genel olarak, KAYT’ın ön test ve son test uygulamasında, sorulara verilen cevaplar incelendiğinde, her üç grupta da yer alan öğrencilerin değişen oranlarda başarılarını arttırdıkları ve kavram yanılgılarını düzelttikleri belirlenmiştir. Bu gruplarda, başarıdaki artışın ve yanılgıların giderilmesinin, deney gruplarında daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, tüm gruplarda yer alan öğrencilerin, ön ve son testte verdikleri cevaplardan, araştırılan kavramlarla alakalı hangi yanılgılara sahip oldukları ve bu yanılgıları öğretim uygulamaları öncesi ve sonrasında ne düzeyde giderdiklerine ilişkin ayrıntılı bulgular da incelenmiştir. KAYT’ ta yer alan her soru için ayrı ayrı inceleme yapılarak daha detaylı sonuçlara ulaşılmış ve bahsi geçen sonuçlara yönelik yorumlamalar detaylı bir şekilde yapılmıştır.
Bu doğrultuda, öğrencilerden, ölçek kavramı ile ilgili neyi bildiklerini ve ne düzeyde anladıklarını belirlemek amacıyla, KAYT’ın birinci sorusu yöneltilmiştir.
Soru 1’de DGA öğrencilerinden 12’si (%37,5), DGB öğrencilerinden 14’ü (%46,7) KG’ de 15’i (%50) ön testteki bu soruya D seçeneğinde yer alan “Ölçek haritadaki küçültme oranıdır” doğru cevabını vermiştir. Deney grupları ve kontrol grubu öğrencilerinin sırası ile en fazla B, C, A seçeneklerinde yer alan yanılgıları tercih ettikleri görülmüştür. DGA öğrencilerinden 17 (%53,1), DGB öğrencilerinden 12 (%40) ve kontrol grubundaki öğrencilerinden 10’u (%33,3) “Ölçek haritada yükseltiyi gösterir” yanılgısının yer aldığı B seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden ikisi (%6,2), DGB öğrencilerinden üçü (%30) ve KG öğrencilerinden dördü (%13,3) “Harita ölçeksiz çizilebilir” yanılgısının yer aldığı C seçeneğini işaretlemiştir. Her üç gruptan birer öğrenci de (üçü) “Harita ve ölçek aynı şeydir” seçeneğinin yer aldığı A şıkkını işaretlemiştir. Bu soruda, genel olarak bakıldığında DGA öğrencilerinin %62,5’i, DGB öğrencilerinin %53,3’ü ve KG öğrencilerinin de %50’sinin yanlış seçenekleri işaretledikleri görülmüştür. Testin birinci sorusuna verilen yanlış cevaplar değerlendirildiğinde üç grupta da yer alan öğrencilerin ölçek kavramı ile ilgili yanılgılarının bulunduğu veya eksik ya da öğrenilmemiş bilgilerinin olduğu söyleyebilir. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin 1. soruda tercih ettikleri cevapların ön test ve son testte değişim oranları Grafik 1’de gösterilmiştir.
*: Doğru cevap; ÖT: Ön Test; ST: Son Test
Grafik 1. DGA, DGB ve KG öğrencilerinin ön test ve son testte KAYT’ın 1. sorusuna verdikleri cevapların seçeneklere göre dağılımı
Uygulanan son testte bu soruyu doğru cevaplayanların oranı DGA öğrencilerinde %37,5’den, %100’e, DGB öğrencilerinden %46,7’den, %100’e ve KG’de %50’den, %83,3’e yükselmiştir. Deney gruplarında yer alan öğrencilerin tamamının bu sorudaki doğru seçenek olan D şıkkını işaretledikleri görülmüştür. Fakat kontrol grubunda B seçeneğinde üç (%10) ve C seçeneğinde iki (%6,6) öğrencinin son testte “Ölçek haritada yükseltiyi gösterir, harita ölçeksiz çizilebilir” yanılgılarını tercih ettikleri görülmüştür. Genel olarak bakıldığında DGA öğrencilerinin ve DGB öğrencilerinin bu soru ile ilgili yanılgılarının giderildiği düşünülürken, KG öğrencilerinin %16,7’sinin yanlış seçenekleri işaretledikleri görülmüştür. KG’de yer alan öğrencilerin ölçek kavramı ile ilgili yanılgılarının bulunduğunu veya eksik ya da öğrenilmemiş bilgilerinin olduğunu söylenebilir.
Soru 2’de DGA öğrencilerinden altısı (%18,8), DGB öğrencilerinden dördü (%13,3), ve kontrol grubundan da dördü (%13,3), ön testteki bu soruya B seçeneğinde yer alan “Haritası çizilecek yerin gerçek alanı” doğru cevabını vermiştir. Bu soruda öğrencilerin harita bilgisi yoklanmak istenmiştir. Deney grupları ve kontrol grubu öğrencilerinin sırası ile en fazla A, C, D seçeneklerinde yer alan yanlış cevapları tercih ettikleri görülmüştür. DGA öğecilerinden 13’ü (%40,6), DGB öğrencilerinden 18’i (%60) ve kontrol grubundaki öğrencilerin 11’i (%36,7) “İki şehir arasındaki harita uzunluğu”ifadesinin yer aldığı A seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden dokuzu (%28,1), DGB öğrencilerinden dördü (%13,3) ve KG öğrencilerinden yedisi (%23,3) “Haritadaki bozulma miktarı” ifadesinin yer aldığı C seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden dördü (%12,5), DGB öğrencilerinden dördü (%13,3) ve KG öğrencilerinden sekizi (%26,6) “Haritanın ayrıntı gösterme gücü” ifadesinin yer aldığı D seçeneğini işaretlemiştir. Genel olarak, DGA öğrencilerinin %81,3’ü, DGB öğrencilerinin %86,7’si ve KG öğrencilerinin de %86,7’sinin yanlış seçenekleri işaretledikleri görülmüştür. Testin ikinci sorusuna verilen yanlış cevaplar değerlendirildiğinde üç grupta da yer alan öğrencilerin harita kavramı ile ilgili yanılgılarının bulunduğunu veya eksik ya da öğrenilmemiş bilgilerinin olduğunu
0 10 20 30 40 A B C D * DGA ÖT DGB ÖT KG ÖT DGA ST DGB ST KG ST
söyleyebiliriz. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin 2. soruda tercih ettikleri cevapların ön test ve son testte değişim oranları Grafik 2’de gösterilmiştir.
*: Doğru cevap; ÖT: Ön Test; ST: Son Test
Grafik 2. DGA, DGB ve KG öğrencilerinin ön test ve son testte KAYT’ın 2. sorusunaverdikleri cevapların seçeneklere göre dağılımı
Uygulanan son testte bu soruyu doğru cevaplayanların oranı DGA öğrencilerinde %18,8’den, %56,3’e, DGB öğrencilerinden %13,3’den, %56,7’e ve kontrol grubunda da %13,3’den, %43,3’e yükselmiştir. Bu sonuca göre deney gruplarında yer alan öğrenciler, bu soru için %50’nin üzerinde başarı göstermişlerdir. Deney grupları ve kontrol grubu öğrencilerinin ön testte olduğu gibi yine aynı çeldiricileri işaretledikleri görülmüştür. DGA’ da A seçeneği ön testte 13 (%40,6) öğrenciden, son testte 11 (%34,4) öğrenciye gerileme görülmüştür. Bu durum harita kavramı ile ilgili yanlış bilginin DGA’da devam ettiğini göstermiştir. DGB’de ise ön testte 18 (%60) öğrenciden, son testte dokuz (%30) öğrenciye ve KG’ da 11 (%36,7) öğrenciden, yedi (%23,3) öğrenciye gerileme görülmüştür. C seçeneğinde, ön testte DGB’da dört (%13,3) öğrenciden üç (%10) öğrenciye gerileme görülürken, KG’de ön testte yedi (%23,3) olan öğrenci oranı son testte de aynı kalmıştır. Yani KG’ da son testte bu seçenekte yer alan yanlış bilginin giderilemediği tespit edilmiştir. Soru 3’te “Ölçeklerden hangisi ile yapılacak bir dünya haritası daha ayrıntılı olacaktır?” sorusuna yanıt aranmıştır. DGA öğrencilerinden 20’si (%62,5), DGB öğrencilerinden 10’u (%33,3) ve kontrol grubundan da 10’u (%33,3) ön testteki bu soruya A seçeneğinde yer alan “1/5.000.000” doğru cevabını vermiştir. DGA öğrencileri harita ve ölçek bilgisinin yoklandığı bu soruda diğer gruplardan daha fazla doğru cevap vermiştir. Yanlış cevaplara bakıldığında deney grupları ve kontrol grubu öğrencilerinin sırası ile en fazla D, C, B seçeneklerinde yer alan yanlış cevapları tercih ettikleri görülmüştür. DGA öğrencilerinden altısı (%18,8), DGB öğrencilerinden 15’i (%50) ve kontrol grubundaki öğrencilerin 12’si (%40) “1/15.000.000” yanlış cevabının yer aldığı D seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden altısı (%18,8), DGB öğrencilerinden dördü (%13,3) ve KG öğrencilerinden altısı (%20) “1/10.000.000” yanlış cevabının yer aldığı C seçeneğini
0 5 10 15 20 A B* C D DGA ÖT DGB ÖT KG ÖT DGA ST DGB ST KG ST
işaretlemiştir. DGB öğrencilerinden biri (%3,3) ve KG öğrencilerinden ikisi (%6,6) “1/8.000.000”yanlış cevabının yer aldığı B seçeneğini işaretlerken DGA öğrencilerinden bu şıkkı işaretleyen olmamıştır. Bu soruda DGA öğrencilerinin %37,5’i, DGB öğrencilerinin %66,7’si ve KG öğrencilerinin de %66,7’sinin yanlış seçenekleri işaretledikleri görülmüştür. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin 3. soruda tercih ettikleri cevapların ön test ve son testte değişim oranları Grafik 3’te gösterilmiştir.
*: Doğru cevap; ÖT: Ön Test; ST: Son Test
Grafik 3. DGA, DGB ve KG öğrencilerinin ön test ve son testte KAYT’ın 3. sorusuna verdikleri cevapların seçeneklere göre dağılımı
Uygulanan son testte bu soruyu doğru cevaplayanların oranı, DGA öğrencilerinde %62,5’den, %93,8’e, DGB öğrencilerinde %33,3’ den, %73,3’e ve kontrol grubunda da %33,3’den, %86,7’e yükselmiştir. Deney grubu ve kontrol grubunda harita ile ilgili istenen bilgiyi doğru olarak cevaplamada belirgin bir başarı olduğu görülmektedir. DGB öğrencilerinin başarı oranlarında da bir artış olmuştur. Bu soru için her üç grupta da yanlış cevapların tercih edilme oranlarının büyük ölçüde giderildiği görülmüştür. Sadece D seçeneğinde yer alan yanlış cevabın tercih edilme oranı DGA’ da ön testte altı (%18,8) öğrenci sayısından, son testte iki (%6,2) öğrenciye, DGB’ de 15 (%50) öğrenciden, sekiz (26,7) öğrenciye, KG’de ise 12 (%40) öğrenciden, beş (%16,7) öğrenci sayısına gerilemiştir.
Soru 4’te “Hangisi haritada mutlaka olması gereken unsurlardandır? ”sorusu öğrencilere yöneltilmiş, DGA öğrencilerinden 18’i (%56,3), DGB öğrencilerinden 19’u (%63,3), kontrol grubundan da 11’i (%36,7) ön testteki bu soruya C seçeneğinde yer alan “I Bir ölçek dahilinde çizilmiş olması – IV Kuşbakışı görünümün sağlanması” doğru cevabını vermiştir. Deney grupları ve kontrol grubu öğrencilerinin sırası ile en fazla B, A, D seçeneklerinde yer alan yanlış cevapları tercih ettikleri görülmüştür. DGA öğrencilerinden 12’si (%40), DGB öğrencilerinden dördü (%13,3) ve kontrol grubundaki öğrencilerin dokuzu (%30) “I Bir ölçek dahilinde çizilmiş olması – III Yükselti basamaklarını göstermesi” ifadesinin yer aldığı B seçeneğini işaretlemiştir. DGB öğrencilerinden altısı
0 10 20 30 40 A* B C D DGA ÖT DGB ÖT KG ÖT DGA ST DGB ST KG ST
(%20), KG öğrencilerinden sekizi (%26,6) “I Bir ölçek dahilinde çizilmiş olması – II Dünyanın tamamını göstermesi” ifadesinin yer aldığı A seçeneğini işaretlerken DGA öğrencilerinden bu seçeneği işaretleyen olmamıştır. DGA öğecilerinden ikisi (%6,2), DGB öğrencilerinden biri (%3,3) ve kontrol grubundaki öğrencilerin ikisi (%6,6) “II Dünyanın tamamını göstermesi – III Yükselti basamaklarını göstermesi” ifadesinin yer aldığı D seçeneğini işaretlemiştir. Genel olarak, DGA öğrencilerinin %43,8’i, DGB öğrencilerinin %36,7’si ve KG öğrencilerinin de %63,3’ünün yanlış seçenekleri işaretledikleri görülmüştür. Her iki deney grubu ortalama değerlerde yanlış cevap verirken, KG bu soruda daha fazla yanlış cevap vermiştir. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin 4. soruda tercih ettikleri cevapların ön test ve son testte değişim oranları Grafik 4’de gösterilmiştir.
*: Doğru cevap; ÖT: Ön Test; ST: Son Test
Grafik 4. DGA, DGB ve KG öğrencilerinin ön test ve son testte KAYT’ın 4. sorusuna verdikleri cevapların seçeneklere göre dağılımı
Uygulanan son testte bu soruyu doğru cevaplayanların oranı, DGA öğrencilerinde %56,3’den, %90,6’ya, DGB öğrencilerinde %63,3’den, %90’a ve kontrol grubunda da %36,7’den, %73,3’e yükselmiştir. Deney gruplarındaki öğrencilerin, haritada mutlaka olması gereken unsurlar konusunda daha başarılı oldukları belirlenmiştir. Son test sonuçlarına göre sadece B seçeneğinde, DGA’da 12 (%40) öğrenciden üç (%10) öğrenciye, DGB’de dört (%13,3) öğrenciden, iki (%6,6) öğrenciye ve KG’de dokuz (%30) öğrenciden dört (%13,3) öğrenci sayısına gerileme görülmüştür. Deney grupları ve kontrol grubu öğrencileri arasında bu çeldiriciyi işaretleyen öğrenci sayısında, ön teste göre azalma olduğu görülmüştür. Kontrol grubunda, öğrencilerin yanlış cevap içeren maddeleri işaretleme oranlarında azalma olsa da yanlış düşüncelerinin sürdüğü tespit edilmiştir.
Soru 5’te “Aynı ebatlardaki iki kâğıttan birine Karadeniz Bölgesinin haritası, diğerine Türkiye haritası çizilmiştir. Bu iki haritada hangi özelliğin aynı olması beklenir?” sorusu ile büyük ölçekli ve küçük ölçekli haritaların özellikleri karşılaştırılmak istenmiştir. DGA öğrencilerinden 14’ü (%43,8), DGB öğrencilerinden 18’i (%60) ve kontrol grubundan da
0 5 10 15 20 25 30 35 A B C* D DGA ÖT DGB ÖT KG ÖT DGA ST DGB ST KG ST
sekizi (%26,7) ön testteki bu soruya D seçeneğinde yer alan “Trabzon-Artvin arası gerçek uzaklık” doğru cevabını vermiştir. Deney grupları ve kontrol grubu öğrencilerinin sırası ile en fazla B, A, C seçeneklerinde yer alan yanlış cevabı tercih ettikleri görülmüştür. DGA öğrencilerinden 11’i (%34,4), DGB öğrencilerinden dördü (%13,3) ve kontrol grubundaki öğrencilerin yedisi (%23,3) “Ölçekleri” ifadesinin yer aldığı B seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden dördü (%12,5), DGB öğrencilerinden dördü (%13,3) ve KG öğrencilerinden dokuzu (%30) “Ayrıntıları gösterme gücü” ifadesinin yer aldığı A seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden ikisi (%6,2), DGB öğrencilerinden dördü (%13,3) ve KG öğrencilerinden altısı (%20) “Gösterilen alan” ifadesinin yer aldığı C seçeneğini işaretlemiştir. Yani, DGA öğrencilerinin %56,3’ü, DGB öğrencilerinin %40’ı ve KG öğrencilerinin de %73,3’ünün yanlış seçenekleri işaretledikleri görülmüştür. Her iki deney grubu ortalama değerlerde yanlış cevap verirken, KG bu soruda daha fazla yanlış cevap vermiştir. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin 5. soruda tercih ettikleri cevapların ön test ve son testte değişim oranları Grafik 5’te gösterilmiştir.
*: Doğru cevap; ÖT: Ön Test; ST: Son Test
Grafik 5. DGA, DGB ve KG öğrencilerinin ön test ve son testte KAYT’ın 5. sorusuna verdikleri cevapların seçeneklere göre dağılımı
Uygulanan son testte, DGA öğrencilerinden soruyu doğru cevaplayanların oranı %43,8’den, %93,8’e, DGB öğrencilerinden %60’dan, %93,3’e, KG ise %26,7’den, %73,3’e yükselmiştir. Grafik 5’ de görüldüğü gibi “ön test ve son test” arasında KG öğrencilerinde A seçeneğinde verilen yanlış cevabın görülme oranı dokuz (%30) öğrenciden, beş (%16,7) öğrenciye, DGA’da dört (%12,5) öğrenciden, bir (%3,3) öğrenciye gerilerken, DGB’ de ise tamamen giderilmiştir. Diğer taraftan B seçeneğinde verilen çeldiriciyi işaretleyen öğrenci sayısı, DGA ve DGB öğrencilerinde tamamen giderilirken, KG’de yedi (%23,3) öğrenciden, iki (%6,6) öğrenciye gerilemiştir. C seçeneğinde verilen yanlış cevap oranı ise DGB’ de tamamen giderilmesine karşılık, DGA’da iki (%6,2) öğrenciden, bir (%3,1)öğrenciye ve KG’de altı (%20) öğrenciden, bir öğrenciye gerilemiştir. Bu sorudaki
0 10 20 30 40 A B C D* DGA ÖT DGB ÖT KG ÖT DGA ST DGB ST KG ST
yanlış cevap verme oranlarının özellikle deney gruplarında tamamen giderildiği görülmüştür.
Soru 6’da DGA öğrencilerinden 24’ü (%75), DGB öğrencilerinden 19’u (%63,3) ve kontrol grubundan da 27’si (%90) ön testteki bu soruya A seçeneğinde yer alan “Asya- Avrupa” doğru cevabını vermiştir. Grupların soruya verdikleri doğru cevapların %50’nin üstünde olması “Türkiye'nin toprakları aşağıdaki kıtaların hangileri üzerindedir?” sorusunun öğrenciler tarafından bilindiğini ortaya çıkarmıştır. Deney grupları ve kontrol grubu öğrencilerinin sırası ile en fazla D, B, C seçeneklerinde yer alan yanlış cevaplarıtercih ettikleri görülmüştür. DGA öğecilerinden beşi (%15,7), DGB öğrencilerinden dördü (%13,3) ve kontrol grubundaki öğrencilerin biri (%3,3) “Amerika- Asya” ifadesinin yer aldığı D seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden biri (%3,1), DGB öğrencilerinden dördü (%13,3) ve KG öğrencilerinden ikisi (%6,6) “Afrika-Asya” ifadesinin yer aldığı B seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden ikisi (%6,2), DGB öğrencilerinden üçü (%10) “Avrupa-Afrika” ifadesinin yer aldığı C seçeneğini işaretlerken KG öğrencilerinden bu seçeneği işaretleyen olmamıştır. DGA öğrencilerinin %25,0’ı, DGB öğrencilerinin %36,7’si ve KG öğrencilerinin de %10,0’nun yanlış seçenekleri işaretledikleri görülmüştür. Özellikle bu soruda kontrol grubunun daha başarılı olduğu görülmüştür. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin 6. soruda tercih ettikleri cevapların ön test ve son testte değişim oranları Grafik 6’da gösterilmiştir.
*: Doğru cevap; ÖT: Ön Test; ST: Son Test
Grafik 6. DGA, DGB ve KG öğrencilerinin ön test ve son testte KAYT’ın 6. sorusuna verdikleri cevapların seçeneklere göre dağılımı
Uygulanan son testte, DGA öğrencilerinden soruyu doğru cevaplayanların oranı %75’ den, %96,9’a, DGB öğrencilerinden %63,3’den, %100’e, kontrol grubunda ise %90’dan, %100’e yükselmiştir. Bu soruda sadece DGA’da yer alan bir (%3,1) öğrenci C seçeneğindeki çeldiriciyi işaretlemiştir. Genel olarak, son testteki bu soruda her grup başarılı olmuş ve konu ile ilgili yanlış bilgilerin tamamen giderildiği tespit edilmiştir.
0 10 20 30 40 A* B C D DGA ÖT DGB ÖT KG ÖT DGA ST DGB ST KG ST
Soru 7’de “Verilen ifadelerden hangisi coğrafi konumla ilgilidir?” sorusu ile coğrafi
konum kavramının tanımı ve özelliklerine dair öğrencilerin bilgileri ölçülmek istenmiştir. DGA öğrencilerinden 11’i (%34,4), DGB öğrencilerinden 21’i (%70) ve kontrol grubundan
da 11’i (%36,7) ön testteki bu soruya A seçeneğinde yer alan “Bir yerin dünya üzerinde bulunduğu yeri ifade eder” doğru cevabını vermiştir. Deney grupları ve kontrol grubu öğrencilerinin sırası ile en fazla B, C, D seçeneklerinde yer alan yanlış cevapları tercih ettikleri görülmüştür. DGA öğrencilerinden 14’ü (%43,7), DGB öğrencilerinden altısı (%20) ve kontrol grubundaki öğrencilerin sekizi (%26,7) “Bir yerin iklimini gösterir” ifadesinin yer aldığı B seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden altısı (%18,8), DGB öğrencilerinden üçü (%10) ve KG öğrencilerinden sekizi (%26,7) “Bir yerin sadece bulunduğu kıtayı gösterir ”ifadesinin yer aldığı C seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden biri (%3,1), KG öğrencilerinden üçü (%10) “Bir yerin sadece yer altı zenginliğini anlatır”ifadesininyer aldığı C seçeneğini işaretlerken, DGB öğrencilerinden bu seçeneği işaretleyen olmamıştır. DGA öğrencilerinin %65,6’sı, DGB öğrencilerinin %30’ u ve KG öğrencilerinin de %63,3’nun yanlış seçenekleri işaretledikleri görülmüştür. Özellikle bu soruda DGB öğrencilerinin daha başarılı olduğu görülmüştür. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin 7. soruda tercih ettikleri cevapların ön test ve son testte değişim oranları Grafik 7’de gösterilmiştir.
*: Doğru cevap; ÖT: Ön Test; ST: Son Test
Grafik 7. DGA, DGB ve KG öğrencilerinin ön test ve son testte KAYT’ın 7. sorusuna verdikleri cevapların seçeneklere göre dağılımı
Uygulanan son testte, DGA öğrencilerinden soruyu doğru cevaplayanların oranı %34,4’den, %75’e, DGB öğrencilerinden %70’ten, %90,0’a, KG’de ise %36,7’den, %63,3’e yükselmiştir. B seçeneğinde yer alan yanlış cevabın görülme oranı, DGA’da ön testte 14 (%43,7) öğrenciden, son testte dört (%12,5) öğrenciye, DGB’de altı (%20) öğrenciden, iki (%6,6) öğrenciye gerilerken, kontrol grubundaki öğrencilerde ön test sonuçlarına göre hiçbir değişim görülmemiştir. Bu durum KG’de “Coğrafi konum bir yerin
0 5 10 15 20 25 30 A* B C D DGA ÖT DGB ÖT KG ÖT DGA ST DGB ST KG ST
iklimini gösterir” çeldiricisiyle ilgili yanlış bilginin devam ettiğini göstermektedir. C seçeneğinde, DGA’da ön testte altı (%18,8) öğrenciden, son testte üç (%9,3) öğrenciye, KG’de sekiz (%26,7) öğrenciden, iki (%6,6) öğrenciye gerileme görülürken, DGB’de bu çeldiricideki yanlış bilginin tamamen giderildiği görülmüştür. D seçeneğinde ise, DGA ve KG öğrencilerinden son testte bu çeldiriciyi işaretleyen olmazken, DGB’de sadece bir (%3,3) öğrencinin bu çeldiriciyi tercih ettiği görülmüştür. Genel olarak son testin 7. sorusunda coğrafi konum ile ilgili DGA öğrencileri ve DGB öğrencileri %70’in üzerinde başarı gösterirken, KG öğrencilerinde bu soru ile ilgili yanlış bilginin giderilemediği görülmüştür.
Soru 8’de “Paralel dairelerinin uzunluğu ekvatordan kutuplara doğru azalır. Bu durumun nedeni, aşağıdakilerden hangisidir?” sorusunun yöneltildiği DGA öğrencilerinden 16’sı (%50), DGB öğrencilerinden 20’si (%66,7) ve kontrol grubundan da 10’u (%33,3) B seçeneğinde yer alan “Dünya’nın şeklinin küresel olması” doğru cevabını vermiştir. Deney grupları ve kontrol grubu öğrencilerinin sırası ile en fazla C, A, D seçeneklerinde yer alan yanlış cevapları tercih ettikleri görülmüştür. DGA öğrencilerinden 11’i (%34,4), DGB öğrencilerinden dördü (%13,3) ve kontrol grubundaki öğrencilerin yedisi (%23,3) “Aralarında birer derecelik mesafenin bulunması” ifadesinin yer aldığı C seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden ikisi (%6,2), DGB öğrencilerinden dördü (%13,3) ve KG öğrencilerinden 10’u (%33,3) “Sayılarının az olması” ifadesinin yer aldığı A seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden üçü (%9,3), DGB öğrencilerinden ikisi (%6,6) ve KG öğrencilerinden üçü (%10) “Birbirlerine eşit mesafede bulunmaları” ifadesinin yer aldığı D seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinin %50’ si, DGB öğrencilerinin %33,3’ü ve KG öğrencilerinin de %66,7’sinin yanlış seçenekleri işaretledikleri görülmüştür. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin 8. soruda tercih ettikleri cevapların ön test ve son testte değişim oranları Grafik 8’de gösterilmiştir.
*: Doğru cevap; ÖT: Ön Test; ST: Son Test
Grafik 8. DGA, DGB ve KG öğrencilerinin ön test ve son testte KAYT’ın 8. sorusuna verdikleri cevapların seçeneklere göre dağılımı
0 10 20 30 40 A B* C D DGA ÖT DGB ÖT KG ÖT DGA ST DGB ST KG ST
Uygulanan son testte, DGA öğrencilerinden soruyu doğru cevaplayanların oranı %50’den, %87,5’e, DGB öğrencilerinden %66,7’den, %100’e, KG’de ise %33,3’den, %83,3’e yükselmiştir. C seçeneğinde yer alan yanlış cevabın görülme oranı, DGA’da ön testte 11 (%34,4) öğrenciden, son testte bir (%3,1) öğrenciye, KG’de yedi (%23,3) öğrenciden, üç (%10) öğrenciye gerilerken, DGB’de bu seçenekte yer alan yanlış bilginin tamamen giderildiği belirlenmiştir. A seçeneğinde, DGA’da ön testte iki (%6,2) olan öğrenci sayısı üçe (%9,3) yükselmiştir, bu yanlış bilginin bazı öğrencilerde giderilemediği sonucu ortaya çıkmıştır. KG’de A seçeneğini tercih etme oranı ön testte 10 (%33,3) öğrenciyken, son testte iki (%6,6) öğrenciye gerilemiştir. DGB’de ise bu yanlış bilgi tamamen giderilmiştir. Genel olarak son testin bu sorusunda dünyanın şeklinin sonucu ile ilgili bilgiler yoklanmak istenmiştir ve her grubun %70’in üzerinde başarı gösterdiği görülmüştür.
Soru 9’da “Aşağıdakilerden hangisi Bilgi Kutusunda belirtilen kavramlar ile dünya şekli üzerinde yer alan sayılar doğru şekilde eşleştirilmiştir?” sorusuna DGA öğrencilerinden 20’si (%62,5), DGB öğrencilerinden 18’i (%60) ve kontrol grubundan da 17’si (%56,7) C seçeneğinde yer alan “1-c 2-d 3-a 4-b” doğru cevabını vermiştir. Deney grupları ve kontrol grubu öğrencilerinin sırası ile en fazla A, B, D seçeneklerinde yer alan yanlış ceavpları tercih ettikleri görülmüştür. DGA öğrencilerinden beşi (%15,6), DGB öğrencilerinden dördü (%13,3) ve kontrol grubundaki öğrencilerin 10’u (%33,3) “1-b 2-c 3- d 4-a” ifadesinin yer aldığı A seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden dördü (%12,5), DGB öğrencilerinden beşi (%16,7) ve KG öğrencilerinden üçü (%10) “1-a 2-c 3-d 4-b” ifadesinin yer aldığı B seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden üçü (%9,3), DGB öğrencilerinden üçü (%10) “1-d 2-a 3-b 4-c” ifadesinin yer aldığı D seçeneğini işaretlerken KG öğrencilerinden bu seçeneği işaretleyen olmamıştır. DGA öğrencilerinin %37,5’i, DGB öğrencilerinin %40’ı ve KG öğrencilerinin de %43,3’ü yanılgıların bulunduğu seçenekleri işaretledikleri görülmüştür. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin 9. soruda tercih ettikleri cevapların ön test ve son testte değişim oranları Grafik 9’da gösterilmiştir.
*: Doğru cevap; ÖT: Ön Test; ST: Son Test
Grafik 9. DGA, DGB ve KG öğrencilerinin ön test ve son testte KAYT’ın 9. sorusuna verdikleri cevapların seçeneklere göre dağılımı
Uygulanan son testte, DGA öğrencilerinden bu soruyu doğru cevaplayanların oranı %62,5’den, %90,6’ya, DGB öğrencilerinden %60’dan, %100’e, KG’de ise %56,7’den, %86,7’ye yükselmiştir. A seçeneğinde yer alan yanılgının görülme oranı, DGA’da beş (%15,7) öğrenciden, iki (%6,2) öğrenciye, KG’da 10 (%33,3) öğrenciden, iki (%6,6) öğrenciye gerilerken, DGB’de bu seçenekteki yanlış bilgi tamamen giderilmiştir. B seçeneğinde, DGA ve DGB öğrencilerinde bu yanlış bilgi tamamen giderilirken, KG’da üç (%10) öğrenciden, iki (%6,6) öğrenciye gerileme olmuştur. D seçeneğinde, DGA’da üç (%9,3) öğrenciden, iki (%6,2) öğrenciye gerileme görülmüştür. Bu durum DGA’da bu yanılgının devam ettiğini göstermektedir. DGB öğrencilerinde ise bu yanlış bilgi tamamen giderilmiş, KG öğrencilerinden ön testte ve son testte bu çeldiriciyi işaretleyen olmamıştır. Özellikle DGB öğrencileri bu soruda daha fazla başarı gösterirken, diğer gruplarda da olumlu yönde bir ilerleme söz konusu olmuştur.
Soru 10’da DGA öğrencilerinden 10’u (%31,3), DGB öğrencilerinden 12’si (%40) ve kontrol grubundan da yedisi (%23,3) “Aşağıdakilerden hangisi paralel ve meridyenlerin ortak özelliklerinden değildir?” sorusuna C seçeneğinde yer alan “Her ikisinin de araları 111 km.dir” doğru cevabını vermiştir. Deney grupları ve kontrol grubu öğrencilerinin sırası ile en fazla B, D, A seçeneklerinde yer alan yanlış cevapları tercih ettikleri görülmüştür. DGA öğrencilerinden 10’u (%31,2), DGB öğrencilerinden 13’ü (%43,3) ve kontrol grubundaki öğrencilerin sekizi (%26,7) “Her ikisi de gerçekte yoktur ama var oldukları kabul edilir” ifadesinin yer aldığı B seçeneğini işaretlemiştir. DGA öğrencilerinden sekizi (%25), DGB öğrencilerinden üçü (%13,3) ve KG öğrencilerinden 10’u (%33,3) “Her ikisi sayesinde bir yerin dünya üzerindeki coğrafî konumunu kolaylıkla bulabiliriz” ifadesinin yer