Bilgisayar Destekli Kavram Karikatürleri ile öğrenme ortamında öğrenim gören DGA öğrencileri“ile uygulama sonrasında yapılan “yarı yapılandırılmış görüşme” sonuçlarına göre, öğrencilerin” bilgisayar destekli kavram karikatürleri ile ders işlemenin daha kalıcı bir öğrenme sağladığı, eğlenceli ve faydalı buldukları, bunun için her derste böyle bir uygulamanın olması gerektiğini belirttikleri görülmüştür. Olumsuz olarak DGA öğrencilerinden bazıları uygulamayı gereksiz bulduklarından bahsetmişlerdir. Ama aynı öğrenciler benzer sorularda çelişkiye düşmüş ve faydalı bulduklarını da söylemişlerdir. Bu nedenle bilgisayar destekli kavram karikatürleri ile yapılan derslerin öğrencilerin ilgisini ve derse karşı görüşlerini olumlu yönde etkilediği söylenebilir. Buna paralel olarak birçok çalışmada,“kavram karikatürleri ile desteklenen derslerde öğrencilerin fikirlerini daha rahat dile getirdikleri ve derse katılımını sağlamada yararlı olduğu belirtilmiştir (Chen, Ku ve Ho, 2009; Chin ve Teou, 2009; De Lange, 2009; İnel, Balım ve Evrekli, 2009; Keogh ve Naylor, 1999; Naylor vd., 2001; Naylor ve Keogh, 2009; Webb, Williams ve Meiring, 2008). Ayrıca” ders sonunda öğrencilere verilen kavram karikatürleriyle hazırlanmış olan çalışma yaprakları“öğrencilerin zihinlerinde bilişsel çatışma”yaratarak kalıcı öğrenmelere yardımcı olduğuda farklı çalışmalarda belirtilmektedir (Keogh ve Naylor, 1999; Keogh, Naylor ve Downing, 2003). Bu durum sayesinde sınıf ortamında daha etkili bir“öğrenme faaliyetinin gerçekleştirildiği ve bunun da öğrencilerin akademik başarılarının artışında bir etken olduğu söylenebilir.”
Kavramsal değişim metinleri ile öğrenme ortamında öğrenim gören DGB öğrencileri ile“uygulama sonrası yapılan “yarı yapılandırılmış görüşme” sonuçlarına göre,”öğrencilerin kavramsal değişim metinleri ile ders işlemenin kitaptan işlenen dersten daha etkili öğrenme sağladığı ve faydalı buldukları, hatta sınavlara bu şeklide metinlerle çalışmanın daha kolay olduğunu belirttikleri görülmüştür. Olumsuz olarak DGB öğrencilerinden bazıları metinleri okumaktan sıkıldıklarını belirtmişlerdir. Ama aynı öğrenciler metinlerde bulunan görsel öğelerin dikkat çekici ve akılda kalıcı olduğunu da söylemişlerdir. Bu
sonuca göre kavramsal değişim metinleri ile yapılan derslerin öğrencilerin ilgisini ve derse karşı tutumunu olumlu yönde etkilediği söylenebilir. Bu sonuç birçok çalışmayla da örtüşmektedir (Akbaş, 2008; Akbaş ve Gençtürk, 2011; Çaycı, 2007; Demirbaş, Tanrıverdi, Altınışık ve Şahintürk, 2011; Kaya, 2010; Kılıçoğlu, 2011). Çaycı (2007) bir çalışmasında kavramsal değişim metinlerinin uygulandığı deney grubundaki öğrencilerin, kavram öğreniminde gösterdikleri başarı ve öğrenmelerin kalıcılığı, programa dayalı öğretiminin uygulandığı kontrol grubundaki öğrencilerden daha yüksek ve kalıcıdır sonucuna ulaşmıştır. Ayrıca, öğrencilerin bu başarısı, derse karşı daha olumlu tutumlar geliştirmesini sağlamaktadır.
6. 1. Sonuçlar
Araştırmadan elde edilen sonuçları şu şekilde özetleyebiliriz:
1. Uygulama öncesinde yapılan ön test sonuçlarına göre tüm gruplarda birbirine yakın ortalama değerler görülürken,“uygulama sonrasında yapılan son test sonuçlarında”deney grupları ve kontrol grubu arasında deney grupları açısından olumlu farklılık söz konusudur. Fakat deney grupları arasında anlamlı farklılık görülmemiştir.
2. Araştırma sonucunda “harita, ölçek, coğrafi konum, matematik konum, özel konum, kıta ve okyanus” kavramlarına yönelik DGA ve DGB’de ön testte tespit edilen yanılgı oranının son testte büyük oranda azalmış olması, deney gruplarında bu kavramlarla ilgili yanılgıların önemli oranda azaldığını göstermektedir.
3. “Harita, ölçek, matematik konum, kıta ve okyanus” kavramlarının daha fazla görsel içeriğe sahip olması tüm gruplarda yer alan öğrencilerin bu kavramları daha kolay öğrenmelerinde etkili olmuştur. Bundan dolayı son testte bu kavramlara yönelik sorulan sorularda özellikle deney gruplarının başarısı daha fazla olurken, kontrol grubu öğrencilerinin de başarı oranlarında bir artma söz konusudur.
4. Araştırma sonucunda kavram yanılgılarını gidermeye yönelik olarak geliştirilen bilgisayar destekli kavram karikatürleri ve kavramsal değişim metinlerinin öğrencilerin; “harita, ölçek, coğrafi konum, matematik konum, özel konum, kıta ve okyanus” kavramlarıyla ilgili “anlama düzeylerini arttırmada, kavram yanılgılarını gidermede oldukça etkili olduğu gözlemlenmiştir.”
5. Kavram karikatürleri ve kavramsal değişim metinlerinin, sosyal bilgiler dersinde yer alan coğrafi kavramların öğretilmesinde, özellikle soyut kavramların açıklanmasında, kavramla ilgili görsel materyal sağlamakta ve derslerin daha eğlenceli hale gelmesine yardımcı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca tartışma ortamı oluşturup derse katılımı da artırmakta etkili bir yol olduğu gözlemlenmiştir.
6. Kavram karikatürleri ve kavramsal değişim metinlerinin kavram yanılgılarının belirlenmesi, azaltılması ve giderilmesinde etkili materyaller olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
7. Kavram karikatürleri ve kavramsal değişim metinleri ile öğrencilerin fikirlerini daha rahat ifade ettikleri belirlenmiştir. Çünkü her iki materyalin içerisinde yer alan karikatürlerdeki karakterlerin görüşlerine öğrencilerin rahatlıkla katılıp fikirlerini söylemekten çekinmedikleri gözlemlenmiştir.
8. Kavram karikatürleri ve kavramsal değişim metinlerinin uygulandığı deney grubu öğrencileri bu uygulamalardan çok memnun kaldıklarını ve farklı derslerde de bu materyallerin kullanılması gerektiğini belirtmişlerdir.
9. Kavram karikatürleri ve kavramsal değişim metinlerinin öğrencilerde derse karşı ilgi ve isteklerini artırdığı ve olumlu güdülenmelerini sağladığı gözlemlenmiştir. 10. Kavram karikatürleri ve kavramsal değişim metinleri özellikle derse karşı
olumsuz tutum geliştirmiş ve çekingen öğrencilerin derse dâhil edilmesinde de önemli ölçüde etkili olduğu gözlemlenmiştir.
6. 2. Öneriler
Bu bölümde araştırmanın“sonuçlarına ve araştırmacının uygulama süresince kazandığı deneyimlere dayalı olarak geliştirilen önerilere yer verilmiştir.”