Yol yapım işlerinin gittikçe artması bu işlerle ilgili teknolojiyi zorlamış ve özel iş makinelerinin ortaya çıkması kaçınılmaz olmuştur. Orman yollarının yapımında kullanılan özel makineler yoktur. Büyük karayollarında kullanılan makineler aynen orman yollarında kullanılır. Büyük makinelerin orman yolarında daha ekonomik olmasına karşın projeyi dar kruplar gerektiren araziye tam anlamıyla intibak ettirememesi ve bu makinelerin orman yola standartlarına uymaması gibi olumsuz yönleri kullanım alanlarını sınırlamasıyla (Erdaş 1997)birlikte orman yolları yapımında toprak, kaya, kazı işleri ile ince tesviye; materyal nakli, sıkıştırma, üst yapı malzemesi hazırlanması amacıyla çeşitli makinelerden faydalanılmaktadır (Bayoğlu 1997). Bu makineleri şöyle sıralamak mümkündür.
1. Kazı makineleri : Dozer, greyder, kompresör ve darbeli deliciler, eskavatörler.
2. Yükleme makineleri : Paletli ve lastik tekerlekli Loaderer 3. Taşıma makineleri : Damperli komyonlar
4. Sıkıştırma makineleri : Silindirler
5. Taş kırma makineleri : Komprasör, elekler.
2. 6. Orman yollarının inşasında kullanılan makineler
2.6.1. Dozerler
Orman yolları yapımında dozerlerden:
- Yapı alanlarının temizlenmesinde ağaç, ağaççık ve kütüklerle küçük kaya bloklarının uzaklaştırılması
- İnşa alanındaki bitkisel toprak tabakasının kazılarak yer yer istif edilmesi - Yamaçlarda kazı ve dolguların yapılması
- Yolların yapımında büz ve menfezlerin yerlerinin kazılması, - Çakıl, Kum vb Malzemenin kazılıp depolanması ve serilmesi - Kanal ve temel çukurların açılması
- Depolanan kum, çakıl vb. malzemenin araçlara yüklenmesi - Yatık eğimli şevlerin düzeltilmesi
- Servis yollarının açılması
Dozerlerden birçok alanlarda yararlanılmaktadır. Bunların dışında dozerlerin arkasına eklenmiş bulunan tamburdan faydalanılarak çekim ve sürütme işleri ile bataklık arazide zemine batması durumunda kendisini çekip çıkarması, dozerlerin arkasına eklenen hidrolik kazıcılar (riper) yardımıyla patlayıcı madde ile gevşetilen kayaların veya patlayıcı madde
kullanılmasına gerek görülmeyen küskülük niteliğindeki sert zeminlerin sökülmesi sağlanmaktadır.
Dozerler bıçağın traktör eksenine göre durumu göz önüne alınarak adlandırılır. Bıçak traktör eksenine dik durumda kalıyorsa bu halde dozere “Buldozer” denir. Bıçak traktör eksenine göre oynak ve bu eksene eğik duruma getirilebiliyorsa bu halde bu dozere
“Anğledozer” denir. Bıçağın bir ucunun diğerinden aşağı veya yukarı bulunması halinde bu dozere “ Tiltdozer” ismini alır (ERDAŞ, 1997).
Orman yolları büyük çoğunlukla karışık kesitli olarak inşa edildiğinden %100" e kadar eğimli yamaçlarda bu amaç için yalnız “anğledozerlerden” yararlanılmakta ve bunların bıçakları traktör eksenine dik doğrultu ile iki tarafa doğru belirli bir açı altında (250 ) döndürülebilmektedir. Böylece kazılan materyalin bu eğime bağlı olarak bir tarafa doğru yuvarlanarak aktarılması ve karışık kesitli yolun dolgu kitlesinin oluşturulması sağlanır. Buna karşılık buldozerler yayvan ve düz arazide daha geniş yolların açılmasında, kazıdan sökülen zeminin dolguya itilmesinde yararlı olmaktadır (BAYOĞLU, 1997).
Dozerlerle yamaç arazide orman yollarının açılması için operatör kazıya yukarıdaki şev ayağından başlamakta ve kademeli şekilde çalışmasını sürdürerek yol platformunu oluşturmaktadır (BAYOĞLU, 1967).
2.6.2 Greyderler
Makineli yol inşaatında kullanılan ince tesviye makineleridir. Ana elemanı her yönde hareket etmeye uygun 3,5- 4 m uzunlukta bir bıçaktır. Greyderler yapım ve bakım greyderleri olarak iki kısımdır. Yapım greyderleri yamaç üzerinde daha önce buldozerlerle ham olarak açılmış olan yolda altyapıda düzeltme, üst yapıda; üst yapı malzemelerinin karıştırılmasında, serilmesinde ve yayılmasında, şevlerin yapılmasında ve hendeklerin açılmasında kullanılır (BAYOĞLU, 1967).
2.6.3 Kompresörler ve matkap tabancaları
Orman yolları yapımında kayalık kesimlerin geçilebilesi için patlayıcı maddelerin yerleştirileceği lağım deliklerinin açılmasında ve kayaların parçalanmasında, basınçlı hava sağlayan kompresörler ile bununla çalışan matkap tabancalarından yararlanılmaktadır (BAYOĞLU, 1997).
Kompresörlerin meydana getirdiği 5-7 atmosferlik basınçlı hava hortumlarla hava basıncı ile çalışan pnömatik tabancalara sevk edilerek burguları (matkapları) çalıştırır (ERDAŞ, 1997).
Bir kompresörde motor, yakıt tankı, basınçlı hava deposu bulunur. Hortumlar genellikle 80 m kadar uzanır. Matkaplar 6 metreye kadar uzunlukta olmakla birlikte orman yollarında genellikle 0,80 – 1,60 – 2,40 ve 3,20 m standart boydakiler kullanılmaktadır.
Matkaplar çelik malzemeden yapılmıştır ve matkabın ucuna kadar uzayan ince bir kanaldan geçen basınçlı hava açılmakta olan lağım deliği içinde oluşan ve kaya tozu adı verilen ince taneciklerin dışarı üfürülmesini sağlar. Matkap tabancaları esas itibariyle bir kişi tarafından kullanılabilecek boyutta ve darbe ile çalışan tipte basınçlı hava ile işleyen bir alettir (BAYOĞLU, 1997).
2.6.4. Ekskavatörler
Ekskavatörler genel olarak her çeşit zeminin kazılmasında ve taşıtlara yüklenmesinde yararlanılan hidrolik sistemle donatılmış makinelerdir. Orman yolları yapımında şevlerin düzeltilmesinde, hendeklerin açılmasında kullanılabilir. Ekskavatörler farklı boyutta kepçelerle donatılabilir. Kepçe hacimleri 0,4 – 2,0 m3, maksimum kazma derinliği 5-8 metredir.
Günümüzde özellikle Orta Avrupa’da dağlık ve sarp kayalık arazide yer alan ormanların işletmeye açılması için yol yapımında oldukça yaygın şekilde kullanılmaktadır.
Dozerlerle kazının yolun alt tarafında kalan meşcerelere büyük zararlara neden olduğu, bu gibi arazilerde ekskavatörle açılan basit bir temel çukuruna en altta büyük kaya parçaları gelecek şekilde yerleştirilerek, yol gövdesi oluşturulmaktadır. Böylece yol altındaki meşcerelerin yuvarlanan materyalin zararlarından korunması mümkün olabilmektedir. Çok hassas ve kaliteli iş görmesi yönünden orman yolları yapımında idealdir. En olumlu tarafı tek bir operatörle ve yüksek verimle çalışmasıdır. Kepçe yerine kırıcılarda eklenebilir. Tek olumsuz yanı kazılan materyalin sadece etkili olduğu veya kepçenin dönebildiği alan içinde depo edilmesi veya yükleyebilmesidir (BAYOĞLU, 1997).
2.6.5 Vagondriller
Vagondriller bir traktör, dozer, kompresör ünitesi yardımı ile motor gücü kullanarak lağım delikleri açmaya yarayan araçlardır. Vagodriller kompresör tabancası gibi çalışmasına rağmen, çalışması insan gücüyle olmayıp hidrolik güçle insan eli değmeden orman yollarında 2-3 m derinliğe kadar lağım delikleri açan makinelerdir.
2.6.6 Sökücüler (Riperler)
Hidrolik olarak kumanda edilebilen veya dozere monte edilen sökücüler, genellikle üç kazmalı (kancalı) olarak imal edilmektedir. Kalın ağaç köklerinin sökülmesi, sert ve çatlak kayalı veya bloklu sert zeminlerin sökülmesi, gevşetilmesi ile dozerler ile sökülmeyen çok sert beton yolların sökümü işlerinde kullanılmaktadır (ERDAŞ, 1997).
2.6.7 Leoderler (Yükleyiciler)
Leoder, öne takılan kepçesi hidrolik sistemle hareket eden paletli veya lastik tekerlekli bir traktördür. Toprak, çakıl, kum ve patlayıcı maddeler yardımı ile patlatılarak parçalanmış kayaları yüklemek amacıyla kullanılır. Orman yolları yapımında leoderlerden daha çok stabilize malzeme, kum ve çakıl gibi gevşek malzeme yükleme işlerinde faydalanılmaktadır (BAYOĞLU, 1997).
2.6.8. Damperli kamyonlar
Orman yolları yapımında yükleyicilerle birlikte çalışarak uzun mesafeler içinde materyal doldurulması ve depolanması ile yol üzerinde kurulacak saat yapısı, köprü gibi teknik yapılara malzeme taşıyan araçlardır.