Operasyondan 15 gün sonra çalıĢma gruplarının ölçümü yapılan parametrelerinin tamamı birbirinden farklı değildi (Çizelge 7 ve 8).
Çizelge 7. Operasyondan 15 Gün Sonra Deneklerin Serum Element Düzeyleri Gruplar Çinko (μg/dl) Selenyum (μg/dl) Bakır (μg/dl) Demir (μg/dl) Magnezyum (mg/dl) Fosfor (mg/dl) Kalsiyum (mg/dl) 1.Tiroit Kanserli Erkek 103.8±10.6 70.6±5.9 75.6±8.5 102.4±11.8 2.3±0.5 3.3±0.2 10.1±2.2 2.Tiroit Kanserli Kadın 98.6±8.4 70.2±5.5 73.9±7.7 92.6±9.9 2.5±0.7 3.5±0.2 9.4±2.5 3.Erkek Kontrol 102.6±12.5 72.5±6.5 76.4±8.2 104.5±11.6 2.4±0.6 3.2±0.2 9.8±2.1 4.Kadın Kontrol 97.3±9.8 68.6±8.0 75.4±6.9 96.4±9.8 2.5±0.8 3.3±0.2 9.5±2.2 *Aynı sütunda değiĢik harf taĢıyan ortalamalar arasındaki farklılık istatistiksel olarak
önemlidir (p>0.005.)
Çizelge 8. Operasyondan 15 Gün Sonra Deneklerin Element Düzeyleri Gruplar Mangan (μg/dl) Krom (μg/dl) Kobalt (μg/dl) KurĢun (μg/dl) Sodyum (mmol/L) Potasyum (mmol/L) 1.Tiroit Kanserli Erkek 0.23±0.0 0.15±0.0 0.15±0.0 0.12±0.0 140.6±15.2 3.7±0.4 2.Tiroit Kanserli Kadın 0.21±0.0 0.16±0.0 0.15±0.0 0.11±0.0 138.8±15.1 3.6±0.4 3.Erkek Kontrol 0.23±0.0 0.15±0.0 0.15±0.0 0.12±0.0 140.5±14.9 3.7±0.4 4.Kadın Kontrol 0.22±0.0 0.16±0.0 0.14±0.0 0.11±0.0 141.6±15.2 3.5±0.3 *Aynı sütunda değiĢik harf taĢıyan ortalamalar arasındaki farklılık istatistiksel olarak önemlidir (p>0.00
27
4.TARTIġMA
Çinko eksikliği, geliĢmekte olan ülkelerde majör halk sağlığı sorunlarından biri olmasına karĢın; çinko eksikliğiyle guatr problemleri arasındaki korelasyon daha sınırlıdır. Çinko, tiroksini daha aktif formu olan triiyodotironine dönüĢtürmek için gerekli olan tip1 5‟- deiyodinaz enziminin düzenli fonksiyon görmesi için gereklidir (Maxwell ve Volpe 2007). Wada ve King (1986) tarafından yapılan çalıĢma, çinko değerleri ile tiroit hormon değerleri arasındaki iliĢkiyi ve tiroit hormon fonksiyonlarına çinko desteğinin etkisini keĢfeden araĢtırmaların ilk olanıdır. Bu araĢtırmacılar guatrlı erkek ve kadın hastalarda çinko eksikliği olduğunda, serbest triiyodotironin (FT3) ve serbest tiroksin (FT4) değerlerinin belirgin olarak düĢüklüğünü rapor etmiĢlerdir. Bu sebeple çinko alımı belki de guatrlı hastalarda düĢük tiroit hormon değerleri ile iliĢkilidir (Wada ve King 1986).
Tiroit hastalıkları insan ve hayvan çalıĢmalarında en sık rastlanan ikinci endokrinopatidir. Normal tiroit düzeyi, tiroit hormonlarının sentez ve metabolizması için pek çok eser elementin varlığına bağlıdır (Kandhro ve ark 2009). Bunun yanında iyot ve bazı eser elementler tiroit hormon metabolizmasına katılmaktadır (Arthur ve Beckett 1999). Fakat sadece birkaç çalıĢma, bazı eser elementlerin eksikliğinin ilerleyen yaĢlarda izlenen tiroit fonksiyon değiĢimlerini açıklamasının mümkün olabileceğini göstermiĢtir (Arthur ve Beckett 1999, Kandhro ve ark 2009). Çinkonun suboptimal veya supraoptimal olarak diyetle alımının tiroit hormon metabolizmasına etki edebildiği ve aynı zamanda çinko eksikliğinin guatr oluĢumunda sinerjistik etkisinin olduğu gösterilmiĢtir (Arthur ve Beckett 1999).
Birçok hormonun fizyolojik ve biyokimyasal seviyeleri çinko metabolizmasından etkilenmektedir (Ravaglia ve ark 2000). Bu hormonlardan en önemlisi, çinko ile birbirini etkilemesi araĢtırılan tiroit hormonlarıdır (Ravaglia ve ark 2000). Büyümenin bozulması ve bazı endokrin hastalıklar çinko eksikliğine bağlıdır (Kandhro ve ark 2009). Tiroit hormonlarıyla çinko arasındaki etkileĢimin önemli olduğu ve çinko eksikliğinin guatr baĢlangıcı için uyarıcı bir faktör olabileceği düĢünülmektedir (Arthur ve Beckett 1999, Kandhro ve ark 2009).
Ġnsan dokularında ve sıvılarında çinko analizleri; çeĢitli hastalıkların teĢhisinde, beslenme durumunun saptanmasında, sistemik intoksikasyonun belirlenmesi ve çevre maruziyeti gibi olaylar hakkında bilgi edinilmesine imkan sunmakta ve bu konularda fayda sağlamak için kullanılabilmektedir (Kandhro ve ark 2009).
28
GerçekleĢtirdiğimiz çalıĢmada tiroit kanserli erkek ve kadın hastaların operasyon öncesi serumdaki çinko ve selenyum değerleri kontrol gruplarına oranla önemli Ģekilde düĢüktü. Operasyondan hemen sonra gerçekleĢtirilen ölçümlerde de serumdaki çinko ve selenyum değerleri kontrol gruplarından yine önemli Ģekilde düĢüktü. Birçok çalıĢmada çinko defekti ile tiroit hormon düzeyleri arasındaki bir iliĢkiye dikkat çekilmektedir (Gupta ve ark 1997, Simsek ve ark 1997). Çinko tip 1,5‟-deiyodinaz‟ın fonksiyonunda vazgeçilmez elementtir ve bu enzim T4‟ün aktif formu olan T3‟e dönüĢümü için gereklidir (Danforth ve Burger 1989). Çinko sadece tiroit hormonlarının aktivitesinde değil, aynı zamanda ön hipofizden TSH ve hipotalamustan TRH sentezi için de gereklidir (Brandao-Neto ve ark 2006, Pekari ve ark 1991). Çinko ve tiroit iliĢkisiyle ilgili bilinenler bir arada değerlendirildiğinde, tiroit aktivitesindeki değiĢikliklerin çinko düzeylerinde de bir değiĢiklikle sonuçlanması beklenebilir. Pawan ve ark. (2007)‟nın bildirdiğine göre, hipertiroid ratlarda hem intestinal, hem de böbrek çinko alımı önemli ölçüde artmakta ve bu nedenle kontrollerine oranla hipertiroid ratlar daha yüksek çinko düzeylerine sahip olmaktadır. Bu olayın temel nedeninin de çinko taĢıyıcı bir protein olan Zip 10‟un barsak ve böbrekte tiroit hormonları ile pozitif korelasyonlu olmasından kaynaklandığı kabul edilmektedir (Pawan ve ark 2007).
Metabolizmanın çok önemli bir mikrobesini olan selenyum, proteinlerin geniĢ alanının aktif bölümünde selenosistein olarak toplanır. Selenoproteinlerin en önemlilerinden bir tanesi iyodotironin deiyodinazlar‟dır. Bunlar aktif olmayan T3„ün 3' diiyodotironine dönüĢümü ve pro-hormon olan tiroksinin (T4) aktif tiroit hormonu 3,5,3′ triiyodotironine dönüĢümünü katalize eder (Arthur ve ark 1993). Tiroit hormonlarının tam aktivitesi tiroksinin triiyodotironine (T3) dönüĢümüne bağlıdır. Çoğu T3, birinci tür selenoenzim iyodotironin 5′ deiyodinaz tarafından katalize edilen T4„ün periferal deiyonizasyonu tarafından üretilir. Sonuç olarak selenyum tiroit hormonlarının metabolizma üzerindeki düzenleyici rolünün modülasyonunda oldukça önemlidir (Olivieri ve ark 1995). Tiroit hormon aktivitesindeki değiĢikliklerin, selenyum düzeylerinde de önemli değiĢikliklere yol açtığı (Liu ve ark 2001), selenyum eksikliğinin tiroit hormonlarının düzenleyici fonksiyonları için bir risk oluĢturduğuna dikkat çekilmektedir (Kvícala ve Zamrazil 2003). Tiroit kanserli hastaların tiroit dokusundaki selenyum ve çinko konsantrasyonlarının önemli ölçüde düĢük bulunduğu, bahsedilen bu elementlerin karsinojenik süreçte rol oynayabilecekleri rapor edilmiĢtir (Kucharzewski ve ark 2003). Kralik ve ark. (1996)‟ı gerçekleĢtirdikleri çalıĢmalarında selenyum ve
29
çinkonun tiroit hormon metabolizması için önemli olduğunu, bu elementlerin eksikliğinde tiroit aktivitesinin de olumsuz etkileneceğini rapor etmiĢlerdir. Hipertiroidi hastalarında serumdaki selenyum konsantrasyonunun hem sağlıklı insanlardan, hem de guatr hastalarından daha yüksek bulunduğu bildirilmiĢtir (Dejneka ve ark 2007).
30
5.SONUÇ VE ÖNERĠLER
Tiroit kanserli hastaların tiroit dokusunda yüksek, serum örneklerinde düĢük çinko ve selenyum değerlerinin elde edilmesi, bu iki elementin tiroit kanseriyle iliĢkili olabileceğini gösterir. Özellikle operasyondan 15 gün sonra yapılan ölçümlerde tiroit kanserli hastaların serumdaki çinko ve selenyum değerlerinin kontrol değerlerine ulaĢması bu düĢünceyi kuvvetlendirir. Sonuç olarak çinko ve selenyum gibi tiroit fonksiyonunda önemli rol oynayan eser elementlerin serum ve tiroit dokusu seviyelerindeki değiĢikliklerinin tiroit kanser patogenezi ile iliĢkili olduğu söylenebilir.
31
6. ÖZET
T.C.
SELÇUK ÜNĠVERSĠTESĠ SAĞLIK BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ
TĠROĠT KANSERLĠ HASTALARDAOPERASYON ÖNCESĠ VE SONRASI ESER ELEMENTLERĠN SERUMDAKĠ DEĞĠġĠKLĠKLERĠ
Tuğrul Kadir Dündar Fizyoloji (Tıp) Anabilim Dalı
DanıĢman
Prof. Dr. Abdülkerim Kasım BALTACI DOKTORA TEZĠ KONYA–2014
Tiroit hormonları ile eser elementler arasında önemli bir iliĢki vardır. Hem eser elementler tiroit hormon metabolizmasına karıĢır, hem de tiroit fonksiyonundaki bozukluklar eser elementlerin kan ve dokulardaki düzeylerini değiĢtirebilir. Bu çalıĢmanın amacı da tiroit kanserli hastalarda operasyon öncesi ve sonrası eser elementlerin serumdaki değiĢikliklerinin araĢtırılmasıdır.
ÇalıĢma 25 kadın ve 25 erkek hasta olmak üzere toplam 50 kiĢi üzerinde gerçekleĢtirildi. ÇalıĢmaya alınan denekler toplam 4 gruba ayrıldı.
Grup 1:Tiroit kanserli erkek hasta grubu (n=15) Grup 2: Tiroit kanserli kadın hasta grubu (n=15) Grup 3:Erkek Kontrol Grubu (n=10)
Grup 4:Kadın Kontrol Grubu (n=10)
Grup 1 ve 2‟yi oluĢturan denekler operasyon sonrası alınan tiroit doku örneklerinde patolojik olarak malignite teĢhisi konulan hastalardan oluĢtu. Grup 3 ve 4‟ü oluĢturan denekler operasyon sonrası alınan tiroit doku örneklerinde patolojik yönden kanser teĢhisi konulmayan hastalardan oluĢtu.
Deneklerin tamamından operasyon öncesi, operasyondan hemen sonra ve operasyondan 15 gün sonra olmak üzere kan örnekleri ile yine tüm deneklerden operasyon sonrası tiroit doku örnekleri alındı. Alınan kan ve tiroit doku örneklerinde atomik emisyon yöntemiyle çinko, selenyum, bakır, demir, magnezyum, mangan, fosfor, kurĢun, kobalt, krom, sodyum, potasyum ve kalsiyum düzeyleri tayin edildi.
Operasyon öncesi ve operasyondan hemen sonra yapılan ölçümlerde grup 1 ve 2‟nin çinko ve selenyum düzeyleri kontrol gruplarından önemli Ģekilde düĢük (P<0.05), tiroit dokusunda ise daha yüksek (P<0.05) bulundu. Operasyondan 15 gün sonra serum çinko ve selenyum düzeyleri kontrol değerleriyle benzerdi. Diğer parametreler gruplar arasında farklılık göstermedi.
ÇalıĢmanın sonucunda serumdaki çinko ve selenyum tayininin tiroit kanseri hastaların takibinde önemli olabileceği sonucuna varıldı.
32
7. SUMMARY
CHANGES IN SERUM TRACE ELEMENTS IN PATIENTS WITH THYROID CANCER BEFORE AND AFTER OPERATION
A relationship between thyroid hormones and trace element is present. Trace elements involves Both trace elements are involved in thyroid hormone metabolism, thyroid function disturbances in both blood and tissue levels of trace elements may change. The aim of the present study was to investigate serum trace element changes in thyroid cancer patients before and after thyroid surgery.
Study was performed on 50 person, them are 25 male and 25 female. Subject was design as 4 groups as follows.
Group 1: Male patients with thyroid cancer (n=15) Group 2: Female patients with thyroid cancer (n=15) Group 3: Male control group (n=10)
Group 4: Female control group (n=10)
Group 1 and 2 was constituted from patients with pathologically diagnosed malignancy post- operative in thyroid tissue samples.
Groups 3 and 4 was constituted from patients with pathologically diagnosed with cancer not occurred.
Blood samples were taken from all of the subjects preoperative, immediately after and 15 days after operation and thyroid tissue samples were taken after the operation.
Serum zinc, selenium, copper, iron, magnesium, manganese, phosphorus cobalt, chromium, sodium, potassium and calcium levels were determined in blood and tissur samples with atomic emission method.
Serum zinc and selenium levels in groups 1 and 2 were lower before and immediately after surgery compared to control groups (P<0.05), however, it is higher in thyroid tissue (P<0.05). 15 days after surgery, serum zinc and selenium levels are similar to control levels. There are no any differences among the other groups.
The results of present study show that serum zinc and selenium levels may be important in the management of patients with thyroid cancer has been concluded.
33 8.KAYNAKLAR
1. Akande EO, Hockaday TDR. (1972) Plasma estrogen and luteinizing hormone concentrations in thyrotoxic menstural disturbance, Proc R Soc Med. 1972; 65:789-90.
2. Al-Sayer H, Mathew TC, Asfar S, Khourshed M, Al-Bader A, Behbehani A, Dashti H. Serum changes in trace elements during thyroid cancers. Mol Cell Biochem. 2004;260:1-5. 3. Arthur JR, Beckett GJ. Thyroid function. Br Med Bull. 1999;55:658-68.
4. Arthur JR, Brown KM, Fairweather-Tait SJ, Crews HM. Dietary selenium: why do we need it and how much is enough? Nutr Food Sci. 1997;6:225-8.
5. Arthur JR, Nicol F, Becket GT. Selenium deficiency, thyroid hormone metabolism and thyroid hormone deiodinases. Am J Clin Nutr. 1993; 57: 5236-9.
6. Ata ME. Tiroid hastalıkları ve nöropsikiyatrik açılımları. Melisa Matbaacılık ve Yayıncılık, Ġstanbul 1999;19-21.
7. Berry MJ, Banu L, Larsen PR. Type I iodothyronine deiodinase is a selenocysteine-containing enzyme. Nature. 1991;349:438.
8. Boersma B, Wit J. Catch-up Growth. Endocr Rev. 1997;18:646-61.
9. Brandao-Neto J, Saturnino ACRD, Leite LD, de Mederios-Rocha ED, Marcos CMP, da Silva CAB, Marchini JS, de Rezende AA, Almeide MDG, Mederios ADC. Lack of acute zinc effect on thyrotropin-releasing hormone–stimulated thyroid-stimulating hormone secretion during oral zinc tolerance test in healthy men. Nutr Res. 2006;26:493-6.
10. Brandão-Neto J, Stefan V, Mendonca BB, Bloise W, Castro AV. The essential role of zinc in growth. Nutr Res. 1995;5:335-8.
11. Brown KM, Arthur JR. Selenium selenoproteins and human healt: a review. Public Health Nutr. 2001;4:593-9.
12. Buchinger W, Leopold B, Lind P, Langsteger W, Klima G, Költringer P, Wawschinek O, Eber O. Changes in zinc level in the serum, whole blood and erythrocytes in disorders of thyroid function. Wien Klin Wochenschr. 1988;100:619-21.
13. Burrow GN, Fisher DA, Larsen PR. (1994) Maternal and Fetal Thyroid Function, N Engl J Med. 1994;331:1072-8.
14. Combs SB, Combs GF. The role of selenium in nutrition. Orlando FL, Academic Press Inc 1986;347-67.
15. Cooke PS, Holsberger DR, Witorsch RJ, Sylvester PW, Meredith JM, Treinen KA, Chapin RE. Thyroid hormones, glucocorticoids and prolactin at the nexus of physiology, reproduction and toxicology, Toxicol Appl Pharmacol 2004;194:309-35.
16. Cumhur M. Temel Anatomi. Birinci baskı, ODTÜ GeliĢtirme Vakfı Yayıncılık, Ankara. 2001;32-56
17. Danforth E, Jr Burger AG. The impact of nutrition on thyroid hormone physiology and action. Annu Rev Nutr 1989;9:201-27.
34
18. Dejneka W, Sworczak K, Obołończak L, Lukasiak J. 2007 Classification of thyroid gland disease on the basis of selenium concentration in serum. Rocz Panstw Zakl Hig. 2007;58:563-7.
19. Farooqi L, Mazeto GM, Shuhama T, Brandão-Neto J. Effects of a single venous dose of zinc on thyroid status in healthy individuals and patients with graves' disease. Met Based Drugs. 2000;7:151-5.
20. Felig P, Frohman LA. Endocrinology and Metabolism. Fourth edition, McGraw-Hill Companies, 2001;89-92.
21. Freake HC, Govoni KE, Guda K, Huang C, Zinn SA. Actions and interactions of thyroid hormone and zinc status in growing rats. J Nutr 2001;131:1135-41.
22. Freake HC, Oppenheimer JH. Therogenesis and thyroid functions. Annu Rev Nutr. 1995;15:263-91.
23. Ganapathy S, Volpe SL. (1999) Zinc, exercise, and thyroid hormone function. Crit Rev Food Sci Nutr. 1999;39:369-90.
24. Gerasimos E, Krassas MD. Thyroid disease and female reproduction. Fertil Steril. 2000;74:1063-70.
25. Gupta RP, Verma PC, Garg SL. Effect of experimental zinc deficiency on thyroid gland in guinea-pigs. Ann Nutr Metab. 1997;41:376-81.
26. Hartoma TR, Sotaniemi EA, Määttänen J. Effect of zinc on some biochemical indices of metabolism. Nutr Metab. 1979;23:294-300.
27. Hatsuta M, Abe K, Tamura K, Ryuno T, Watanabe G, Taya K, Kogo H. Effects of hypothyroidism on the estrous cycle and reproductive hormones in mature female rats. Eur J Pharmacol. 2004;486:343-8.
28. Ikeda T, Fujiyama K, Takeuchi T, Honda M, Mokuda O, Tominaga M, Mashiba H. Effect of thyroid hormone on somatomedin-C release from perfused rat liver. Experientia. 1989;45:170-1.
29. Kandhro GA, Kazi TG, Afridi HI, Kazi N, Baig JA, Arain MB, Sirajuddin, Shah AQ, Sarfraz RA, Jamali MK, Syed N. Effect of zinc supplementation on the zinc level in serum and urine and their relation to thyroid hormone profile in male and female goitrous patients. Clin Nutr Metab. 2009;28:162-8.
30. Karaöz E. Özel Histoloji. SDÜ Basımevi, Isparta. 2002;65-78.
31. Klaushofer K, Varga F, Glantschnig H, Fratzl-Zelman N, Czerwenka E, Leis HJ, Koller K, Peterlik M. The regulatory role of thyroid hormones in bone cell growth and differentiation. J Nutr. 1995;125:1996-2003.
32. Kralik A, Eder K, Kirchgessner M. Influence of zinc and selenium deficiency on parameters relating to thyroid hormone metabolism. Horm Metab Res. 1996;28:223-6.
33. Kucharzewski M, Braziewicz J, Majewska U, Gozdz S. Copper, zinc, and selenium in whole blood and thyroid tissue of people with various thyroid diseases. Biol Trace Elem Res. 2003;93:9-18.
34. Kvícala J, Zamrazil V. 2003 Effect of iodine and selenium upon thyroid function. Cent Eur J Public Health. 2003;11:1007-13.
35
35. Lewinson D, Bialik GM, Hochberg Z. Differential effects of hypothyroidism on the cartilage and the osteogenic process in the mandibular condyle: recovery by growth hormone and thyroxine, Endocrinology. 1994;135:1504-10.
36. Lewinson D, Harel Z, Shenzer P, Silbermann M and Hochberg Z. Effect of thyroid hormone and growth hormone on recovery from hypothyroidism of epiphyseal growth plate cartilage and its adjacent bone. Endocrinology. 1989;124:937-45.
37. Lindahl A, Isgaard J, Nilsson A and Isaksson OG. Growth hormone potentiates colony formation of epiphyseal chondrocytes in suspension culture, Endocrinology. 1986;118:1843-8.
38. Liu N, Liu P, Xu Q, Zhu L, Zhao Z, Wang Z, Li Y, Feng W, Zhu L. Elements in erythrocytes of population with different thyroid hormone status. Biol Trace Elem Res. 2001; 84:37-43. 39. Maxwell C, Volpe SL. Effect of zinc supplementation on thyroid hormone function. A case
study of two college females. Ann Nutr Metab. 2007;51:188-94.
40. Morley JE, Russell RM, Reed A, Carney EA, Hershman JM. The interrelationship of thyroid hormones with vitamin A and zinc nutritional status in patients with chronic hepatic and gastrointestinal disorders. Am J Clin Nutr. 1981;34:1489-95.
41. Ohlsson C, Nilsson A, Isaksson O, Bentham J, Lindahl A. (1992) Effects of tri-iodothyronine and insulin-like growth factor-I (IGF-I) on alkaline phosphatase activity, [3H]thymidine incorporation and IGF-I receptor mRNA in cultured rat epiphyseal chondrocytes. J Endocrinol. 1992;135:115-23.
42. Oldfield JE. The two faces of selenium. J Nutr. 1987;117: 2002-8.
43. Olivieri O, Girrelli D, Azzini M. Low selenium status in the elderly influences thyroid hormones. Clin Sci 1995;89:637-42.
44. Pawan K, Neeraj S, Sandeep K, Kanta Ratho R, Rajendra P. Upregulation of Slc39a10 gene expression in response to thyroid hormones in intestine and kidney. Biochim Biophys Acta. 2007;1769:117-23.
45. Pekary AE, Lukaski HC, Mena I, Hershman JM. Processing of TRH precursor peptides in rat brain and pituitary is zinc dependent. Peptides 1991;12:1025-32.
46. Pocock G, Richards CD. Human Physiology. The Basis of Medicine, Oxford University Pres, 1999;118-145.
47. Ravaglia G, Forti P, Maioli F, Nesi B, Pratelli L, Savarino L, Cucinotta D, Cavalli G. 2000 Blood micronutrient and thyroid hormone concentrations in the oldest-old. J Clin Endocrinol Metab. 2000;85:2260-5.
48. Rogers DG. Thyroid disease in children. Am Fam Physician. 1994;50:344-50. 49. Rooyackers OE, Nair KS. Hormonal regulation of human muscle protein metabolism. Annu
Rev Nutr. 1994;17:457-85.
50. Sandstead, H.H., Prasad, A.S., Schulert, A.R., Farid, Z., Miale, A, Jr Bassilly, S., Darby WJ. Human zinc deficiency, endocrine manifestations and response to treatment. Am J Clin Nutr. 1967;20:422-42.
51. Saygi S, Deniz G, Kutsal O, Vural N. Chronic effects of cadmium on kidney, liver, testis, and fertility of male rats. Biol Trace Elem Res. 1991;31:209-214.
36
52. Schwartz K, Foltz SM. Se as an integral part of factor 3 against necrotic liver degeneration. J Mountain Chemical Society. 1957;79:292-3.
53. Shamberger RJ. Selenium Metabolism and Function. Clin Physiol Biochem. 1986;4:42-9.
54. Simsek G, Andican G, Unal E, Hatemi H, Yigit G, Candan G. Calcium, magnesium, and zinc status in experimental hyperthyroidism. Biol Trace Elem Res. 1997;57:131-137.
55. Wada L, King JC. Effect of low zinc intakes on basal metabolic rate, thyroid hormones and protein utilization in adult men. J Nutr 1986;116:1045-53.
56. Williams GR, Robson H, Shalet SM. Thyroid hormone actions on cartilage and bone: interactions with other hormones at the epiphyseal plate and effect on linear growth, J Endocrinol 1998;157:391-403.
57. Wolf M, Ingbar SH, Moses AC. Thyroid hormone and growth hormone interact to regulate insulin-like growth factor-I messenger ribonucleic acid and circulating levels in the rat, Endocrinology. 1989;125:2905-14.
58. Yanıçoğlu LP. Visseral iĢlevin merkezi düzenlenmesi. in: Ganong WF (eds) Tıbbi fizyoloji. Nobel Tıp Kitabevleri, Ġstanbul, 2002;224-47.
59. Yörükan S, Balkancı C, Finci S. Tiroidin metabolik hormonları. in: ÇavuĢoğlu H, Yeğen BÇ, Aydın Z, Alican Ġ(eds).Tıbbi fizyoloji, Yüce yayımları ve nobel tıp kitabevleri, 2001;858– 68.
60. Zagrodzki P, Nicol F, McCoy MA, Smyth JA, Kennedy DG, Beckett GJ, Arthur JR. Iodine deficiency in cattle: compensatory changes in thyroidal selenoenzymes. Res Vet Sci. 1998;64:209-11.
61. Zhang F, Liu N, Wang X, Zhu L, Chai Z. Study of trace elements in blood of thyroid disorder subjects before and after 131I therapy. Biol Trace Elem Res. 2004;297:125-134.
37 9.EKLER T.C. SELÇUK ÜNĠVERSĠTESĠ
MERAM TIP FAKÜLTESĠ DEKANLIĞI
SELÇUK ÜNĠVERSĠTESĠ MERAM TIP FAKÜLTESĠ
ETĠK KURUL BAġKANLIĞINA
“Tiroit kanserli hastalarda operasyon öncesi ve sonrası eser elementlerin serumdaki değiĢiklikleri” isimli çalıĢmamızın Etik Kurulda değerlendirilmesi için gereğini arz ederim. 25/ 05/ 2009
Doç. Dr. Faruk Aksoy S.Ü. Meram Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı
38
SELÇUK ÜNĠVERSĠTESĠ MERAM TIP FAKÜLTESĠ ETİK KURULU BAŞVURU FORMU Araştırma Tarih ve No.su 1) ARAġTIRMA
BAġLIĞI Tiroit kanserli hastalarda operasyon öncesi ve sonrası eser elementlerin serumdaki değiĢiklikleri
2) ĠNGĠLĠZCE BAġLIK
Changes in serum trace elements in patients with thyroid cancer before and after operation
3) SORUMLU ARAġTIRMACI
Adı, Soyadı Doç. Dr. Faruk Aksoy Ünvanı/Görevi Doç. Dr. (Öğretim Üyesi) ÇalıĢtığı
Kurum/ġehir S.Ü. Meram Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi AbD.-KONYA Telefon (0332)2236442 Faks (0332) 223 61 81 GSM (0505) 6771843 HaberleĢme adresi S.Ü. Meram Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi AbD.-KONYA
E-posta @ Ġmza
4) DĠĞER ARAġTIRICILARIN
Adı, Soyadı Ünvanı/Görevi Kurum Telefon İmza
A. Kasım Baltacı Doç. Dr. (Öğr.Üye) S.Ü. Meram Tıp F. 2236793 T. Kadir Dündar Dr. Sağlık Bilimler EM. 2236650 Rasim Moğulkoç Doç. Dr. (Öğr.Üye) S.Ü. Meram Tıp F. 2236716
5) ARAġTIRMANIN NĠTELĠĞĠ I- Epidemiyolojik a. Tanımlayıcı b. Analitik b.1. Kesitsel b.2. Olgu-kontrol b.3. Prospektif kohort b.4. Diğer (Belirtiniz) II- Deneysel (X)
a. Alan deneyleri (müdahaleli)
b. Klinik araĢtırma b.1. Açık kontrolsüz çalıĢma b.2. Kontrollü randomize b.3. Diğer (Belirtiniz) c. Yalnızca laboratuar materyali ile (X)
III. Diğer tür araĢtırmalar (Türünü belirtiniz)
6) ARAġTIRMAYA KATILAN MERKEZLER
Tek Merkez
Tek Merkez, Multidisipliner (X) Çok Merkez
39 7) ÇOK MERKEZLĠ YA DA MULTĠDĠSĠPLĠNER ARAġTIRMALARDA ARAġTIRMA KOORDĠNATÖRÜNÜN
Adı, soyadı.Faruk Aksoy Birimi. S.Ü. Meram Tıp Fak. Genel Cerrahi Anabilim Dalı
Görev ve ünvanı Doç. Dr. (Öğretim Üyesi)
8) ARAġTIRMANIN TANIMI a. ÇalıĢmanın amacı ve özeti
Tiroit hormonları ile eser elementler arasında önemli bir iliĢki vardır (1). Hem eser elementler tiroit hormon metabolizmasına karıĢır, hem de tiroit fonksiyonundaki bozukluklar eser elementlerin kan ve dokulardaki düzeylerini değiĢtirebilir (1, 2). Tiroit hormon metabolizmasına karıĢan bu eser elementlerin en önemlilerinden birisi çinkodur (3). Çinko 1,5‟-deiyodinaz‟ın fonksiyonunda vazgeçilmez elementtir ve bu enzim T4‟ün aktif
formu olan T3‟e dönüĢümü için gereklidir (4). Çinko sadece tiroit hormonlarının aktivitesinde değil, aynı
zamanda ön hipofizden TSH ve hipotalamustan TRH sentezi için de gereklidir (5, 6).
Tiroit hormon aktivitesindeki değiĢikliklerin, selenyum düzeylerinde de önemli değiĢikliklere yol açtığı (7), selenyum eksikliğinin tiroit hormonlarının düzenleyici fonksiyonları için bir risk oluĢturduğuna dikkat çekilmektedir (8). Tiroit kanserli hastaların tiroit dokusundaki selenyum ve çinko konsantrasyonlarının önemli