Okulda Örgütsel Güven

Çalışmada bu başlık altında, okulda örgütsel güven ve okulda örgütsel güvenin oluşumundan bahsedeceğik. Bu anlamda aşığıda, eğitim örgütleri olan okullarda neden güvene ihtiyaç duyulduğu, okulda oluşturulacak güvenin okula ne türlü faydalar sağlayacağı, okulda güvenin nasıl oluşturulabileceği ile ilgili bilgiler yer alacaktır.

Tschannen ve arkadaşlarına (1998) göre okulda başarıyı yakalabilmek, öğretmen ve yöneticiler arasında sağlıklı ilişkiler ve eğitim açısından daha iyi bir ortam oluşturmak için güven önemlidir. Okulda böyle bir güven oluşumu için beş temel ölçütün olması gereklidir. Bunlar: dürüstlük, yardımseverlik, yetkinlik, güvenirlilik ve açıklıktır (Yılmaz, 2006: 65).

Gününmüz eğitim kurumlarında iyi bir öğrenme ortamı sağlamak, hedefleri gerçekleştirmek, sağlıklı bir iletişim oluşturmak, değişime ve yeniliklere açık olmak, başarıyı yakalaya bilmek, öğretmenlerin bir birini daha iyi anlaması, verimliliği ve etkinliği artırmak açısından örgütsel güven büyük önem taşımaktadır (Özek, 2016: 49). Okulda güven, okul paydaşlarının performansını artırmakta, güvensizlik ise gelişim ve ilerlemeyi durdurmaktadır. Güven duygusunun olmadığı okullarda okul paydaşları enerjilerinin büyük bir kısmını kendilerini korumaya harcamakta, öğrenme ve öğretme isteğinden uzaklaşmaktadırlar. Bu durum zamanla okuldan soğumaya ve yabancılaşmaya neden olmaktadır. Diğer tarafdan okulda güven duygusunun olmaması okul paydaşları arasında sağlam iletişim kurulmasını zor kılmakta, zamanla bütün çabalara bakmayarak okul başarısını etkilemekte ve okulun verimli olmasını mümkünsüz kılmaktadır (Tschannen-Moran ve Hoy, 2000: 548).

Çiftçi (2014) okuldaki örgütsel güvenin, okulda yapılacak işlere fayda sağladığını, güven duygusunun yoksun olduğu okullarda öğrenci öğretmen

24

arasındaki ilişkilerin zayıfladığını belirtmiştir. Okullarda yaşanan sorunların çözülmesi ve okul başarısının artırılması için örgütsel güvenin sağlamlaştırılması gerekmektedir (Dağ, 2018: 18).

Yılmaz (2005: 569) örgtütsel güvenin okula sağlayacağı faydaları aşağıdaki şekilde sıralamıştır.

 Okulda kapsamlı bir değişim ve gelişimin temelini oluşturur,

 Okulda yapılan değişmeler ve düzenlemeler için öğretmenlere umut verir,  Öğretmenlerin bir birini daha iyi anlamasını sağlar,

 Okulda görülen fealiyyetlerin sağlıklı bir şekilde yapılıb yapılmadığını gösterir,

 Öğretmenlerin çalışma arkadaşlarına ve okula olan güvenleri, onların yenilik ve değişime açık hale gelmelerini sağlar,

 Öğretmenlerin daha iyi öğretme ortamı yaratmaları için onların düşünmelerini sağlar.

Güven duygusu olmayan okulda, çalışanlar enerjilerini kendilerini korumaya ve güvence altına almaya harcayacaktırlar ve bu da okulun başarı sağlamasını olumsuz kılacaktır (Töremen, 2002: 571).

1.4.5.1.Okulda Örgütsel Güvenin OluĢumu

Okulda güven ortamının oluşturulması, okul faaliyetlerinin yapılmasında, okuldaki eğitsel ve yönetsel etkinliklerde hedefe ulaşılmasında okul yöneticisine yardımcı olabilir. Okul yöneticisi bu yüzden okul çalışanlarının güven, sadakat ve bağlılıklarını artırma yollarını bulmalı ve onları motive etmelidir (Buluç, 2008: 593). Artuksi (2009) okuldaki örgütsel güvenin oluşumunda yöneticilerle beraber çalışanların da desteğinin önemli olduğunu, okulda güvenin oluşturulmasında öğretmenlerin meslektaşları ile olan ilişkilerinde açık ve dürüst olmaları ve belli bir mesleki yeterliliğe sahip olmaları gerektiğini ifade etmiştir. Okulda oluşan örgütsel güven kısa dönemde okul paydaşları (yönetici, öğretmen, öğrenci ve veli) arasındaki ilişkileri, örgütsel işleyişi, eğitim-öğretim hizmetini; uzun dönemde ise toplum

25

yaşamına olumlu yönde etki edecek gelişmelere katkı sağlayacaktır (akt: Özek, 2016: 6).

Bryk ve Schneider (2002) okulda oluşturulabilecek güven ortamı için aşağıdaki eğlemlerin yapılabileceğini belirtmiştir (akt: Yılmaz, 2006: 65).

1) Çalışanların mesleki yeterliliğe sahip olması, 2) Çalışanların ilişkilerinde dürüst ve açık olması,

3) Okul yöneticisi ile çalışanlar arasında açık iletişim ve şeffaflığın olması.

Öğretmenler okulun eğitimsel açıdan işgörenleridir. Bu yüzden okuldaki örgütsel güvenin oluşmasında öğretmenlerin sahip oldukları bu konum göz önünde bulundurmalıdır. Çünki öğretmenler eğitimdeki değer sistemin aynı zamanda hem oluşturucusu, hem temsilcisi, hem de taşıyıcısıdır (Artuksi 2009; akt: Özek, 2016: 51-52).

Kochanek (2005) okulda, okul paydaşlarının bilgi paylaşımının önemli olduğunu ifade etmektedir. Bu bilgi paylaşımı ise ortak amaç için çalışan okul paydaşlarının bir birine olan güveni ile mümkündür. Güvenli bir okul ortamında çalışanlar yeniliğe ve reforma daha açık hale gelmektedirler. Öğretmenler velilerle daha kolay iletişim kurabilmekte ve dolaysıyla okul başarısı artış göstermektedir (Kars, 2017: 42).

Günümüz okullarında iletişime dayalı, öğrenmeye açık, değişim ve yeniliyi destekleğen, daim gelişmeye ve başarının artırılmasına çalışılan öğrenme ve öğretme ortamı oluşturmak için okullarda güvenin oluşturulması en önemli olgulardan biridir. Güven okulda, okulun tüm paydaşlarının bir birine karşı olan ilgilerinin artmasına, sağlam iletişim ortamının oluşmasına ve böylece daha iyi bir öğrenme-öğretme ortamının yaranmasına neden olacaktır. Okulda oluşan bu güven, öğretmenler arasında işbirliğinin yaranmasına, onların daha iyi bir öğretme ortamı yaratmaları için yeni fikir ve düşüncelerinin ortaya çıkmasına katkı sağlayacaktır. Okulda oluşan güven duygusu, sorumluluğu da kendisinden getirecektir. Yönetici ve öğretmen arasında olan güven duygusu onları bir birine sorumlu kılacaktır. Bu duygu da onları daha iyisini yapmak için motive edecektir. Dolayısı ile daha güvenirli bir okul

26

ortamının oluşturulması, öğrencilerin daha iyi öğrenebilmesi ve okul başarısının artırılması için okullarda örgütsel güvenin olması çok önemli bir olgudur.

27