1
Kemāl Pāşā-zāde Mefā‘īlün Mefā‘īlün Fe‘ūlün Cihān ġavġāları bir ad içündür Senüñ oldur ḳalanı yād içündür
2 1
Nābī
Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün ẜalḳuñ emvālin alup ṣoñra tesellī virmek Füls-i māhīyi ṣoyup yaġda bişürmek gibidür Gūsfendānuñ idüp ḳaṭ‘-ı ‘urūḳ-ı nefesin 2 Bacaġından üfürüp ṣoñra şişürmek gibidür
3 3
Muḥyī Efendi
Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün Dōstı şetm ü ḳabīḥ ile maḥzūn idesin Ṣoñra iẓhār-ı maḥabbetle anı ṣanma gider Rişteyi ḳırsañ eger baġlanıcak muḥkem olur Virür ammā saña ol ‘uḳde ṣıġandıḳça keder
1 2 Ali Fuat Bilkan, Nābī Dīvānı, s. 1142. İst., 1997. 2 2/3 ‘urūḳ: tarīḳ D.
3
4
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
İstemek beş kimseden beş nesne[yi] olmaz revā Biri müfsidden naṣīḥat biri müflisden ‘aṭā Birisi nā-kes olan kişiden iḥsān istemek Ḥürmeti cāhilden ummaḳ daẝı avretden vefā
5
Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün ‘Aceb mi Ka ‘beden eşref olursa kāmilüñ ḳalbi Bunı cān ile ıṣġā it efendi ḳavl-i ṣādıḳdur Bināsı Ka‘benüñ maẝlūḳ işidür seng ü ṭıyn ile Göñül ẝoş dest-i ḳudretle yapılmış ṣun‘-ı ẜālıḳdur
6 Mefā‘īlün Mefā‘īlün Fe‘ūlün Hemān söz ḳaṭre-i Nīsāna beñzer Olur cān āsumānından çü nāzil Ṣadef aġzına düşse dürr olur ol Dehān-ı māra düşse zehr-i ḳāṭil
Kemāl Pāşā-zāde Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
‘İlm bir vaḥşī hümādur ṭutmaz anı degme ḳayd Şāhīn-i ṭab‘-ı bülendüm eylemişdür anı ṣayd
50a 8
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün İki ālemde taṣarruf üzredür rūḥ-ı velī
Ey diyen bu mürdedür bundan niçe dermān olur
Cān şemşīr-i ḳażādur ten ġılāf olmuş aña Daẝı a‘lā kār ider şol tīġ kim ‘uryān olur
9 Mefā‘īlün Mefā‘īlün Fe‘ūlün 1 Sa‘ādet ḳulına Ḥaḳdan ‘aṭādur
Aña zūr ile sa‘y itmek ẝaṭādur
2 Ne sa‘y ile olur bu ‘izz ü devlet Ne taḳṣīrāt ile faḳr u felāket
3 Kişi ger sa‘y ile devlet bulaydı Gedālar ḳalmaya sulṭān olaydı
10
Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün Bir marażdur ḥased erbābına yoḳdur çāre Gitmez andan o maraż itseñ eger biñ pāre İllerüñ ma‘rifet ü devletini görse olur Yoḳ ‘ilāc aña o derd ile düşüpdür nāre
11
Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün Ne elüñ medḥi benüm rif‘atüm efzūn eyler Ya ne ḳadḥiyle beni ẕerrece maḥzūn eyler Dā’imā ehl-i dile ṭa‘n idegelmiş ḥāsid Tā ölince özin ol derd ile maġbūn eyler
12
Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Gel ey ‘iṣyān iden Ḥaḳḳa maḥabbet lāfını terk it Ki nā-şāyeste ef‘ālüñ bu da‘vāñı ḳılur bāṭıl Odur bil ‘āşıḳ-ı ṣādıḳ ne kim emr itse ma‘şūḳı Ṭutar cānı gibi anı olur mu bir nefes ġāfil
13 Fe‘ilātün Mefā‘ilün Fā‘lün Āh elinden bu çarẝ-ı bī-dāduñ Biñ ġamı var yanında bir şāduñ
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Egriler bulmaz keş-ā-keşden ẝalāṣ Çille-i miḥnet çekerler zār u zūr Ṭoġruluḳ it ṭoġruluḳ mānend-i tīr İtmek isterseñ ḳubūr içre ḥużūr
15 Fe‘ilātün Mefā‘ilün Fā‘lün Cehle beñzer cihānda faḳr olmaz Ḳatı yoẝsul cihānda cāhildür Māl ile nāḳıṣı ġanī ṣanma Ol kişi ġanīdür ki kāmildür
16 Fe‘ilātün Mefā’ilün Fe‘ilün Cāhilüñ başı göklere irse Kāmilüñ ẖāk-pāyine degmez Devlet ü ‘izzetine nādānuñ ‘Āḳıl olan cihānda baş egmez
17 1
Yaḥyā
Fe‘ilātün Mefā’ilün Fe‘ilün ‘Aḳlı çoġ olduġına bir kişinüñ Sözi az olduġı delālet ider ‘Aḳlı nāḳıṣ olan kişi ammā Ḳatı pür-gūy olup cehālet ider 2
18 Fe‘ilātün Mefā’ilün Fe‘ilün Nāẓır olma ma‘āyib-i nāsa İsteriseñ sa‘ādet-i sermed Ḳādir olduḳça keşf-i rāz itme Setter’allāhu ‘aybe külli eḥad
19 Fe‘ilātün Mefā’ilün Fe‘ilün ‘İzzet isterseñ arḳa vir arḳa Bir ulu āsitāna bir bāba Ka‘beye virmeseydi arḳasını Secde itmezdi kimse miḥrāba
1 17 Rekin Ertem, Yaḥyā Divānı,s. 275, Ank., 1995. 2
Fe‘ilātün Mefā’ilün Fe‘ilün Ṣanmañuz kim diyār-ı ġurbetde Kişi mesrūr olup ṣafā sürmez Gerçi kim dūr olur aḥbābdan Hele a‘dā yüzin daẝı görmez
51a 21
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Ne ḳadar ṣaḥib-kemāl olsa faḳīr olsa kişi Kimse baḳmaz yüzine ger göge irerse başı Elde naḳdi olanuñ geldügi gün biter işi Ḥaḳ içün hīç kimse iş itmez ḳamusı mürteşī
22
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Sīm [ü] zerdür maṣlaḥat gören cihānda sīm ü zer 23
Mefā‘īlün Mefā‘īlün Fe‘ūlün Şerī‘at kim sarāy-ı kibriyādur Ḥaḳīḳat bābıdur muḥkem binādur Anuñ her kim ki bir ṭaşın ḳoparsa Yirine başı ḳopmaḳ bil revādur
24
[Bursalı Ṭālib]
Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün Çeşm-i inṣāf ḳadar kāmile mīzān olmaz Kişi noḳṣānını bilmek gibi ‘irfān olmaz Şu nādim ola ki zühdine zāhid-i dem-i ‘afv Bī-riyā cürm iden ol deñlü peşīmān olmaz
25 Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Maġfūr olur cürmin añup āh diyen Āgāh olur olmadum āgāh diyen Menzil-i maḳṣūda irer sālik olan Elbette yabanda ḳalmaz Allāh diyen
26
Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün İltifāt-ı naẓar-ı himmet-i pīr olmayıcaḳ Ẕāhid-i künc-nişīn vākıf-ı esrār olmaz Kīmyā ṭopraġı yüz yıl ṭura ma‘dende Ẕeheb-i ḥāliṣ olur dirhem ü dīnār olmaz
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
‘Āḳl-ı külle yār olanlar derdine dermān bulur Cümle maḥlūḳāt içinde şöhret ü hem şān bulur Bir dür-i şehvāre beñzer ḥaḳ naẓarda ‘aḳl-ı küll Anı aṣdāf-ı cihānda kāmil-i insān bulur
51b 28
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Şem‘-i īmān dil zücācından ḳaçan kim ura tāb Rūy-ı mü‘min gün gibi tābān olursa ṭañ mıdur Şol dili kim ġonca-veş aça nesīm-i luṭf-ı Rab Dem-be-dem gül gibi ol ḥandān olursa ṭañ mıdur
29 Fe‘ilātün Mefā’ilün Fe‘ilün İẝtilāṭ eyleseñ ekābir ile Keder-i bī-şumār-ı ḥādiẟ olur Būy-ı gül gibi ibtidāsı güzel Āḥir ammā zükāma bā‘iẟ olur
30 Mefā‘īlün Mefā‘īlün Fe‘ūlün Şahā ẝayrı yirine it yirine Birine itmeseñ ẝayruñ yirine
Düşen dāne yire bitmez degüldür Birine biñ biter düşse yirine
31
Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Ġurūr itme libās-ı fecr ile ‘ömrüm cihāndur bu Ḳabā-yı cismini ḳor bunda herkes cāmekāndur bu Tenüñ çirk-i sivādan durma ġusl it var iken furṣat Giren çünkim çıḳar āẝir vefāsız āşiyāndur bu
32 Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Ṭoġrıdur nefsim diyen söyler yalan İne girmeyince ṭoġrılmaz yılan Ḳurtarur ol kimse bugün başını ẜalḳ arasından yalan gibi yılan
33
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün Şöhret-i şehr olur iseñ bil ki şerr-i nāssın Ehl-i ḥalvet olur iseñ ṭopṭolu vesvāssın
Kimseyi sen bilmeyüp ger kimse bilmezse seni Bil ḥaḳīḳat kendüñi ya Ḥıżr u ya İlyāssın
Mef‘ūlü Fā‘ilātü Mefā‘īlü Fā‘ilün Bir pīşe ögreñ olma tehī aḳça bu ḳazan Tā bişe maṭbaḥuñda pilāvlar ḳazan ḳazan Görmez misin bir aḳça alur sā‘il-i mezār Yirmişer otuzar aḳçe alur maḳber ḳazan
35
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün Beyża-yı zāġı ḳosañ ṭāvūs-ı ḳudsi altına Cennet-i ẝuld-i berīn içre aña yer eyleseñ Mīve-i cennetle āb-ı Kevẟer ile besleseñ Zāġdur peydā olan biñ dürlü tedbīr eyleseñ
36 1 [Necātī] Mef‘ūlü Fā‘ilātü Mefā‘īlü Fā‘ilün
Diyem Cenāb-ı Ḥażrete yevmü’s-su’āl ki ta 2 Luṭf ile raḥmet ile ḳulundan cevāb ala 3 Dünyā evinde bir iki gün ḳonduḳ oturduḳ Lāyıḳ mıdur Kerīme ḳonuḳdan ḥisāb ala
1 Ali Nihat Tarlan, Necātī Beg Divānı, s. 118. 1997, İst. 2 36/1 ki ta: eger D.
3
37 [Baẖrī]
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün Ḥaḳ ḳulundan intiḳāmın yine ‘abd ile alur Bilmeyen ‘ilm-i ledünnī anı ‘abd itdi ṣanur Her işüñ ẝālıḳı Ḥaḳdur ẝalḳ elinden işlenür Baẝriyā ‘ālemde ansuz ṣanma bir çöp deprenür
38 Mefā‘īlün Mefā‘īlün Fe‘ūlün Dirīġā ‘ömri żāyi‘ eyledüm āh
Budur nālem dem-ā-dem her seḥer-gāh Ümīdüm kesmezüm zīrā buyurduñ ẜudā lā-teḳnaṭū min-raḥmet’ullāh 1
39
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Budur āyīn-i ‘Arab olsa bir ḳavmüñ seyyidi Az olur kim ḳabri üzre bende azād olmaya Sen ki faẝr’ül-‘ālemīn ü seyyid’ül-kevneynsin Ḥāşa-lillāh ḳabrüñe yüz süren azād olmaya
1 38 Zümer/ 53: De ki:" Ey nefsleri üzerine israf yüklemiş (haddi aşmış) kullarım! Allah' ın rahmetinden ümit kesmeyin. Muhakkak ki Allah, günahların hepsini mağfiret eder (sevaba çevirir). O, muhakkak ki O; Gafūr'dur (mağfiret eden), Rahīm'dir (rahmet nuru gönderen)."
Mefā‘ilün Mefā‘ilün Fe‘ūlün Ḳaçan el virse devlet bir kişiye ‘Adūsı daẝı aña ‘izzet eyler
ẜudā göstermesün yüz döndürürse Eḥibbā daẝı andan nefret eyler
52b 41
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Her kişinüñ ṣorma aṣlın ‘avninden bellüdür Ṣoḥbet-i ‘irfān görenler ẝidmetinden bellüdür Dervīşüñ pīrini ṣormaḳ didiler ‘ādet degül ‘Ārifāne yek naẓar ḳıl kesretinden bellüdür
42
Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün
Vefā resmin mücerred fehm idenlerden cefā gelmez Aṣıl azmaz cihānda merd-i kāmilden ḥaṭā gelmez Meẟeldür māteḳaddemden bu söz yaẝşi yamān olmaz Ma‘ārif eglemiş erbāb-ı dilden hīç elem gelmez
43
Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün Açma esrāruñı her nā-kes-i bed-ẝūya ṣaḳın Rāz-ı nihānuñı lā-büdd dime bir hem-rāze
Saña hemrāz olanuñ bir iki hem-rāzı olur Gizlü sözüñ açılur dehre ṣalar avāze
44
Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün N’ola eylerse felek bī-sezā bī-ẝandān Ġam ile ġuṣṣa ile ehl-i kemāli giryān Ḳışrı el üzre ṭutar görmemisin ġırbāli Lübbi gözden çıḳarup ḥāk ile eyler yeksān
45
Fe ‘i lā tün Fe ‘i lā tün Fā ‘lün Ya ‘itāb eylese ya ẝod-‘izzet Ey dil ehl-i kemāle bir nādān Ne olur ‘izzeti ziyāde anuñ Ne kemāline irişür noḳṣān
46 Mefā‘īlün Mefā‘īlün Fe‘ūlün Meẟeldür ḥāˇce-i kevn ü mekāndan Kime iylik iderseñ ṣaḳın andan
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Yādlardan görmedüm ben aḳrabādan gördügüm Ey dirīġā ‘aḳreb itmez aḳrabānuñ itdügün
48 Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün Ṭūṭi ile ḳarġanuñ ḳardaşlıġı ‘Ārif ile cāhilüñ yoldaşlıġı
49 Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün Benem diyen ḳatı aḥmaḳ kişidür Ki ẕirā ben dimek şeytān işidür
50 Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün Çekmeyince erba‘īni rūzigār
Aña yüz göstermemişdür nev-bahār 51
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün Sırrını sırdāşa dime gizlü sırruñ fāş olur Sen saña sırdāş degülsin el niçe sırdāş olur
53a 52 Fe‘ilātün Mefā‘ilün Fe‘ūlün Uragör esb-i nefise tāziyāne Seni uġratmaya tā kim ziyāna
53 Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün
Gelse bir nesne ki min ġayrı ṭaleb Anı ḥaḳdan bilür erbāb-ı edeb
54
Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Maḳāl-ı ṭa‘n-ı cāhilden ne ġam erbāb-ı ‘irfāna Atarlar ṭaşı elbette dıraẖt-ı miyve-dār üzre
55 Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün Māluñı beẕl eyleyüp imsāki ḳo Len tenālü birre ḥattā tünfiḳū 1
56 Fe‘ilātün Mefā‘ilün Fe‘ilün Müft-i mesken ṣanur cihānı kişi Naḳd-i ‘ömrin virür kira yirine
155 Āl-i İmrān/ 92: Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça iyiliğe asla erişemezsiniz. Her ne harcarsanız Allah onu bilir.
Mefā‘īlün Mefā‘īlün Fe‘ūlün Kişi kim çekmeye ġurbetde ḳahrı Atası evi ṣanur cümle şehri
58 Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün Āẝiret köprüsüdür dünyā hemān Köprüde ev mi yapar ‘āḳıl olan
59 Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün
‘İlm-i billāha çalış yüri var ey himmet-dūn Niçe bir cāze be-cūzu niçe bir kāne yekūn
60
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün Cāhil ile ṣoḥbet itmek ḳatı ‘ārdur biline Ẕīra cāhil söyler anı ne gelürse diline
61
Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Tevāżū‘ itme cāhile görürseñ anı cāhile Eşek altun riḳābile yürürse adıdur merkeb
62
Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Ḳanadı bitse bir mūruñ ṣanur ẝayra ‘alāmetdür Anı fehm eylemez ol kim zevāline işaretdür
63
Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün Āsiyāb-ı felegüñ baġrumızı eyledi un Ne çaḳıldaġı çaḳıldur ne dolabı ider un
64
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Ṣarmaşup çıḳdı dıraḥt-ı ‘ömrüme mār-ı ecel Āşiyān-ı tende yatur bülbül-i cān bī-ẝaber
65
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Gerçi kim dīvāneye dir ḳalem yoḳ gāh olur Söz gelür altun ḳalemle yazılur dīvāneden
53b 66
Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün Ḳışuñ eyü günine düşmanuñ eyü sözine Her kim inanursa peşimānlıġı kendü özine
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Gülle şekkerden alunsa ger ġılāfı ġam yime Güle ṣāġ olduḳça aña bir külāh eksük degül
68 Mefā‘īlün Mefā‘īlün Fe‘ūlün Ṣuya ıṣladup yimek yek besumadı Ḳaçan çıḳardı niçe biñ sumadı
69 Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün İnṭizār ile nefāyisden ise Vaḳti ile ḳurı etmek yegdür
70
Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Tekebbürlük ẜudā’ya yaraşur sen ādemīdensin Tefekkür ḳıl behī ġāfil ki bir ḳaṭre menīdensin
71 Mefā‘īlün Mefā‘īlün Fe‘ūlün ‘İbādet ḳıl dime daẝı cuvānem Ki pīr olduḳda dirsin nātuvānem
72 Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün
Ġam degül olsa derūnum pür-dāġ Yanaraḳ bir gün olam belki çerāġ
73 1
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün Ey Necātī yirde gökde bir belāsuz māl yoḳ Māhitābāna seḥāb u künce ẟu‘bān ṣarmış
74
Mef‘ūlü Mefā‘īlü Mefā‘īlü Fe‘ūlün Ḥançer-i sertīz-i hilāl-i ramażānı
ẜalḳuñ boġazın kesmege gönderdiler anı 75
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Ey göñül ‘ālemde kime ḳılsañ ‘arż-ı iẝtiyāç Virmez olur ol saña Tañrı selāmuñ gözin aç
76
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Ḳısmetüñ bir ḥardal olsun tek seni ac itmesün Ḥaḳ Te‘ālā ṣāġ gözü ṣol göze muḥtāc itmesün
1
Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Cihān fānidür ey ġāfil ṣaḳın aldanma dünyāya Ne sen bāḳī ne ben bāḳī Hüve’l-Ḥallāḳ’ul-Bāḳī
78
Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Nihāyet bir yaban ṭaşı bir altun kāse ṣanursa Ne ṭaşuñ ḳıymeti artar ne ḳadrinden düşer kāse
54a 79
Mef‘ūlü Mefā‘īlü Mefā‘īlü Fe‘ūlün Dil-beste-i iḥsān-ı ḥaḳ ol terk-i telāş it Ḳābil mi ‘aṭāyā-yı ilāhi ide taḥallüf
80
Mefā‘ilün Fe‘ilātün Mefā‘ilün Fe‘ilün Nihāde ḳıl seyr-i teslīmi levḥ-i taḳdīre Muḳadderāt-ı ilāhi gelür ẓuhūr eyler
81
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün
Ḳaṭre-veş mecīde-i ye’s olma ḥoş ṭut ẝāṭıruñ Sen ṣıdḳ-āsā teveccüh ḳıl ẜudā rezzāḳdur
82
Güfte-i Sulṭān Muṣtafā Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün
Yıḳılup devr-i cihān ṣanma ki bu da düzele Devleti cerḥi dili virdi ḳamu mübtezele Şimdi erbāb-ı sa‘ādetde gezen hep ẖazile İşimüz ḳaldı bizüm merḥamet-i Lem-Yezele
83 1
Rāġıb Pāşā
Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün 1 Devr-i ‘ālem bu siyāk üzre muvāfıḳ ezele
Bu sipihre işini uyduramaz bir ḥız ile
2 Mübtezellere ḳalursa işimüz gelmez ele Yine erbāb-ı sa‘ādetle meger kim düzele
3 Niçeler almada kāmın bu cihānda tez ele Felegin devr-i muṭabıḳ yine bezm-i ezele
4 Ṣanma ey dil ki sa‘ādet bula bir dem ḥız ile Virdi ḥallāḳ-ı cihān mübtezeli mübtezele
Ḥāfıẓ
1
55b 85 2
Nābī Efendi Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün 1 Oldı bir naẝvet-perestüñ dil yine dīvānesi
Kim niyāz olmış şehīd-i ġamze-i mestānesi
2 Kāse nūş ider göñül o bezm-gāhuñ k’eylemiş Sāġar-ı ẝurşīdi gerdān ġayret-i peymānesi
3 Dil çeraġ-ı encümen-pirāy-ı bī-hūşı olup Seng-i ṭa‘n-ı kūdekāndur her ṭaraf pervānesi 3
1 54b ve 55a varakları yazılmamıştır. 2 85 Nābī Dīvānı, s. 1114.
4 Dil o ṣahbānuñ ẝarāb-ı ser-girānıdur k’olur Mihr-i ‘ālem-gīr ser-pūş-ı ẝum-ı mey-ẖānesi
5 Devlet tārīkī-i ḥırmānda Nābī eylemez Şem‘-i pür-nūr-ı ümīdi zīnet-i kāşānesi
86 1
Velehu Mef‘ūlü Fā‘ilātü Mefā‘īlü Fā‘ilün
1 Çāk eyledük telāṭüm-i ġamdan ḳabāmuzı Dilden ḥabābvār çıḳarduḳ hevāmuzı
2 Cūyende-i necātuz [o yemden ki] cümleden 2 Evvel ṭutar temevvüc-i ġam nāẖudāmuzı 3
3 Olmaz şifā-peẕīr göñül saḥḳ iderse de Zer-hāven-i felekde Mesīḥā devāmuzı
4 Nāmus-ı ‘aşḳa kesr virür ẝˇāhiş-i viṣāl Bir loḳma ile bozmayalum iştihāmuzı
1 86 Nābī Dīvānı, s.1120. 2 86/2a o yemden ki –M. 3
Mevlā müyesser eyleye Nābī rehāmuzı
56a 87 1
Velehu
Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün 1 Peyām-ı luṭf kim cāna leb-i dīdārdan geldi
Nesīm-i cān-fezādur cānib-i gülzārdan geldi
2 Şikest idi revācın nāfe-i ahū-yı Tātār’uñ
O būy-ı dil-güşā kim zülf-i ‘anber-bārdan geldi
3 Dehān-ı yāre gūş itdüm dehānın eylemiş teşbih Ṣorunca ġonca aġzın bāz idüp inkārdan geldi 2
4 İşitdüm ẝārlar ol ġoncanuñ dāmānın almışlar Baña tāze ẝaberler ‘andelīb-i zārdan geldi
5 N’ola bāġ-ı suẝanda bülbül olsam şevḳ ile Nābī 3 Ki teklīf-i ġazel Āġā-yı nīkū-kārdan geldi
187 Nābī Dīvānı, s.1121
287/ 3b aġzın bāz idüp: lafzın nāz idüp M. 35a olsam: olsa D.
6 Emīn-i ẖidmet-i dārü’s-sa‘āde Yūsuf Aġā kim 1 Vücūdı ‘āleme baẖşāyiş-i Settār’dan geldi
88 2
Velehu
Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilātün Fe‘ilün 1 Ḳapluca ḥavżı içinde gören ol sīm-teni 3
Çāha üftāde ṣanur Yūsuf-ı gül-pīreheni
2 Ḳapluca ḥavżı degül āyīne-i ṣāf gibi Görinür dīde-i pür-eşkde ‘aks-i bedeni 4
3 Gösterür çerẝde seyyāre-i gīsū-dārı Rūy-ı āba döşenüp kākül-i ‘anber-şikeni 5
4 Cism-i nāzikterine da‘īye-i pūşiş ile 6 Fūṭa āvīẝtedür boynına ṭaḳmış reseni
1 87/ 6 –M. 2 88 Nābī Dīvānı, s. 1089. 3 88/ 1a sīm-teni: sīm ü teni M. 4 2b eşkde: eşkden M. 5 3b döşenüp: döşenür M. 6 4a nāzikterine –M.
Mürdeler seyre degül dūşına almış kefeni 3 89 4
56b Velehu
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün 1 Rāzdārān olsa rāzın söylemez cānānenüñ
Çıḳmadı gitdi dehānından ẝaber pervānenüñ
2 Ḥasret-i bādeyle āhum çerẝi iñletse n’ola Tīz olur elbette feryādı tehī peymānenüñ
3 Ḥüsnini ẝaṭṭ ile bulduḳ bilmezüz evvellerin 5 Ṣorsalar biz ḥüsn-i ḥālin söylerüz cānānenüñ
4 Ṭurre-i yāri ṭararken öpdi ruẝsārı meger 6 Leẕẕetinden çāk çāk oldı dehānı şānenüñ
5 Rūy-ı yāri gördi dil çıḳdı derūn-ı sīneden Faṣl-ı güldür ẕevḳi çendān ḳalmadı kāşānenüñ 1 5a cān: ẝˇāb M. 2 5a fūṭe: fūte D. 3 5b degül: gelür M. 4 89 Nābī Dīvānı, s. 780. 5 3a ḥüsnüni: ḥüsn ile D. 6 87/ 4a ruḥsārı: ruḥsārın M.
6 Söyler aḥvāl-i zevāl-i genc-i Cemşīdi saña Söyledürseñ ẝāk-i dürd-ālūdesin mey-ẝānenüñ
7 Birbirin pā-māl idüp gelmekde Nābī ġam dile Ṭuydu yārān ġālibā ẕevḳin bizüm ġam-ẝānenüñ 12
90 3
57a Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Heves-kār-ı mesā’il-senc-i Loḳmānı idi Kāmī Meger rū-māl-i ẝāk ile şeref-yāb olmaḳ istermiş
91 4
Tāze nihāl ġoncaya bār degül berg ü diken Bī evbāne bülbülüñ ḳonmasıdur belin büken
92 5
Kāmī Selleme-Lehu Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün Mefā‘īlün 1 Teferrüc-gāhum-iken sünbül-şān-ı rūhuñ cāna
Ḳopardın fitneler yer yer ẝaṭṭuñ ey dilber-i ra‘nā 1 7b Ṭuydı: Duydı M. 2 7b ġam-ẝānenüñ: kāşānenüñ D. 3
90 – Kāmī Divānı, Kezban Özyılmaz. 4
91 – a.g.e. 5
O zülf-i ‘anber-efşānuñ ‘aceb ṣayyād imiş ḥaḳḳā
3 Dil-i bīçāreye raḥm eyle bāri ey kemān-ebrū Okuñ gözler şikāf-ı sīnede tünemiş yatar ḥalā
4 Ḥadeng-i ġamze-i dil-dūze ḳarşu hīç ṭurulmazken Nişān-gāh eyledüm sīnem aña bī-bāk ü bī-pervā
5 Helāk oldı senüñ derd ü ġamuñla niçe ‘āşıḳlar Teraḥḥum itmedin gitdüñ ḳıyāmet yoḳ mudur cānā
6 Düşüp pāyına yalvarsañ naẓīr ol cefā-kāra Teraḥḥum eylemez misin ġarībe ol perī āyā
93 1
57b Kāmī Efendi
Mef‘ūlü Mefā‘īlü Mefā‘īlü Fe‘ūlün 1 Gülşende terennüm idicek bülbül-i şeydā
Gül dā‘iresin aldı ele ġonca-i ra‘nā
1
2 Gör ġoncayı kim berg-i güli eyledi rū-pūş 1 Gülzārı el altından ider şimdi temāşā 2
3 Alduḳda ele şāẖ-ı gülüñ göñli açıldı 3 Ḥaḳḳā ki ‘aceb dest-ẝıveş-ı ġonca ferāḥ-zā
4 Gül-i āyinedür ġonca-i zībānuñ ögende Destār-ı ẓarīfānesüz ṣormada gūyā 4
5 Pīşinde o la‘lin ṭabaḳ-ı mā‘ide Kāmī Ḥażr oldıġına ġoncaya şāhid mi degil yā
94 5 Velehu
Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilātün Fā‘ilün 1 Bir rūẝ-ı enverden olmaz dīde-i rūşen cüdā
Günden olur mı żiyā-güster olan revzen cüdā
2 Nerm olur elbetde bir gün tek hemān dūr olmasun Sūziş-i ‘aşḳ-ı dil-ārādan dil-i āhen cüdā
1
93/ 2a Gülbergi degül ġoncasını āl yüze dutmuş M. 2 2b altından: altında M. 3 3a şāẖ: şāh M. 4 93/ 4 –D. 5 94 Kāmī Divānı, s. 176.
Ol büt-i nev-resteyi āġūşa pīrāhen cüdā
4 Der-geh-i dildārdan dūrum fiġān itsem n’ola Nāle itmez mi dem-ā-dem bülbül-i gülşen cüdā
5 Aṣl-ı tecrīd-i Mesīḥā’nuñ yeridür sāḥası Olmadı peyveste mıḳnāṭısdan sūzen cüdā
6 Ḥaṭṭ belürdi ‘azim-i ẝāl-i bunāgūş oldu hep 1