Bu bölümde tahminlere temel oluşturan varsayımlar özetlenmekte, bu çerçevede üretilen orta vadeli enflasyon ve çıktı açığı tahminleri ile para politikası görünümü önümüzdeki üç yıllık dönemi kapsayacak şekilde sunulmaktadır.
7.1. Mevcut Durum, Kısa Vadeli Görünüm ve Varsayımlar Finansal Koşullar
Küresel finans piyasalarında 2014 yılının sonlarından itibaren gözlenmeye başlayan oynaklık ve artan belirsizlik ortamı 2015 yılının ikinci çeyreğinde de önemini korumuştur. Bu çeyrekte Fed’in faiz artırma sürecine girmesiyle ilgili belirsizlikler öne çıkmış ve ABD ekonomisine dair çeyrek içinde açıklanan verilerin algılanma şekline bağlı olarak çeyrek içinde faiz oranlarında oynaklık gözlenmiştir. Fed’in para politikasındaki oynaklık yaratan belirsizlik unsurları dönem içinde yapılan resmi açıklamalarla bir miktar giderilmiş; ancak, Haziran ayının ikinci yarısından itibaren Yunanistan’ın borçlarının yeniden yapılandırılmasına dair yaşanan süreç küresel piyasalardaki risk algısının bozulmasında etkili olmuştur. Bu gelişmelere ilave olarak bu dönemde, gelişmekte olan ülke büyüme oranlarının beklentilerin altında kalması ve jeopolitik gelişmelerden dolayı küresel risk iştahı düşük düzeylerde kalmış, gelişmekte olan ülkelerin risk primleri dalgalı bir seyir izlemiştir. Bir önceki Enflasyon Raporu döneminde birçok para birimine karşı belirgin şekilde değer kazanan ABD doları, Fed’in destekleyici politika duruşunu bir süre daha devam ettireceği yönündeki beklentilerin kuvvetlenmesiyle yılın ikinci çeyreğinde daha düşük seviyelerde ancak dalgalı bir seyir izlemiştir.
TCMB, bu dönemde, gecelik borç alma ve borç verme faizleri ile bir hafta vadeli repo faizlerini değiştirmezken, çekirdek enflasyon görünümündeki olası riskleri sınırlamak amacıyla likidite kompozisyonunu değiştirerek ortalama fonlama faizini yükseltmiştir (Grafik 5.1.12). Bu gelişmeler çerçevesinde finansal koşullar önceki çeyreğe kıyasla bir miktar sıkılaşmıştır (Grafik 5.2).
Enflasyon
Yıllık tüketici enflasyonundaki düşüş eğilimi 2015 yılının ikinci çeyreğinde de sürmüş ve önceki çeyrekteki yüzde 7,61 oranından ikinci çeyrekte yüzde 7,20 oranına gerilemiştir. Yılın ikinci çeyreğinde gerçekleşen enflasyon oranı Nisan Enflasyon Raporu’nda öngörülen tahmin aralığının ortasına yakın gerçekleşmiştir. Yılın ikinci çeyreğinde enflasyon gıda fiyatları kaynaklı düşüş kaydetmiş olsa da bu dönemde Türk lirasında gözlenen değer kaybının söz konusu düşüşü sınırlamasıyla enflasyon görünümünde henüz arzu edilen iyileşme gerçekleşmemiştir. Döviz kurundaki değer kayıplarına hassas olan temel mal grubu yıllık enflasyonu Mayıs ve Haziran aylarında yükselmiştir. Enerji dışı ithalat fiyatlarının ılımlı bir seyir izlemesine karşın, son dönemde yaşanan döviz kuru hareketleri çekirdek enflasyon eğilimindeki iyileşmeyi geciktirmiştir. Ancak, ılımlı seyreden toplam talep koşulları nedeniyle, döviz kurundaki yükselişin enerji dışı enflasyona yansımasının sınırlı kalacağı tahmin edilmektedir. Hizmet enflasyonu ise yüksek seyreden enflasyon beklentileri ile hızla artan işgücü maliyetlerine paralel olarak ikinci çeyrekte sınırlı bir yükseliş kaydetmiştir.
Talep Koşulları
2015 yılı ilk çeyreğinde GSYİH, bir önceki rapor döneminde öngörülenden daha güçlü bir seyir izleyerek önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 2,3 oranında artmıştır. Bu doğrultuda, 2015 yılının ilk çeyreğine dair çıktı açığı sınırlı bir miktar yukarı yönlü olarak güncellenmiştir (Tablo 7.1.1, Grafik 7.2.3).
Talep tarafından bakıldığında, yılın ilk çeyreğinde net ihracatın büyümeye negatif katkısı bir önceki çeyreğe göre artış gösterirken, nihai yurt içi talebin pozitif katkısı ise özellikle özel tüketim kaynaklı olarak önceki iki çeyreğe göre artış kaydetmiştir.
2015 yılının ikinci çeyreğine ilişkin açıklanan veriler, yurt içi talepteki geçen yılın ikinci çeyreğinde başlayan toparlanma eğiliminin daha çok tüketim kaynaklı olarak sürebileceğine işaret etmektedir.
Nisan-Mayıs döneminde tüketim mallarının gerek üretimi gerekse ithalatı artarken, yılın ilk çeyreğinde özel tüketim büyümesini destekleyen otomobil satışlarının ikinci çeyrekte de güçlü seyrettiği görülmektedir. Fakat tüketici güvenindeki zayıf seyir, işgücü piyasasındaki gelişmeler ve yatırıma ilişkin göstergeler iktisadi faaliyet açısından tüketim kadar olumlu bir görünüme işaret etmediğinden, bu döneme ait çıktı açığı varsayımında herhangi bir güncelleme yapılmamıştır (Tablo 7.1.1).
Dış talep 2015 yılının ilk çeyreğinde, 2014 yılının ikinci yarısından itibaren başlayan küresel ekonomideki yavaşlama ve jeopolitik gelişmeler kaynaklı zayıf seyrini sürdürmüştür. Bu dönemde mal ve hizmet ihracatında üç dönemin ardından artış gözlense de, bu artışın daha çok altın ihracatından kaynaklandığı görülmektedir. 2014 yılının ikinci yarısından itibaren gözlenen altın hariç mal bazında dengelenme sürecindeki bozulma 2015 yılının ilk çeyreğinde de devam ederken, Mayıs ayına ait veriler ihracatta sınırlı bir artışa işaret etmektedir. Nitekim, ihracat ağırlıklı küresel iktisadi faaliyet endeksi bir önceki döneme kıyasla belirgin bir farklılık göstermemiştir (Grafik 7.1.1).
Grafik 7.1.1. İhracat Ağırlıklı Küresel İktisadi Faaliyet Endeksi (2008Ç2=100)
Kaynak: TCMB, Bloomberg, Consensus Forecasts Nisan 2015 ve Temmuz 2015 Bültenleri.
Petrol, İthalat ve Gıda Fiyatları
Yılın ikinci çeyreğinde petrol fiyatları bir önceki Rapor’da öngörülen patikanın sınırlı bir miktar üzerinde gerçekleşirken, ABD doları cinsinden ithalat fiyatları ise öngörülen patikanın sınırlı bir miktar altında gerçekleşmiştir (Grafik 7.1.2). Yıl bazında ise, ortalama petrol fiyatları varsayımı 2015 yılı geneli için yüzde 2’ye, 2016 yılı için ise yüzde 6’ya yakın bir oranda düşürülmüştür (Tablo 7.1.1). Bununla uyumlu olarak, ortalama ithalat fiyatlarının yıllık yüzde değişimine dair varsayımlarda 2015 yılı için 1,7 puan, 2016 yılı için ise 1,4 puan aşağı yönlü güncelleme yapılmıştır.
100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110
100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110
1211 0312 0612 0912 1212 0313 0613 0913 1213 0314 0614 0914 1214 0315 0615 0915 1215
Temmuz 2015 Nisan 2015
İşlenmemiş gıda fiyatlarında 2015 yılının ikinci çeyreğinde belirgin bir düzeltme yaşanmıştır. Söz konusu düzeltmenin devam edeceği ve yetkili kurumlar tarafından alınmakta olan önlemlerin etkilerinin ortaya çıkacağı öngörüleri ile 2015 yıl sonu gıda enflasyonu varsayımı yüzde 9’dan yüzde 8’e güncellenmiştir.
Grafik 7.1.2. Petrol ve İthalat Fiyat Varsayımlarındaki Güncellemeler
Petrol Fiyatları (ABD Doları/Varil) İthalat Fiyatları (ABD Doları, 2010=100)
Kaynak: Bloomberg, TCMB. Kaynak: TCMB, TÜİK.
Maliye Politikası ve Vergi Ayarlamaları
Orta vadeli tahminler üretilirken vergi ayarlamalarının ve yönetilen/yönlendirilen fiyatların enflasyon hedefini aşmayacağı ve otomatik fiyatlama mekanizmaları ile uyumlu olacağı bir görünüm esas alınmıştır. Maliye politikasının orta vadeli duruşu için 2015-2017 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program projeksiyonları temel alınmıştır. Bu çerçevede, dönem boyunca sıkı bir maliye politikası duruşu sergileneceği ve faiz dışı harcamaların milli gelire oranının kademeli olarak azalacağı varsayılmıştır.
Tablo 7.1.1. Varsayımlardaki Güncellemeler
Nisan 2015 Temmuz 2015
Çıktı Açığı 2015 Ç1 -1,70 -1,60
2015 Ç2 -1,50 -1,60
Gıda Fiyat Enflasyonu (Yıl sonu Yüzde Değişim)
2015 9,0 8,0
2016-17 8,0 8,0
İthalat Fiyatları (ABD doları, Yıllık Ortalama Yüzde Değişim)
2015 -11,1 -12,8
2016 2,7 1,3
Petrol Fiyatları (Ortalama, ABD doları)
2015 60 59
2016 67 63
İhracat Ağırlıklı Küresel Üretim Endeksi (Yıllık Ortalama Yüzde Değişim)
2015 1,9 1,9
2016 - 2,4
7.2. Orta Vadeli Görünüm
Orta vadeli tahminler oluşturulurken enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar getiri eğrisini yataya yakın tutmak suretiyle para politikasındaki temkinli duruşun sürdürüleceği bir çerçeve esas alınmıştır. Ayrıca, sıkı makroihtiyati çerçevenin de katkısıyla yıllık kredi büyüme oranının makul seviyelerde seyretmeye devam edeceği değerlendirilmektedir. Bu çerçevede enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla, 2015 yılı sonunda yüzde 6,0 ile yüzde 7,8 aralığında (orta noktası yüzde 6,9), 2016 yılı
40 50 60 70 80 90 100 110 120
40 50 60 70 80 90 100 110 120
1213 0214 0414 0614 0814 1014 1214 0215 0415 0615 0815 1015 1215
Tem.15 Nis.15
Gerçekleşme
85 90 95 100 105 110 115
85 90 95 100 105 110 115
1213 0214 0414 0614 0814 1014 1214 0215 0415 0615 0815 1015 1215
Tem.15 Nis.15
Gerçekleşme
sonunda ise yüzde 3,7 ile yüzde 7,3 aralığında (orta noktası yüzde 5,5) gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Enflasyonun orta vadede yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanacağı öngörülmektedir (Grafik 7.2.1).
Grafik 7.2.1.
Enflasyon ve Çıktı Açığı Tahminleri
* Enflasyonun tahmin aralığı içinde kalma olasılığı yüzde 70’tir.
2015 yılı ikinci çeyreğinde döviz kuru hareketlerinin çekirdek enflasyon eğilimindeki iyileşmeyi geciktirmesi yıl sonu enflasyon tahminini 0,5 puan yukarı yönlü etkilemiştir. Öte yandan, ithalat ve gıda fiyatları görünümünde bir önceki Rapora kıyasla gözlenen iyileşme yıl sonu enflasyon tahminine sırasıyla 0,1 puan ve 0,3 puan aşağı yönlü etkide bulunmuştur. Sonuç olarak, yılın ikinci yarısında ithalat ve gıda fiyatlarındaki görünümün ikinci çeyrek çekirdek enflasyon gelişmelerinin olumsuz etkisini büyük ölçüde telafi edeceği tahmin edilmektedir. Bu çerçevede, Nisan Enflasyon Raporu’nda yüzde 6,8 olarak verilen 2015 yıl sonu enflasyon tahmini 0,1 puan yukarı yönlü güncellenmiştir.
Nisan Enflasyon Raporu’nda yüzde 5,5 olarak verilen 2016 yıl sonu enflasyon tahmini ise değiştirilmemiştir. 2016 yılı ortalama ithalat fiyatı varsayımındaki aşağı yönlü güncellemenin 2016 yıl sonu enflasyonunu yaklaşık 0,1 puan aşağı çekeceği; ancak 2015 yılsonu enflasyon tahminindeki yükselişten dolayı bu etkinin telafi edileceği değerlendirilerek 2016 yıl sonu enflasyon tahmini değiştirilmemiştir.
2015 yılının kalan döneminde de baz etkileri enflasyonun seyrinde belirleyici olacaktır.
Enflasyonun Eylül ayına kadar düşüş eğiliminde olacağı; ancak baz etkileri kaynaklı olarak Eylül ayında bir miktar yükseldikten sonra dalgalı bir seyir izleyerek yıl sonunda yüzde 6,9’a ulaşacağı tahmin edilmektedir.
Güncellenen çıktı açığı tahminleri Grafik 7.2.3’te sunulmaktadır. 2015 yılının ilk çeyrek milli gelir gerçekleşmeleri bir önceki Rapor döneminde öngörülenden daha olumlu olduğundan, bu çeyreğe ilişkin çıktı açığı değeri bir miktar yukarı yönlü güncellenmiştir. Öte yandan, 2015 yılının ikinci çeyreğine ilişkin veriler ve öncü göstergeler ışığında 2015 yılı milli gelir tahminlerinde bir önceki Rapor’a göre önemli bir değişiklik yapılmamıştır. Bu doğrultuda, 2015 yılının ikinci çeyreğine ilişkin çıktı açığı tahmini bir önceki Rapor döneminde öngörülene göre bir miktar aşağı yönlü güncellenmiştir. Söz konusu güncellemeler
-4 -2 0 2 4 6 8 10 12
-4 -2 0 2 4 6 8 10 12
0614 0914 1214 0315 0615 0915 1215 0316 0616 0916 1216 0317 0617 0917 1217 0318 0618
Yüzde
Tahmin Aralığı* Belirsizlik Aralığı Yıl Sonu Enflasyon Hedefleri Çıktı Açığı
Kontrol Ufku
çerçevesinde, çıktı açığının bir önceki Rapor’a göre 2015 yıl sonu enflasyonu üzerinde değişikliğe yol açmayacağı değerlendirilmektedir.
Nisan 2015 Enflasyon Raporu ve Temmuz 2015 Enflasyon Raporu Tahminlerinin Karşılaştırması Grafik 7.2.2.
Enflasyon Tahmini Grafik 7.2.3.
Çıktı Açığı Tahmini
Kaynak: TÜİK, TCMB. Kaynak: TCMB.
İşlenmemiş gıda ve tütün gibi para politikasının kontrolü dışındaki kalemlerde öngörülemeyen oynaklıklar, enflasyon tahminlerinin sapmasına neden olan başlıca unsurlar arasındadır. Bu nedenle, işlenmemiş gıda ve tütün dışı enflasyon tahminleri de kamuoyuyla paylaşılmaktadır. Bu çerçevede, işlenmemiş gıda ile tütün ve alkollü içecekler kalemlerini dışlayan enflasyon tahminleri Grafik 7.2.4’te sunulmaktadır. Bu şekilde hesaplanan enflasyon göstergesinin kademeli bir şekilde yüzde 4,5 civarına gerileyeceği tahmin edilmektedir.
Grafik 7.2.4.
İşlenmemiş Gıda ve Tütün* Dışı Enflasyon Tahmini
*Tütün: Alkollü içecekler ve tütün.
**Enflasyonun tahmin aralığı içinde kalma olasılığı yüzde 70’tir.
TCMB Tahminlerinin Enflasyon Beklentileri ile Kıyaslanması
İktisadi birimlerin sözleşme ve planlamalarında enflasyon hedeflerini esas almaları, geçici fiyat dalgalanmalarından ziyade enflasyonun orta vadeli eğilimine odaklanmaları büyük önem taşımaktadır.
Bu çerçevede, referans teşkil etmesi açısından, TCMB’nin mevcut enflasyon tahminlerinin diğer iktisadi birimlerin enflasyon beklentileri ile kıyaslanması önem taşımaktadır. Beklenti Anketi’ne yanıt veren
4 5 6 7 8 9 10
4 5 6 7 8 9 10
1214 0315 0615 0915 1215 0316 0616 0916 1216 0317 0617 0917 1217
Gerçekleşme
Temmuz 2015
Nisan 2015
-2,0 -1,0 0,0 1,0
-2,0 -1,0 0,0 1,0
1214 0315 0615 0915 1215 0316 0616 0916 1216 0317 0617 0917 1217
Nisan 2015
Temmuz 2015
-4 -2 0 2 4 6 8 10 12
-4 -2 0 2 4 6 8 10 12
0614 0914 1214 0315 0615 0915 1215 0316 0616 0916 1216 0317 0617 0917 1217 0318 0618
Yüzde
Tahmin Aralığı* Çıktı Açığı
katılımcıların 12 ve 24 ay sonrasına ilişkin beklentilerinin TCMB’nin baz senaryo tahminlerinin üzerinde seyrettiği gözlenmektedir (Tablo 7.2.1). Ayrıca, enflasyon beklentilerinin bir önceki Rapor dönemine göre sınırlı bir miktar yükselmiş olması beklentilerin ve fiyatlama davranışının yakından takip edilmesini gerekli kılmaktadır.
Tablo 7.2.1.
TCMB Enflasyon Tahminleri ve Beklentiler
TCMB Tahmini TCMB Beklenti Anketi* Enflasyon Hedefi**
2015 Yıl Sonu 6,9 7,7 5,0
12 Ay Sonrası 6,0 7,1 5,0
24 Ay Sonrası 5,2 6,7 5,0
*Temmuz ayı anket verileri.
**2015-2016 dönemi yıl sonu enflasyon hedefleri kullanılarak doğrusal interpolasyon yöntemi ile oluşturulmuştur.
Kaynak: TCMB.
Grafikler
1. GENEL DEĞERLENDİRME
Grafik 1.1. ABD Faiz Oynaklığı Endeksi 1
Grafik 1.2. Gelişmekte Olan Ülkelere Portföy Akımları ve Döviz Kurları Oynaklık Endeksi (JPMVXYEM) 1
Grafik 1.1.1. TCMB Fonlaması 2
Grafik 1.1.2. TCMB Faizleri ve BIST Bankalararası Gecelik Repo Faizleri 2
Grafik 1.1.3. TCMB Dışı Piyasa Fonlaması 3
Grafik 1.1.4. Bankaların Para Piyasalarında Finansman Maliyetleri 3
Grafik 1.1.5. 1 Mayıs – 28 Temmuz Arası Getiri Eğrisi 3
Grafik 1.1.6. Piyasa Faizleri 3
Grafik 1.1.7. ABD 10 Yıllık Faizi-GOÜ 10 Yıllık Faizleri Haftalık Puan Değişim 4
Grafik 1.1.8. Kredi/Mevduat Oranı 5
Grafik 1.1.9. Mevduat Dışı YP Yükümlülüklerinin Vade Dağılımı 5
Grafik 1.1.10. Mevduat Dışı YP Yükümlülüklerinin Vade Dağılımı 6
Grafik 1.1.11. Ticari Kredilerin Büyüme Hızlarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırılması 6
Grafik 1.2.1. Nisan 2015 Tüketici Enflasyon Tahmini ve Gerçekleşmeler 6
Grafik 1.2.2. İşlenmemiş Gıda ve Tütün Dışı Enflasyon İçin Nisan 2015 Tahminleri ve Gerçekleşmeler 6
Grafik 1.2.3. Temel Enflasyon Göstergeleri H ve I 7
Grafik 1.2.4. Gıda ve Gıda Dışı Fiyatlar 7
Grafik 1.2.5. GSYİH ve Nihai Yurt İçi Talep 8
Grafik 1.2.6. GSYİH Dönemlik Büyümesi ve Üretim Yönünden Katkılar 8
Grafik 1.2.7. Altın Hariç İhracat ve İthalat Miktar Endeksleri 9
Grafik 1.2.8. Cari İşlemler Dengesi 9
Grafik 1.2.9. Petrol ve İthalat Fiyat Varsayımlarındaki Güncellemeler 9
Grafik 1.3.1. Enflasyon ve Çıktı Açığı Tahminleri 10
2. ULUSLARARASI EKONOMİK GELİŞMELER
Grafik 2.1.1. Küresel Büyüme Oranları 14
Grafik 2.1.2. Bölgelere Göre Gelişmekte Olan Ülkelerin Büyüme Oranları 14
Grafik 2.1.3. Küresel PMI Endeksleri 15
Grafik 2.1.4. İmalat Sanayi PMI Endeksleri 15
Grafik 2.1.5. İhracat Ağırlıklı Küresel Üretim Endeksi 16
Grafik 2.2.1. S&P Goldman Sachs Emtia Fiyatları Endeksleri 16
Grafik 2.2.2. Ham Petrol (Brent) Fiyatları 16
Grafik 2.2.3. Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler Tüketici Fiyat Enflasyonu 17
Grafik 2.2.4. Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler Çekirdek Tüketici Fiyat Enflasyonu 17
Grafik 2.3.1. Küresel Risk İştahı Endeksleri 18
Grafik 2.3.2. FOMC Üyelerinin Politika Faiz Projeksiyonları 18
Grafik 2.3.3. 10 Yıl Vadeli Tahvil Getirileri 19
Grafik 2.3.4. Gelişmekte Olan Ülkeler Haftalık Fon Akımları 19
Grafik 2.4.1. Gelişmiş Ülkelerin Politika Faiz Oranlarındaki Değişimler: Ocak 2014 – Temmuz 2015 20 Grafik 2.4.2. Gelişmekte Olan Ülkelerin Politika Faiz Oranlarındaki Değişimler: Ocak 2014 – Temmuz 2015 20 3. ENFLASYON GELİŞMELERİ
Grafik 3.1. Gruplar İtibarıyla TÜFE 21
Grafik 3.2. Yıllık Tüketici Enflasyonuna Katkı 21
Grafik 3.1.1. Temel Mal ve Hizmet Grubu Fiyatları 22
Grafik 3.1.2. Temel Mal Fiyatları 23
Grafik 3.1.3. Temel Mal Fiyatları 23
Grafik 3.1.4. Alt Gruplar İtibarıyla Hizmet Fiyatları 24
Grafik 3.1.5. Alt Gruplar İtibarıyla Hizmet Fiyatları 24
Grafik 3.1.6. Hizmet Fiyatları 24
Grafik 3.1.7. Hizmet Fiyatları Yayılım Endeksi 24
Grafik 3.1.8. Yemek Hizmetleri ve Gıda Fiyatları 25
Grafik 3.1.9. Haberleşme Hariç Hizmet Fiyatları ve Hizmet Sektöründe Saatlik İşgücü Maliyet Endeksi 25
Grafik 3.1.10. Temel Enflasyon Göstergeleri H ve I 25
Grafik 3.1.11. Temel Enflasyon Göstergeleri H ve I 25
Grafik 3.1.12. TÜFE ve H Yayılım Endeksleri 26
Grafik 3.1.13. Temel Enflasyon Göstergeleri SATRIM ve FCORE 26
Grafik 3.2.1. Gıda ve Enerji Fiyatları 27
Grafik 3.2.2. Gıda Fiyatları 27
Grafik 3.2.3. Seçilmiş Gıda Fiyatları 27
Grafik 3.2.4. Gıda ve Gıda Dışı Fiyatlar 27
Grafik 3.2.5. Petrol ve Seçilmiş Yurt içi Enerji Fiyatları 28
Grafik 3.2.6. Yurt içi Enerji Fiyatları 28
Grafik 3.3.1. Yurt içi Üretici ve Tüketici Fiyatları 29
Grafik 3.3.2. İmalat Fiyatları 29
Grafik 3.3.3. ABD Doları ve Türk Lirası Cinsinden İthalat Fiyatları 29
Grafik 3.3.4. Ana Metal ve Petrol Hariç İmalat Sanayi Fiyatları 29
Grafik 3.4.1. 12 ve 24 Ay Sonrasındaki TÜFE Beklentileri 30
Grafik 3.4.2. Enflasyon Beklentileri Eğrisi 30
Grafik 3.4.3. Gelecek 12 Aylık Enflasyon Beklentilerinin Olasılık Dağılımı 30
Grafik 3.4.4. Gelecek 24 Aylık Enflasyon Beklentilerinin Olasılık Dağılımı 30
4. ARZ VE TALEP GELİŞMELERİ
Grafik 4.1.1. GSYİH Yıllık Büyümesi ve Üretim Yönünden Katkılar 42
Grafik 4.1.2. GSYİH Çeyreklik Büyümesi ve Üretim Yönünden Katkılar 42
Grafik 4.1.3. Sanayi Üretim Endeksi 42
Grafik 4.1.4. Sanayi Üretim Endeksi 42
Grafik 4.1.5. PMI ve PMI Üretim 43
Grafik 4.1.6. İYA Son Üç Ay Üretim ve Gelecek Üç Ay Üretim Beklentisi 43
Grafik 4.2.1. Talep Yönünden Yıllık Büyümeye Katkılar 43
Grafik 4.2.2. Yurt İçi Özel Tüketim ve Alt Kalemleri 43
Grafik 4.2.3. Özel Yatırımlar ve GSYİH 44
Grafik 4.2.4. Özel ve Kamu Kesimi Talebi 44
Grafik 4.2.5. Tüketim Malları Üretim ve İthalat Miktar Endeksleri 45
Grafik 4.2.6. İç Piyasa Araç Satışları 45
Grafik 4.2.7 Makine-Teçhizat Üretim ve İthalat Miktar Endeksleri 45
Grafik 4.2.8 Mineral Maddeler Üretim ve İthalat Miktar Endeksleri 45
Grafik 4.2.9 Mal ve Hizmet İhracat ve İthalatı ile GSYİH 46
Grafik 4.2.10 İhracat ve İthalat Miktar Endeksleri 46
Grafik 4.2.11 Tüketici Güven Endeksi 47
Grafik 4.2.12 Kredi Kartı Harcamaları ve Tüketici Kredisi Faiz Oranı 47
Grafik 4.2.13 Yatırım ve İstihdam Eğilimi 47
Grafik 4.2.14 Küresel PMI 47
Grafik 4.2.15 2015 Yılı Büyüme Tahminleri 48
Grafik 4.2.16 Çıktı Açığı 48
Grafik 4.2.17 Cari İşlemler Dengesi 48
Grafik 4.3.1. İşsizlik Oranları 49
Grafik 4.3.2. Tarım Dışı İstihdam ve İşgücünün Çalışabilir Yaştaki Nüfusa Oranı 49
Grafik 4.3.3. Tarım Dışı İstihdamdaki Üç Aylık Yüzde Değişime Katkılar 50
Grafik 4.3.4. Sanayi Üretimi, İstihdamı (2010=100) ve PMI İstihdam Değeri 50
Grafik 4.3.5. İnşaat Sektörü İstihdamı ve Metalik Olmayan Mineral Madde Üretimi 50
Grafik 4.3.6. Kariyer.net Toplam İlan (2010=100), Başvuru (2010=100) ve İlan Başına Başvuru 50
Grafik 4.3.7. Tarım Dışı Sektörlerde Saatlik İşgücü Maliyeti 51
Grafik 4.3.8. Birim İşgücü Maliyeti 51
5. FİNANSAL PİYASALAR VE FİNANSAL ARACILIK
Grafik 5.1. Finansal Koşullar ve Kredi Büyümesi 61
Grafik 5.2. Finansal Koşullar Endeksine Katkılar 61
Grafik 5.1.1. 10 Yıl Vadeli ABD Hazine Tahvil Faizleri ve Faiz Oynaklığı Endeksi 62
Grafik 5.1.2. Gelişmekte Olan Ülkeler Döviz Kurları Oynaklık Endeksi (JPMVXYEM) 62
Grafik 5.1.3. Bölgesel EMBI Endeksleri 63
Grafik 5.1.4. Kümülatif Kredi Temerrüt Takası (CDS) Değişimleri 63
Grafik 5.1.5. Gelişmekte Olan Ülkelerde Portföy Hareketleri 63
Grafik 5.1.6. Türkiye’deki Portföy Hareketleri 63
Grafik 5.1.7. TL ve Gelişmekte Olan Ülke Para Birimlerinin ABD Doları Karşısında Değeri 64
Grafik 5.1.8. Kur Sepeti ve Ülke Risk Primi 64
Grafik 5.1.9. Opsiyonların İma Ettiği Kur Oynaklığı 65
Grafik 5.1.10. Çeşitli Vadelerde 25 Delta Risk Reversal Pozisyonu 65
Grafik 5.1.11. TCMB Fonlaması 66
Grafik 5.1.12. TCMB Faizleri ve BIST Bankalararası Gecelik Repo Faizleri 66
Grafik 5.1.13. TCMB Dışı Piyasa Fonlaması 66
Grafik 5.1.14. Bankaların Para Piyasalarında Finansman Maliyetleri 66
Grafik 5.1.15. Piyasa Faizleri 67
Grafik 5.1.16. 1 Mayıs – 28 Temmuz Arası Getiri Eğrisi 67
Grafik 5.1.17. Mevduat Dışı YP Yükümlülüklerinin Vade Dağılımı 68
Grafik 5.1.18. Kredi/Mevduat Oranı 68
Grafik 5.1.19. ROM Döviz Rezervi 68
Grafik 5.1.20. TCMB Döviz Rezervleri 68
Grafik 5.1.21. Beş Yıl Vadeli Piyasa Faizleri 70
Grafik 5.1.22. Altı Ay Vadeli Piyasa Faizleri 70
Grafik 5.1.23. Geçtiğimiz Rapor Dönemine göre Beş Yıl Vadeli Piyasa Faizlerindeki Değişim 70 Grafik 5.1.24. Geçtiğimiz Rapor Dönemine göre Altı Ay Vadeli Piyasa Faizlerindeki Değişim 70
Grafik 5.1.25. BIST Repo-Ters Repo Pazarı Gecelik Faiz Beklentisi 71
Grafik 5.1.26. Enflasyon Beklenti Eğrisi 71
Grafik 5.1.27. Türkiye’nin İki Yıllık Reel Faizi ve Gösterge Faiz 71
Grafik 5.1.28. İki Yıllık Reel Faizler 71
Grafik 5.1.29. Tüketici Kredileri Faizlerindeki Gelişmeler 72
Grafik 5.1.30. TL Ticari Kredi Faizindeki Gelişmeler 72
Grafik 5.1.31. TL Ticari Kredi ve TL Mevduat Faizi 73
Grafik 5.1.32. Bankaların Fonlama Maliyetine Dair Göstergeler 73
Grafik 5.2.1 Yurt İçi Kredi Stoku ve Net Kredi Kullanımı 73
Grafik 5.2.2 Firmaların Yurt Dışından Sağladığı Kredi Stoku ve Yıllık Net Kredi Kullanımı 73
Grafik 5.2.3 Kredilerin Yıllık Büyüme Hızları 74
Grafik 5.2.4 Kredilerin Yıllıklandırılmış Büyüme Hızları 74
Grafik 5.2.5 Tüketici Kredilerinin Yıllıklandırılmış Büyüme Hızlarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırılması 75
Grafik 5.2.6 Tüketici Kredileri Yıllıklandırılmış Büyüme Hızları 75
Grafik 5.2.7 Ticari Kredilerin Yıllıklandırılmış Büyüme Hızlarının Geçmiş Yıllarla Karşılaştırılması 75
Grafik 5.2.8 TL ve YP Ticari Kredilerin Yıllıklandırılmış Büyüme Hızları 75
Grafik 5.2.9 Kredi ve Mevduat Büyümesi 76
Grafik 5.2.10 M2 Para Arzı ve Krediler 76
Grafik 5.2.11 M3 Para Arzının Bilanço Karşılıklarının Seyri 77
Grafik 5.2.12 Emisyon ve Cari Tüketim Harcamaları 77
6. KAMU MALİYESİ
Grafik 6.1.1. Merkezi Yönetim Bütçe Dengeleri 80
Grafik 6.1.2. Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri ve Faiz Dışı Harcamalar 80
Grafik 6.1.3. Reel Vergi Gelirleri 82
Grafik 6.1.4. Reel KDV ve ÖTV Gelirleri 82
Grafik 6.2.1. Kamu Borç Stoku Göstergeleri 82
Grafik 6.2.2. Merkezi Yönetim Borç Stokunun Kompozisyonu 82
Grafik 6.2.3. Nakit İç Borçlanmanın Ortalama Vadesi ve İç Borç Stokunun Vadeye Kalan Ortalama Süresi 83
Grafik 6.2.4. Tahvil İhracı Yoluyla Borçlanma 83
Grafik 6.2.5. Toplam İç Borç Çevirme Oranı 83
Grafik 6.2.6. İskontolu İhalelerde Gerçekleşen Ortalama Borçlanma Vadesi ve Faiz Oranı 83 7. ORTA VADELİ ÖNGÖRÜLER
Grafik 7.1.1. İhracat Ağırlıklı Küresel İktisadi Faaliyet Endeksi 88
Grafik 7.1.2. Petrol ve İthalat Fiyat Varsayımlarındaki Güncellemeler 89
Grafik 7.2.1. Enflasyon ve Çıktı Açığı Tahminleri 90
Grafik 7.2.2. Enflasyon Tahmini 91
Grafik 7.2.3. Çıktı Açığı Tahmini 91
Grafik 7.2.4. İşlenmemiş Gıda ve Tütün Dışı Enflasyon Tahmini 91
Tablolar
2. ULUSLARARASI EKONOMİK GELİŞMELER
Tablo 2.1.1. 2014 ve 2015 Yıl Sonuna İlişkin Büyüme Tahminleri 15
Tablo 2.2.1. 2015 ve 2016 Yıl Sonuna İlişkin Enflasyon Tahminleri 18
3. ENFLASYON GELİŞMELERİ
Tablo 3.1.1. Mal ve Hizmet Grubu Fiyatları 23
Tablo 3.3.1. Yİ-ÜFE ve Alt Kalemler 28
6. KAMU MALİYESİ
Tablo 6.1.1. Merkezi Yönetim Bütçe Büyüklükleri 79
Tablo 6.1.2. Merkezi Yönetim Faiz Dışı Harcamaları 80
Tablo 6.1.3. Merkezi Yönetim Genel Bütçe Gelirleri 81
7. ORTA VADELİ ÖNGÖRÜLER
Tablo 7.1.1. Varsayımlardaki Güncellemeler 89
Tablo 7.2.1. TCMB Enflasyon Tahminleri ve Beklentiler