1. Nüsha: (T) Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Hazine Kitaplığı, No: H 859.
İlk beyit:
"Mâǿide-i süfre-i luŧf-ı aĥad Gevher-i gencîne-i feyż-i śamed" Son beyit:
"Ķâđiyü'l-ĥâcât sensin yâ Kerîm Ber-murâd eyle faķîriñdir Nažîm"
Toplam 338 varak. 160x270 mm. ebadında. Kapak içlerinde gül motifleri var- dır. Miklepli, kabartma şemse ve köşebendli vişneçürüğü deri cilt. Yazı, nesih. Aharlı kâğıt. Siyah mürekkeple yazılmıştır. Şiirlerde başlık bulunmamaktadır. Çift sütun üzerine yazılmıştır ve her sayfada 21 satır yer almaktadır. Mustafa Eyyûbî ta- rafından 1148'de istinsah edilmiştir. Bu, oldukça erken bir tarihtir, müellifin vefatı- nın üzerinden 10 sene dahi geçmemiştir. Ferâğ kaydı şu şekildedir:
"Ħayra yazsın şerrini anıñ kirâmen kâtibîn Kim duǾâdan yâd iderse işbu ħaŧŧıñ kâtibin
Temmeti'l-kitâbu dîvânü'ş-şerîfe el-merĥûm bi-Nažîm Çelebi raĥmetullâhi Ǿaleyh sevvedehu eżǾafü'l-küttâb Muśŧafâ Eyyûbî min-telâmîźi Muĥammed Râsim Efendi ..-zâde3 taĥrîren fî ġurre-yi recebü'l-ferd li-seneti ŝemâniyetin ve erbaǾîn ve
miǿetin ve elf."
2. Nüsha: (H) Süleymaniye Kütüphanesi, Hâlet Efendi, No: 654. İlk beyit:
"Mâǿide-i süfre-i luŧf-ı aĥad Gevher-i gencîne-i feyż-i śamed" Son beyit:
"Ķâđiyü'l-ĥâcât sensin yâ Kerîm Ber-murâd eyle faķîriñdir Nažîm"
Toplam 269 varak. 128x214 mm. ebadında. Yazı, talik. Siyah mürekkeple ya- zılmıştır, başlıklar ve tarihler kırmızı mürekkepledir. Çift sütun üzerine yazılmıştır ve her sayfada 21 satır yer almaktadır. İstinsah kaydı, tarihi ve müstensih adı yok.
3. Nüsha: (R) Kayseri Raşit Efendi Eski Eserler Kütüphanesi, Râşid Efendi, No: 1309.
Başlık: "Külliyât-ı Dîvân-ı Nažîm" İlk beyit:
"Mâǿide-i süfre-i luŧf-ı aĥad Gevher-i gencîne-i feyż-i śamed" Son beyit:
"Ķâđiyü'l-ĥâcât sensin yâ Kerîm Ber-murâd eyle faķîriñdir Nažîm"
Toplam 364 varak. 70x170 (80x250) mm. ebadında. Miklepli, deri cilt. Yazı, talik. Siyah mürekkeple yazılmıştır. Çift sütun üzerine yazılmıştır ve her sayfada 21 satır yer almaktadır. İstinsah kaydı, tarihi ve müstensih adı yoktur ancak divanın sonunda "Muķabele şod ez-ħaŧŧ-ı muśannif raĥimehullâh" denilerek müellif nüsha- sından istinsah edildiği işaret edilmiştir. Nüshalar içinde en hacimli nüshadır.
4. Nüsha: (A) Almanya Leipzig Üniversitesi Kütüphanesi, Cod. Turc. 002. İlk beyit:
"Mâǿide-i süfre-i luŧf-ı aĥad Gevher-i gencîne-i feyż-i śamed" Son beyit:
"Olsa lâyıķ merdümek-veş dîde-i Ǿâşıķ yeri Dâmen-i zülfün dü-tâ itmiş Nažîmâ ol perî"
Toplam 286 varak. 96x233 (169x304) mm. ebadında. Kenarları kırmızı deri cilt, üzeri bezle kaplı. Kâğıt, sarımsı beyaz Avrupa kâğıdıdır. Yazı, nesih. Siyah mürekkeple yazılmıştır, başlıklarda kırmızı mürekkep kullanılmıştır. Çift sütun üze- rine yazılmıştır ve her sayfada 27 satır yer almaktadır. Vâśıf mahlaslı, şair bir müs- tensih tarafından istinsah edilmiştir ve şu manzume ile tarih düşürülerek divanın sonuna eklenmiştir:
"Biñ şükür olup mažhar-ı elŧâf-ı ilâhî Üç ayda yazdım iki dîvân-ı cesîmi Çekdim der-i manžûm gibi silk-i süŧûra Vaśf-ı şeh-i kevneyn olan âŝâr-ı Ǿažîmi Ĥaķ śâĥib-i dîvân ile bu Ǿabd-i faķîre Göstermeye der-rûz-ı nedem nâr-ı caĥîmi Vâśıf didim itmâmına bu mıśraǾı târîħ Yazdım iki üç ayda dîvân-ı Nažîm'i"
5. Nüsha: (K) Konya Mevlânâ Müzesi İhtisas Kütüphanesi, No: 2440. İlk beyit:
"Mâǿide-i süfre-i luŧf-ı aĥad Gevher-i gencîne-i feyż-i śamed" Son beyit:
"Ķâđiyü'l-ĥâcât sensin yâ Kerîm Ber-murâd eyle faķîriñdir Nažîm"
Toplam 289 varak. 67x160 (100x165) mm. ebadında. Zencirekli, şemseli, si- yah renkli meşin ciltlidir. Kâğıdı oldukça yıpranmıştır. Yazı, talik. Siyah mürekkep- le yazılmıştır, bazı başlıklarda kırmızı mürekkep kullanılmıştır. Çift sütun üzerine yazılmıştır ve her sayfada 21 satır yer almaktadır. İstinsah kaydı, tarihi ve müsten- sih adı yoktur.
6. Nüsha: (E) Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi, No: 2707. Başlık: "Dîvân-ı Belâġat-ǾUnvân-ı Ĥażret-i Nažîm Efendi" İlk beyit:
" ǾAle'ś-śabâĥ ki feyż-i nesîm-i ġâliye-sâ Cihânı eyledi Ǿanber-şemîm ü rûĥ-efzâ" Son beyit:
" ǾAvn-i Ħudâ ile bulıcaķ nažmım intižâm "Târîħini gören didi dîvânçe-i Nažîm"
Toplam 252 varak. 122x202 mm. ebadında. Yazı, talik. Siyah mürekkeple ya- zılmıştır, başlıklarda kırmızı mürekkep kullanılmıştır. Çift sütun üzerine yazılmıştır ve her sayfada 15 satır yer almaktadır. İstinsah kaydı, tarihi ve müstensih adı yoktur.
7. Nüsha: (S) Süleymaniye Kütüphanesi, Hamidiye, No: 1122. Başlık: "Külliyât-ı Dîvân-ı Nažîm"
İlk beyit:
" ǾAle'ś-śabâĥ ki feyż-i nesîm-i ġâliye-sâ Cihânı eyledi Ǿanber-şemîm ü rûĥ-efzâ" Son beyit:
" ǾAvn-i Ħudâ ile bulıcaķ nažmım intižâm "Târîħini gören didi dîvânçe-i Nažîm"
Toplam 144 varak. 124x215 mm. ebadında. Miklepli, deri ciltlidir. Yazı, talik. Siyah mürekkeple yazılmıştır, başlıklarda kırmızı mürekkep kullanılmıştır. Çift sü- tun üzerine yazılmıştır ve her sayfada 21 satır yer almaktadır. İstinsah kaydı, tarihi ve müstensih adı yoktur.
8. Nüsha: (D) Türk Dil Kurumu Kütüphanesi, No: Yz A 404.
Başlık: "Dîvân-ı NaǾtü'n-Nebiyy Śallallâhu ǾAleyhi ve Sellem Ez-Nuŧķ-ı Nažîm Efendi Ser-bâzârî"
İlk beyit:
"Fesâd-ı nefs ile bîmârdır tenim yâ Rab Ǿİnâyet eyle meded ĥâlime benim yâ Rab" Son beyit:
"Dolandırsa Ǿaceb mi Ǿîd-gehde biñ dil ü cânı Yine dûlâba binmiş gördüm ol mümtâz-ı devrânı"
Toplam 180 varak. 80x130 (180x235) mm. ebadında. Siyah pandizot kaplı, meşin sırtlı siyah mukavva bir cilt içerisindedir. Kâğıt, papatya filigranlı. Yazı, ta- lik. Siyah mürekkeple yazılmıştır, başlıklarda kırmızı mürekkep kullanılmıştır. Çift sütun üzerine yazılmıştır ve her sayfada 20 satır yer almaktadır. Muĥammed Sadık b. Halil tarafından 1168'de istinsah edilmiştir. Ferâğ kaydı şu şekildedir:
" ǾAlâ itmâmi hâze-d-dîvân Ǿan yedi eżǾafü'l-Ǿibâd el-ĥâc Muĥammed Śâdıķ İbnü'l-ĥâc Ħalîl ġaferallâhu źünûbehû ve setera Ǿuyûbehû âmîn bi-ĥurmeti seyyidi'l- mürselîn fî-ġurre-yi şehri rebîǾü'l-âħir li-seneti ŝemânin ve sittîn ve miǿetin ve elfin min hicreti men lehu'l-Ǿizzetu ve'ş-şeref."
9. Nüsha: (L) Süleymaniye Kütüphanesi, Lala İsmail, No: 400.
Başlık: "Dîvân-ı NaǾt-ı Nažîm Çelebi Der-Sitâyiş-i Sulŧân-ı Kevneyn ǾAley- hi'ś-śalâtü ve's-selâm"
İlk beyit:
"Mâǿide-i süfre-i luŧf-ı aĥad Gevher-i gencîne-i feyż-i śamed" Son beyit:
"Nažîmâ seyr idüp taĥsîn ile hâtif didi târîħ Bu dîvân oldı biñ seksen ŧoķuz beyt ile bî-mânend"
Toplam 32 varak. Yazı, talik. Siyah mürekkeple yazılmıştır, başlıklarda kırmı- zı mürekkep kullanılmıştır. Çift sütun üzerine yazılmıştır ve her sayfada 21 satır yer almaktadır. Eksik bir nüshadır.
10. Nüsha: (İ) İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, No: T 2817. İlk beyit:
"Mâǿide-i süfre-i luŧf-ı aĥad Gevher-i gencîne-i feyż-i śamed" Son beyit:
"Revân-ı pâkini şâd eyledikçe raĥmet-i Ĥaķ ǾAdûsın eyleye merdûd-ı Ǿâlem ü ġam-gîn"
Toplam 131 varak. 145x235 mm. ebadında. Yazı, talik. Siyah mürekkeple ya- zılmıştır. Çift sütun üzerine yazılmıştır ve her sayfada 25 satır yer almaktadır. Di- vanın sonunda "FeǾilâtün FeǾilâtün FeǾilün" vezinli bir beyitle;
"Eŝer-i ħâme-i Aĥmed Ǿİzzet ǾAn aġâyân-ı künûz-ı devlet"
müstensih kendi ismini belirtmiş ve altına da istinsah tarihi olan 1229 tarihini yazmıştır. Müstensih, döneminin mahir hattatlarından Nazîfzâde Ahmed İzzet Ağa'dır.
11. Nüsha: (M) Matbu Nüsha: Râşid Efendi Kütüphanesi, No: 1336. Başlık: Dîvân-ı Belâġat-ǾÜnvân-ı Nažîm
İlk beyit:
"Ey şefķat ü Ǿafv-ı lücce-i emvâcî Baħşâyiş-i cürm ol lücceniñ emvâcı" Son beyit:
" Ķâđiyü'l-ĥâcât sensin yâ Kerîm Ber-murâd eyle faķîriñdir Nažîm"
Matbu nüsha İstanbul'da, Takvîm-i Vekâyî' matbasında, 1257/1841 yılında basılmıştır. Eser toplamda 500 sayfadır. 1-155. sayfalar arasında ilk divan, 156-194. sayfalar arasında ikinci divan, 195-248. sayfalar arasında 3. divan, 250-334. sayfa- lar arasında 4. divan ve 336-500. sayfalar arasında da 5. divan bulunmaktadır.
KASÎDELER
1 NaǾt-ı Şerîf Be-Ĥarfi'l-Elif4
(T: 87b, H: 32a, R: 81b, A: 14b) (MefâǾilün FeǾilâtün MefâǾilün FeǾilün)
1 ǾAle'ś-śabâĥ ki feyż-i nesîm-i ġâliye-sâ
Cihânı eyledi Ǿanber-şemîm ü rûĥ-efzâ
2 Çıķardı ħüsrev-i gül bâġa tûġ-ı şâhîsin
Ķuruldı ħayme-i eşcâr-ı sebz-reng-i feżâ
3 Keşîde tîġ-ı zümürrüd-ġılâf-ı sûsen-i sebz
Güşâde râyet-i gülgûn-ı lâle-i ĥamrâ
4 Sipâh-ı behmeni şâh-ı bahâr itdi şikest
Şükûfeler nola gülşende itse donanma
5 Meşâm-ı gülşeniyâtı muǾaŧŧar itmek içün
Daġıtdı zülf-i nigârı seĥer nesîm-i śabâ
6 Görüp elinde gülüñ câm-ı nâzını leb-rîz
Terâne-senc-i niyâz oldı bülbül-i şeydâ
7 Gül-i neşâŧ açılup geldi vaķt-i nûş-â-nûş
Yetişdi otları erbâb-ı gülşeniñ ĥaķķâ
8 Şaķâyıķ âl-ķabâ vü semen sefîd-libâs
Bir özge rengle her bir şükûfe-i zîbâ
9 Müzeyyen itmededir nev-Ǿarûs-ı gül-zârı
Olup nesîm-i bahârı çemende çihre-güşâ
10 Döşendi rûy-ı zemîne bisâŧ-ı reng-â-reng
Ķumâş-ı bûķalemûn geydi vâdî-i śaĥrâ
11 Benefşe kec-küleh ü ġoncalar girîbân-çâk
İderse ġıbŧa cinân ravża-i cihâna sezâ
12 Duyurdı ġoncayı bûy-ı dehânı mest idügi
Nola nesîm-i śabâ itse râzını ifşâ
13 Kenâr-ı cûyı dil-ârâ nesîmi cân-perver ǾAceb mi ehl-i çemen itse kesb-i âb u hevâ
14 Güşâde sünbül ü reyĥân şüküfte lâle vü gül
Nümûne-i İrem oldı ĥadîķa-i dünyâ
15 Kebûdî câme geyüp çözdi ŧurrasın sünbül
Miśâl-i zülf-i muǾanber şemâme-i ĥavrâ
16 Çemende destine zerrîn ķadeĥ alup nergis
Tamâm-ı Ǿişret-i ezhâr-ı bâġa itdi śalâ
17 Feżâ-yı bâġda her cûy-ı śâf bir mirǿât
Ķabâ-yı sebz ile her serv ŧûŧî-i raǾnâ
18 Maķâm-ı Ǿişvede her bir şükûfe ser-tâ-ser
Ķıyâm-ı nâzda her bir nihâl ser-tâ-pâ
19 Nesîm-i śubĥla yer yer temevvüc itmededir
Riyâż-ı dehr meger oldı ķulzüm-i ĥađrâ
20 Zamân-ı źevķ u ŧarab Ǿahd-i şevķ u şâdîdir
Ki elde câm-ı śafâ serde neşve-i śahbâ
21 Śafâ-yı Ǿayşı ķoyup böyle demde maķśûda
Revâdır ehl-i ŧarab itse nâz u istiġnâ
22 Ħumâr-ı hecri idüp şüst ü şû şarâb-ı viśâl
Vefâya oldı bedel cevr-i yâr müsteŝnâ
23 Sipâh-ı düşmen-i gâm zîr-i pây-i şâdîdir
Hücûm-ı źevķ ile her ebkem olmada gûyâ
24 MetâǾ-ı Ǿişretiñ olsaķ nola ħarîdârı
Ki doldı naķd-i ümîd ile ceyb ü dest-i recâ
25 Feżâ-yı tîh-i ħumârı Ǿubûr içün besdir
Beyâż-ı gerden-i mînâ bize yed-i beyżâ
26 Mey ü ķadeĥ şafaķ-ı âfitâba döndi yine
Meger ki ĥalķa-i bezm oldı çarħ-ı Ǿayş ü śafâ
27 Pür itdi meclis-i gülşende gûş-ı mestânı
Seĥer terâne-i ħûnîn-i ķulķul-i mînâ5
28 O demde ŧûŧî-i ħâmem bu şiǾr ile oldı Baķınca âyine-i cûy-i bâġa şekker-ħâ
29 Ħaŧ-âver oldı o mâh-ı sipihr-i ĥüsn ü behâ
Ser-â-ser eyledi bâġ-ı cemâli mihr-i giyâ
30 Yaraşdı ol ruħ-ı zîbâya ol ħaŧ-ı müşgîn
Cemâli gülşenin itdi benefşe-zâr-ı Ħudâ
31 Ruħında sebze-i bîgânedir ħaŧ-ı laǾli
ǾAceb mi olmasa bûy-âşinâ-yı mihr ü vefâ
32 Ħaŧ-ı Ǿiźârı degil mâh-ı bedr-i ruħsârı
Miyân-ı hâleden itdi tamâm-ı Ǿarż-ı liķâ 33 Şikenc-i zülfi dil-i zâra mûcib-i teşvîr
Sevâd-ı ħaŧŧı ser-i câna bâǾiŝ-i sevdâ
34 Dirîġ u ĥayf ki olmuş o ħüsrev-i ĥüsnüñ
Ġulû-yı ħaŧŧ ile mülk-i cemâli pür-ġavġâ
35 Düşürse pâyine şâyeste serv-i şimşâdı
Ħırâm-ı nâz ile olduķça ķaddi cilve-nümâ
36 Bahâr-ı ĥüsni açıldı görüp ħaŧ-ı sebzin
Benefşe nûş ideriz Ǿâşıķâne śubĥ u mesâ
37 Benim de gülşen-i ŧabǾım şükûfe-zâr oldı
ǾAceb mi kâm-ı dil ü cânı eylese bûyâ
38 Yetişdi naħl-i beyânımda mîve-i maǾnâ
Pür oldı şâħ-ı ħayâlim nola olursa dü-tâ
39 Kenâr-ı bezm-i maǾânîde cân ŧarab-güster
Miyân-ı meclis-i Ǿirfânda dil ķadeĥ-peymâ
40 Elimde ħâme ki murġ-ı hezâr-destândır
Ne mümkin eyleye dem-beste bîm-i ħâr-ı fenâ
41 Ki bâġ-ı midĥat-i Faħr-i Cihân'ıñ olmadadır
Firâz-ı gülbün-i naǾtında zemzeme-pîrâ
42 Yegâne şâh-ı dü-Ǿâlem ki bârgâhında
Maķâm-ı ħıdmete śaf-beste ehl-i arż u semâ
43 Ne şeh şehen-şeh-i yektâ ki ħâk-i dergâhın
44 Ħudâygân-ı dü-Ǿâlem şehen-şeh-i ekrem ŞefîǾ-i küll-i ümem pâdişâh-ı her dü-serâ
45 Muĥîŧ-i fażl u hüner ħüsrev-i cihân-dâver
Ħıdîv-i pâk-güher dest-gîr-i rûz-ı cezâ
46 Ħulâśa-i dü-cihân nâzenîn-i kevn ü mekân
MuǾîn-i Ǿâlem ü insân delîl-i râh-ı hüdâ
47 Cenâb-ı Aĥmed-i mürsel ĥabîb-i ĥażret-i Ĥaķ
Fürûġ-ı nûr-ı Ħudâ şemǾ-i leyletü'l-İsrâ
48 Ŧabîb-i cân-ı ümem kim derinde ķânûndur
Hemîşe Ǿillet-i merżâ-yı seyyiǿâta şifâ 49 Şeh-i serîr-i leǾamrük ki ħilǾat-i levlâk Vücûd-ı pâkine olmuş ezelde râst-ķabâ 50 Ŧırâz-ı taħt-ı risâlet ki oldı bâ-dil ü cân
Ŧufeyl-i bârgeh-i şerǾi pîr ile bernâ
51 O şehriyâr ki lâyıķ kemîne bendesiniñ
Olursa ferş-i reh-i ħıdmetinde bâl-hümâ
52 O şeh-süvâr-ı feżâ-yı žafer ki itdikçe
Sipâh-ı nuśret ile Ǿazm-i Ǿarśada heycâ6
53 Ser-i Ǿadûyı idüp rîze-seng-i vâdî-i İrem
Vücûd-ı düşmeni eyler nişân-ı tîr-i belâ
54 Şükûh-ı şevketi dehşet-fezâ-yı çarħ-ı felek
Fürûġ-ı ŧalǾati revnaķ-rübâ-yı şems-i đuĥâ
55 Esîr-i bend-i kemend-i ħıdîv-i emri ķader
Fütâde silsile-i pâdişâh-ı ĥükmi ķażâ
56 Gedâ-yı dergeh-i şerǾi şeh-i Sikenderdir
Faķîr-i bâr-geh-i cûdı hem-ser-i Dârâ
57 Sipihr-i mekrümete âfitâb-ı Ǿâlem-tâb
Serîr-i Ǿâŧıfete ħusrev-i cihân-ârâ
58 Künûz-ı şefķate bir gevher-i girân-mâye
Muĥîŧ-i ĥikmete zîbende bir dür-i yektâ
59 Melek be-źevķ u feraĥ dergehinde cârû-keş Felek be-şevķ ü śafâ ħıdmetinde pâ-ber-câ
60 Nesîm-i luŧfını itse mürebbî-i külħân
İderdi terbiyeti reşk-i gülşen-i meǿvâ
61 Semûm-ı ķahrı vezân olsa sûy-ı gül-zâra
Miŝâl-i dûzaħ olurdı şerâreler peydâ
62 Demâġ-ı Ǿâlemiyân ĥaşre dek muǾaŧŧardır
O deñli nefħa-i ħulķ-ı kerîmi ĥâlet-zâ
63 Ħızâne-i keremin eyledikçe beźl-i ümem7
Olur berâber o şâhıñ yanında mîr ü gedâ
64 Ne yerde ĥükmi revân olsa ol cihân-dârıñ
Fütâde çâh-ı Ǿademdir ĥükûmet-i aǾdâ
65 Ola ķıyâmete dek âfitâba pertev-baħş
Fürûġ-ı neyyir-i feyżinden alsa mâh żiyâ
66 Bahâr-ı Ǿâlem-i Ǿömrüñ ħazânı olmazdı
Eger ki bülbül-i ĥıfžı olaydı naġme-serâ
67 Cihân-penâh şehâ ħusrev-i mülk-sipehâ
Eyâ şefîǾ-i ümem pâdişâh-ı mülk-i beķâ
68 Sen ol şeh-i dü-serâsın ki ħâk-i maķdemiñi
Görürdi Ǿarş-ı muǾallâyı çekse nâ-bînâ
69 Sen ol çerâġ-ı hüdâsın ki şemǾ-i źâtıñdır
Ŧırâz-ı bezm-geh-i ķurb-ı ĥażret-i Mevlâ
70 Fürûġ-ı neyyir-i ĥüsn ü cemâliñ olmuş ezel
Żiyâ-yı şems-i đuĥâ tâb-baħş-ı bedr-i dücâ
71 ǾAlîl-i şerbet-i Ǿaşķıñ revân-ı Ħıżr ü Mesîĥ
Marîż-i derd ü ġamıñ cân-ı Bû ǾAlî Sînâ 72 Benem o ħaste ki dârû-yı naǾt-ı pâkiñ ile8
İrişdi derd-i dil-i zâr u mübtelâma devâ
73 Benem o çeşme-i âb-ı ĥayât-ı vaśfıñ kim
Zülâl-i nuŧķuma teşne Cerîr ile AǾşâ
7 beõl-i ümem, A: bezm-i ümem 8 naǾt-ı pâkiñ ile, A: pâk naǾtıñla
74 Benem o micmere-gerdân-ı bezm-i menķabetiñ Ki benden almadadır bûy-ı feyżi hep şuǾarâ
75 Kemâl-i feyż-i nuǾûtuñla oldı eşǾârım
Ne gûne meclise varsa zebân-zed-i büleġâ
76 Miŝâl-i gül dutar ins ü melek śafâ ile gûş
Ŝenâñı bülbül-i nuŧķum her eyledikçe nevâ
77 ǾAceb degil ķalemim sîne-çâk ise oldı
Şarâb-ı vaśf-ı śıfâtıñla mest-i bî-pervâ
78 Sevâd-ı nažm-ı terim midĥatiñle müşg-i Ħuten
Ŝenâñ ile raķamım reşk-i Ǿanber-i sârâ
79 Gel ey ķalem ķo bu daǾvâyı eyle ħatm-i kelâm
Yeter bu mertebe basŧ-ı süħan Nažîm-âsâ
80 Niyâza başla ħulûś üzre ħâke sür yüzüñi
Ķaśîde buldı nihâyet irişdi vaķt-i duǾâ
81 Seĥer ki eyleye ŧûmâr-ı ġoncaya sûsen
Midâd-ı sebz ile tâ naǾt-ı ĥażreti inşâ
82 Revân-ı pâkine tâ-ĥaşr ola śalât u selâm
Ġubâr-ı ravżasına cân-ı ümmetân fedâ
2 Gevher-endâzî-i Ķulzüm-i Midâd Be-sâĥil-i NaǾt-ı Şerîf-i ŞefîǾ-i Yevm-i Tenâd9
(T: 31a, R: 31a, A: 17a) (MefǾûlü FâǾilâtü MefâǾîlü FâǾilün)
1 Ey kişver-i risâlete sulŧân-ı enbiyâ
Rûĥ-ı revân-ı cism-i rusül cân-ı enbiyâ
2 Mihr-i celî fürûġ-ı sipihr-i risâletiñ
Burc-ı nübüvvete meh-i tâbân-ı enbiyâ
3 Hâdî-i küll delîl-i sübül pîşvâ-yı dîn
Şâh-ı rusül şehenşeh-i źî-şân-ı enbiyâ
4 Aĥrâr-ı ħayl-i server-i ser-cümle-i rusül
Ebrâr-ı ceyş-i dâver-i devrân-ı enbiyâ
5 Ümmet sipâh-ı pâdişeh-i aśfiyâ śufûf
Śâĥib-ķırân-ı merkez-i meydân-ı enbiyâ
6 Maĥbûb-ı nâz-perver-i kâşâne-i yaķîn Sulŧân-ı nâzenîn şeh-i ħûbân-ı enbiyâ
7 İtmiş midâd-ı śunǾ śalât ü selâmını
Ârâyiş-i kitâbe-i eyvân-ı enbiyâ
8 Ĥallâl-i pür-suǿâl ki nuŧķ-ı faśîĥidir
Müşkil-güşâ-yı mekteb-i Ǿirfân-ı enbiyâ
9 Nâ-ħande ħâce-i sebaķ-âmûz-ı maǾrifet
Ümmî-laķab debîr-i debistân-ı enbiyâ
10 Bâġ-ı ruħında olmuş o gîsû-yı ħam-be-ħam
Müşgîn-şemîm-i sünbül ü reyĥân-ı enbiyâ
11 Berķ-ı cemâli nûr-ı serâ-perde-i yaķîn
Mişkât-ı ĥüsni şemǾ-i şebistân-ı enbiyâ
12 Kuĥl-ı Ǿuyûn-ı cân-ı rusül ħâk-i maķdemi
Gerd-i ĥarîmi sürme-i aǾyân-ı enbiyâ
13 Olmuş vücûdı ħilǾat-i levlâk ile ezel
Sulŧân-ı çâr-bâliş-i dîvân-ı enbiyâ
14 Nâm-ı şerîfi ser-süħan-ı fihris-i rusül
Ser-levĥa-i cerîde-i Ǿünvân-ı enbiyâ
15 Nuŧķ-ı faśîĥi dürr-i binâgûş-ı kümmelîn
Her bir ĥadîŝi ĥüccet ü burhân-ı enbiyâ
16 Ĥaķ źâtıñ eylemiş niǾam-ı cûd u luŧf ile
Sâlâr-ı bî-niyâz-ı ser-i ħân-ı enbiyâ
17 Ħoş geçmez idi sâye-i luŧfuñ da olmasa
Ķadd-i bülendi ǾarǾar-ı bustân-ı enbiyâ 18 Dârü'ş-şifâ-yı Ǿaşķı Ǿalîli dil-i rusül
Derd-i ġam-ı maĥabbeti dermân-ı enbiyâ
19 Olsa Ǿaceb mi bâġ-ı İrem gibi bî-ħazân
Güldeste-i ġamıyla girîbân-ı enbiyâ
20 Dergâh-ı Ǿizzetinde nola olsa dem-be-dem
Hep ħıdmetiyle berzede-dâmân-ı enbiyâ
21 Nîsân-ı feyż-i câh-ı celâliyle ol şehiñ
22 Kân-ı melâĥat ol ki zenaħdânı dürcidir Ħân-ı maĥabbetinde nemek-dân-ı enbiyâ
23 ǾAyn-ı Ǿinâyeti nažar-endâz-ı ümmetân
Çeşm-i ĥimâyetiyle nigehbân-ı enbiyâ
24 Hâdî-i dîn ki nûr-ı sirâc-ı cemâlidir
Bezm-i yaķîne şemǾ-i fürûzân-ı enbiyâ
25 Vaśf-ı cevâhir-i śıfatıdır ŧabaķ ŧabaķ
Nuŧķ-ı güher-niŝâr u dür-efşân-ı enbiyâ
26 Lebrîz olup maĥabbet ü Ǿaşķıyla tâ-be-ĥaşr
Pürdür o naķd-i şevķ ile hemyân-ı enbiyâ
27 Her gûy-ı ser ki olmaya ġalŧân-ı dergehi
Olsun ķafâ-ħor-ı ħam-ı çevgân-ı enbiyâ
28 Lâyıķ degilse de umarım fażl-ı Ĥaķ ide10
Bu nažm-ı Ǿâcizânemi şâyân-ı enbiyâ
29 Tâ ĥükm-i şerǾ ile ola ol seyyidü'l-beşer
Śadr-ı risâlet üzre ķalemrân-ı enbiyâ
30 Fermân-beri ola rusül ü enbiyâ anıñ
Ħalķ olduġunca bende-i fermân-ı enbiyâ
31 Yâ Rab be-ĥaķķ-ı faħr-i rusül tâ ki zindedir
Cân-ı Nažîm'i eyle ŝenâ-ħân-ı enbiyâ
3 Faħriyye-i Zîbâ Mutażammın-ı NaǾt-ı Mefħar-i Her Dü-serâ11
(T: 32a, R: 32a, A: 11b) (FeǾilâtün FeǾilâtün FeǾilâtün FeǾilün)
1 Meryem-i fikrim olup ĥâmile-i feyż-i Ħudâ
Doġdı gehvâre-i ŧabǾımda Mesîĥ-i maǾnâ
2 Benem ol micmere gerdân-ı şebistân-ı hüner
Kâm-ı Ǿâlem nefeħât-ı süħanımla bûyâ
3 Benem ol bülbül-i gülzâr-ı beyân kim gûşın
Gül gibi şâhid-i maǾnâ dutar olsam gûyâ
4 Benem ol mâşiŧa-i rûy-ı Ǿarûsân-ı beyân
Kilk-i endîşem olup śûret-i maǾnâ-pîrâ
10 fażl, A: feyż
5 Oldı bir mükĥüle her saŧr-ı siyâh-ı nažmım Śafĥa-i şiǾr-i laŧîfim aña mirǿât-ı śafâ
6 Lûledir aña zebânım dehenimdir inbîķ
Nola taķŧîr-i gülâb-ı süħan itsem ĥâlâż
7 Ķalemim ŧûŧî-i gûyâ-yı şeker-zâr-ı maķâl
Mıśr-ı endîşede şîrîn süħanımdır bebġâ
8 ŦabǾıma feyż-i Ħudâ źâǿiķa-baħş-ı ilhâm
Ķand-i maǾnâ leb-i endîşeme ĥâżır ĥelvâ
9 Her midâd-ı ķalemim reşk-i süveydâ-yı nižâm
Noķŧa-i nažm-ı terim merdüm-i çeşm-i rüknâ
10 Görse zencîr-i suŧûr-ı süħanım şevķinden
Ola mecnûn gibi dil-bestesi cân-ı Leylâ
11 Dem-be-dem olmadadır kâlbüd-i fikr ü ħayâl
Dem-i cân-baħş-ı Mesîĥ-i süħanımla iĥyâ
12 Keyf-i śaĥbâ-yı raķîķ-i hünerim ġuśśa-kesel
Neşve-i câm-ı raĥîķ-ı eŝerim ġam-fersâ
13 Dûr-bîn-i ķalemim śâf-nümâdır o ķadar
Ki görür cây-ı murâdın nažar itse aǾmâ
14 Sedd-i Yeǿcûc-ı edânî-i süħandır nuŧķum
Ķavlime olsa Sikender gibi ķâǿil Dârâ
15 Feyż-i Ĥaķ rehber iken ŧabǾıma her vâdîde
Tengdir cilvesine sâĥa-i şiǾr ü inşâ
16 Lehce-i dil-keş ile ŧabǾ-ı ħoş-elĥânımdır
Çemen-i maǾrifete bülbül-i merġûle-serâ
17 ŦabǾım İskender-i maǾnâ ķalemim Ĥıżr-ı beyân
Nola itse süħanım âb-ı ĥayâtı icrâ
18 Kilk-i çâlâk-terim evc-i süħanda şeh-bâz
Fikr-i sîmurġ-perim kâf-ı ĥikemde Ǿanķâ
19 Mürşid-i ŧabǾıma ilhâm-ı ilâhî rehber
Pîr-i endîşeme çûb-ı ķalemim oldı Ǿaśâ
20 Cân atar rûĥ-ı Felâŧûn ħum-ı muħbireme
21 Edhem-i Ǿakl-ı Arisŧo ķala evvel ķademe Eşheb-i fikr-i serîǾimle olursa hem-pâ
22 Vâridât ile ŧolu genc-i güherdir dehenim
Aña şemşîr-i zebânım yetişür ejderhâ
23 Ŧûŧî-i Mısr'a ķıyâs itme bulunmaz hergiz
Murġ-ı ħâmem gibi bir bülbül-i śad-gûne nevâ