Nüfusun Yaş ve Cinsiyet Gruplarına Dağılımı

Nüfusun demografik özelliklerinden birisi de, nüfusun cins ve yaş yapısıdır. Yöresel açıdan kadın ve erkek nüfus oranları, o yöredeki nüfus hareketlerinin niteliğini, bir takım sosyal olaylardan (savaş, göç, v.b.) nüfusun nasıl etkilendiğini ortaya koymak açısından önemlidir (Doğanay, 1994: 157). Çünkü cinsiyet oranı, doğumlar ve ölümler gibi demografik özellikler yanında, göç, askerlik ve savaş gibi çeşitli faktörlerin denetimi altında gelişir (Tümertekin, 1994: 185). Nüfusun cins yapısı üzerinde en çok etkili olan doğumlardır. Belli bir süre içinde doğan bebek sayısının çoğunlukla kız veya erkek çocuk olması, belli bir süre sonra nüfusun genel cins yapısını, kadın veya erkek nüfus fazlalığı yönünde etkiler (Doğanay, 1994: 157). Nüfusun cins yapısı üzerinde göçlerin ve savaşların etkisi de azımsanamaz. Göçlere katılanlar büyük oranda erkekler olduğu için, yoğun olarak göç alan illerde belirgin bir erkek nüfus fazlalığı görülürken, göç veren kentlerde de durum bunun tersinedir. Savaş olan dönemlerde erkek nüfusunun az olduğu görülmektedir. Çünkü savaşlarda ölenlerin çoğu erkektir (Şahin vd, 2005: 297).

Korkuteli’nde nüfusun cinsiyet yapısına baktığımızda, 1965- 2007 yılları arasındaki sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusta kadın ve erkek nüfusun birbirine yakın olduğu gözlenmektedir. 1965 yılında erkek nüfus toplam nüfusun % 49,67 iken kadın nüfus toplam nüfusun % 50,32 ’dir. Bu dönemde ülkemiz genelinde başka ülkelere çalışmak için çok sayıda erkek nüfus göçü olmuştur. Ülke dışına çalışmak amacıyla işçi gönderen yerlerden biri de Korkuteli’dir. Bu göçler daha çok kırsal kesimlerden gerçekleşmiştir. Bu olay ilçe nüfusunda cinsiyet dengesizliği ortaya çıkarmıştır. 2000 yılında erkek nüfus toplam nüfusun % 49,76 iken kadın nüfus toplam nüfusun % 50,23’ünü oluşturmaktadır. 2007 yılına baktığımız zaman erkek nüfus toplam nüfusun % 49,66’sı iken kadın nüfus % 50,44’ünü oluşturmaktadır (Tablo 22).

Tablo-22: Korkuteli’nde 1965-2007 Yılları Arasında Nüfusun Cinsiyete Göre Dağılımı Sayım Yılı Toplam Nüfus Erkek Nüfusu % Kadın Nüfusu %

1965 39 578 19 660 49,67 19 918 50,32 1970 42 440 20 955 49,37 21 485 50,62 1975 44 592 22 865 51,27 21 727 48,72 1980 45 285 22 646 50 22 629 50 1985 45 275 23 193 51,22 23 819 48,78 1990 46 115 22 596 48,99 23 519 51,01 2000 51 580 25 670 49,76 25 910 50,23 2007 48 159 23 919 49,66 24 240 50,44

Kaynak: TUİK Nüfus Sayım İstatistikleri

Nüfusun cinsiyet yapısını şehir ve kırsal nüfusa göre incelediğimizde, bir takım farklılıklar göze çarpmaktadır. 1955 yılında şehirde erkek nüfus oranı (% 48,75) az, kadın nüfus oranı (% 51,24) fazladır. Kırsal kesimde de aynı durumun geçerli olduğu erkek nüfus oranının (% 49,51) az, kadın nüfus oranının (% 50,48) fazla olduğu görülmektedir (Tablo 23). Nüfusun cinsiyete göre dağılımına baktığımız zaman şu sonucu ortaya koyabiliriz: Korkuteli’nin 1955 yılında, dışarıya göç veren ilçe durumda olduğu ortaya konulabilir.

Tablo-23: Korkuteli’nde Şehir ve Köy Nüfusunun Cinsiyete Göre Dağılımı (1965-2007) Sayım Yılı Şehir Nüfus Toplamı Erkek Nüfus % Kadın Nüfus % Kır Nüfus Toplamı Erkek Nüfus % Kadın Nüfus % 1955 4 611 2 248 48,75 2 363 51,24 32 175 15 932 49,51 16 243 50,48 1960 5 033 2 480 49,27 2 533 50,72 33 288 16 237 48,77 17 051 51,23 1965 5 602 2 757 49,21 2 845 50,79 33 976 16 903 49,74 17 073 50,26 1970 8 465 4 299 50,78 4 166 49,21 33 975 16 656 49,02 17 319 50,97 1975 10 334 5 510 53,31 4 824 46,68 34 258 17 355 50,65 16 903 49,34 1980 10 615 5 433 51,18 5 182 48,82 34 660 17 213 49,66 17 447 50,34 1985 12 039 6 037 50,14 6 002 49,86 34 973 17 156 49,05 17 817 50,95 1990 13 381 6 699 50,06 6 682 49,94 32 734 15 897 48,56 16 837 51,44 2000 16 521 8 300 50,23 8 221 49,76 35 059 17 370 49,54 17 689 50,45 2007 18 971 9 436 49,73 9 535 50,27 29 188 14 483 49,61 14 705 50,39

Kaynak: TUİK Nüfus Sayım İstatistikleri

2000 yılında Korkuteli’nde nüfusun cinsiyete göre dağılımında değişmeler olduğu görülmektedir. Toplam şehir nüfusunun % 50,23’ü erkek, % 49,76’sı kadın

48   

nüfustan oluşmaktadır. Bu durumun nedeni 2000 yılından itibaren Korkuteli’nde görülen inşaat sektörüdür. İnşaat sektöründe çalışacak nüfusun erkek olmasından kaynaklanır. İlçe merkezinde erkek nüfustaki oran daha da yüksektir. Ancak nüfus sayımında kırsal kesimde oturup iş yeri şehirde olan birçok insan kırsal nüfus olarak görünmektedir. İnşaat sektöründeki erkek nüfus genellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden gelmekte ve sayım sırasında kendi şehirlerinde görünmektedir. 2007 yılı sayımına bakıldığında kadın erkek nüfus dağılışının hemen hemen dengede olduğu görülmektedir. Bu durum hem kırsal kesim hem de şehir için geçerlidir. Bu durumun dengelenmesindeki temel faktörün esnafların ailelerini iş yerlerinin olduğu şehir merkezine taşımaları görünmektedir.

Korkuteli nüfusunda kadın-erkek nüfusunun dağılımı incelenirken cinsiyet oranını (belli bir nüfus kitlesinde, 100 veya 1000 kadın başına düşen erkek sayısı) da belirlemek gerekir.

Nüfusta genel cins oranı:

Pt Pm

x100 (veya 1 000) formülü ile hesaplanır. Pm= Erkek nüfusu ve Pt= Kadın nüfusu ifade eder (Doğanay, 1994: 156).

Bu formüle göre, Korkuteli’nde her 100 kadına düşen erkek sayısı, 1955 yılında 102, 2000 yılında 101’dir. Bu durum Korkuteli’nde cinsiyet dağılımının dengelenmeye doğru bir seyir izlediğini ortaya koymaktadır. 2007 yılında da aynı dengelenmenin devam ettiğini görmekteyiz.

Nüfusun yaş yapısı da çok önemlidir. Çünkü hangi yaş gruplarından ne kadar insanın olduğu ancak yaş yapısından anlaşılabilir. Eğitim, sağlık, konut hizmetleri başta olmak üzere pek çok işlerin planlanmasında, dar aralıklı yaş gruplandırmasından yararlanılır (Şahin vd, 2005: 297). Dar aralıklı yaş gruplandırması, 0-4, 5-9, 10-14, 15-19, ……..80-84 ve 85+ şeklinde yapılır. Nüfusta bağımlılık oranının ve çalışma çağındaki nüfusun belirlenmesinde de geniş aralıklı yaş gruplandırmasından yararlanılır. Geniş aralıklı yaş gruplandırması da 0-14, 15-64 ve 65+ şeklinde yapılır (Doğanay, 1994: 158) .

Nüfusu oluşturan grupların ayrıntılı olarak tanımlanabilmesi için, dar aralıklı gruplandırmanın yapılması gereklidir. Bebek, çocuk, genç, orta yaşlı, yaşlı ve çok yaşlı nüfus sayısının bilinmesi, çeşitli konularda yapılacak olan çalışmalarda gereklidir (Şahin vd, 2005: 295). Korkuteli ilçesinin 2007 yılı nüfus sayımı

piramidine baktığımızda toplam nüfus içindeki en büyük payı 10-14 yaş grubu (% 8,27) oluşturmaktadır (Tablo 24, Şekil 17).

Tablo-24: Korkuteli İlçesi Nüfusunun Dar Aralıklı Yaş ve Cinsiyet Yapısı (2007) Yaş Grubu Erkek % Kadın % Toplam %

00-04 1 764 51,00 1 695 49,00 3 459 7,18 05-09 1 968 51,56 1 849 48,44 3 817 7,93 10-14 2 010 50,46 1 973 49,54 3 983 8,27 15-19 1 911 50,91 1 843 49,09 3 754 7,80 20-24 1 506 48,91 1 573 51,09 3 079 6,39 25-29 1 781 51,76 1 660 48,24 3 441 7,15 30-34 1 762 50,11 1 754 49,89 3 516 7,30 35-39 1 746 50,55 1 708 49,45 3 454 7,17 40-44 1 684 49,00 1 753 51,00 3 437 7,14 45-49 1 540 49,85 1 549 50,15 3 089 6,41 50-54 1 349 48,39 1 439 51,61 2 788 5,79 55-59 1 097 47,35 1 220 52,65 2 317 4,81 60-64 1 058 48,31 1 132 51,69 2 190 4,55 65-69 987 47,11 1 108 52,89 2 095 4,35 70-74 775 48,47 824 51,53 1 599 3,32 75-79 611 47,88 665 52,12 1 276 2,65 80-84 275 44,57 342 55,43 617 1,28 85-89 65 38,92 102 61,08 167 0,35 90+ 30 37,04 51 62,96 81 0,17 Toplam 23 919 49,67 24 240 50,33 48 159 100 Kaynak: TUİK Genel Nüfus Sayımı (2007)

Korkuteli’nin nüfus piramidine baktığımız zaman piramidin tabanında bir daralma görülmektedir. 0-4 yaş ile 5-9 yaş grubu nüfusun azalması, ilçenin doğum oranlarında düşüş olduğunu ortaya koyar (Şekil 18). Nüfus piramidinde 0-19 yaşları arasında erkek nüfusu kadın nüfusa eşit iken, 20-24 yaş grubunda erkek nüfusun belirgin bir şekilde azaldığı görülmektedir. Bunun nedeni, bu yaşlardaki genç erkek nüfusun gerek askerlik, gerekse eğitim ve çalışmak için başka şehirlere gitmesidir. 70 yaşından sonra da erkek nüfusun kadın nüfustan daha az olduğu göre çarpmaktadır. Bu da bize Korkuteli’nde kadınların erkeklerden daha uzun ömürlü olduklarını gösterir (Tablo 24, Şekil 17). 2000 yılı pramidine baktığımız zaman 85 üzerindeki insanlar daha az

50   

iken, 2007 yılı sayımlarında 90 ve üzeri yaşa sahip insanların da bulunduğunu görmekteyiz. Bu durum ilçedeki sosyal açıdan ve sağlık açısından iyileşmelerin olduğunun göstergesidir.

Şekil-17: Korkuteli İlçesinin Nüfus Piramidi (2007)

Geniş aralıklı yaş gruplarına göre Korkuteli nüfusunun % 23,38’i 0-14 yaş aralığını, % 64,5’i 15-64 yaş aralığını, % 12,12’si 65+ yaş grubunu oluşturur (Tablo 25). Geniş aralıklı yaş gruplarına cinsiyet dağılımı açısından baktığımız zaman; 0-14 yaş grubunun % 50,99’u erkek, % 49,01’i kadındır. 15-64 yaş grubunun % 49,68’i erkek, % 50,32’si kadındır. 65+ yaş grubunun % 47’si erkek, % 53’ü kadındır.

Tablo-25: Korkuteli Nüfusunun Geniş Aralıklı Yaş ve Cinsiyet Yapısı (2007) Yaş grubu Erkek Nüfusu % Kadın Nüfusu % Toplam Nüfus %

00-14 5 742 50,99 5 517 49,01 11 259 23,38 15-64 15 434 49,68 15 631 50,32 31 065 64,5

65+ 2 743 47 3 092 53 5 835 12,12

Toplam 23 919 49,66 24 240 50,44 48 159 100

Yaş guruplarından 15–64 arası yaşlar “Aktif Nüfus”, 0–14 ve 65+ yaş gurubu “Bağımlı Nüfus” olarak kabul edilmektedir. Bu yaş guruplarına göre nüfusun bağımlılık oranı hesaplanabilir. Bağımlılık oranı şu formülle hesaplanır.

Bağımlı nüfus = (0–14) + (65+) / (15–64) x 100 (Doğanay, 1994: 159). Bağımlı nüfus = 11 259 + 5 835 / 31 065 x 100

Bu formül uygulandığında Korkuteli ilçe merkezinde bağımlılık oranının % 55 olduğu görülmektedir. Bu sonuç Türkiye bağımlı nüfus oranı ile karşılaştırılınca; Türkiye’nin bağımlı nüfusu % 61,5’tir. Sonuç olarak Korkuteli’nin bağımlı nüfusu Türkiye’den azdır.