Motivasyonel Dil’in İntibak Ettirici Liderliği Alt Boyutlarına Göre

Birinci tabaka okullarda görev yapan öğretmenlerden elde edilen motivasyonel dil alt boyutlarının intibak ettirici liderlik kolaylaştırıcı beceri alt boyutunu yordama düzeylerine ilişkin sonuçlara göre, okul müdürlerinin kullandığı yönlendirici dil, cesaret verici dil intibak ettirici liderlik kolaylaştırıcı beceri varyansını % 67 düzeyinde açıklamaktadır. Bunun yanında aitlik yaratıcı dil değişkeninin kolaylaştırıcı beceri üzerinde etkisi olmadığı görülmektedir.

Birinci tabaka okullarda görev yapan öğretmenlerden elde edilen motivasyonel dil alt boyutlarının intibak ettirici liderlik idarî beceri alt boyutunu yordama düzeylerine ilişkin sonuçlara göre, okul müdürlerinin kullandığı yönlendirici dil ve cesaret verici dil intibak ettirici liderlik idarî beceri varyansını % 77 düzeyinde açıklamaktadır. Bunun yanında aitlik yaratıcı dil değişkeninin idarî beceri üzerinde etkisi olmadığı

görülmektedir.

Birinci tabaka okullarda görev yapan öğretmenlerden elde edilen motivasyonel dil alt boyutlarının intibak ettirici liderlik uyum sağlayıcı beceri alt boyutunu yordama düzeylerine ilişkin sonuçlara göre; okul müdürlerinin kullandığı yönlendirici dil ve cesaret verici dil intibak ettirici liderlik uyum sağlayıcı beceri varyansını % 72 düzeyinde açıklamaktadır. Bunun yanında aitlik yaratıcı dil değişkeninin uyum sağlayıcı beceri üzerinde etkisi olmadığı görülmektedir.

İkinci tabaka okullarda görev yapan öğretmenlerden elde edilen motivasyonel dil alt boyutlarının intibak ettirici liderlik kolaylaştırıcı beceri alt boyutunu yordama

düzeylerine ilişkin sonuçlara göre; okul müdürlerinin kullandığı yönlendirici dil ve cesaret verici dil intibak ettirici liderlik kolaylaştırıcı beceri varyansını % 63 düzeyinde açıklamaktadır. Bunun yanında aitlik yaratıcı dil değişkeninin kolaylaştırıcı beceri üzerinde etkisi olmadığı görülmektedir.

İkinci tabaka okullarda görev yapan öğretmenlerden elde edilen motivasyonel dil alt boyutlarının intibak ettirici liderlik idarî beceri alt boyutunu yordama düzeylerine

ilişkin sonuçlara göre; okul müdürlerinin kullandığı yönlendirici dil ve cesaret verici dil intibak ettirici liderlik idarî beceri varyansını % 67 düzeyinde açıklamaktadır. Bunun yanında aitlik yaratıcı dil değişkeninin idarî beceri üzerinde etkisi olmadığı

görülmektedir.

İkinci tabaka okullarda görev yapan öğretmenlerden elde edilen motivasyonel dil alt boyutlarının intibak ettirici liderlik uyum sağlayıcı beceri alt boyutunu yordama düzeylerine ilişkin sonuçlara göre; okul müdürlerinin kullandığı yönlendirici dil intibak ettirici liderlik uyum sağlayıcı beceri varyansını % 63 düzeyinde açıklamaktadır. Bunun yanında cesaret verici dil ve aitlik yaratıcı dil değişkeninin uyum sağlayıcı beceri üzerinde etkisi olmadığı görülmektedir.

Üçüncü tabaka okullarda görev yapan öğretmenlerden elde edilen motivasyonel dil alt boyutlarının intibak ettirici liderlik kolaylaştırıcı beceri alt boyutunu yordama düzeylerine ilişkin sonuçlara göre; okul müdürlerinin yönlendirici dil ve cesaret verici dil kullanımı okul müdürlerinin gösterdiği kolaylaştırıcı beceri varyansını % 79

düzeyinde açıklamaktadır. Bunun yanında aitlik yaratıcı dil değişkeninin kolaylaştırıcı beceri üzerinde etkisi olmadığı görülmektedir.

Üçüncü tabaka okullarda görev yapan öğretmenlerden elde edilen motivasyonel dil alt boyutlarının intibak ettirici liderlik idarî beceri alt boyutunu yordama düzeylerine ilişkin sonuçlara göre; okul müdürlerinin yönlendirici dil ve cesaret verici dil kullanımı intibak ettirici liderlik idarî beceri varyansını % 79 düzeyinde açıklamaktadır. Bunun yanında aitlik yaratıcı dil değişkeninin idarî beceriyi olumsuz yönde etkilediği görülmüştür.

Üçüncü tabaka okullarda görev yapan öğretmenlerden elde edilen motivasyonel dil alt boyutlarının intibak ettirici liderlik uyum sağlayıcı beceri alt boyutunu yordama düzeylerine ilişkin sonuçlara göre; okul müdürlerinin yönlendirici dil kullanımı intibak ettirici liderlik uyum sağlayıcı beceri varyansını % 67 düzeyinde açıklamaktadır. Bunun yanında cesaret verici dil kullanımının uyum sağlayıcı beceri üzerinde etkisi olmadığı, aitlik yaratıcı dil değişkeninin uyum sağlayıcı beceriyi olumsuz yönde etkilediği görülmüştür.

Elde edilen sonuçlara göre; her üç tabaka okullarında görev yapan öğretmen algıları motivasyonel dilin yönlendirici dil ve cesaret verici dil alt boyutlarının intibak

ettirici liderliğin kolaylaştırıcı beceri ve idarî beceri boyutlarında değişim yaratacağını fakat aitlik yaratıcı dilin etkisinin bulunmadığını ifade etmektedir. Buna ilâve olarak üçüncü tabaka okullarında motivasyonel dilin aitlik yaratıcı dil alt boyutunun intibak ettirici liderliğin uyum sağlayıcı becerisi üzerinde değişimi negatif anlamda

gerçekleştireceği görülmektedir. Başka bir söylemle yüksek ve orta başarılı okullarda liderin aitlik yaratıcı dil kullanımının izleyenler üzerinde bir etkisi bulunmamakta fakat düşük başarı düzeyine sahip okullarda olumsuz anlamda etkilediği ifade edilebilir.

Aitlik yaratıcı dil kullanımı okul müdürünün etkililiğini arttıracak önemli bir araçtır. Bu araç sayesinde izleyenler üzerinde önemli etkiler bırakılarak örgütsel bağlılık, örgütsel vatandaşlık ve örgütsel kültür gibi duygular oluşturulabilir.

Araştırmaya konu okul müdürlerinin aitlik yaratıcı dili ve cesaret verici dili etkin olarak kullanamamasının temelinde, okul kültürü yaratabilecek bir süre boyunca okulda çalışmaması olduğu öne sürülebilir.

Okul müdürlerinin aitlik yaratıcı dili kullanabilmeleri bağlamsal bir olgudur Günümüz Türkiye’sinin eğitim yönetimindeki en önemli sorun yerinden yönetim anlayışıdır (Turan, 2009; Koçak, Turan ve Aydoğdu, 2012; Aypay, 2003; Bayrak ve Boyacı, 2002). Eğitim alanında ve okul hakkında bağımsız, özgür ama hesap verebilir kararlar alabilmek için okul müdürünün âdem-i merkeziyetçi anlayışla yönetişim içinde olması aynı zamanda eğitimi ilgilendiren konularda karar alma sürecinde farklı grup ve kurumların katılımını sağlayabilecektir. Bu katılım aynı zamanda okul üzerindeki kontrolün paydaşlara devrini sağlayarak eğitimin güncel sorunlara, gelişen eğilimlere duyarlı hale gelmesini, kaliteli öğrenci temelli olmasını ve kaynakların etkin bir şekilde kullanımını sağlayacaktır (Molly, 2002). Dolayısıyla, çeşitli yönetimsel araçlarla yetkilendirilmiş ve güçlendirilmiş okul müdürü motivasyonel dil boyutlarını da kullanarak liderlik becerilerini arttırabilecektir.

Okul müdürlerinin aitlik yaratıcı dili kullanamamalarının başka bir nedeni de Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ’nın uygulamalarıdır. MEB 2013-14 döneminde 6528 sayılı kanun ile merkez ve taşra teşkilatında üst düzey yöneticilerin ve görevlerinde dört yılı dolduran okul müdürlerinin görevini sona erdirerek okul müdürü olarak atanma ölçütlerini değiştirmiştir. 2014 yılının Haziran ayında okul müdürleri atama

yönetmeliğini bir kez daha değiştirerek seçim sürecini hiçbir yeterliğe bakmadan oluşturulan mekanik-bürokratik komisyonlarda yapılacak sözlü sınava indirgemiştir.

Bu şartlar altında asıl yapılması gereken yönetimin tekrar örgütlenmesidir. Bu örgütlenme merkezi, mekanik-bürokratik değil durumsal bir yapılanma olmalıdır. Çünkü mekanik-bürokratik yapıların atadığı okul müdürleri geleneksel yapının dışına çıkamayacaklardır. Gerçekleştirilmesi gereken yapılandırma bağlamsal okul müdürlüğü kavramından oluşturulmalıdır. Yoksa her şeyi prosedüre bağlayan, öğretmenler arasında hiyerarşik bir ilişki kuran ve öğretmeni sınıfın mutlak hâkimi konumunda tutan bir anlayış devam edecektir.

Cesaret verici dil açısından bakıldığında; etkili okulun boyutları arasında okul kültürü merkezi bir önem taşımaktadır. Okul kültürü bir okulun başarısının ya da başarısızlığının kararlaştırıcısıdır. Okul kültürü okulda akademik başarıya önem veren, yüksek akademik ve insâni gelişime yönelik olarak beklentiler oluşturabilen, iletişim ve etkileşime değer veren bir anlayıştır. Bu kavramın en önemli bileşeni okul müdürü tarafından oluşturulacak vizyondur (Balcı, 2014). Paydaş katılımları ile oluşturulacak vizyonu okula ve çevresine tanıtacak olan okul müdürünün vizyonu uygulayacak olan öğretmen ve öğrencilerine yönelik cesaret verici dili kullanamaması liderlik özelliklerini gösterme becerisini de olumsuz etkileyecektir.