MO Modern Sanat Müzesi

MO Modern Sanat Müzesi Vilnius’un tarihi kent merkezinde Daniel Libeskind tarafından tasarlandı ve 2018 yılında ziyarete açıldı (Şekil 4.22). Müze 3100 m²’lik alanı ile Litvanya’nın en büyük özel müzesi olma özelliğini taşımaktadır (URL 44).

18. yüzyıldan kalma surlarla çevrili bir kent olan Vilnius’ta bulunan müze, kentin geçmişini ve bugününü buluşturmayı hedeflemektedir. MO Modern Sanat Müzesi eski ve yeniyi bağlayan “kültürel bir geçit” olarak bulunduğu alan için yeni bir kamusal alan ve yeni bir varış noktası (Destination) olmuştur (Şekil 4.23) (URL 46). Müzenin konumu Vilnius’un tarihi yapılarının bulunduğu bir konumdadır. Müzenin modern bir yaklaşımla tasarlanması eski ve yeniyi bir araya getirme çabasının bir göstergesi olabilir. Müze tarihi yapılar arasında yeni oluşuyla fark edilebilir olsa da biçimsel olarak tarihi yapılarla çatışma halinde değildir. Kübik yapısıyla çevresinde bulunan yapıların geometrisiyle uyum sağlamaktadır. Tarihi yapılar ile uyum sağlayarak tasarım konsepti olan “kültürel bir geçit” fikrinin hayata geçirildiği düşünülmektedir.

Şekil 4.23. MO Modern Sanat Müzesi Vaziyet Planı (URL 47)

Minimalist bir yaklaşımla tasarlanan müzenin dış cephesi, yapıyı çapraz eksende bölen kamuya açık merdiven alanı ile bir kontrast oluşturmaktadır. Şekil 4.24 ve Şekil 4.25’te görülen, yapıyı çapraz eksende bölen merdiven, halka açık performanslar ve etkinlikler için bir alan oluşturan terasa erişimi sağlamaktadır. Müzenin iç kısmında bulunan camlı duvarlar galerilerden halka açık teras ve merdivene görüş sağlamaktadır (URL 47). Galeriler ile teras ve merdivenlerin görsel ilişkisi, müzenin halkla temas halinde olmak istemesine bir örnek olabilir. Ayrıca yapıyı çapraz eksende bölen geçiş sayesinde halk müzenin terasında yapılan etkinliklere katılabilmektedir. Yapı halkın kullanabileceği alanlar oluşturarak özel bir müze olmanın ötesine geçerek kentsel mekân olma niteliğine ulaşabilir.

Şekil 4.24. MO Modern Sanat Müzesi Giriş Meydanı ve Müzeyi bölen Merdiven (URL 46)

Şekil 4.25. MO Modern Sanat Müzesi Yapının Ortasından Geçen Geçit ve Halka Açık Teras (URL 47)

Müzenin mimari Libeskind müze ile ilgili olarak “Dünya çapında birçok büyük ölçekli müze tasarladıktan sonra, harika bir çağdaş sanat koleksiyonu için samimi ve ikonik bir müze tasarlamak heyecan vericiydi. Vilnius'un tarihi ve güzelliğini gerçekten takdir eden biri olarak, binanın ve mimarisinin sanatın ve şehrin ruhunun tadını çıkarmak için harika bir yer olacağına inanıyorum " demiştir (URL 48). Libeskind’in diğer yapıları (Royal Ontario Müzesi, Denver Sanat Müzesi, Berlin Yahudi Müzesi gibi) incelendiğinde MO Modern Sanat Müzesinin daha yalın bir yaklaşımla tasarlandığı görülmektedir. Libeskind tasarımlarında keskin çizgiler kullanmayı tercih etmektedir. Tasarımlarında eğrisel çizgiler kullanmayan Libeskind ilk defa bir tasarımında spiral biçimli bir merdiven tasarlamıştır.

Müzenin girişinde iki kat yüksekliğinde bir lobi bulunmaktadır (Şekil 4.29). Lobiden siyah spiral bir merdivenle ana galeriye geçiş sağlanmaktadır. Müzede kalıcı ve geçici koleksiyonların sergilendiği 1300 m²’lik sergi alanı açık kat planı olarak

tasarlanmıştır. Müzede ayrıca kafe, kitapçı, atölye, oditoryum, depo ve idari alan bulunmaktadır (Şekil 4.26 ve Şekil 4.27) (URL 48).

Şekil 4.26. MO Modern Sanat Müzesi Kat Planları (URL 47)

Müzede konsept olarak şehrin tarihi kapılarından ilham alınmış olup hem biçim hem de malzeme olarak yerel mimariye gönderme yapılmaktadır. Müze yapısını bölen halka açık meydan Vilnius'un geçmişinin ve bugününün bir ifadesi olarak okunmaktadır (Şekil 4.28) (URL 48). İki simetrik formun iç içe geçmesiyle oluşan müze iç mekân ve dış mekân arasında çok sayıda görsel ve fiziksel bağlantı barındırmaktadır.

Şekil 4.28. MO Modern Sanat Müzesi Form Oluşum Diyagramı

Müzenin tasarımında kamusal alan müzeye dahil edilerek halk ve müze etkileşimine vurgu yapılmaktadır. Yapıda bulunan halka açık teras ve sokak kotunda bulunan halka açık bahçe de bu vurguyu güçlendirmektedir (URL 47). Ayrıca müzenin bahçesinde Litvanya Ulusal Kültür ve Sanat Ödülü sahibi heykeltıraşların çalışmaları da sergilenmektedir (Şekil 4.29).

Şekil 4.29. MO Modern Sanat Müzesi Peyzaj Düzenlemesi (URL 46)

Müzenin dış cephesi, konseptine uygun olarak yerel malzemeye atıfta bulunan ve çevresindeki yapılarla uyum sağlayan parlak, beyaz bir sıva ile kaplanmıştır. Ayrıca

yapının terasına bakan cephesinde alüminyum çerçeveli cam duvar kullanılmıştır. Bu sayede galeri ile teras arasında görsel bağlantı sağlanmıştır (URL 47). Müzede malzeme olarak beyaz sıvanın kullanılması da müzenin bulunduğu bağlam ile uyum içinde olmayı hedeflemesinin bir göstergesidir.

Sonuç olarak müze bulunduğu bağlamda yeni ve eskiyi birleştiren kültürel bir yapı olma hedefinden yola çıkarak tasarlanmıştır. Müzenin biçimlenişi bu doğrultuda gerçekleşmiş olup modern ve yalın bir mimari de tasarlanmış ve bulunduğu bağlam ile uyum sağlamıştır. Yapının tarihi dokuda modern bir yorum ile tasarlanması da yeni ve eskiyi birleştiren kültürel yapı olma hedefini gerçekleştirebilir. Ayrıca müzeyi çapraz ekseninden bölen meydan ve merdiven ile kültürel geçit olma fikri hayata geçmiştir.

Şekil 4.30. MO Modern Sanat Müzesi İç Mekândan Kareler (URL 48)

Tablo 4.4. MO Modern Sanat Müzesi Konsept Verileri Proje Yılı 2018

Proje Adı MO Museum of Modern Art

Lokasyon Vilnius, Litvanya

Mimar Daniel Libeskind

Tasarım Konsepti Tasarımdan Bağımsız Veriler Bağlam Tarihi Çevre

18. yüzyıldan kalma surlarla çevrili bir kent olan Vilnius’ta bulunan müze, kentin geçmişini ve bugününü buluşturmayı hedeflemektedir. MO Modern Sanat Müzesi eski ve yeniyi bağlayan “kültürel bir geçit” olmayı amaçlamaktadır.

Sosyo -kültürel Çevre

Müzenin çapraz ekseninden geçen merdiven ve terasla müze halk ile bütünleşmeyi ve kültürel geçit olmayı hedeflemektedir.

Fiziksel Çevre ^{Tasarım konseptinde fiziksel çevreye ilişkin bir} _{unsur etki etmemiştir.} Doğal

Etmenler

Tasarım konseptinde doğal etmenlerin etki ettiğine ilişkin bilgi elde edilememiştir. İşveren

Talepleri

Tasarım fikrini belirlemede işveren taleplerinin etki ettiğine dair nitelikli bilgi bulunamamıştır.

Tasarımcıya Bağlı Veriler

Tasarımcının Üslubu ve Yaklaşımları

Tasarımcı genel anlamda düz çizgiler ve köşeli biçimler kullanmaktadır. Tasarımcı bu

anlayışını yapılarının bütününde

uygulamaktadır. Diğer tüm yapılarında köşeli biçimde merdivenler tercih eden mimar bu yapıda ilk defa dairesel biçimde olan spiral bir merdiven kullanmıştır. Yapının diğer biçimsel özellikleri tasarımcının üslubuna uygun olarak köşeli biçimdedir. Tasarıma ve Tasarımcıya Bağlı Veriler Bina Kabuğu

Strüktür ^{Tasarım konseptinde strüktür etki ettiğine} _{ilişkin bilgi elde edilememiştir.}

Malzeme

Duvarlarda modern mimariyi yansıtan beyaz sıva kullanılmıştır. Ayrıca yine modern mimaride fazlaca kullanılan şeffaflığın temsili olan cam kullanılmıştır.

Form

Müzede konsept olarak şehrin tarihi

kapılarından ilham alınmış olup hem biçim hem de malzeme olarak yerel mimariye gönderme yapılmaktadır.

Mekânsal Düzenlemeler

Sirkülasyon ^{Müzenin lobisinde dikkat çeken spiral merdiven} ile üst kattaki sergi mekânları ve diğer mekânlara erişilmektedir.

Mekân Organizasyonu

Sergi mekânları açık kat planı şeklinde düzenlenmiştir.

Örnek Binalar Müze herhangi bir yapıdan etkilenmemiştir. Temsil Vilnius’un geçmişi ve bugününü temsil

etmektedir.

MO Modern Sanat Müzesi konsept verileri tablosu, müzeye ilişkin verilen bilgilerin özeti