Meyve/Asma Fidan Sertifikasyonu ve Pazarlanmasına ĠliĢkin Yönetmelik

Bir örneği EK-1’de sunulan ve ABGS’ye görüĢ için gönderilen yönetmelik taslağı, genel olarak Meyve ve Asma ÇeĢit/Anaç Damızlığı Fidan Üretim Materyali ve Fidanlarının Sertifikasyonuna Ait Genel Esaslar Tebliği ile aynı esaslar üzerine oturtulduğu ve ilgili AB mevzuatlarına uyumun söz konusu taslağın yayınlanmasından itibaren en geç bir yıl içinde yayımlanacak Meyve/Asma Fidan Üretim Esasları Talimatı ile sağlanmasının öngörüldüğü anlaĢılmaktadır. Ambalajlama ve standartlarla ilgili esasların yine aynı talimatla düzenlenmesi planlanmıĢtır. Taslak hükümleri uyarınca, söz konusu talimat yayımlanıncaya kadar, 5 Ocak 1997 tarih ve 22868 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 2006/35 sayılı Tebliğ ile revize edilen (09.07.2006 tarih ve 26223 sayılı Resmi Gazete) Meyve ve Asma ÇeĢit/Anaç Damızlığı Fidan Üretim Materyali ve Fidanlarının Sertifikasyonuna Ait Genel Esaslar Tebliğinin, Yönetmelik taslağı hükümlerine halel getirmeksizin uygulanmasının devamına karar verilmiĢtir.

Bu taslağa göre, üretimi yapılacak ya da ithal edilecek meyve/asma üretim materyalinin ait olduğu çeĢit ve anaçların kayıt altında olması ve sertifikalı üretim materyalinin Bakanlık tarafından yetki verilen gerçek ve tüzel kiĢilerce üretilmesi ve pazarlanması gereklidir. Taslak yönetmelik hükümlerine göre belgelendirilen fidan ve üretim materyallerinin 10.06.2005 tarih ve 25841 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına ĠliĢkin Yönetmelik esaslarına göre belgelendirilmesi durumunda organik fidan/üretim materyali olarak belgelendirilmesi söz konusudur.

Sertifikalandırma için Ġl Müdürlüğü ya da Bakanlık tarafından yetkilendirilen kuruluĢa uygun olan beyanname12 ve fidan üretici belgesi sureti, üretilen materyale ait menĢei sertifikasının aslı ve onaylı sureti, bitki yetiĢtirme ruhsatı, toprak analiz raporu, parselleri gösteren krokiler, bir ve üç no’lu üniteler için üretim materyali kapasite raporu verilmesi gereklidir. Bir, iki ve üç no’lu üniteler için beĢ nüsha, dört no’lu

üniteler için üç nüsha düzenlenecek (dört nolu ünite-virüsten ari üretim için dört nüsha) beyannamelerde çeĢit anaç listeleri Meyve, Asma ÇeĢit Listesi’nde yayımlandığı gibi yazılmalıdır. Virüsten ari üretimler için 1 Ocak-31 Mart tarihleri arasında verilen beyannameler diğer üretimler için 1 Ocak-31 Mayıs tarihleri arasında verilir. Üzerindeki bilgiler hatalı ve sahte olan beyannameler onaylanmıĢ olsa dahi iptal edilir ve yetiĢtirilen ürün için kontrol raporu düzenlenmez; düzenlenmiĢ kontrol raporlarına sertifikalandırma yapılamaz.

Bir, iki ve üç no’lu ünitelerin13 kontrolleri, Ġl Müdürlüğü, hastalık kontrol kuruluĢu, hastalık kontrol kuruluĢu ve sertifikasyon kuruluĢlarından konu uzmanlarının katılımı ile dört nolu ünitelerin kontrolleri, Ġl Müdürlüğü Kontrol ġubesi ve Bitki Koruma ġubesi tarafından birlikte veya bakanlığın yetki verdiği kuruluĢ tarafından yapılır. Bu kontrollere, ihtiyaç duyulması halinde ilgili hastalık kontrol kuruluĢu veya TTSMM den konu uzmanları da davet edilebilir. Dört no’lu ünitelerde virüsten arî üretim yapılıyorsa kontrole ilgili türdeki hastalık kontrol kuruluĢu da katılır.

Ġsmine doğruluk kontrolü çeĢit ayırımının en iyi görüldüğü dönemde en az iki defa kontrol edilir. Hastalık ve zararlılarla bulaĢıklık yönünden parselde bulunan her bitki vejetasyon dönemi ve söküm döneminde olmak üzere en az iki defa kontrol edilir. Kontrole esas birim, bir ve üç no’lu ünitelerde bitkilerin tümü, iki ve dört nolu ünitelerde ünitedeki üretim materyali sayısının % 1’idir. Bu oran % 10’a kadar çıkarılabilir. Bir, iki ve üç nolu ünitelerde yapılan makroskobik kontrollerle birlikte serolojik testlerin yapılması ve belgelenmesi gerekir. Bir ve üç ünitelerde hastalık ve zararlı etmenlerle bulaĢık ağaç veya omca görülmesi halinde, üreticiden bu etmenlere karĢı tekniğine uygun mücadele yapması istenir. Mücadeleden olumsuz sonuç alınırsa materyaller imha edilebilir.

Bunun yanında izolasyon mesafesi14_{, standartlar yönünden kontroller yapılır.}

Kontrolörler, parsele dikilen bitkilerin menĢei ile ilgili diğer kayıtları da üreticiden

13

Bir ve üç no’lu ünitelerde her ağaç veya omca, iki ve dört no’lu ünitelerde her çeĢit/anaca ait parsel ayrı bir sertifikasyon ünitesidir.

14 _{Ġki ve dört no’lu ünitelerde her parsel belirgin Ģekilde birbirinden ayrılmıĢ olmalıdır. Açık alanda}

isteyebilir ve inceleyebilir. Söküm öncesindeki uygulamalar ve kontroller 69/68 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanununa göre yapılır. Kontroller beyanname baĢvurusunun yapıldığı aynı takvim yılında yapılır. Kontroller sonucunda, sertifikasyonu engelleyen hususların yetiĢtirici tarafından giderilmesinin mümkün olduğu durumlarda yetiĢtiriciye Meyve/Asma Fidan Üretim Esasları Talimatında yer alacak ―Parsel Kontrol Ġhbarnamesi‖ verilir. Belirtilen süre sonunda bu hususun yerine getirilip getirilmediği kontrol edilir. Yerine getirilmezse sertifika düzenlenmez. Standartlar yönünden kontrol edilen üretim materyallerinin standartlara uymadığı tespit edilirse, uymayan üretim materyalleri beyannamedeki üretim materyali miktarından düĢülür.

Kontrolör, bir ve üç no’lu üniteler için Üretim Kapasite Raporunu düzenler. Parsel kontrolünün tamamlanmasından sonra da Parsel Kontrol Raporu düzenler. Üretici bir ve üç no’lu ünitelerde üretimin yapıldığı her yıl bitki muayene raporu almalıdır. Üretici kontrol raporunun asıl nüshası ile Etiket Talep formunu kontrol tarihinden en geç 30 gün içinde TTSM’ye gönderir ve TTSM’nin gönderdiği etiketi her fidana bağlar. Bununla birlikte üretici söküm dönemi kontrol raporuyla sertifikasyon kuruluĢuna baĢvurur ve sertifika düzenlenir. Ġki ve dört nolu ünitelerde, fidanlar için düzenlenen sertifika ve etiketler, sertifikanın veriliĢ yılını takip eden senelerde, talimatta belirtilen söz konusu tür için sertifikasyona esas teknik Ģartlara uygun sürelerde, her sene Bitki Muayene Raporu baĢvuru kuruluĢuna ibraz edildiği takdirde geçerlidir. Virüsten arî üretimlerde ise serolojik test ve diğer testlerin sonuçlarına ait asıl belgeler üretici tarafından gönderilmedikçe sertifika düzenlenmez.

Tarım Ġl Müdürlüğü veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluĢ eliyle gerçekleĢtirilen fidanlık kontrollerinin (dört no’lu ünite) Türkiye genelinde üretimin % 10’ unu geçmeyecek Ģekilde KORGEM ve TTSMM tarafından müĢtereken tesadüfi olarak belirlenen tür ve kuruluĢlarda KORGEM’in görevlendirmesi ile TTSMM ve hastalık kontrol kuruluĢu tarafından denetleme yapılır.

Etiketleme: Taslaktaki standartlara göre etikette aĢağıdaki bilgiler yer almaktadır; a) Etiketi düzenleyen sertifikasyon kuruluĢunun adı ve logosu

b) Üretim partisinin numarası, c) Üretim Yılı,

d) Tür adı, e) ÇeĢit adı,

f) Üretim materyalinin sınıfı, g) Üretici firmanın adı ve adresi. h) Anaç ismi

I) Virüsten arî‖ dir ibaresi

Etiket renkleri, ön temel materyal için, beyaz üzerine mor kuĢak, temel materyal için beyaz, sertifikalı materyal için mavidir.