2.1.3. SOSYAL GÜVENLİK VE SOSYAL YARDIMLAR
2.1.3.2. Mevzuat Değişiklikleri ve Önemli Yargı Kararları
Emeklilik Sigortası Prim Oranı
2015 yılında emeklilik sigortası prim oranı, istihdamdaki sürekli artışa bağlı sigorta gelirlerindeki büyümeden dolayı % 0,2 oranında indirilerek % 18,9’dan % 18,7’ye düşürülmüştür, madenciler sigortası prim oranı ise % 25,1’den % 24’e indirilmiştir.
Sanatçıların Sosyal Güvenliği Prim Oranı
Sanatçıların sosyal sigorta prim oranı 2015 yılında % 5,2 oranıyla aynı kalmıştır.
Sağlık Sigortası Prim Oranı
2015 yılında sağlık sigortası prim oranı % 14,6 olarak belirlenmiştir.
İkinci Basamak İşsizlik Parası (Harz IV) Miktarı
01.01.2015 tarihi itibariyle ikinci basamak işsizlik parası uygulaması çerçevesinde hak sahipleri için yardım miktarları % 2,2 oranında artırılmıştır. Yalnız yaşayanlar için mutat yardım miktarı aylık 391 Avrodan 399 Avro’ya çıkarılmıştır. Aşağıda yardım basamaklarına göre mutat yardım miktarları belirtilmiştir. Sosyal Kanun’un 12’nci Kitabına göre istihdam piyasası dışında kalan ve yardıma muhtaç kişiler için ödenen sosyal yardım ödenekleri de yardım miktarlarıyla aynıdır:
1’inci yardım miktarı (Yalnız yaşayan ve
yalnız çocuk yetiştiren hak sahipleri) : 399 Avro
2’nci yardım miktarı (Aynı hanede
yaşayan eşlerden her biri için) : 360 Avro
3’üncü yardım miktarı (Ailesi yanında
yaşayan yetişkin hak sahipleri) : 320 Avro
23
4’üncü yardım miktarı
(14-18 yaşındaki çocuklar) : 302 Avro
5’inci yardım miktarı
(6-14 yaşındaki çocuklar) : 267 Avro
6’ncı yardım miktarı
(0-6 yaşındaki çocuklar) : 234 Avro
Emeklilik Yaşı
Kademeli olarak yükseltilen emeklilik yaşı, 2015 yılında bir ay artırılarak 1950 yılında doğan sigortalılar için böylece 65 artı 4 aya yükselmiştir.
İsteğe Bağlı Asgari Sigorta Prim Miktarı
Yaşlılık sigortası isteğe bağlı aylık asgari prim miktarı, 2015 yılında da 85,05’den 84,15 Avro’ya indirilmiştir.
Bakım Sigortası Ödenekleri
Her 3 yılda bir gözden geçirilen bakım sigortası ödenekleri, 2015 Yılı için bakım durumu basamaklarına göre aşağıda belirtilen miktarlar arasında belirlenmiştir:
Ayakta Bakım Ödenekleri (Avro) 1. basamak bakım durumu : 468 2. basamak bakım durumu : 1.144 3. basamak bakım durumu : 1.612 Yatakta Bakım Ödenekleri (Avro)
1. basamak bakım durumu : 1.064 2. basamak bakım durumu : 1.330 3. basamak bakım durumu : 1.612 4. özel maduriyet durumları : 1.995 Bakım parası miktarları
1. basamak bakım durumu : 244
24 2. basamak bakım durumu : 458
3. basamak bakım durumu : 728
Aile Yardımları
Çocuk Parası Miktarları
Çocuk paraları 13.07.2015 tarihinde geriye dönük olarak Ocak 2015 ayı itibariyle 4 Avro artırılmıştır. Buna göre 2015 yılında aşağıda belirtilen meblağlar ödenmeye başlanmıştır:
Almanya’daki çocuklar için:
1.çocuk için: 188 Avro (184Avro).
2.çocuk için: 188 Avro (184Avro).
3.çocuk için: 194 Avro (190Avro).
4.ve sonraki
her çocuk için: 221 Avro (215 Avro).
Türkiye’deki çocuklar için:
1.çocuk için : 5,11Avro.
2.çocuk için : 12,78Avro.
3.ve4.çocuk için : 30,68Avro.
5.ve sonraki
her çocuk için : 35,79 Avro
Çocuk Muafiyet Miktarı
Gelir vergisinde dikkate alınan çocuk muafiyet miktarında bir değişiklik olmamış ve 2015 yılında her bir çocuk için 7008 Avro olarak kalmıştır.
Çocuk Nafaka Miktarları
Eşlerinden ayrı çocuklarını yetiştiren ebeveynlerin çocukları için 2015 yılında talep edecekleri asgari nafaka miktarları aşağıda belirtilmiştir:
25 6 yaşını doldurmamış çocuklar için: 317 Avro,
12 yaşını doldurmamış çocuklar için: 364 Avro, 18 yaşını doldurmamış çocuklar için: 426 Avro.
18 yaşını doldurmuş çocuklar için: 488 Avro
Ebeveyn Parası
Ebeveyn parası uygulaması çerçevesinde 2015 yılında ebeveynler bir çocuk sahibi olmaları halinde, gelirlerinin % 67’si oranında ebeveyn parası, ancak azami ayda 1.800 Avro alabileceklerdir.
Ebeveyn parası 2015 yılında 12 veya 14 ay süreyle ödenmektedir. Daha uzun ebeveyn süresi, diğer eşin 2 aylık bir bebek yetiştirme izni veya haftalık çalışma süresini 30 saate indirmesine bağlanmıştır. Bu durumda ebeveyn parası 12 ay yerine 14 ay boyunca ödenecektir. Ebeveyn parası yanında ebeveynler aynı zamanda çocuk parası da alabileceklerdir.
Diğer taraftan 2015 yılında “artı ebeveyn parası” uygulaması başlamıştır. Bu uygulamadan ebeveyn parası alırken kısmi çalışmaya başlayan ebeveynler faydalanabilmektedir.
Artı-ebeveyn parası ile böylece doğumdan önce elde edilen gelir % 100 oranına tamamlanmış olacaktır. Artı-ebeveyn parası özellikle kısmi çalışan ebeveynler için düşünülmüş bir uygulama olup, bunlara kısmi çalışmaya devam etmeleri halinde 24 ay boyunca ebeveyn parası ödenecektir.
Elektronik Sağlık Kartı
1 Ocak 2015 tarihi itibariyle fotoğraflı elektronik sağlık kart uygulaması Almanya genelinde zorunlu hale gelmiştir. Başlangıçta elektronik kartlara sigortalıların kimlik bilgileri yüklenecektir. İleride sigortalıların sağlık sorunlarına ilişkin bilgiler de sağlık kartlarına aktarılacaktır.
26 2.1.3.3. Sayısal Veriler
Aktif/Pasif Sigortalı Sayısı
31.12.2014 tarihi itibariyle
Yıllar Aktif Sigortalı Pasif Sigortalı
Genel Türk* Genel Türk*
1985 22.391.000 460.200 13.612.000 452.987
1990 24.128.000 562.826 16.825.000 464.303
1992 30.270.000 685.577 17.612.000 479.731
1995 31.430.000 678.429 18.002.000 488.654
2000 33.830.000 786.050 17.277.000 501.298
2005 34.722.000 849.960 17.007.000 552.278
2011 35.546.000 909.390 16.877.000 596.447
2012 35.714.000 911.387 16.958.000 595.107
2013 36.194.000 932.161 16.778.000 594.809
2014 36.483.000 945.777 16.847.000 592.027
Kaynak: Alman Emeklilik Sigortası
Sigorta Kolları İtibariyle Ödenek Alanların Sayısı
31.12.2015 tarihi itibariyle Sigorta kolları ve rejimleri Yararlananların sayısı
Genel Türk*
Kaynak: Alman Malullük, Yaşlılık, Ölüm Sigortası
Türkiye’de İkamet Eden Vatandaşlarımıza Yapılan Sosyal Sigorta Ödemeleri
(31.12.2015 tarihi itibariyle)
Aylık Türü Aylık Alanların Sayısı
Maluliyet 991
27
Yaşlılık 26.657
Dul 26.036
Yetim 1.087
Toplam 54.771
(Kaynak: Alman Emeklilik Sigortası)
Türkiye-Almanya Sosyal Güvenlik Anlaşmasına Göre Bağlanan Aylıklar
(31.12.2015 tarihi itibariyle)
Aylık Türü Aylık Alanların Sayısı
Maluliyet 9.198
Yaşlılık 77.221
Dul 41.537
Yetim 2.036
Toplam 129.992
(Kaynak: Alman Emeklilik Sigortası)
Almanya’da İkamet Eden Vatandaşlarımıza Türkiye-Almanya Sosyal Güvenlik Anlaşmasına Göre Bağlanan Aylıklar
(31.12.2015 tarihi itibariyle)
Aylık Türü Aylık Alanların Sayısı
Maluliyet 7.036
Yaşlılık 47.525
Dul 16.987
Yetim 1.434
Toplam 72.982
(Kaynak: Alman Emeklilik Sigortası)
28 31.12.2015 tarihi itibariyle Almanya’da ikamet eden her hak sahibine ayda ortalama 792,32 Avro (erkekler: 1.140,64 Avro, kadınlar: 655,49 Avro),Almanya’da ikamet eden Türk vatandaşlarına ortalama 686,38 Avro (erkekler: 802,76 Avro, kadınlar: 409,47 Avro), Türkiye’de ikamet eden her hak sahibine ise ayda ortalama 590,56 Avro tutarında yaşlılık aylığı ödenmektedir.
2015 Yılında Türk Vatandaşlarına Ödenen Pirim İadesi
2015 yılında Türk vatandaşları tarafından prim iadesi için toplam 1.772 başvuru yapılmıştır.
Bunlardan 877 başvuru kabul edilerek toplam 20.770.178,11 Avro prim iadesinde bulunulmuştur. süresini dolduran ve İş Ajansına işsizlik beyanında bulunan sigortalı çalışanlara birinci basamak işsizlik parası ödenmektedir. Gerekli bekleme süresi son 2 yılda 12 aydır. Buna göre son 2 yılda 12 ay işisizlik sigortasına prim ödeyen sigortalılar birnci basamak işszilik parasına
29 hak kazanmaktadırlar. Evli ve en az 1 çocuklu sigortalılar ücretlerinin % 67’si, diğer sigortalılar % 60’ı oranında işsizlik parası almaktadırlar.
Aşağıda birinci basamak işsizlik parası alma süreleri belirtilmiştir:
Sigortalılık süresi Sigortalının yaşı İşsizlik parası alma süresi
12 ay 6 ay
16 ay 8 ay
20 ay 10 ay
24 ay 12 ay
30 ay 50. 15 ay
36 ay 55. 18 ay
48 ay 58. 24 ay
2015 Yılında Bağlanan İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Aylıklarına İlişkin Veriler 2014 yılı itibariyle
İş Kazası Yol Kazası Meslek Hastalığı Alman 12.444 4.167 11.758
Yabancı 928 155 699
bunlardan Türk 109 28 249
Toplam 13.372 4.322 12.706
Kaynak: Alman Kaza Sigortaları Birliği
Kaza ve Meslek Hastalıkları Aylıklarına İlişkin Veriler
2014 yılı itibariyle İş Kazası Yol Kazası Meslek Hastalığı
Alman 600.300 82.607 24.516
Yabancı 38.761 3.816 1.408
bunlardan Türk 8.020 802 491
Toplam 647.081 87.225 26.415
Kaynak: Alman Kaza Sigortaları Birliği
30 Aile Yardımları ile İlgili Sayısal Bilgiler ve Aile Yardımlarının Miktarı
Çocuk Parası Miktarları
Çocuk Parasından Yararlanan Çocuk ve Aile Sayısı ile Ödenen Miktarlar
2014 tarihi itibariyle
Görev yapılan ülkedeki çocuklar için
Türkiye’de kalan çocuklar için
Çocuk Parası Alan Çocuk Sayısı 651.937 1.195
Çocuk Parası Alan Aile Sayısı 321.616 19
Ödenen Toplam Çocuk Parası Avro
1.558.896.337,15 4.475,81
Kaynak: Federal İş Ajansı
Türkiye’de İkamet Eden Vatandaşlarımıza Yapılan Sosyal Sigorta Ödemeleri
Aylık Türü Aylık Alanların Sayısı
Maluliyet 9.198
31 Türkiye’de ikamet eden her hak sahibine ayda ortalama 590,26 Avro tutarında yaşlılık aylığı ödenmektedir.
Sigorta Kolları İtibariyle Sosyal Sigorta Ödeneği Alanların Sayısı
31.12.2015 tarihi itibariyle Sigorta kolları ve rejimleri Yararlananların sayısı
Genel Türk
Yaşlılık 16.182.671 227.345
Maluliyet 1.609.893 65.032
Ölüm (Dul, Yetim)
4.758.001 (dul) 286.515 (yetim)
86.046 (dul) 11.598 (Yetim)
Toplam 22.844.915 390.214
Kaynak: Alman Malullük, Yaşlılık, Ölüm Sigortası