MEVKA Tarafından Sağlanan Destekler

Merkezi ve yerel idarenin dışında var olup kendine özgü teknik ve finansman mekanizmasına sahip olan kalkınma ajansları tarafından ilan edilen mali ve teknik destek mekanizmaları bulunmaktadır. Daha önceki bölümde bahsedildiği gibi

doğrudan finansman, faiz ve faizsiz kredi desteği olmak üzere mali destekler üçe ayrılmaktadır. Doğrudan finansman destekleri de üç farklı şekilde uygulanır. Bunlar; proje teklif çağrısı yöntemi, doğrudan faaliyet destekleri ve güdümlü proje destekleri şeklindedir. Kamu kurum ve kuruluşlarına, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, özel işletmelere, sivil toplum kuruluşlarına, üniversitelere, kooperatiflere, diğer gerçek ve tüzel kişilere proje ve faaliyetlerine göre mali ve teknik destek sağlanmıştır. Bugüne kadar MEVKA tarafından bölgeye sağlanan tüm destek türlerine baktığımız zaman yalnızca faiz ve faizsiz kredi desteğinin yer almadığını görüyoruz. İlki 2010 yılında ilan edilen teknik desteklere toplamda 3,28 milyon TL bütçe ayrılırken 2011 yılında ilan edilmeye başlanan doğrudan faaliyet desteklerine MEVKA 2,5 Milyon TL ayırmıştır. Proje teklif çağrıları aracılığıyla MEVKA bölgeye 103 milyon TL destek olmuştur (Karadeniz Yılmaz, 6-7).

Tablo 17: Destek Türlerine ve Yıllara Göre Program Bütçeleri Destek

Türü

Toplam Program Bütçesi

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Toplam Teknik Destekler 0,83 0,8 0,35 0,5 0,3 0,5 3,28 Doğrudan Faaliyet Destekleri 0,6 0,35 0,5 0,5 0,5 2,5 Proje Teklif Çağrıları 10 20 15 20 15 23 103 Güdümlü Proje Destekleri - 5 6 2 4,95 2 19,95

Kaynak: Karadeniz Yılmaz, 7

*MEVKA Veri Tabanı Kullanılarak Yasemin Karadeniz Yılmaz Tarafından Hazırlanmıştır.

MEVKA tarafından sağlanan destek türleri ve bu desteklerin yıllara göre program bütçeleri yukarıdaki tabloda verilmiştir. Bir de planların zaman boyutuna bakılarak yapılan bir ayrım mevcuttur. Bunlar uzun, orta ve kısa vadeli planlar olmak üzere üçe ayrılır. Örgütlerin uzun vadede izleyeceği temel amaç ve stratejileri kapsayan uzun vadeli planlar beş yılın üzerinde olan planlardır. Bunu izleyen ve bir ile beş yıl arasındaki orta vadeli planlar uzun vadeli planların uygulanmasına yönelik açılımları bünyesinde bulundurur. Son olarak bir yıl ya da daha kısa zaman diliminde olan planlar ise kısa vadeli olarak adlandırılır.

3.5.5.1. Kısa ve Orta Vadede Gerçekleştirilecek Çalışmalar

Kültür, Turizm ve Tanıtım Sektörü Raporu’ nda MEVKA’ nın bazen işbirliği yapılacak kuruluş bazen de sorumlu kuruluş olarak yer aldığı kısa ve orta vadede gerçekleştirilmesi planlanan çalışmaları bulunmaktadır. İşbirliği yapılacak kuruluş olarak yer aldığı çalışmalar şunlardır(Sektör Çalışmaları No:1, 2014: 34);

• Karatay ve İnce Minare Medreselerinin Aslî Fonksiyonlarına Uygun Şekilde Tefriş Edilmesi

• Sille Mağaralar Bölgesinin Turizme Kazandırılması

• Kubad Abad Selçuklu Saray Sitesinin Milli Saraylar Kapsamına Alınması ve Restorasyonu

• Fasıllar Anıtı Projesinin Uygulanması • Mevlâna Celâleddin-i Rûmî (Mevlevî) Köyü • Akşehir Nasreddin Hoca Dünya Mizah Köyü • Termal Turizm Gelişim ve Koruma Bölgesi • Beyşehir Turizminin Geliştirilmesi

Sorumlu kuruluş olarak yer aldığı çalışmalar ise şunlardır; • Konya Tanıtım Materyallerinin Hazırlanması • Marka Kültür-Turizm Kenti Konya

Özellikle yatırımı ve üretimi destekleyici bir anlayış ile hazırlanan orta vadeli planlar enflasyonu aşağıya çekmek ve istihdamı artırarak sürdürülebilir bir büyüme politikası oluşturmayı hedefler. Ekonominin istikrarlı bir şekilde büyüyerek toplum refahının yükseltilmesi de amaçlar arasındadır.

3.5.5.2. Uzun Vadede Gerçekleştirilecek Çalışmalar

Kültür, Turizm ve Tanıtım Sektörü Raporu’ nda MEVKA’ nın bazen işbirliği yapılacak kuruluş olarak yer aldığı uzun vadede gerçekleştirilmesi planlanan çalışmaları bulunmaktadır. İşbirliği yapılacak kuruluş olarak yer aldığı çalışmalar şunlardır (Sektör Çalışmaları No:1, 2014: 38);

• Alâaddin Tepesi Kılıçaslan Sarayı Köşkü’nün İhyâsı

• Konya Sille Hagios Hariton(Ak Manastır) Manastırı’nın Turizme Kazandırılması

• Çatalhöyük Müzesinin Açılması

• Meke Gölü'nün Su Seviyesinin Korunması • Derbent Aladağ Kayak ve Kış Sporları Merkezi • Kilistra Antik Kenti’nin Turizme Kazandırılması

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

BÖLGESEL KALKINMADA TURİZMİN ROLÜ: ALAN

ARAŞTIRMASI

Bu bölümünde TR52 Bölgesinde faaliyet gösteren ve merkezi Konya’da olan MEVKA’ da yapılan mülakat çalışmasının değerlendirilmesine yer verilmiştir.

4.1. Araştırmanın Konusu, Önemi ve Amacı

Bölgesel dengesizliklerin giderilmesini hedefleyen bölgesel kalkınma politikaları sosyo-ekonomik kalkınmayı sağlayıp yeniden yapılanmayı amaçlamaktadır. Yerel dinamiklere dayalı kalkınmayı amaçlayan bölgesel gelişme politikalarında tarım, sanayi ve hizmet sektörüyle beraber turizmde bölgeler arası dengesizliklerin giderilmesinde bölgesel gelişme araçlarından biri haline gelmiştir. Turizm son zamanlarda kalkınmaya hız verici unsurlar içermesi açısından bölgesel ekonomik kalkınma aracı olma niteliği kazanmıştır.

Küreselleşmeyle artıp yerel rekabetle birlikte güçlenen ve 1990’larda yaygınlaşan yönetişim anlayışının bir ürünü olarak yerelde kalkınmayı sağlayacak birimler olan kalkınma ajanslarından biri olup Konya ilinde faaliyet gösteren MEVKA 2009 yılında kurulmuştur. Konya ilinin bölgesel kalkınmasında turizmin rolünün konu edildiği bu çalışmada MEVKA ya yönelik bir araştırma yapılmıştır.

Dış ticaret açığını gidererek ülkenin kalkınmasında önemli bir rol oynayan turizm son zamanlarda kalkınmaya hız verici bir sektör haline gelmiştir. Bir bölgenin doğal güzellikleri, tarihi, kültürü ve iklimi o bölgenin ekonomisine katkıda bulunduğu gibi bunların aynı zamanda turizmin gelişmesi için gerekli koşullar olduğunu söylemek yanlış olmaz. Turizm faaliyetlerini gelişmesiyle birlikte yeni çalışma alanları da oluşmakta ve bu da istihdamın artması demek olduğundan bölge ekonomisine katkı sağlamaktadır. Turizm ülkelerin gelirlerini ve yatırımlarını artıran, ülkeye döviz girdisi sağlayan, istihdam olanakları oluşturan ulusal ve bölgesel gelişmelere katkıda bulunan bir sektör haline gelmiştir. “Konya İlinin Bölgesel Kalkınmasında Turizmin Rolü” nün konu edildiği bu araştırmada ülke ekonomisi

açısından göz ardı edilemeyecek derecede önemli bir sektör olan turizm çalışmanın önemini ortaya koymaktadır.

Sosyo-ekonomik dengesizliklerin giderilmesi konusunda uygulanan kalkınma politikaları bölgelerarası farklılıkları ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Bu çalışma ile sosyo-ekonomik kalkınmayı sağlaması açısından turizm sektörünün kalkınma konusunda ne derece etkili olduğu öğrenilmeye çalışılmıştır.Kaynak ve imkânlara sahip olan bölgelerde kalkınmaya hız verici bir araç olma niteliğine sahip olan turizm sektörünün gelişmesi ile ülkeye giren döviz miktarında, istihdam oranında ve milli gelirde bir artış yaşanmıştır.Bununla beraber alt yapı imkânlarının ve bankacılık, ulaşım, gıda gibi sektörlerin gelişmesinde de olumlu sonuçlar kendini göstermiştir. Bu çalışmanın konusu, bölgesel ekonomik kalkınma aracı olan turizmin genelde bölgesel kalkınmaya ve özelde de Konya ilinin kalkınmasına etkisini incelemektir.Bölgesel kalkınmada turizmin rolünü MEVKA örneğinde araştırmak bu çalışmanın temel amacıdır.Bununla beraber Konya’da turizmin çeşitlenip gelişebilmesinin önündeki eksikliklerin araştırılması da alt amaç olarak belirlenmiştir. Turizm konusunda görülen bu eksikliklerin giderilmesi için yapılması gerekenler mülakatlar ile beraber aktarılmaya çalışılmıştır. Bu şekilde somutlaştırılmış olan eksikliklerin giderilmesi bölgesel anlamda turizm temelli olarak kalkınmanın sağlanması için bir öneri niteliğinde olacaktır.