Metodoloji başlığı altında çalışmanın amaç ve önemi, araştırmanın modeli, araştırmanın uygulanması ve örneklem seçimi, soru formu ve ölçüm araçları, verilerin toplanması, verilerin analizi ve kullanılan testlere ilişkin ayrıntılı değerlendirmeye yer verilmiştir.
3.1.1. Araştırmanın Amaç ve Önemi
Araştırmanın amacı, yerel yönetim birimi olan Selçuklu Belediyesi’nin yaptığı halkla ilişkiler faaliyetlerine vatandaşların bakışını belirlemektir. Bu doğrultuda araştırmanın amaçlarını aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
Yapılan halkla ilişkiler faaliyetlerinin vatandaşlar tarafından nasıl değerlendirildiğini belirlemek,
Vatandaşların belediyenin yaptığı halkla ilişkiler faaliyetlerinden haberdar olup olmadığını saptamak,
Belediyenin, belediye sınırları içerisinde yaşayan vatandaşları tanımaya yönelik faaliyet yapıp yapmadığını belirlemek,
81
Vatandaşın istek, öneri ve şikâyetlerini iletmede en çok hangi araç veya yöntemden yararlandığını belirlemek,
Vatandaşın belediyenin aldığı kararlar ve gerçekleştirdiği uygulamalara ilişkin bilgi edinmede hangi aracı kullandığını belirlemek.
3.1.2. Araştırmanın Modeli
Bu araştırma, genel bir tarama niteliğine sahiptir. Çalışmanın bağımlı ve bağımsız değişkenleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla karşılaştırmalı ilişkisel tarama yapılmıştır. Çalışma Konya Selçuklu Belediyesi sınırlarında farklı mahallelerde ikamet eden, farklı sosyo-demografik özelliklere sahip kişilerle, özellikle belediyenin yapmış olduğu etkinliklerin ve duyurumlarının aktif olduğu bölgelerde yapılan halkla ilişkiler faaliyetlerinin vatandaşlar tarafından nasıl değerlendirildiğini ölçmek, belediyenin yaptığı halkla ilişkiler faaliyetlerinden haberdar olup olmadığını saptamak, belediyenin, aldığı kararlar ve gerçekleştirdiği uygulamalara ilişkin bilgi edinmede hangi aracı kullandığını belirlemek esas alınmış olup, veriler arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amaçlanmıştır.
3.1.3. Araştırmanın Uygulanması ve Örneklem Seçimi
Konya’da yerel yönetim birimlerinden biri olan Selçuklu Belediyesi’nin yaptığı halkla ilişkiler faaliyetlerine vatandaşların bakışının belirlenmesi, vatandaşların istek, öneri ve şikayetlerini iletmede kullandığı araç veya yöntemlerin ve belediyenin bilgi edinmede kullandığı iletişim kanallarının belirlenmesi amacıyla 25 Ekim 2015-25 Kasım 2015 tarihleri arasında Selçuklu Belediyesi’nde farklı mahallelerde ikamet eden vatandaşlar üzerinde bir saha araştırması gerçekleştirilmiştir. Örneklem seçiminde kotalı örneklem alma tekniği esas alınmıştır. Araştırmada katılımcılara yüz yüze anket uygulanmış, ön inceleme sonucunda 507 anket, analiz için uygun görülmüştür.
3.1.4. Araştırma Formu ve Ölçüm Araçları
Veriler, kavramsal çerçevenin oluşturulmasından sonra hazırlanan soru kağıdı aracılığıyla toplanmıştır. Soru kâğıdı 3 ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde
82
Selçuklu Belediyesi sınırları içerisinde ikamet eden vatandaşların belediyenin halkla ilişkiler faaliyetlerine ilişkin görüşlerini saptamaya yönelik sorular sorulmuştur. Beşli likert ölçeğinin kullanıldığı ve 36 adet sorudan oluşan bu bölüm, daha önceki araştırmalarda (Hong, 2014: 501, Glaser ve Dehart, 2000: 67, Park, 2015: 632, Karadeniz, 2008: 298) kullanılan ölçekler temel alınarak çeşitli modifikasyonlar ile uygulamaya hazır hale getirilmiştir.
Araştırma formunun ikinci bölümünde, vatandaşların istek, öneri ve şikâyetlerini iletirken hangi araç veya yöntemlerden faydalandığını belirlemede Tarhan ve Bakan’ın (2013: 108), belediyenin aldığı kararlar ve gerçekleştirdiği uygulamalara ilişkin bilgi edinmede hangi araçları kullandığını ortaya koymada ise Karadeniz’in (2008: 299) araştırmalarında kullandıkları ölçekler temel alınarak çeşitli modifikasyonlar ile uygulamaya hazır hale getirilmiştir.
Anketin son bölümünde ise, hazırlanan 5 soru ile katılımcıların sosyo- demografik özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır.
3.1.5. Verilerin Analizi ve Kullanılan Testler
25 Ekim 2015-25 Kasım 2015 tarihleri arasında Selçuklu Belediyesi’nde farklı mahallelerde ikamet eden 507 vatandaş üzerinde saha araştırması yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 15.0 istatistik paket programı kullanılarak elektronik ortamda işlenmiştir. Belirlenen araştırma sorularına cevap bulmak için veriler uygun istatistiksel analizlere tabii tutulmuştur.
3.1.5.1. Bağımsız Örneklem T Testi (Independent Samples T Test)
Araştırmada, Selçuklu Belediyesi’ni halkla ilişkiler faaliyetlerine ilişkin genel yargıların cinsiyet ile ilişkisini araştırmak için Bağımsız Örneklem T-Testi uygulanmıştır.
Bu tür analizde iki ayrı gruptan ve bu gruplardan alınan ayrı örneklemlerden söz edilir. Buradaki temel amaç grupların herhangi bir özelliğinde benzerlik ya da farklılıkları ortaya koymaktır. Analiz, iki bağımsız gruptan alınan iki örneğin
83
ortalamalarının karşılaştırılması esasına dayanır (Erdoğan, 2003: 320). Analize ilişkin temel varsayımlar ise şu şekilde özetlenebilir (Bryman ve Cramer, 2001: 140):
Bağımlı değişkene ait ölçüm düzeyleri ya da puanlar mesafeli ya da oranlı ölçek düzeyindedir ve karşılaştırmaya esas iki grup ortalaması aynı değişkene aittir.
Bağımlı değişkene ait gruplar normal dağılıma sahiptir. Ortalama puanların karşılaştırıldığı puanlar ilişkisizdir
3.1.5.2. Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)
Araştırmada, Selçuklu Belediyesi’nin halkla ilişkiler faaliyetlerine ilişkin genel yargıların yaş, eğitim, meslek ve aylık gelir gibi sosyo-demografik özellikler ile ilişkisini ortaya koymak için Tek Yönlü Varyans (ANOVA) Analizi kullanılmıştır.
Tek yönlü varyans analizi ilişkisiz iki ya da daha çok örneklem ortalaması arasındaki farkın sıfırdan anlamlı bir şekilde farklı olup olmadığını test etmek için kullanılır. Bu analizin yapılabilmesi için aşağıdaki varsayımların yerine getirilmiş olması gerekir (Norusis, 2002: 301):
Bağımlı değişkenin ölçüm düzeyi en az aralık ölçeğinde olmalıdır. Puanlar bağımlı değişkende etkisi araştırılan faktörün her bir düzeyinde
normal dağılım gösterir.
Ortalama puanların karşılaştırılacağı örneklemler ilişkisizdir. Örneklemlerin varyansları eşittir.
3.1.5.3. Ki-Kare Analizi
Araştırmada istek, öneri ve şikayetleri iletmede hangi araç veya yöntemi kullandıklarının cinsiyete göre dağılımını ortaya koymada Ki-Kare testinden istifade edilmiştir. Ki-kare testi, gözlenen frekanslar ile beklenen frekanslar arasındaki farkın istatistik olarak anlamlı olup olmadığı temeline dayanır. Ki-kare testinde, niteliksel olarak belirtilen veriler kullanılır. Ayrıca, ölçümle belirtilen sürekli değişkenler de belli bir dereceden az veya çok olarak nitelendirilerek ki-kare testi uygulanabilir (Güngör ve Bulut, 2008: 84).
84
Ki-kare testi genellikle (Güngör ve Bulut, 2008: 84):
İki veya daha çok grup arasında fark olup olmadığının testinde, İki değişken arasında bağ olup olmadığının testinde,
Gruplar arası homojenlik testinde,
Örneklemden elde edilen dağılımın istenen bir teorik dağılıma uyup uymadığının testinde(Uyum iyiliği testinde),
Varyans için ki-kare testinde, Varyansla ilgili aralık tahmininde,
Kontenjans katsayısının hesabında kullanılır.