5.1- Türkiye’ye Yerleflik Olan Menkul K›ymetler Yat›r›m Fon Ve Ortakl›klar›n›n Vergilendirilmesi
5.1.1- Portföy Kazançlar› Üzerinden Tevkifat
Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 nci maddesinin (8) numaral› f›kras› uyar›n-ca, Sermaye Piyasas› Kanununa göre kurulan menkul k›ymetler yat›r›m fonlar›
(borsa yat›r›m fonlar› hariç) ile menkul k›ymetler yat›r›m ortakl›klar›n›n kurum-lar vergisinden istisna edilmifl olan portföy kazançkurum-lar›, da¤›t›ls›n veya da¤›t›lma-s›n % 15 oran›nda vergi tevkifat›na tâbi tutulmakta idi.
Söz konusu tevkifat oran›, 2006/10731 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›n›n 1 inci maddesinin (b) bendi gere¤ince yeniden düzenlenmifltir. Di¤er taraftan portföy kazançlar› üzerinden yap›lacak tevkifat uygulamas›na “borsa yat›r›m fonlar›, ko-nut finansman fonlar› ve varl›k finansman fonlar›” 5527 say›l› Kanun gere¤ince 01/10/2006 tarihinden itibaren dahil edilmifltir.
Bu düzenlemeler çerçevesinde; Sermaye Piyasas› Kanununa göre kurulan men-kul k›ymetler yat›r›m fonlar› ile menmen-kul k›ymetler yat›r›m ortakl›klar›n›n ku-rumlar vergisinden istisna edilmifl olan portföy kazançlar› üzerinden 01/01/2006
tarihinden 2006/10731 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›n›n Resmi Gazete’de ya-y›mland›¤› 23/07/2006 tarihine kadar % 15 oran›nda, 23/07/2006 tarihinden 01/10/2006 tarihine kadar % 10 oran›nda, 01/10/2006 tarihinden itibaren ise % 0 oran›nda tevkifat yap›lacakt›r.
Dolay›s›yla, bu fon ve ortakl›klar›n portföy kazançlar›na, yukar›da belirtilen ta-rihler itibar›yla belirlenecek k›st dönemler dikkate al›narak, bu k›st dönemlere iliflkin tevkifat oranlar› uygulanacakt›r.
Ancak, portföy kazançlar› üzerinden yap›lacak tevkifat uygulamas›na “borsa ya-t›r›m fonlar›, konut finansman fonlar› ve varl›k finansman fonlar›” 5527 say›l›
Kanun gere¤ince 01/10/2006 tarihinden itibaren dahil edilece¤inden, söz konu-su fonlar›n portföy kazançlar› üzerinden de 01/10/2006 tarihinden itibaren % 0 oran›nda tevkifat yap›lacakt›r.
Ayr›ca bu kazançlar üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi uya-r›nca ayr›ca bir tevkifat yap›lmayacakt›r.
Yukar›da tevkifat oranlar› ile ilgili olarak yap›lan aç›klamalar afla¤›daki tabloda özet halinde verilmifltir.
Bu kapsamda, Sermaye Piyasas› Kanununa göre kurulan menkul k›ymetler ya-t›r›m fonlar› ve ortakl›klar›n›n 31.12.2005 tarihi itibar›yla portföylerinde bulu-nan ve ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›nda ifllem gören hisse senetleri, 2005
DÖNEM‹ 01.01.2006 –
SPK’na Göre Kurulan Borsa Yat›r›m Fonlar›n›n Kurumlar Vergisinden
‹stisna Edilmifl Portföy Kazançlar›
Tevkifat Yok Tevkifat Yok %0
SPK’na Göre Kurulan Konut Finansman Fonlar›n›n Kurumlar Vergisinden ‹stisna Edilmifl Portföy
Kazançlar›
Tevkifat Yok Tevkifat Yok %0
SPK’na Göre Kurulan Varl›k Finansman Fonlar›n›n Kurumlar Vergisinden ‹stisna Edilmifl Portföy
Kazançlar›
Tevkifat Yok Tevkifat Yok %0
linden yüksek olan›yla de¤erlenecektir. Bu de¤er izleyen dönemlerde söz konu-su senetlerin al›fl bedeli olarak kabul edilmelidir.
Bu fon ve ortakl›klar 31.12.2005 tarihinde mevcut olan portföylerini, bu tarih-ten sonra al›p satacaklar› menkul k›ymetlerden ayr› olarak izleyeceklerdir.
01.01.2006 tarihinden önce iktisap edilen hisse senetleri ile bu tarihten önce ih-raç edilen tahvil ve Hazine bonolar›n›n elden ç›kar›lmas› veya elde tutulmas› sü-recinde do¤an ve kurumlar vergisinden istisna olan portföy kazançlar›n›n bu k›s-m› için; bu k›s›m portföyün en az % 25’i hisse senetlerinden oluflmas› halinde öteden beri devam etti¤i üzere Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesine gö-re % 0 (S›f›r), aksi durumda ise % 10 oran›nda tevkifat yap›lacakt›r.
Bu fon ve ortakl›klar taraf›ndan, 01.01.2006 tarihinden itibaren al›nacak hisse senetleri portföyün bu k›sm›na dahil edilemeyece¤i gibi bu tarihten sonra yap›-lacak hisse senetleri sat›fllar› da öncelikle portföyün 31.12.2005 tarihindeki mevcut k›sm›ndan yap›lm›fl kabul edilecektir. Ancak, 31.12.2005 tarihinden ön-ce ihraç edilmifl tahvil ve Hazine bonolar›n›n elden ç›kar›lmas› veya elde tutul-mas›ndan elde edilen kazançlar, bu senetler tamamen itfa edilinceye kadar port-föyün bu k›sm›nda izlenecektir.
Söz konusu fon ve ortakl›klar›n, 01.01.2006 tarihinden itibaren ihraç / iktisap edilen menkul k›ymetlerin elden ç›kar›lmas› veya elde tutulmas› sonucu elde edilen ve kurumlar vergisinden istisna olan portföy kazançlar› üzerinden Geçici 67 nci madde kapsam›nda yukar›da aç›klanan oranlarda tevkifat yap›laca¤› tabi-dir.
5.1.2- Elden Ç›karma Ve ‹tfa Kazançlar› Üzerinden Tevkifat
Sermaye Piyasas› Kanununa göre kurulan menkul k›ymetler yat›r›m fonlar› ile menkul k›ymetler yat›r›m ortakl›klar›n›n, Geçici 67 nci maddenin (1), (2), (3) ve (4) numaral› f›kralar›nda belirtilen gelirleri üzerinden % 15 oran›nda tevkifat ya-p›lmas› gerekmektedir.
Ancak söz konusu tevkifat oran›, 2006/10731 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›n›n 1 inci maddesinin (c) bendi gere¤ince yeniden düzenlenmifltir.
Bu düzenleme çerçevesinde; Sermaye Piyasas› Kanununa göre kurulan menkul k›ymetler yat›r›m fonlar› ile menkul k›ymetler yat›r›m ortakl›klar›n›n Geçici 67 nci maddenin (1), (2), (3) ve (4) numaral› f›kralar›nda belirtilen gelirleri üzerin-den 01/01/2006 tarihinüzerin-den 2006/10731 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›n›n Resmi Gazete’de yay›mland›¤› 23/07/2006 tarihine kadar % 15 oran›nda, 23/07/2006 tarihinden 01/10/2006 tarihine kadar % 10 oran›nda, 01/10/2006 tarihinden iti-baren ise % 0 oran›nda tevkifat yap›lacakt›r.
Di¤er taraftan portföy kazançlar› üzerinden yap›lacak tevkifat uygulamas›na
“borsa yat›r›m fonlar›, konut finansman fonlar› ve varl›k finansman fonlar›”
5527 say›l› Kanun gere¤ince 01/10/2006 tarihinden itibaren dahil edilmifltir. Bu kapsamda söz konusu fonlar›n portföy kazançlar› üzerinden 01/10/2006 tarihin-den itibaren yap›lacak % 0 oran›ndaki tevkifat uygulamas›na paralel olarak, bu fon/ortakl›klar›n Geçici 67 nci maddenin (1), (2), (3) ve (4) numaral› f›kralar›n-da belirtilen gelirleri üzerinden de 01/10/2006 tarihinden itibaren % 0 oran›nf›kralar›n-da tevkifat yap›lmas› gerekmektedir.
Emeklilik yat›r›m fonlar› Geçici 67 nci madde kapsam›nda
vergilendirilmedi-¤inden, öteden beri devam etti¤i flekilde, gerek fon bünyesinde, gerekse fonun gelirleri üzerinden söz konusu madde kapsam›nda tevkifat yap›lmayacakt›r.
Yukar›da tevkifat oranlar› ile ilgili olarak yap›lan aç›klamalar afla¤›daki tabloda özet halinde verilmifltir.
Portföy kazançlar› üzerinden yap›lan tevkifat tutar›ndan, bu kurumlar›n menkul k›ymetlerin al›m-sat›m› ve elde tutulmas› nedeniyle elde ettikleri gelirler üzerin-den tevkif suretiyle al›nm›fl vergiler mahsup edilecek, mahsup edilemeyen bir tutar›n kalmas› halinde de bu tutar kendilerine red ve iade edilecektir. Bu uygu-lama, Geçici 67 nci maddeye göre yap›lacak tevkifatlar için de geçerlidir.
DÖNEM‹ 01.01.2006 – SPK’na Göre Kurulan Menkul K›ymetler
Yat›r›m Fonlar›n›n Geçici 67 Nci Maddenin (1), (2), (3) Ve (4) Numaral› F›kralar›nda
Belirtilen Gelirleri
%15 %10 %0
SPK’na Göre Kurulan Menkul K›ymetler Yat›r›m Ortakl›klar›n›n Geçici 67 Nci Maddenin (1), (2), (3) Ve (4) Numaral›
F›kralar›nda Belirtilen Gelirleri
%15 %10 %0
SPK’na Göre Kurulan Borsa Yat›r›m Fonlar›n› n Geçici 67 Nci Maddenin (1), (2),
(3) Ve (4) Numaral› F› kralar›nda Belirti len Gelirleri
Tevkifat Yok Tevkifat Yok %0
SPK’na Göre Kurulan Konut Finansman Fonlar›n› n Geçici 67 Nci Maddenin (1), (2),
(3) Ve (4) Numaral› F› kralar›nda Belirti len Gelirleri
Tevkifat Yok Tevkifat Yok %0
SPK’na Göre Kuru lan Varl›k Finansman Fonlar›n› n Geçici 67 Nci Maddenin (1), (2),
(3) Ve (4) Numaral› F› kralar›nda Belirti len Gelirleri
Tevkifat Yok Tevkifat Yok %0
SPK’na Göre Kurulan Emeklilik Yat›r›m Fonlar›n› n Geçici 67 Nci Maddenin (1), (2),
(3) Ve (4) Numaral› F› kralar›nda Belirti len Gelirleri
Tevkifat Yok Tevkifat Yok Tevkifat Yok
Öte yandan, 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmifl olan her nevi tahvil ve Hazine bonolar› ile Toplu Konut ‹daresi ve Özellefltirme ‹daresince ç›kart›lan menkul k›ymetlerin elde tutulmas› veya elden ç›kart›lmas› suretiyle sa¤lanan ge-lirler için Geçici 67 nci maddeye göre tevkifat yap›lmayacakt›r.
Örnek:
Türkiye’de yerleflik (X) Menkul K›ymet Yat›r›m Fonu/Ortakl›¤›, 2006 y›l›n›n 01.01.2006 – 22.07.2006 tarihleri aras›n da afla¤›daki gelirleri elde etmifltir.
1- Portföyün en az % 25’i hisse senetlerinden oluflan (A Tipi) portföy kazançlar›, a-01.01.2006 tarihinden önce iktisap edilen hisse senetlerinin sat›m›ndan 15.000 YTL b-01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen tahvil ve Hazine bonolar›n›n elden ç›-kar›lmas›ndan 30.000YTL
c-01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen tahvil ve Hazine bonolar›n›n elde tu-tulmas›ndan 45.000 YTL
d-01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen tahvilin 2006 y›l› içinde al›m-sat›m›n-dan 25.000 YTL
e-01.01.2006 tarihinden sonra iktisap edilen hisse senetlerinin sat›m›ndan 60.000 YTL
f-01.01.2006 tarihinden sonra ihraç edilen tahvil ve Hazine bonolar›n›n elden ç›-kar›lmas›ndan 75.000YTL
g-01.01.2006 tarihinden sonra ihraç edilen tahvil ve Hazine bonolar›n›n elde tu-tulmas›ndan 90.000 YTL
2- Portföyün % 25’inden az› hisse senetlerinden oluflan (B Tipi) portföy kazanç-lar›,
a-01.01.2006 tarihinden önce iktisap edilen hisse senetlerinin sat›m›ndan 95.000 YTL
b-01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen tahvil ve Hazine bonolar›n›n elden ç›-kar›lmas›ndan 40.000YTL
c-01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen tahvil ve Hazine bonolar›n›n elde tu-tulmas›ndan 65.000 YTL
d-01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen tahvilin 2006 y›l› içinde al›m-sat›m›n-dan 35.000 YTL
e-01.01.2006 tarihinden sonra iktisap edilen hisse senetlerinin sat›m›ndan 70.000 YTL
f-01.01.2006 tarihinden sonra ihraç edilen tahvil ve Hazine bonolar›n›n elden ç›-kar›lmas›ndan 80.000YTL
g- 01.01.2006 tarihinden sonra ihraç edilen tahvil ve Hazine bonolar›n›n elde tu-tulmas›ndan 20.000 YTL
Buna göre, Türkiye’de yerleflik (X) Menkul K›ymet Yat›r›m Fonunun/Ortakl›¤›-n›n 2006 y›l›nda elde etti¤i portföy kazançlar› üzerinden yap›lacak tevkifat
afla-¤›daki gibi hesaplanacakt›r.
( Fon yönetim gider paylar› ihmal edilmifltir.)
Bu durumda, (X) Menkul K›ymet Yat›r›m Fonu Kurumlar Vergisinden istisna olan portföy kazançlar› üzerinden menkul k›ymetin ihraç/iktisap tarihine ba¤l›
olarak Gelir Vergisi Kanununun 94 ve Geçici 67 nci maddelerine göre yukar›-daki gibi tevkifat yapmas› gerekmektedir.
Örnek:
Türkiye’de faaliyet gösteren (Z) Menkul K›ymet Yat›r›m Fonu/Ortakl›¤›n›n 15.02.2006 tarihindeki portföy bileflimi 01.01.2006 tarihinden önce ihraç/iktisap edilmifl menkul k›ymetleri de izleyecek flekilde I. K›s›m ve II. K›s›m olmak üze-re afla¤›daki gibi oluflmufltur.
01.01.2006 tarihinden önce iktisap v eya ihraç edilen menkul k›ymetin
0 1.01.2006 tarihinden sonra iktisap veya ihraç edilen menkul k›ymetin
A Tipi B Tipi
d- 25.000 0 35.000 10 3.500 Top. 3 95.000 15 59.250
Top. 115.00 0 0 2 35.000 10 23.500
(Z) Menkul K›ymet Yat›r›m Fonu/Ortakl›¤›, 01.01.2006 tarihinden önce ihraç/iktisap edilmifl menkul k›ymetler ile bu tarihten itibaren ihraç/iktisap edil-mifl menkul k›ymetlere sahip oldu¤undan bu iki portföy bileflimini ayr› ayr›
izlemesi gerekmektedir. Söz konusu Fon/Ortakl›¤›n 01.01.2006 tarihinden sonra hisse senedi sat›n almas› durumunda, bu hisse senetlerinin I. K›s›m portföye dahil edilmesi mümkün bulunmamakta olup, her halükarda II. K›s›m portföyde izlenmesi gerekmektedir.
Söz konusu Fon/Ortakl›¤›n 20.01.2006 tarihinde (B) hisse senedinden 3.000 adedini satmas› durumunda, söz konusu hisse senetleri hem I. K›s›m hem de II.
K›s›m portföyde bulunmas›na ra¤men I. K›s›mdan ç›kt›¤› varsay›lacakt›r. Bu durumda I-K›s›m portföyün bileflimi de¤iflerek %25'i ve daha fazlas› hisse senedinden oluflan (A) tipinden ç›karak (B) tipine dönüflecek olup, vergilemede bu hususun dikkate al›nmas› gerekmektedir.
Yukar›daki aç›klamalar Dar Mükellef Yat›r›m Fon /Ortakl›klar› için de geçer-lidir. Ancak, söz konusu fon/ortakl›klar›n 01.01.2006 tarihinden itibaren sat›n alacaklar› hisse senetlerini ve bu tarihten itibaren ihraç edilecek menkul k›ymet-leri portföyk›ymet-lerine dahil etmek›ymet-leri mümkün bulunmamaktad›r.
5.1.3- Menkul K›ymetler Yat›r›m Fon ve Ortakl›klar›nda Giderlerin Da¤›t›m›
Sermaye Piyasas› Kanununa göre kurulan menkul k›ymetler yat›r›m fon ve or-takl›klar› 31/12/2005 tarihinde mevcut olan portföylerini, bu tarihten sonra al›p satacaklar› menkul k›ymetlerden ayr› olarak izlemek zorundad›rlar.
Bu durumda, fon ve ortakl›klar›n genel giderleri (fon yönetim ücretleri vb.) yu-kar›daki flekilde izlenen portföy k›s›mlar›n›n toplam portföy bileflimi a¤›rl›¤›na göre da¤›t›lacakt›r. ‹lgili portföy bilefliminde yer alan menkul k›ymetlerle
do¤-I. K›s›m II. K›s›m
31.12.2005 tarihinden önce ihraç/iktisap edilmifl k›ymetleri gösteren portföy
01.01.2006 tarihinden itibaren ihraç/iktisap edilmifl k ›ymetleri gösteren portföy
Menkul
senedi 2.000 40 80.000 16.01.2006 B hisse
senedi 3.000 50 150.000 17.01.2006 D evlet
Tahvili 200 100 20.000 17.01.2006 H azine
Bonosu 1.000 90 90.000 18.01.2006
TOPLAM 340.000
rudan iliflkilendirilen giderler ise, sadece ilgili k›s›m portföy kazançlar›ndan in-dirilecektir.
Örnek:
(X) menkul k›ymetler yat›r›m fonunun 15/03/2006 tarihinde, 31/12/2005 tari-hinden önce ihraç/iktisap edilmifl menkul k›ymetlerle ilgili I. K›s›m portföyü 4.000.000 YTL, 01/10/2006 tarihine kadar al›m-sat›m› yap›lan menkul k›ymet-lerden oluflan II. K›s›m portföyü 6.000.000 YTL olmak üzere toplam 10.000.000 YTL’lik portföy bileflimi bulunmaktad›r.
An›lan Fon, ilgili dönemde 50.000 YTL fon yönetim ücreti ödemifl ve II. K›s›m portföyde bulunan menkul k›ymetlerle ilgili olarak 1.000 YTL gider yapm›flt›r.
Bu durumda, I. K›s›m toplam portföy bilefliminin % 40’›n›, II. K›s›m ise % 60’›n› oluflturmaktad›r. Dolay›s›yla, fon yönetim ücretinin 20.000 YTL’si Port-föyün I. K›sm›; 30.000 YTL’si ise II. K›sm› ile iliflkilendirilecektir.
II. K›s›m portföyde bulunan menkul k›ymetlerle ilgili olarak yap›lan 1.000 YTL gider ise sadece ilgili portföyle iliflkilendirilecektir.
5.1.4- Menkul K›ymetler Yat›r›m Fonlar› Kat›lma Belgeleri ile Yat›r›m Ortakl›klar› Hisse Senetlerinden Elde Edilen Gelirler
Bilindi¤i üzere 5527 say›l› Kanunla, Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 nci maddesinin (1) numaral› f›kras›n›n alt›nc› paragraf›nda yap›lan de¤ifliklikle, 01/10/2006 tarihinden itibaren Sermaye Piyasas› Kanununa göre kurulan men-kul k›ymetler yat›r›m fonlar›n›n kat›lma belgelerinin ilgili oldu¤u fona iadesi ve menkul k›ymetler yat›r›m ortakl›klar›n›n hisse senetlerinin al›m sat›m› tevkifat kapsam›na al›nm›flt›r.
Mevcut durumda bu fonlar›n kat›lma belgelerinin ilgili oldu¤u fona iadesinden elde edilen gelirler ile yat›r›m ortakl›klar›n›n hisse senetlerinin al›m-sat›m›ndan elde edilen kazançlar›n kat›l›mc› nezdinde vergilendirilmedi¤i göz önüne
al›nd›-¤›nda, 01/10/2006 tarihinden itibaren yap›lacak % 10’luk tevkifat uygulamas›n-da, yat›r›mc›lar›n bu tarihten önce iktisap ettikleri yat›r›m fonlar› kat›lma belge-leri için; Eylül ay›n›n son ifllem gününde ilgili yat›r›m fonu kat›lma belgesinin kapan›fl fiyat›, yat›r›m ortakl›¤› hisse senetleri için ise; bu hisse senetlerinin Ey-lül ay›n›n son ifllem gününde borsada oluflan a¤›rl›kl› ortalama fiyat›, al›fl
mali-Portföy Bileflimi (YTL)
Oran(%) Genel Giderler (YTL)
I.K›s›m Portföy 4.000.000 40 20.000
II.K›s›m Portföy 6.000.000 60 30.000
TOPLAM 10.000.000 100 50.000
Sürekli olarak portföyünün en az % 51’i ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›nda ifllem gören hisse senetlerinden oluflan yat›r›m fonlar›n›n bir y›ldan fazla sürey-le elde tutulan kat›lma belgesürey-lerinin elden ç›kar›lmas› isürey-le ilgili olarak, bir y›ll›k sürenin hesaplanmas›nda, kat›lma belgesinin iktisap tarihinin esas al›nmas› ge-rekmektedir.
5.2- Dar Mükellefiyete Tabi Yat›r›m Fonlar›n›n Vergilendirilmesi 5.2.1- Portföy Kazançlar› Üzerinden Tevkifat
Bilindi¤i üzere, 5281 say›l› Kanunla Kurumlar Vergisi Kanununun 2 nci mad-desinin 2 numaral› f›kras›n›n kald›r›lmas›yla, Türkiye’de münhas›ran portföy ifl-letmecili¤i faaliyetinde bulunan dar mükellefiyete tabi yat›r›m fonlar›n›n Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu uygulamas›nda vergisel aç›dan Sermaye Piyasas›
Kanununa göre kurulan yat›r›m fonu kabul edilmesine 01.01.2006 tarihinden iti-baren geçerli olmak üzere son verilmifltir.
Ancak, 31.12.2005 tarihine kadar Sermaye Piyasas› Kanununa göre kurulan ya-t›r›m fonu addolunan dar mükellefiyete tabi yaya-t›r›m fonlar›n›n vergilendirme aç›s›ndan bu statüleri, hisse senetleri hariç 31.12.2005 tarihinden önce ihraç edi-len menkul k›ymetlerle s›n›rl› olmak üzere bunlar›n tamamen itfa edilip dola-fl›mdan kalkt›¤› tarihe kadar, 31.12.2005 tarihinde portföylerinde bulunan hisse senetleri için bu senetlerin ilk defa elden ç›kar›ld›¤› tarihe kadar devam edecek-tir.
Buna göre, 31.12.2005 tarihinden önce ihraç edilen tahvil ve hazine bonolar›n›n, gerek bu tarih itibar›yla dar mükellef yat›r›m fonlar›n›n portföylerinde bulunma-s›, gerekse bu tarihten sonra portföye dahil edilmesi durumunda, bu ka¤›tlar›n dolafl›mdan kalkt›¤› tarihe kadar mezkur fonlarca elde edilen gelirler üzerinden Geçici 67 nci madde kapsam›nda tevkifat yap›lmayacak olup, vergilendirme 31.12.2005 tarihinde geçerli olan hükümlere göre yap›lacakt›r.
31.12.2005 tarihinde portföylerinde bulunan hisse senetlerinin ilk defa elden ç›-kar›ld›¤› tarihe kadar mezkur fonlarca elde edilen gelirler üzerinden Geçici 67 nci madde kapsam›nda tevkifat yap›lmayacak olup, vergilendirme 31.12.2005 tarihinde geçerli olan hükümlere göre yap›lacakt›r.
Dolay›s›yla, dar mükellefiyete tabi yat›r›m fonlar›n›n 31.12.2005 tarihi itibar›y-la portföylerinde bulunan menkul k›ymetlere iliflkin portföy iflletmecili¤i ka-zançlar› kurumlar vergisinden istisna olup, bu kurumlar portföylerindeki hisse senedi a¤›rl›¤›na göre öteden beri oldu¤u üzere Gelir Vergisi Kanununun 94 ün-cü maddesine göre % 0 veya % 10 oran›nda vergilendirilmeye devam edilecek-tir.
Geçifl dönemi için ve yaln›zca vergilendirme bak›m›ndan fon statüleri devam et-tirilen dar mükellefiyete tabi yat›r›m fonlar›n›n, portföy yönetim flirketi statü-sünde de¤erlendirilen portföylerine, 01.01.2006 tarihinden itibaren al›nan hisse senetleri ile bu tarihten sonra ihraç edilecek menkul k›ymetlerin dahil edilmesi mümkün olmad›¤› gibi bu fonlarca bu tarihten sonra yap›lacak hisse senetleri sa-t›fllar› da öncelikle fon statüsünde de¤erlendirilen portföye 01.01.2006 tarihin-den önce al›nm›fl hisse senetlerintarihin-den yap›lm›fl kabul edilecektir. Ancak, 31.12.2005 tarihinden önce ihraç edilmifl tahvil ve Hazine bonolar›n›n elden ç›-kar›lmas› veya elde tutulmas›ndan elde edilen kazançlar, bu senetler tamamen it-fa edilinceye kadar fon statüsünde de¤erlendirilen portföy k›sm›nda izlenecek-tir.
Geçifl dönemi için fon statüleri devam ettirilen dar mükellefiyete tabi yat›r›m fonlar›n›n Sermaye Piyasas› Kanununa göre kurulan menkul k›ymetler yat›r›m fonu olarak de¤erlendirilmesi söz konusu olmad›¤›ndan, bu portföy boflal›ncaya kadar eski hükümlere göre vergilendirme devam edecektir.
5.2.2- Elden Ç›karma Ve ‹tfa Kazançlar› Üzerinden Tevkifat
Dar mükellefiyete tabi yat›r›m fonlar›n›n 01.01.2006 tarihinden sonra müflterile-ri ad›na al›m sat›m›n› yapacaklar› 01.01.2006 tamüflterile-rihinden itibaren ihraç edilecek menkul k›ymetler ve bu tarihten itibaren sat›n alacaklar› hisse senetlerini fon portföylerine almalar› da mümkün olmayaca¤›ndan, fon nezdinde herhangi bir tevkifat da söz konusu olmayacakt›r.
Bu kurumlar arac›l›¤› ile müflterileri ad›na al›nan menkul k›ymetler, do¤rudan ad›na ifllem yap›lan müflteri taraf›ndan al›m-sat›m› yap›lm›fl veya elde tutulmufl kabul edilecektir. Bu nedenle, söz konusu kiflilerin, Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 nci maddesinin (13) numaral› f›kras›nda tan›mlanan menkul k›ymet-lerin al›m-sat›m› ve elde tutulmas› nedeniyle elde ettikleri kazançlar üzerinden ayn› maddenin (1) ve (4) numaral› f›kralar› uyar›nca tevkifat yap›lacakt›r.
Buna göre, 31.12.2005 tarihinden önce ihraç edilen menkul k›ymetlerin, gerek bu tarih itibar›yla dar mükellef yat›r›m fonlar›n›n portföylerinde bulunmas›, ge-rekse bu tarihten sonra portföye dahil edilmesi durumunda, bu ka¤›tlar›n dola-fl›mdan kalkt›¤› tarihe kadar mezkur fonlarca elde edilen gelirler üzerinden Ge-çici 67 nci madde kapsam›nda tevkifat yap›lmayacakt›r.
Öte yandan, 31.12.2005 tarihi itibar›yla fon portföyünde herhangi bir menkul k›ymet bulunmayan fonlar, bu tarih itibar›yla tasfiye edilmifl kabul edilecektir.
Fon portföyünün 01.01.2006 tarihinden sonra boflalmas› durumunda da fon sta-tüsünün kalkaca¤› tabidir.
Ayr›ca, 31.12.2005 tarihinde yat›r›m fonu statüsü bulunmayan dar mükellef ku-rumlar›n 01.01.2006 tarihinden itibaren fon statüsünde faaliyette bulunmalar›
söz konusu de¤ildir.
Örnek:
A-Türkiye’de faaliyette bulunan (Y) Dar Mükellef Menkul K›ymet Yat›r›m Fo-nu/Ortakl›¤›, 2006 y›l›nda afla¤›daki gelirleri elde etmifltir. Portföyün en az % 25’i hisse senetlerinden (A Tipi) portföy kazançlar›,
a-01.01.2006 tarihinden önce iktisap edilen hisse senetlerinin sat›m›ndan 25.000 YTL
b-01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen tahvil ve Hazine bonolar›n›n elden ç›-kar›lmas›ndan 40.000YTL
c-01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen tahvil ve Hazine bonolar›n›n elde tu-tulmas›ndan 55.000 YTL
d-01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen tahvilin 2006 y›l› içinde al›m-sat›m›n-dan 35.000 YTL
B-Türkiye’de faaliyette bulunan (Z) Dar Mükellef Menkul K›ymet Yat›r›m Fo-nu/Ortakl›¤›, 2006 y›l›nda afla¤›daki gelirleri elde etmifltir. Portföyün % 25’in-den az hisse senetlerin25’in-den oluflan (B Tipi) portföy kazançlar›,
e-01.01.2006 tarihinden önce iktisap edilen hisse senetlerinin sat›m›ndan 105.000 YTL
f-01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen tahvil ve Hazine bonolar›n›n elden ç›-kar›lmas›ndan 50.000YTL
g-01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen tahvil ve Hazine bonolar›n›n elde tu-tulmas›ndan 75.000 YTL
h-01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen tahvilin 2006 y›l› içinde al›m-sat›m›n-dan 45.000 YTL
Buna göre, Dar Mükellef (Y ve Z) Menkul K›ymet Yat›r›m Fonunun/Ortakl›¤›-n›n 2006 y›l›nda elde etti¤i portföy kazançlar› üzerinden yap›lacak tevkifat
afla-¤›daki gibi hesaplanacakt›r.
Bu durumda, Dar Mükellef Menkul K›ymet Yat›r›m Fonu/Ortakl›¤›n›n kurum-lar vergisinden istisna olan portföy kazançkurum-lar› üzerinden Gelir Vergisi Kanunu-nun 94 üncü maddesine göre yukar›daki gibi tevkifat yap›lmas› gerekmektedir.
VI- Ç‹FTE VERG‹LEMEY‹ ÖNLEME ANLAfiMALARININ