Binada temiz su ihtiyacı merkezi olarak karşılanmaktadır. Bodrum kat’da bulunan su deposu ve hidrofor tesisatıyla, birim sayaçlarından dağıtımı sağlanmıştır. Konumuzla ilgili olmadığından detaya girilmeyecektir.
b. Isıtma Tesisatı
Binada birimlerin ısıtılmasında kullanılan enerji çatı katında merkezi olarak tasarlanan ısı merkezinden sağlanmaktadır. Isı merkezinde 100 kWh kapasiteli 3 adet duvar tipi yoğuşmalı kazan (kombi) bulunmaktadır. Kazanlar hermetik bacalı olup yakma havasını ortamdan değil, hermetik baca vasıtasıyla dışarıdan almakta yine aynı baca vasıtasıyla yanma gazları dışarı atılmaktadır. Kazanlar binanın ısıtılmasıyla birlikte birimlerin kullanım sıcak suyunun ısıtılması için gereken enerjiyi de sağlamaktadır. Sıcak su ihtiyacının belirli saatlerde yoğunlaşması nedeniyle sistemdeki pik yüklemelere karşı 4. Bir kazan koymak yerine 2000 lt'lik akümülasyon tankları ile karşılanması sağlanmıştır. Isıtma sistemi merkezi bir otomasyon sistemi ile kontrol edilmekte olup kazanlar anlık gereken enerjiyi modüler olarak sağlayacak biçimde çalışmaktadır. Bu dur-kalk biçiminde çalışan kazanlara göre oldukça ciddi bir enerji tasarrufu sağlamaktadır. Dolaşım yine merkezi otomasyon tarafından kontrol edilen ve anlık ihtiyaca göre debi ve basıncı değişen inverter bir pompa ile sağlanmaktadır. Pompa arızası halinde kademesiz çalışan ikinci bir pompa ile yedeklenmiştir. Sistem 70/55 °C de çalışacak şekilde projelendirilmiş. Gerek radyatör boyutları gerekse kullanma sıcak suyunu üretecek olan plakalı ısı değiştiricilerin bulunduğu kat istasyonları buna göre seçilmişlerdir.
Dolaşım Pompaları
Katlara dağıtım iki kolondan yapılmış olup hem kat hem de düşey (kolon) dağıtım sisteminde eşit basınç dengelenmesi sağlayan ters geri dönüş (Tichelman) sistemi uygulanmış, böylelikle hem katlar arasında hem de aynı kattaki daireler arasında dolaşımdan kaynaklanabilecek sorunların önüne geçilmiştir. İlk yatırım maliyeti kullanılan fazla boru nedeniyle bir miktar artsa da merkezi sitemlerde genellikle yaşanan bu sorun daha baştan çözülmüştür. Kolonlar ısıl genleşmelerle oluşacak uzamaların yaratacağı sorunlara karşı bu genleşmeleri karşılayacak boru tipi kompansatörler kullanılmıştır. Binanın ısı kaybı hesabı ve boru çapı hesapları yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınmıştır.
c. Isı Kaybı Hesapları
Binaya ait ısı kaybı hesapları, ısı yalıtım projesindeki yapı elemanlarına ait U ısı geçiş sayıları kullanılarak şu an ülkemizde halen geçerli olan TS 1264 e göre hesaplanmıştır. TS 2164 den farklı olarak yeni çıkan yönetmelikler göz önünde bulundurularak, merkezi sistemlerde ısı pay ölçer konulmasından sonra mahal sıcaklıklarının 15°C’nin altına düşürülemeyeceği de dikkate alınmış ve mahal ısı yükleri hesaplanırken ve mahal ısıtıcıları seçilirken komşu birimlere bitişik mahal sıcaklıkları 15°C olarak alınarak hesaplanmıştır. Bu değerler birim ısıtıcıları seçiminde kullanılırken bunun yerine bu mahallerin normal olarak ısıtılacağı durum için hesaplanan değerler kullanılmıştır.
d. Boru Çapı Hesapları
Hem kat istasyonlarının kullanılması hem de diğer birimlerin 15°C’ye kadar düşürülebileceğini göz önüne alınarak bulunan mahal ısı yüklerinin dikkate alınmasıyla boru hesapları daha farklı yapılmaktadır. Kat istasyonlarının kullanıldığı binalarda boru çapı hesapları daha farklı yapılmaktadır. Dikkat edilmesi gereken nokta çapı hesaplanacak boru parçasındaki debi değeridir. Burada alınacak debi miktarı işletme şartlarına göre çok değişken olup esas olan en olumsuz koşullarda gerekli debiyi istenilen koşullarda sağlayacak olmasıdır.
Birim bağlantılarında
Kat istasyonlarının bulunduğu birim bağlantı hatlarında en büyük debi genellikle kullanım sıcak suyu ihtiyacı karşılanırken oluşmaktadır. Anlık sıcak su çekişi yüksek enerji gerektirmektedir ancak burada dikkat edilmesi gereken husus kat istasyonundaki ısı değiştiricinin karakteristik özellikleridir. Mutlaka üretici firmanın bu konudaki teknik bilgileri sağlanmalıdır. Kat istasyonuna giren su sıcaklığı sabit iken radyatör ve ısı değiştiricinin çalışma koşullarının farklılığından dolayı çıkış sıcaklıkları da farklı olabilir. Bu açıdan üretici bilgileri zorunludur. Birimlerdeki kat istasyonları kullanma sıcak suyu öncelikli çalıştıklarından ve eşdeğer kullanım faktörü 1 olarak alınacağından önce ısı değiştirici için gereken en fazla debi sonra da mahal ısıtması için gereken en fazla debi hesaplanır hangisi büyükse boru parçasının debisi o kabul edilir. Normal dairelerde bu genellikle kullanım sıcak suyu ısı değiştiricisinin debisi olmaktadır. Mahallin ısıtılması için gerekli olan debi de en olumsuz koşullar (diğer komşu birimlerin 15°C ye düşürülebileceği) varsayımı ile yapılan hesap sonucu gereken enerjiyi sağlayacak debidir. Aynı zamanda ısıtıcıların çalışma koşularına yani gidiş- dönüş sıcaklıklarına bağlıdır.
Ana kolon hatlarında
Ana kolon bağlantı borularında da boru ölçüsü belirlenirken en fazla debi üzerinden gidilir. Birim bağlantılarından farklı olarak kullanım sıcak suyu için gerekli enerjiyi taşıyacak debi hesabında, o hatta bağlı birim sayısına göre çarpan olarak hesaba giren eşdeğer kullanım faktörüdür. Birim sayısı arttıkça bu değer düşmektedir bu yüzden birim sayısı fazla olan binalarda ısıtma yükünü karşılayacak debi daha fazla çıkmaktadır. Isıtma yükünden gelen debi hesaplanırken birimlerdeki gibi en olumsuz
şartlara göre değil bütün birimlerin normal koşullarda olacağı (15°C ye düşmeyeceği) koşullardaki gerekli enerjiyi sağlayacak debi göz önüne alınmalıdır.
e. Kat istasyonları
Binada birimler hem ısınma ihtiyacını hem de kullanım sıcak suyunu üretecek kat istasyonlarıyla donatılmıştır. Merkezi sitemden gelen dağıtım boruları doğrudan kat istasyonlarına bağlanmaktadır. Kat istasyonlarında bulunan bir plakalı ısı değiştirici (eşanjör) vasıtasıyla birimin kullanım sıcak suyu üretilmektedir. Böylelikle zaten kullanım alanı sınırlı olan 1+1, 2+1 şeklindeki stüdyo tipi dairelerde yer tasarrufu da yapılmış olmaktadır. Ayrıca bu tip dairelerde yine yerden tasarruf amaçlı baca yapılmaması nedeniyle genellikle elektrikli ısıtıcı kullanılmakta; Bu birincil enerjiye (burada doğalgaza) göre oldukça pahalı ve verimsiz bir duruma düşmektedir. Kat istasyonları kullanım suyu öncelikli çalışmakta olup, kullanım suyu sıcaklığı bir termostat ile kontrol edilmektedir. Diğer bir hat’ta radyatörleri besleyen kollektörlere gitmektedir. Ortam sıcaklığı bir oda termostatı ile kontrol edilmektedir. Dairelerin küçük ve neredeyse tek mekân olması nedeniyle radyatörlere takılan termastatik vana yerine birimde uygun bir yere yerleştirilen dijital göstergeli bir oda termostatı kullanılmıştır. Termostatlar merkezi sistemlerde mahal sıcaklığının 15°C’nin altına düşürülmesini önleyecek şekilde ayarlanmıştır. Termostatlar kat kolletörleri girişinde bulunan bir selenoid vanayı kumanda ederek oda sıcaklığını set edilen değeri ± 1°C farkla kontrol etmektedir.
Kat istasyonlarının girişinde kullanılan toplam enerjiyi ölçen bir ısı sayacı bulunmaktadır. Bu sayaç hem birimin hem de kullanma sıcak suyunun kullandığı toplam enerjiyi ölçmektedir. Böylelikle hem merkezi sistemin tüm avantajlarından hem de bireysel kullanımın pek çok avantajından birlikte yararlanılmış olmaktadır. Isı sayacından hemen sonra bir başka kontrol ünitesi olarak ön yükleme modülü bulunmaktadır. Bu modül kullanılacak enerjinin ücretinin peşin ödenmesini sağlamaktadır. Bina yöneticisi tarafından satın alınan kontör karşılığı elektronik ortamda oluşturulmuş bir şifre üretilmekte, bu şifre ön yükleme modülüne girilerek kullanılacak enerji sisteme girilmektedir. Bu modül gerekli bilgileri ısı sayacından almaktadır.
Dijital Göstergeli Oda Termostatı