Mavi Yaka Çalışanlara İlişkin Hipotez Testleri

Araştırmada ileri sürülen ilk üç hipotez beyaz yaka çalışanlarda olduğu gibi, mavi yaka çalışanlar için de test edilmiştir. Bu bağlamda analize dahil edilen ilk hipotez şu şekildedir:

• H1-my2 Çalışanların iş tatmini düzeyleri duygusal bağlılıklarını pozitif yönde ve

anlamlı şekilde etkilemektedir.

o H1-my-a- Çalışanların işin yapısı ile ilgili tatmin düzeyleri duygusal bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H1-my-b- Çalışanların ücret düzeyleri ile ilgili tatmin düzeyleri duygusal bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H1-my-c- Çalışanların kişisel gelişim konusundaki tatmin düzeyleri duygusal bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H1-my-d- Çalışanların üstlerle ilişkiler konusundaki tatmin düzeyleri duygusal bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H1-my-e- Çalışanların iş arkadaşları konusundaki tatmin düzeyleri duygusal bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

Çalışmada bu hipotezi test etmek için doğrusal regresyon analizine başvurulmuştur. Analiz sonuçları Tablo 4.6’da özetlenmiştir.

2 _{By ifadesi hipotezlerin mavi yaka yaka için test edildiğini ifade etmektedir.}

80

Tablo 4.6. H1 (mavi yaka) hipotezine ilişkin regresyon modeli sonuçları

Standart Olmayan Katsayı Standart

Katsayı t Anlamlılık (p değeri) B Std. Hata Beta Sabit _{-.777 .206 -3.768 .000} İşin Yapısı _{1.025 .071 .549 14.391 .000} Ücret _{-.023 .033 -.022 -.678 .498} Kişisel Gelişim .129 .046 .113 2.803 .005 Üstlerle ilişkiler .165 .055 .115 2.990 .003 İş Arkadaşları. _{.003 .057 .002 .054 .957} F=99.090 p= 0.000 Düzeltilmiş R2 _{= 0.546}

Tablo 4.6’da görüldüğü üzere, kurulan regresyon modeli bütün olarak anlamlıdır (F=99.090 ve p=0.000). Bu durumda değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu söylenebilir. Regresyon tablosunda görüldüğü üzere iş tatmini boyutlarından, “işin yapısı”, “kişisel gelişim” ve “üstlerle ilişkiler” boyutlarının mavi yaka personelin “duygusal bağlılıkları” üzerinde etkili olduğu görülmektedir (p<0.05). Mavi yaka personelin “işin yapısı” ile ilgili tatminlerinde 1 birimlik artış meydana geldiğinde, duygusal bağlılıkları da 1.025 birim artmaktadır. “Kişisel gelişim” ile ilgili tatminlerindeki 1 birimlik artış ise duygusal bağlılıklarını 0.129 birim arttırmaktadır. “Üstlerle ilişkiler” ile ilgili tatminlerindeki bir birimlik artışın etkisi ise 0.165’tir.

Modele ilişkin R2 değeri 0.546’dır. Mavi yaka çalışanların duygusal bağlılıklarındaki değişimin %54.6’lık bir kısmının modele dahil edilen “iş tatmini boyutları” ile açıklanabildiği görülmektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda H1-my-a. H1-my-c ve H1-my-d hipotezleri kabul edilirken, H1-my-b ve H1-my-e hipotezleri reddedilmektedir.

Mavi yaka çalışanlar için test edilecek ikinci hipotez şu şekildedir

• H2-my Çalışanların iş tatmini düzeyleri devam bağlılıklarını pozitif yönde ve anlamlı şekilde etkilemektedir.

o H2-my-a- Çalışanların işin yapısı ile ilgili tatmin düzeyleri devam bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H2-my-b- Çalışanların ücret düzeyleri ile ilgili tatmin düzeyleri devam bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H2-my-c- Çalışanların kişisel gelişim konusundaki tatmin düzeyleri devam bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H2-my-d- Çalışanların üstlerle ilişkiler konusundaki tatmin düzeyleri devam bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

Bu hipotezleri test etmek için kurulan doğrusal regresyon analizi sonuçları Tablo 4.7’de gösterilmektedir.

Tablo 4.7. H2 (mavi yaka) hipotezine ilişkin regresyon modeli sonuçları

Standart Olmayan Katsayı Standart

Katsayı t Anlamlılık (p değeri)

B Std. Hata Beta Sabit _{1.653 .230 7.186 .000} İşin Yapısı _{.367 .079 .229 4.614 .000} Ücret _{.074 .037 .085 1.987 .047} Kişisel Gelişim .042 .051 .042 .809 .419 Üstlerle ilişkiler .071 .061 .058 1.162 .246 İş Arkadaşları. _{-.121 .063 -.087 -1.913 .056} F=11.481 p= 0.000 Düzeltilmiş R2 _{= 0.09}

Tablo 4.7’de görüldüğü üzere, kurulan regresyon modeli istatistiksel olarak anlamlıdır (F=11.481 ve p=0.000). Sabit terim haricinde mavi yaka çalışanların devam bağlılıklarını etkileyen değişkenler “işin yapısı “ ve “ücrettir”. Mavi yaka

çalışanların “işin yapısı” ile ilgili tatminlerinde meydana gelen 1 birimlik artışın devam bağlılığı üzerindeki etkisi 0.367 iken; ücret düzeyinde meydana gelecek 1 birimlik artışın etkisi ise 0.74’tür. Ancak burada R2 değeri 0.09 gibi çok düşük bir

değer almaktadır. Her ne kadar model bir bütün olarak anlamlı olsa da, mavi yaka çalışanların devam bağlılıklarının sadece %9’luk kısmı bu regresyon denklemine dahil edilen değişkenler tarafından açıklanmakta, geriye kalan %91’lik kısım ise denklemde var olmayan değişkenler tarafından açıklanmaktadır. Bu durumda daha geçerli bir açıklama için, bu regresyon denklemine yeni değişkenlerin eklenmesi gerekmektedir.

Bu sonuçlar doğrultusunda H2-my-a ve H2-my-b hipotezleri kabul edilmiş, geriye kalan hipotezler ise reddedilmiştir.

Beyaz yaka çalışanlarda olduğu gibi, mavi yaka çalışanlar için test edilecek 3. hipotez şu şekildedir:

• H3-my- Çalışanların iş tatmini düzeyleri normatif bağlılıklarını pozitif yönde ve anlamlı şekilde etkilemektedir.

o H3-my-a- Çalışanların işin yapısı ile ilgili tatmin düzeyleri normatif bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H3-my-b- Çalışanların ücret düzeyleri ile ilgili tatmin düzeyleri normatif bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H3-my-c- Çalışanların kişisel gelişim konusundaki tatmin düzeyleri normatif bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H3-my-d- Çalışanların üstlerle ilişkiler konusundaki tatmin düzeyleri normatif bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H3-my-e- Çalışanların iş arkadaşları konusundaki tatmin düzeyleri normatif bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

Bu hipotezi test etmek için kurulan regresyon analizine ilişkin sonuçlar Tablo 4.8’de gösterilmektedir.

Tablo 4.8. H3 (mavi yaka) hipotezine ilişkin regresyon modeli sonuçları

Standart Olmayan Katsayı Standart

Katsayı t Anlamlılık (p değeri) B Std. Hata Beta Sabit _{-.457 .175 -2.606 .009} İşin Yapısı _{.655 .061 .407 10.825 .000} Ücret _{.075 .028 .086 2.638 .009} Kişisel Gelişim .126 .039 .128 3.231 .001 Üstlerle ilişkiler .297 .047 .241 6.348 .000 İş Arkadaşları. _{.026 .048 .019 .543 .588} F=105.984 p= 0.000 Düzeltilmiş R2 _{= 0.473}

Tablo 4.8’deki ANOVA analizi sonuçları, kurulan regresyon denkleminin istatistiksel olarak anlamlı olduğunu ifade etmektedir (F=105.984 ve p=0.000). Bu durumda mavi yaka çalışanların iş tatminleri ile normatif bağlılıkları arasında anlamlı bir ilişki oldu görülmektedir. Mavi yaka personelin “işin yapısı”, “ücret”, “kişisel gelişim” ve “üstlerle ilişkiler” boyutlarındaki tatmin artışlarının, normatif bağlılıklarını pozitif yönde ve anlamlı şekilde etkilediği görülmektedir. Buna göre; “işin yapısı” ile ilgili 1 birimlik tatmin artışının normatif bağlılık üzerindeki etkisi 0.655 birim iken, “ücret” boyutunun 0.075 ve “kişisel gelişim” boyutunun ise 0.125’dir. “Üstlerle ilişkiler” boyutu ile ilgili 1 birimlik tatmin artışının normatif bağlılık üzerindeki etkisi ise 0.297 birimdir.

Modele ilişkin R2 değeri ise 0.473’tür. Bu durumda mavi yaka çalışanların

normatif bağlılıklarında meydana gelen değişimin %47.3’ü, denkleme dahil edilen iş tatmini boyutları tarafından açıklanmaktadır. Bu sonuçlar ışığında %95 güven aralığında H3-my-a. H3-my-b. H3-my-c ve H3-my- hipotezleri kabul edilmiş. H3- my-e hipotezi ise reddedilmiştir.

4.3.3 Çalışma Statüsüne İlişkin Geliştirilen Hipotezlerin Test Edilmesi