Araştırma Hipotezleri

Çalışanların iş tatmini düzeylerinin örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisinin incelenmesini amaçlayan bu çalışma betimsel yöntem ve tarama modeline göre desenlenmiştir. “Deneklerin var olan özelliklerinde hiçbir değişiklik yapılmaksızın veri toplanarak, var olan durum hakkında deneklerin görüşleri alınmaya çalışılmıştır. Betimleme yöntemi geçmişte ya da halen var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımlarıdır. Araştırmaya konu olan olay, kendi şartları içinde ve olduğu gibi tanımlamaya çalışılır. Olayı değiştirme ve etkileme çabası gösterilmez. İlişkisel tarama modelleri, iki veya daha çok sayıdaki değişken arasında birlikte değişim varlığını ve/veya derecesini belirlemeyi amaçlayan araştırma modelleridir. Tarama modelinde, belli bir zaman kesiti içinde çok sayıda denek ve objeden elde edilen verilerin analizi ile araştırma problemlerine cevap aranır”(Türkoğlu, 2011, s.58).

Birçok çalışmada iş tatminin, örgütsel bağlılığı etkilediği yönünde bulgular elde edilmiştir (Leite vd., 2014; Srivastava, 2013; Fu vd., 2011 vb.). Ancak iş tatmininin hangi boyutunun, örgütsel bağlılığın hangi boyutu üzerinde etkisi olduğu yönünde literatürde ulaşılan çalışma sayısı kısıtlıdır. Dolayısı ile iş tatmininin alt

boyutlarının, örgüt bağlılığın hangi boyutu üzerinde nasıl bir etkisi olduğunun tespit edilmesi gerek işletmeler gerekse konu ile ilgili araştırma yapacak araştırmacılar açısından önem arz etmektedir. Bu bilgiler ışığında çalışmanın ilk hipotezleri şu şekilde oluşturulmuştur:

Duygusal Bağlılık İle İlgili Hipotezler

• H1- Çalışanların iş tatmini düzeyleri, duygusal bağlılıklarını pozitif yönde ve anlamlı şekilde etkilemektedir.

o H1-a- Çalışanların işin yapısı ile ilgili tatmin düzeyleri, duygusal bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H1-b- Çalışanların ücret düzeyleri ile ilgili tatmin düzeyleri, duygusal bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H1-c- Çalışanların kişisel gelişim konusundaki tatmin düzeyleri, duygusal bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H1-d- Çalışanların üstlerle ilişkiler konusundaki tatmin düzeyleri, duygusal bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H1-e- Çalışanların iş arkadaşları konusundaki tatmin düzeyleri, duygusal bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

Devam Bağlılığı İle İlgili Hipotezler

• H2- Çalışanların iş tatmini düzeyleri, devam bağlılıklarını pozitif yönde ve anlamlı şekilde etkilemektedir.

o H2-a- Çalışanların işin yapısı ile ilgili tatmin düzeyleri, devam bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H2-b- Çalışanların ücret düzeyleri ile ilgili tatmin düzeyleri, devam bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H2-c- Çalışanların kişisel gelişim konusundaki tatmin düzeyleri, devam bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H2-d- Çalışanların üstlerle ilişkiler konusundaki tatmin düzeyleri, devam bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H2-e- Çalışanların iş arkadaşları konusundaki tatmin düzeyleri, devam bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

Normatif Bağlılık İle İlgili Hipotezler

• H3- Çalışanların iş tatmini düzeyleri, normatif bağlılıklarını pozitif yönde ve anlamlı şekilde etkilemektedir.

o H3-a- Çalışanların işin yapısı ile ilgili tatmin düzeyleri, normatif bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H3-b- Çalışanların ücret düzeyleri ile ilgili tatmin düzeyleri, normatif bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H3-c- Çalışanların kişisel gelişim konusundaki tatmin düzeyleri, normatif bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H3-d- Çalışanların üstlerle ilişkiler konusundaki tatmin düzeyleri, normatif bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

o H3-e- Çalışanların iş arkadaşları konusundaki tatmin düzeyleri, normatif bağlılıklarını pozitif yönde etkilemektedir.

İşletmenin mavi ve beyaz yaka çalışanlara sunmuş olduğu iş imkanları birbirinden farklılık gösterebilir. Dolayısı ile farklı statüde olan çalışanların örgüte farklı düzeyde bağlılık duymaları oldukça normaldir. İşletme, hangi çalışan grubunun hangi düzeyde bağlılık duyduğunu tespit ederek, olası tehditlere ve eksikliklere karşı önlem alabilir, elindeki çalışanları kaybetmeme yolunda stratejik kararlar alabilir. Bu bilgiler ve çalışma amaçları ışığında geliştirilen ikinci grup hipotezler şu şekildedir: Çalışma Statülerine İlişkin Geliştirilen Hipotezler

• H4-Çalışanların duygusal bağlılıkları, çalışma statülerine göre (mavi-beyaz yaka) farklılık göstermektedir.

• H5- Çalışanların devam bağlılıkları, çalışma statülerine göre (mavi-beyaz yaka) farklılık göstermektedir.

• H6- Çalışanların normatif bağlılıkları, çalışma statülerine göre (mavi-beyaz yaka) farklılık göstermektedir.

Bağlılığın çalışanların kişisel özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediğinin anlaşılması, çalışmanın diğer önemli amacını oluşturmaktadır. Örgüte karşı düşük ve yüksek bağlılık gösteren grupların kişisel özelliklerinin tespit edilmesi sayesinde işletme, düşük bağlılığa sahip olan çalışan gruplarının bağlılığını

arttırmaya yönelik stratejiler geliştirebilir ve bu sayede personel devir oranını düşürerek daha verimli bir çalışma ortamı yaratabilecektir. Bu amaçla geliştirilen hipotezler şu şekildedir:

Kişisel Özellikler Bağlamında Geliştirilen Hipotezler

• H7- Çalışanların Duygusal Bağlılıkları cinsiyetlerine göre farklılık göstermektedir

• H8- Çalışanların Devam Bağlılıkları cinsiyetlerine göre farklılık göstermektedir

• H9- Çalışanların Normatif Bağlılıkları cinsiyetleirne göre farklılık göstermektedir

• H10- Çalışanların Duygusal Bağlılıkları medeni durumlarına göre farklılık göstermektedir

• H11- Çalışanların Devam Bağlılıkları medeni durumlarına göre farklılık göstermektedir

• H12- Çalışanların Normatif Bağlılıkları medeni durumlarına göre farklılık göstermektedir

• H13- Çalışanların Duygusal Bağlılıkları yaşlarına göre farklılık göstermektedir

• H14- Çalışanların Devam Bağlılıkları yaşlarına göre farklılık göstermektedir • H15- Çalışanların Normatif Bağlılıkları yaşlarına göre farklılık

göstermektedir

• H16- Çalışanların Duygusal Bağlılıkları çalışma sürelerine göre farklılık göstermektedir

• H17- Çalışanların Devam Bağlılıkları çalışma sürelerine göre farklılık göstermektedir

• H18- Çalışanların Normatif Bağlılıkları çalışma sürelerine göre farklılık göstermektedir

• H19- Çalışanların Duygusal Bağlılıkları eğitim durumlarına göre farklılık göstermektedir

• H20- Çalışanların Devam Bağlılıkları eğitim durumlarına göre farklılık göstermektedir

• H21- Çalışanların Normatif Bağlılıkları eğitim durumlarına göre farklılık göstermektedir