• Sonuç bulunamadı

Y. Ö.K DÖKÜMANTASYON MERKEZ TEZ VER FORMU

3.7. Kalite Fonksiyon Göçerimi(KFG)’nin Süreci

3.7.3. A ama 2 ve 3 KFG Matrisi’nin (Kalite Evi’nin) Olu turulması ve

3.7.3.1. Kalite Fonksiyon Göçerimi (KFG) Matrisi Bölümleri

3.7.3.1.5. KFG Matrisi Teknik Bilgiler Bölümünün

KFG Matrisinin teknik bilgiler bölümünde, belirlenen mü teri bilgileri tablosunda yer alan gereksinim ve isteklerin nasıl elde edilece i yer almaktadır. Pazarlama grubu nelerin yapılaca ını, mühendislik grubu ise nasıl yapılaca ını belirler. Genelde beyin fırtınası tekni i kullanılarak, mü teri beklentilerini kar ılayacak tasarım elemanlarının geli imi sa lanır232.

Matrisin teknik bilgiler kısmı olu turulmaya ba lamadan önce mü teri bilgileri bölümü olu turulmalıdır. E er zaman problemi sözkonusu ise, teknik bilgiler kısmı mü teri bilgileri kısmının mü teri dü ünceleri kısmı belirlendikten sonra ba layabilir. Teknik bilgiler kısmı olu turulurken belli bir sıralama yoktur. Teknik bilgilerin i letmeye, ürüne ve mü teriye ba lı olması beraberinde de i imleri gerektirir. Bu durum kendine özgü bir olu umu beraberinde getirir.

Teknik bilgiler bölümünün olu turulması 5 a amada incelenebilir: 3.7.3.1.5.1. Mü teri steklerinin Teknik Gereksinimlere Dönü türülmesi

KFG Matrisinin teknik bilgiler kısmı olu turulurken yapılacak ilk i , mü teri gereksinimlerinin teknik gereksinimlere dönü türülmesidir. Böylece, mü teri gereksinim ve isteklerine cevap veren, genel bir tasarım belirleyen teknik gereksinimler bölümü sa lanır. Tablo 10.’ da Day’ın kitabında yer alan tek kullanımlık bardak örne i ile mü teri isteklerinin, teknik gereksinime dönü türülmesi görülmektedir.

232 Acar, a.g.e., s.119

Tablo 10. Mü teri Gereksinimlerinin Teknik Gereksinimlere Dönü türülmesi

Mü teri Gereksinimleri Teknik Gereksinimler

Bardak ısınmıyor Kahve sıcak kalıyor Dökülmüyor/devrilmiyor

çeri do ru esnemiyor

Sızdırmıyor

Eldeki sıcaklık

Zaman içerisinde sıvı sıcaklık kaybı Üstteki devrilme kuvveti

Dü ey etkide sıvı kaybı Yatay etkide sıvı kaybı Esneme/kuvvet ili kisi Kuvvet/düzelme ili kisi Geçirgenlik

Teknik gereksinimlere dönü türürken teknik gereksinimlerin çözüm anlamına gelmemesine dikkat edilmelidir. Mü teriden gelen her iste in, bir veya daha fazla teknik gereksinime dönü türülmesi amaçlanmalıdır. Mü teri istekleri üzerinde tartı ılabilecek bir teknik gereksinim haline gelmeli ve ölçülebilir olmalıdır233.

3.7.3.1.5.2. Teknik Gereksinimlerin Matrise Yerle tirilmesi:

KFG matrisinin en önemli avantajlarından biri, görsel bir teknik olmasıdır. Bu avantajdan faydalanmak için, mü teri beklentileri ve teknik gereksinimlerin, eksiksiz ve do ru bir ekilde matriste yer alması gerekmektedir. Bilgilerin matriste do ru ve eksiksiz yer alabilmesi için beyin fırtınası tekni inden faydalanmalıdır. Toplantı boyunca payla ılan tüm bilgilerin matriste yer almayaca ı muhakkaktır; fakat bilgilerin proje grubu tarafından de erlendirilmesi sa lanmı olur. Beyin fırtınası tekni inin yanında; balık kılçı ı diyagramı, veri toplama tabloları gibi tekniklerden de faydalanılabilir.

Üzerinde görü birli ine varılan teknik gereksinimler, matriste ayrılmı olan alana yerle tirilir (Tablo 11.). Teknik gereksinimlerin sayısı arttıkça, matrisin karma ıklık derecesi de önemli ölçüde artar. Teknik gereksinimlerin sayısı, matrisin

sütun sayısıdır. Bu sayı, rekabete yönelik teknik de erlendirme verilerini geli tirmek için gerek duyulan test sayısını ve alınması gerekli olan kararların sayısını arttırır. Yapılan çalı malar sonucu elde edilen tecrübelere göre, teknik gereksinimlerin, mü teri gereksinimlerine oranı 1 ila 1, 5 arasında olması uygun bulunmu tur234.

234y.a.g.e., s.70

Tablo 11. KFG Matrisinin Teknik Gereksinimlerin Eklenmi Hali

14

3.7.3.1.5.3. Mü teri Gereksinimleri le Teknik Gereksinimler Arasındaki li kilerin Düzenlenmesi:

Teknik karakteristikler matrise yerle tirildikten sonra; mü teri gereksinim ve istekleri ile teknik gereksinimler arasındaki ili ki düzeyi incelenir. li kiler; kuvvetli ili ki, orta düzeyde ili ki ve zayıf ili ki olmak üzere üç düzeylidir. Bu ili ki seviyelerini ifade etmek için semboller kullanılır. li ki düzeylerini belirlemek için, KFG Proje ekibi her sütunu inceleyerek “sözkonusu mü teri gereksinim ve isteklerini kar ılamak için bu teknik gereksinim üzerinde çalı ma yapacak mıyız?” sorusuna cevap aramalıdır235.

Bazı teknik gereksinimler belirlenirken, o teknik özellikler hakkında bir hedefin belirlenmesi gerekebilir. Bir teknik gereksinimin a ırı iyile tirilmesi veya geli tirilmesi, di er teknik gereksinimler üzerinde olumsuzluklara sebep olabilir.

Her bir teknik gereksinim için mü teri memnuniyetini en üst seviyeye çıkaracak, mü terinin iste i do rultusunda belirlenen bir geli im yönü vardır. Geli im yönünü belirten semboller, matriste teknik gereksinimlerin üst kısmına yerle tirilir. Böylece, teknik gereksinimler arasındaki ortak ili kiler rahatlıkla incelenebilir. Örne in, yukarıya do ru olan ok i areti, mü terinin geni kapsamlı, daha büyük, daha fazla olmasını istedi i bir teknik gereksinimi belirtirken; a a ı do ru ok i areti daha az, daha yava , daha kısa süreli olmasını istedi i gereksinimi belirtir. A a ıda KFG matrisinde kullanılan sembollerin anlamları yer almaktadır:

Semboller: Güçlü ili ki Orta

Zayıf ∆

Daha fazla yönde önem verilmesi gereken teknik özellik Daha az yönde önem verilmesi gereken teknik özellik

Tek kullanımlık bardak örne inde, proje grubu kendine “ bu mü teri gereksinimini kar ılamak için eldeki barda ın kapakla uyumu hakkında çalı ma yapacak mıyız? ” sorusunu sorarak; hangi beklenti veya beklentilerin bununla ili kili

oldu unu belirler. Dökülmeden çıkıyor beklentisi ile, güçlü ili ki olaca ına kanaat getirilmi ve proje grubu bunu; bardak ile kapak uyumunun sa lanmasıyla, kapa ın barda ın içindeki kahve dökülmeden açılabilmesi sonucuna dayandırmı tır. li kiler tamamlandı ı zaman, proje ekibi her satır ve sütunu inceler. ncelerken ili ki sembolü bulunmayan veya zayıf sembol bulunan satır ve sütunun olmamasına dikkat edilir. Aksi takdirde mü teri gereksinimin belirlenmesinde veya mü teri iste iyle teknik gereksinimin ili kilendirilmesinde, problem sözkonusu demektir. Tablo 12.’ de KFG matrisinin ili kilerin ve geli im yönlerinin eklenmi hali yer almaktadır.

Tablo 12. KFG Matrisinin li kilerin ve Geli im Yönlerinin Eklenmi Hali

14

3.7.3.1.5.4. Rekabete Dayalı Verilerin De erlendirilmesi

KFG ekibinin; teknik de erlendirmelerden sonra, i letmenin rakipleriyle olan rekabet gücünü de erlendirmesi gerekmektedir. De erlendirme, mü teri beklentileri gözönünde bulundurularak yapılır. Bu de erlendirmeyle i letme, ürünü rakip ürünlerle kıyasladı ında, pazarda bulundu u yeri görmü olur. Rekabete dayalı testler yapıldıktan sonra, veriler matrise kaydedilir. A a ıda Tablo 13’ te yer alan matriste, esas i letme ve rakip i letme ürünlerinin testler sonucunda ula ılan performans de erleri ve hedef de erleri görülmektedir. Sonuçlar matriste 1 en kötü, 5 en iyi olmak üzere, 1-5 arasındaki ölçekte yer almaktadır. Matriste, “bardak ısınmıyor” olarak nitelendirilen mü teri iste ine kar ılık gelen, “eldeki sıcaklık” teknik gereksinimi ile ilgili olarak; i letme ve rakip i letmenin kahve bardaklarındaki sıcaklık de erlendirilmi tir. Ara tırmayı sürdüren i letme ürünü için 135 F, rakip i letme ürünü için ise 120 F bardak sıcaklık de eri saptanmı tır. 80- 110 F skalada, esas i letme 2’de, rakip i letme ise 3’de yer almaktadır. Yani mü terilere göre, rakip i letme, esas i letmeden daha iyi bir de erde olmasına ra men, yetersiz olarak de erlendirilmi tir.

Tablo 13. KFG Matrisinin Rekabete Yönelik Teknik De erlendirme ve letme Hedeflerinin Eklenmi Hali

14

3.7.3.1.5.5. Korelasyonlar ve Sütun A ırlıklarının Hesaplanması

Mü teri isteklerinin kar ılamak amacıyla belirlenen teknik karakteristikler arasında olumlu ya da olumsuz etkile imler olabilir. Yani bir teknik karakteristikte olumlu yönde geli me sa lanması, bir di erini olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilir. Bu türlü etkile imlerin görülmesi için kalite evinin adının konmasına vesile olan, “çatı matrisi” ya da “korelasyon matrisi” kullanılır. Bu matriste her hücre; iki farklı teknik karakteristik arasındaki korelasyonu temsil eder. Korelasyon matrisinde olumlu ve olumsuz ili kiler a a ıdaki sembollerle gösterilebilmektedir236.

Olumlu ili ki √ Olumsuz ili ki X

Belirlenen korelasyon düzeyi, olumsuz ya da güçlü ise; KFG takımının, bu teknik karakteristiklerinin geli tirilmesi ile ilgili olarak özel bir çaba sarf etmesi gerekli demektir. Korelasyon matrisinin en önemli faydası, negatif ili kilerin göstergesi olmasıdır. Ürün ile ilgili ilerleme kaydedildikçe, her bir negatif ili ki incelenmelidir. Böylece; olumsuz yöndeki bir korelasyonun etkisini ortadan kaldırmak veya azaltmak için, tasarımda yapılabilecek de i iklikler belirlenir.

Tek kullanımlık bardak örne ine ili kin, korelasyonların yer aldı ı matris, a a ıda Tablo 14.’ de yer almaktadır. Matriste negatif korelasyonların tümü, “malzeme ömrü etkisi” teknik gereksinimini içermektedir. Bu teknik gereksinim, “çevre dostu” olan mü teri sesi ile güçlü ili kidedir. Çevre dostu “mü teri sesi” ile olumsuz biçimde ili kili oldu u tespit edilen teknik gereksinimler, matriste negatif korelasyon yönünde i aretlenmi tir237.

236 Yenginol, a.g.e., s.66

KFG matrisine korelasyonlar i aretlendikten sonra, matrisin sütun a ırlıkları hesaplanır. li ki sembollerine iste e ba lı olarak a ırlıklar verilir. Örne in; güçlü, orta ve zayıf semboller için sırayla, 9, 3 ve 1’dir. Her bir sütun için mü terilerin gereksinim ve isteklerinin önem düzeyi ve ili ki sembollerinin kuvvetine ili kin a ırlık de eri hesaplanabilir. Örne in; ilk sütun, ilk sırada yer alan mü teri gereksinim ve iste inin; önem derecesi 8, ili ki sembolüne ili kin a ırlık de eri, 9’dur. 8 ile 9’un çarpımı ise 72’dir. lk sütunda yer alan ili ki sembollerinin bulundu u satırlarda, bu i leme devam edilerek; çarpımların toplamı alınır ve matrisin en altına kaydedilir. Teknik önem derecesi olarak adlandırılan, sütun a ırlıklarının toplamı;

Teknik Önem = (Mü teri gereksinim önem düzeyi x Matris ili ki sembol a ırlık de eri)

eklinde formüle edilir. Normalize teknik önem ise,

Normalize Teknik Önem = (Teknik önem / Teknik önem) x 100

eklinde formüle edilir.

Örnek vermek gerekirse; ilk sütunun teknik önem derecesi, 93; normalize teknik önem derecesi ise, %7’dir.

KFG matrisi, teknik ve normalize teknik önem derecelerinin matrise yerle tirilmesiyle tamamlanmı olacaktır. Matrisin tasarım a aması tamamlandıktan sonra, “ ne?” ler, “nasıl? ” lara dönü türülmü olur. Yani; mü teri gereksinim ve istekleri, teknik karakteristiklere dönü türülmü tür. Tablo 15.’de KFG matrisinin sonlandırılmı hali yer almaktadır.