Materyal Metod

Bu çalışma, Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nun 29.03.2012 tarihli ve 8/16 toplantı numaralı etik kurul kararına uygun olarak yapılmıştır.

2.1.1.Araştırma Grubu

Bu çalışma, düzenli olarak yüzme sporu yapan ve sporcu olmayan 11-13 yaşları arasındaki toplam 36 erkek çocuğun gönüllü katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Çocukların velilerinden, çalışmaya katılımları ile ilgili izin alınmıştır. Çalışmaya katılan çocuklar; yüzme+terabant grubu (YTG), yüzme grubu (YG) ve kontrol grubu (K) olmak üzere 12’şer kişilik 3 gruba ayrılmıştır. YTG ve YG grupları, haftada 5 gün boyunca düzenli olarak yüzme antrenmanlarına katılan ve en az iki yıl yüzme sporu ile ilgilenen çocuklardan seçilmiştir. Araştırma süresince, YG grubuna haftada 5 gün sadece yüzme antrenmanı uygulanmıştır. YTG’ye ise haftada 2 gün sadece yüzme, haftada 3 gün de yüzme ile birlikte terabant çalışmaları yaptırılmıştır. Kontrol grubuna ise araştırma boyunca herhangi bir fiziksel aktivite uygulanmamış ve normal günlük yaşantılarına devam etmeleri istenmiştir.

2.1.2.Boy Uzunluğu ve Vücut Ağırlığı Ölçümü

Araştırmaya katılan çocukların boy uzunlukları, 0.01 cm duyarlılıkta olan boy skalası ile ölçülmüştür. Boy uzunlukları; anatomik duruşta, çıplak ayak, ayak topukları birleşik, nefesini tutmuş, baş frontal düzlemde, baş üstü tablası verteks noktasına değecek şekilde pozisyon aldıktan sonra ölçülmüştür. Elde edilen değer cm cinsinden kaydedilmiştir. Vücut ağırlığı ölçümünde de 0.1 kg hassasiyetli elektronik baskül kullanılmıştır. Denekler üzerinde ağırlık yapmayacak giysi ile çıplak ayakla tartının üzerine çıkmışlar ve test değeri kg cinsinden kaydedilmiştir (Mackenzie 2005).

2.1.3. Beden Kütle İndeksi

Beden kütle indeksinin belirlenmesinde beden kütle indeksi (BKİ) formülü (Vücut ağırlığı / Boy² ) kullanılmıştır (Mackenzie 2005).

2.1.4.Durarak Uzun Atlama

Sporcu kum havuzunun başlangıç noktasına geldi ve dizler 45 derece bükülü, kollar geride, ayaklar omuz genişliğinde açık olacak şekilde teste başlama pozisyonunu aldı. İkinci aşamada ise sporcu horizontal düzlemde ileriye doğru atlama yaptı. Atlama sonunda sporcunun atlama öncesinde bulunduğu başlangıç noktası ile atlama sonrası bu noktaya en yakın iz bıraktığı yer arasındaki mesafe ölçüldü. 2 kez ölçüm alınıp en iyi değer cm olarak kaydedildi (Mackenzie 2005).

2.1.5.30 Saniye Mekik Testi

Sporcu yerde bulunan cimnastik minderinin üzerine sırt üstü pozisyonda uzandı. Kollar göğüs üzerinde, dizler ise 45 derece olacak biçimde teste başlama pozisyonu alındı. Başla komutu ile birlikte sporcu gövdesini yerden 90 derece yukarıya kaldırdı ve tekrar başlangıç pozisyonundaki gibi sırtını yere temas ettirdi. bu şekilde test 30 saniye boyunca devam etti ve sürenin bitiminde sporcunun yaptığı derece test skoru olarak kaydedildi (Mackenzie 2005).

2.1.6.30 Saniye Şınav Testi

Sporcu yerde bulunan cimnastik minderi üzerinde, kollar omuz genişliğinde açık, dirsekler gergin, dizler yere temas etmeyecek ve bel bölgesi de aşağı sarkmayacak biçimde başlangıç pozisyonu aldı. Başla komutu ile birlikte sporcu gövdesini 90 derece zemine yaklaştırdı ve tekrar başlangıç pozisyonuna döndü. Bu şekilde test 30 saniye boyunca devam ettirildi ve test süresinin bitiminde sporcunun elde ettiği değer test skoru olarak kaydedildi (Mackenzie 2005).

2.1.7.El Kavrama Kuvveti Ölçümü

Takkei marka el dinamometresi (Hand Grip) ile ölçüm gerçekleştirildi. Beş dakika ısınmadan sonra, denek ayakta iken ölçüm yapılan kolu bükmeden ve vücuda temas etmeden kol vücuda 45º’lik açı yaparken ölçüm alındı. Bu durum sağ ve sol el için üçer defa tekrar edildi ve en yüksek olan değer kullanıldı (Saygın ve ark 2005).

2.1.8.Bacak Kuvveti Ölçümü

Ölçüm, Takkei marka sırt ve bacak (back and lift) dinamometresi kullanılarak yapıldı. Beş dakika ısınmadan sonra, denekler dizleri bükük durumda dinamometre sehpasının üzerine ayaklarını yerleştirdikten sonra, kollar gergin, sırt düz ve gövde hafifçe öne eğikken, elleri ile kavradığı dinamometre barını dikey olarak maksimum oranda bacaklarını kullanarak yukarı çekti. Bu çekiş üç kez tekrar edilip her denek için en iyi değer kaydedildi (Saygın ve ark 2005).

2.1.9.Sırt Kuvveti Ölçümü

Ölçüm, Takkei marka sırt ve bacak (back and lift) dinamometresi kullanılarak yapıldı. Beş dakika ısınmadan sonra, denekler dizleri gergin durumda dinamometre sehpasının üzerine ayaklarını yerleştirdikten sonra, kollar gergin, sırt ve gövde hafifçe öne eğikken, elleri ile kavradığı dinamometre barını dikey olarak maksimum oranda bacaklarını kullanarak yukarı çekti. Bu çekiş üç kez tekrar edilip her denek için en iyi değer kaydedildi. (Tortop ve ark 2010)

2.1.10.Esneklik Ölçümü

Otur-eriş test protokolü kullanıldı. Buna göre sporcu ilk olarak yere oturdu ve ayak ile dizleri gergin olacak biçimde otur-eriş sehpasına temas ettirdi. Daha sonra sporcu iki eliyle beraber sehpanın üzerinde bulunan düz çubuğa temas ederek ileriye doğru esneme hareketi yaptı. Sporcuya ilk olarak ısınma amacıyla bir deneme hakkı verildi. Denemeden sonra verilen ikinci hak ise sporcunun test skoru olarak kaydedildi (Mackenzie 2005).

2.1.11.Omuz Esnekliği Ölçümü

Omuz esnekliği ölçümünde lastik bant ve şerit metre kullanılmıştır. Sporcu ilk olarak sol eli ile bandı tutmuş daha sonra sağ eliyle de bandı uzatmıştır. Hareket esnasında sporcu ayakta durmuş ve lastik bandı asılırken kollar yere paralel pozisyonda olmuştur (Mackenzie 2005).

2.1.12.20 m Sürat Testi

Sürat koşusu testi için 20 m uzunlukta uygun düz bir alan belirlenmiştir. Denek başlangıç çizgisinde ayakta çıkış pozisyonunda durdurulmuş ve başlangıç çizgisinde duran test yöneticisinin “Hazır? Çık!” komutuyla birlikte mümkün olan en yüksek hızda bitiş noktasını geçene kadar düz bir hat üzerinde koşturulmuştur. Bitiş çizgisindeki diğer test yöneticisi başlangıç ve bitiş noktası arasındaki koşu süresini Casıo marka el kronometresi ile saniye ve salise cinsinden kaydetmiştir. Deneklere 2 dakikalık dinlenme verilerek 2 tekrar yaptırılmış ve iyi olan derece sonuç olarak alınmıştır (Mackenzie 2005).

2.1.13.25 m Yüzme Testi

Yüzme ölçümleri Isparta Tahsin Bilginer Kapalı Yüzme Havuzu’nda yapılmıştır. Havuz 25 metre uzunluğunda ve 2 m derinliğindedir. Test öncesi sporcular karada ısınma yapmışlardır ve suda 200 m serbest stil ısınma yüzmüşlerdir. Test havuzun içinden Hazır... Çık! komutu ile başlatılıp, sporcunun havuzun duvarını ayaklarıyla ittiği andan, karşı duvara dokunduğu ana kadar geçen süre Casıo marka el kronometresi ile ölçülmüştür. Mesafe serbest stil yüzülmüştür. 2 kez ölçüm alınıp en iyi değer test skoru olarak kaydedilmiştir (Soydan 2006).

2.1.14.50 m Yüzme Testi

Test, 25 m yüzme testi ile aynı havuzda farklı günlerde yapılmıştır. Test öncesi sporcular karada ısınma yapmışlardır ve suda 200 m serbest stil ısınma

duvarını ayaklarıyla ittiği andan itibaren başlatılmış, 25 m mesafe tamamlanılınca takla dönüş yapılmış ve 25 m daha yüzülmüştür. Sporcunun 50 m mesafeyi tamamlayıp elleriyle duvara dokunmasıyla test sonlandırılmıştır. Mesafe serbest stil yüzülmüş ve test süresi Casıo marka el kronometresi ile ölçülmüştür (Soydan 2006).

2.1.15.200 m Geçiş Testi

Test, 25 m ve 50 m yüzme testleri ile aynı havuzda farklı günlerde yapılmıştır. Test öncesi sporcular karada ısınma yapmışlardır ve suda 200 m serbest stil ısınma yüzmüşlerdir. 200 m yüzme testinde sporcu çıkıştan itibaren her 25 m yüzme mesafesinden sonra takla dönüşlerde ayaklarını duvara temas ettirerek 200 m yüzme mesafesini tamamlamıştır. Sporcunun 200 m yüzme testi boyunca 50 m, 100 m, 150 m ve 200 m geçiş dereceleri kaydedilmiştir. Mesafe serbest stil yüzülmüş ve ölçüm için Casıo marka el kronometresi kullanılmıştır (Soydan 2006).

2.1.16.İstatistiksel Analiz

Verilerin değerlendirilmesinde ve hesaplanmış değerlerin bulunmasında SPSS 15.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Denek sayılarının az (30 kişi ve altı) veya varyansların homojen olmadığı ya da grupların normal dağılmadığı vb koşullarda bağımlı ve bağımsız değişkenlerde non parametrik analizler kullanılabilir. (Alpar 2006). Gruplar arası karşılaştırmalarda; 25-50-100 ve 200 m yüzme testlerinde iki ilişkisiz grupta (deney ve kontrol 1 grupları) elde edilen puanların birbirinden farklılık gösterip göstermediği Mann Whitney U testi ile 3 grubunda dahil olduğu ise Kruskal Wallis H testi ile ortalamalar arası farka bakılmıştır. Ön test son test ilişkili ölçümlerin karşılaştırılması ise Wilcoxon İkili İlişki testi kullanılarak yapılmıştır. Hata düzeyi 0.05 olarak alınmıştır.

2.1.17.Antrenman Programı

YTG ve YG’ye 12 hafta süresince haftada 5 gün düzenli yüzme antrenmanları yaptırılmıştır. Hem YTG hem de YG’ye, her birim antrenmanda 20 dakika ısınma egzersizi uygulanmıştır. Isınma egzersizleri 10 dakika ısınma koşusu, 10 dakika

hareketlilik ve esneklik çalışmalarından oluşturulmuştur. Her iki grubun da antrenmanlarında esas evre 60-75 dakika sürmüştür. Antrenmanların esas evre dönemlerinde, gruplara suda ve karada temel yüzme çalışmaları uygulanmıştır. YTG’ye haftanın 3 günü Pazartesi, Çarşamba ve Cuma günleri birim antrenmanın sonunda, suda ve karada uygulanan yüzme çalışmalarına ek olarak terabant çalışmaları uygulanırken, YG’ye uygulanmamıştır. Her birim antrenmandan sonra çocuklara aktif ve pasif streching egzersizleri ile soğuma çalışmaları yaptırılmıştır.

2.1.18. Terabant Çalışmaları (Hareketlerin başlangıç ve bitiş noktaları ile birlikte)