Mahkemeler Teşkilatındaki Gelişmeler

5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun uyarınca hukuk ve ceza mahkemeleri, her il merkezi ile bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak belirlenen ilçelerde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü alınarak Adalet Bakanlığınca kurulmaktadır. Benzer şekilde 2576 Sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun uyarınca bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemeleri, bölgelerin coğrafi durumları ve iş hacmi göz önünde tutularak Adalet Bakanlığınca kurulmaktadır.

Adli Yargı İlk Derece Mahkeme Sayıları

MAHKEME 2015

Ağır Ceza Mahkemesi 318

Asliye Ceza Mahkemesi 1.593

Sulh Ceza Hâkimliği 697

Asliye Hukuk Mahkemesi 1.027

Sulh Hukuk Mahkemesi 767

Kadastro Mahkemesi 247

İcra Mahkemesi 220

İş Mahkemesi 286

Aile Mahkemesi 294

Ticaret Mahkemesi 192

Tüketici Mahkemesi 97

Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi 13

Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi 12

Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi 18

Çocuk Mahkemesi 105

İnfaz Hâkimliği 145

TOPLAM 6.031

İdari Yargı Mahkeme Sayıları

MAHKEME SAYI

Bölge İdare Mahkemesi 28 (3’ü faal değil)

İdare Mahkemesi 110 (3’ü faal değil)

Vergi Mahkemesi 62 (7’si faal değil)

TOPLAM 200

Bölge Adliye Mahkemelerinin ve Bölge İdare Mahkemelerinin Faaliyete Geçirilmesinin Koordinasyonu:

a) Bölge Adliye Mahkemeleri

Bölge Adliye Mahkemeleri, 2004 yılında çıkarılan 07/10/2004 tarih ve 25606 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunla düzenlenmiştir. Bu Kanunun 25 inci maddesinde Bölge Adliye Mahkemelerinin, bölgelerin coğrafî durumları ve iş yoğunluğu göz önünde bulundurularak belirlenen yerlerde, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun olumlu görüşü alınarak Adalet Bakanlığı’nca kurulacağı düzenlenmiştir. Kurulan Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevrelerinin belirlenmesine, değiştirilmesine veya bu mahkemelerin kaldırılmasına ise Adalet Bakanlığı’nın önerisi üzerine HSYK tarafından karar verileceği belirtilmiştir.

Buna göre; ilk olarak Bölge Adliye Mahkemeleri, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun 15/05/2007 tarihli ve 205 sayılı olumlu görüşü ve 18/05/2007 tarihli Bakanlık Olur’u ile Adana, Ankara, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, İstanbul, İzmir, Konya

ve Samsun olmak üzere toplam dokuz yerde kurulmuştur. Daha sonra bu yerlere ilave olarak Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun 07/06/2011 tarih ve 187 sayılı olumlu görüşü ve 13/06/2011 tarihli Bakanlık Olur’u ile Antalya, Kayseri, Sakarya, Trabzon, Van, Gaziantep olmak üzere 6 ilde daha Bölge Adliye Mahkemesi kurularak sayı 15 e çıkarılmıştır.

18/05/2007- 13/06/2011 tarihli Olurlar ile Bölge Adliye Mahkemesi Ceza ve Hukuk Dairesi Sayıları

MAHAL CEZA DAİRESİ HUKUK DAİRESİ

ADANA 10 8

ANKARA 10 13

ANTALYA 6 4

BURSA 8 6

DİYARBAKIR 6 3

ERZURUM 3 3

GAZİANTEP 6 4

İSTANBUL 22 20

İZMİR 17 13

KAYSERİ 4 4

KONYA 6 4

SAKARYA 4 5

SAMSUN 5 4

TRABZON 2 3

VAN 3 3

GENEL TOPLAM 112 97

2016 yılı değişikliğiyle HSYK Genel Kurulunun 29/02/2016 tarihli ve 53 sayılı Kararı ile (Ankara, Antalya, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir ve Samsun) Bölge Adliye Mahkemeleri yargı çevreleri olarak yeniden belirlenmiştir.

MAHAL CEZA DAİRESİ HUKUK DAİRESİ

ANKARA 27 17

ANTALYA 12 11

ERZURUM 6 5

GAZİANTEP 17 17

İSTANBUL 36 23

İZMİR 17 15

SAMSUN 7 5

GENEL TOPLAM 123 93

b) Bölge İdare Mahkemeleri

18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanunda 25 ilde bulunan bölge idare mahkemeleri kapatılarak yerine yeterli sayıda bölge idare mahkemesi kurulması öngörülmüş ve 26/09/2014 tarihli Bakan Oluru ile Ankara, İstanbul, İzmir, Konya, Gaziantep, Bursa, Erzurum ve Samsun olmak üzere 8 yerde kurulmasına karar verilmiştir.

26/09/2014 tarihli Olur’la Kurulan Bölge İdare Mahkemeleri

Mahkemesi 12 3 Ankara, Çankırı, Kırıkkale, Çorum, Kırşehir, Yozgat, Nevşehir, Sivas, Kayseri, Kastamonu, Karabük, Bartın, Zonguldak, Düzce ve Bolu

İstanbul Bölge İdare

Mahkemesi 9 9 İstanbul, Kırklareli, Edirne, Tekirdağ, Kocaeli ve Sakarya

İzmir Bölge İdare

Mahkemesi 5 2 İzmir, Manisa, Uşak, Denizli, Aydın ve Muğla

Konya Bölge İdare

Mahkemesi 5 2 Konya, Adana, Karaman, Niğde, Mersin, Aksaray, Antalya, Burdur, Isparta ve Afyonkarahisar

Gaziantep Bölge

İdare Mahkemesi 9 2 Gaziantep, Osmaniye, Kahramanmaraş, Hatay, Kilis, Malatya, Elazığ, Adıyaman, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak

Bursa Bölge İdare

Mahkemesi 3 1 Bursa, Çanakkale, Balıkesir, Bilecik, Kütahya, Yalova ve Eskişehir

Erzurum Bölge

İdare Mahkemesi 3 1 Erzurum, Artvin, Ardahan, Gümüşhane, Bayburt, Kars, Iğdır, Ağrı, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Muş, Bitlis, Van ve Hakkari

Samsun Bölge

İdare Mahkemesi 2 1 Samsun, Sinop, Amasya, Tokat, Ordu, Giresun, Trabzon ve Rize

2016 yılı değişikliğiyle 29/02/2016 tarihli 54 sayılı Kararı ile de (Ankara, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Konya, Samsun) Bölge İdare Mahkemeleri yargı çevreleri olarak yeniden belirlenmiştir.

29/02/2016 tarihli Olur’la Kurulan Bölge İdare Mahkemeleri

Mahkemesi 14 6 Ankara, Bartın, Bolu, Çankırı, Düzce, Eskişehir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir, Sivas, Yozgat ve Zonguldak

İstanbul Bölge İdare

Mahkemesi 12 12 Bilecik, Bursa, Edirne, İstanbul, Kocaeli, Kırklareli, Yalova, Tekirdağ ve Sakarya

İzmir Bölge İdare

Mahkemesi 7 4 Aydın, Balıkesir, Çanakkale, Denizli, İzmir, Kütahya, Manisa, Uşak ve Muğla

Konya Bölge İdare

Mahkemesi 7 4 Konya, Adana, Afyonkarahisar, Karaman, Niğde, Mersin, Aksaray, Antalya, Burdur, Isparta

Gaziantep Bölge

İdare Mahkemesi 9 4 Gaziantep, Osmaniye, Kahramanmaraş, Hatay, Kilis, Malatya, Elazığ, Adıyaman, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak

Erzurum Bölge

İdare Mahkemesi 3 1 Erzurum, Ardahan, Gümüşhane, Bayburt, Kars, Iğdır, Ağrı, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Muş, Bitlis, Van ve Hakkari

Samsun Bölge

İdare Mahkemesi 3 2 Samsun, Sinop, Amasya, Tokat, Ordu, Giresun, Rize Artvin, Çorum

5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun 25 inci ve geçici 2 nci maddeleri uyarınca kurulan ve yargı çevreleri belirlenen bölge adliye mahkemeleri ile; 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci ve geçici 20 nci maddeleri uyarınca kurulan ve yargı çevreleri belirlenen bölge idare mahkemeleri, 07/11/2015 tarihli ve 29525 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bölge Adliye Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihe ilişkin Karar uyarınca, 20/07/2016 tarihinde tüm yurtta göreve başlayacaktır.