Madenci Konumlarının Görüntülenmesi

Uygulama sayesinde, daha önceden oluşturulmuş bir maden haritası üzerinden madencilerin konumu izlenebilmektedir. Öncelikle uç cihazlar kendisine sinyal gönderen madenci cihazlarından aldıkları verileri ağ sistemi sayesinde bilgisayara ulaştırır. Veri iletimi çizelge 3.1.’de ki protokol vasıtasıyla yapılır.

45

Çizelge 3.1.Madenci konumu gönderimi protokolü

Paket Türü Uç Cihaz No Madenci Numarası

Üst Cihaz No Paketlenmiş Data

Data Formatı 9 A99 99999 A99 9A999999A99

= 12 Byte

Madenci Bilgisi 1 E15 34567 E14 2E1534567E14

Bu protokol sayesinde bilgisayara ulaştırılan byte dizisinin nasıl çözümleneceği anlaşılmaktadır. Byte dizisinde ki çözümlemeden sonra paket türü 1 olan byte dizisinin madenci konum bilgisini taşıdığı anlaşılır. Daha sonra veri dizisi içerisinden madenci numarası alınarak harita üzerinde uç cihazla daha önceden ilişkilendirilmiş olan hücrede madencinin görüntülenmesi sağlanır. Gönderilmiş olan verinin netliğine göre madencinin nokta atışlı yer tespiti yapılabilir.

Şekil 3.8.Madenci izleme sistemi 500 madencinin anlık görüntüsü

46

Herhangi bir kaza olması durumunda madencinin son konumu kayıt altına alındığı için sorgulama işlemi sonrasında tespit edilebilir. Harita üzerinde ki madenciler birer nokta olarak görüntülenmektedir. Noktanın üzerine tıklandığında madencinin detaylı bilgileri ekranın sağ tarafında görüntülenir. Bu bilgiler madencinin kimlik bilgileri ve bulunduğu noktanın tam koordinat bilgilerinden oluşmaktadır. Bunların yanında harita üzerinde daha etkin görüntüleme işlemi yapılabilmesi için fare hareketleriyle büyültme ve küçültme işlemleri yapılabilir ve kamera açılarıyla oynanarak farklı açılardan bakılabilir. Uygulama görüldüğü gibi 500 madencinin anlık olarak görüntülenmesine rağmen sistemi hiç yormadan çalışabilmektedir.

Harita üzerinde ki herhangi bir hücreye tıklandığı zaman da hücrenin detaylı verisine de ulaşılabilir. Hücrenin detaylı bilgisi aynı madenci özellikleri gibi haritanın sağ tarafında görüntülenir. Bu bilgiler hücrenin boyutları, başlangıç koordinatları, döndürülme açısı ve varsa hücre için yapılan açıklamadan oluşur.

Aynen madenci konum bilgisinin gönderildiği gibi uç cihazlardan sensör bilgileri de belirli bir protokolle alınır. Çizelge 3.2. bu protokolü göstermektedir.

Çizelge 3.2.Sensör gönderimi protokolü

47

Çizelge 3.2.’de görüldüğü gibi bir uç cihaza en fazla 6 sensör bağlanabileceği varsayılmıştır. Madenci konum bilgisinin çözümlenmesinde olduğu gibi öncelikle gelen byte dizisi ayrıştırılarak paket türü belirlenir. Paket türü 2 olduğu için gelen verinin sensör verilerinden oluştuğu anlaşılır. Bir cihaza birden fazla sensör bağlandığı düşünüldüğü için ilgili uç cihaz birden fazla sensör verisini alıp bir paket halinde iletmektedir. Dolayısıyla gelen bu sensör veri paketinin ayrıştırılması gerekmektedir. Her sensör verisi 3 byte’lık veri dizisinden oluşmaktadır. Bu 3 byte’lık sensör dizisi de bölünüp parçalara ayrılarak sensör tipi ve sensör verisi tespit edilir. Burada bu 3 byte’lık dizi içerisinde ki ilk byte sensör tipine, diğer 2 byte ise sensörün gönderdiği veri için ayrılmıştır. Daha sonra bu ayrıştırılan veriler veri tabanında sensör türüne göre ilgili alanlara kaydedilir. Bu kısımda sensör verilerinin üç boyutlu olarak gösterilme imkânı olmadığı için sadece log kayıtları tutulmuştur.

48 4. SONUÇ

Bu çalışma maden güvenlik sistemlerinin daha verimli çalışması için hazırlanmıştır.

Madencilik işinin doğası gereği maden ocaklarında kaza olması kaçınılmazıdır.

Yalnız günümüz teknolojisi sayesinde, en azından maden kazalarını önceden belirleyebilme veya can kaybını en aza indirebilmek için kaza olduktan sonra madencilerin yer tespitini hızlı bir şekilde yapabilecek sistemler geliştirilmesi mümkündür. Yapılan literatür araştırması sonucunda, madencilik endüstrisi için geliştirilen çok sayıda donanım ve yazılım sisteminin bulunduğu görülmüştür.

Bunlardan yaygın olanları örnek olarak verilmiştir. Bu sistemler ayrı ayrı incelendiğinde daha çok maden sondajları için geliştirilen yazılımların ön plana çıktığı ve teknoloji kullanımının daha çok bu alanlara odaklandığı görülmüştür.

Maden içi güvenlik ve madenci güvenliği sistemleri teknolojilerinin daha geri planda kaldığı tespit edilmiştir. Geliştirilmiş olan güvenlik sistemlerinin yapısı incelendiğinde temel olarak sensör dinlemelerinden oluştuğu ve bazılarının madenci konumunu sadece yazıyla kaydettiği görülmüştür. Aynı zamanda bu sistemlerin görsel bir ara yüzü olmayışı ve bundan dolayı sistemin uzmanı ya da operatörü olmadıkça bu sistemlerin zor anlaşılacağı tespit edilmiştir.

Bu eksiklikler göz önünde bulundurularak bir madenci güvenlik sistemi geliştirmenin zorunluluğu ön plana çıkmıştır. Bundan dolayı bu çalışmanın konusu olan sistem tasarlanmıştır. Bu sistem günümüzde ki son teknolojiler kullanarak uygulama haline getirilmiştir. Bu uygulama yapılırken donanım elemanları kullanılmamış sadece yazılım uygulaması yapılmıştır. Donanım elemanlarından elde edilmesi gerekli olan veriler de yazılım vasıtasıyla sanal olarak oluşturulmuştur. Gerçekleştirilmiş sistem her türlü kullanıcının zorlanmadan üç boyutlu harita çizebildiği ve çizdiği bu harita üzerinden madenci konumlarını izleyebildiği bir ara yüze sahip olacak şekilde tasarlanmıştır. Uygulama 500 madenci eklenerek test edilmiş ve istikrarlı şekilde çalıştığı gözlemlenmiştir.

Bunun yanında sensörler vasıtasıyla madenden toplanan bilgiler uygulama sayesinde kayıt altına alınmış ve bu veriler üzerinden sorgulama işlemlerinin yapılabileceği bir

49

ara yüz tasarlanmıştır. Madenci konumlarının geçmişe ait sorgulamaları da gene bir ara yüz vasıtasıyla yapılabilmektedir. Sisteme 100000 civarında kayıt eklenmiş ve yapılan sorgu optimizasyonları sayesinde sorgulamaların birkaç saniyede tamamlandığı gözlemlenmiştir.

Bunlara ek olarak bu çalışmanın konusu olan yazılım uygulaması sadece madenler için değil; haritasını kullanıcıların çizmesini isteyebileceğiniz her türlü geliştirilebilir harita sistemi için kullanılabilecektir. Bunlara örnek olarak ofis ya da bina için personel takip sistemleri, hastaneler için cihaz takip sistemleri örnek olarak verilebilir.

50

KAYNAKLAR

[1] Anonim, https://tr.wikipedia.org/wiki/Maden (Erişim Tarihi: 23.08.2015)

[2] Anonim, https://tr.wikipedia.org/wiki/Madencilik (Erişim Tarihi: 23.08.2015)

[3] Mallı, T., Kun, M., Köse H., Yeraltı Kömür İşletmelerinde Gaz İzleme Ve Erken Uyarı Sistem Teknolojisinin İş Kazalarının Önlenmesindeki Önemi.

DEÜ Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. Cilt: 16 No: 1 Sayı: 46 Sayfa: 59-67 2014.

[4] O. Karaoğlu, Maden Ocaklarında ZigBee Tabanlı Veri Haberleşme

Uygulaması Ve Sonuçların Bilgisayar Ortamında İşlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Karabük Üniversitesi, Karabük, 2015.

[5] Nadir, A., Madencilik Raporu, http://www.anafikir.gen.tr/madencilik-raporu-1-nadir-avsaroglu/ (Erişim Tarihi: 01.09.2015)

[6] Anonim,

http://www.fenimining.com/upload/dosyalar/m_rapor_1347711063.pdf (Erişim Tarihi: 01.09.2015)

[7] Anonim,

http://www.maden.org.tr/resimler/ekler/6b4f48fe09a313b_ek.pdf?tipi=5 (Erişim Tarihi: 01.09.2015)

[8] Türkiye Madencilik Sektör Raporu (2007), Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Madencilik Sektör Meclisi, TOBB Yayın Sıra No: 2008/77.

2008.

[9] Mencik, D., Türkiye’de Madencilik, İTO, Yayın No: 2009-15, 2009.

51

[10] Yeraltı Kömür Madenlerinde Güvenlik ve Sağlık, ILO Uygulama Kılavuzu, Ankara, 2011.

[11] Madencilikte Yaşanan İş Kazaları Raporu, TMMOB Maden Mühendisleri Odası, Haziran 2010.

[12] Tevfik G. G., Ümit Y. Ö., Kömür Madenciliğinde İş Güvenliği ve İşçi Sağlığına İlişkin Sorunların Değerlendirilmesi ve Çözüm Önerileri http://www.maden.org.tr/resimler/ekler/43a6403c1787070_ek.pdf

(06.09.2015)

[13] U. G. Akkaya, Coğrafi Bilgi Sistemi Temelli Maden İşletmesi Yönetim Modelinin Oluşturulması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 2006.

[14] U. Efe, Maden İşletmelerinin Planlamasında Üç Boyutlu Modelleme (3d) Ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)Uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 2013.

[15] Ö. Öngen, Madencilikte Bilgisayar Uygulamaları ve Surpac Yazılımı İle Bir Ocak Planlaması. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 2008.

[16] E. Göksüner, Bilgisayar Destekli Maden İşletme Tasarımının Kalker Ocaklarına Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 2010.

[17] Anonim, http://portal.netcad.com.tr/display/HELP/NETPRO+MINE (Erişim Tarihi: 15.09.2015)

[18] Anonim, http://benkoltd.com/yazilimlar/kaynak/MicroStation_tr.pdf (Erişim Tarihi: 15.09.2015)

52

[19] Anonim, http://www.maptek.com/products/vulcan/ (Erişim Tarihi:

15.09.2015)

[20] Birol E., Sermin D. Sema E., Kömür Madenleri İzleme Sistemleri ve Uzman

Sistemlerle Birleştirilmesi,

http://www.maden.org.tr/resimler/ekler/91327d63593b0ba_ek.pdf ( Erişim Tarihi: 01.10.2015)

[21] Kocal, F., Özçelik Y., Kömür Madenciliğinde Uzaktan İzleme Ve Kontrol Sistemleri ve Kozlu (TTK-Zonguldak) Müessesesindeki Uygulamalar.

Türkiye 13 Kontur Kongresi Bildiriler Kitabı, Mayıs 2002, Zonguldak, s.

357-370, 2002.

[22] Durşen, M., Yasun B., Yeraltı Madenlerinde Bulunan Zararlı Gazlar ve Metan Drenajı, İSGÜM, Ankara, 2012

[23] Olgun, B., Gültek, S., Bulgurcu, H., Yeraltı Maden Ocaklarında Havalandırma Kriterleri, 12. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, İzmir, 2015

[24] Anonim, http://www.nltinc.com/mining-networks/miner-tracking( Erişim Tarihi: 05.10.2015)

[25] Anonim, https://tr.wikipedia.org/wiki/GPS-22 (Erişim Tarihi: 05.10.2015)

[26] İ. Nakıp, Mobil Takip Sistemi ve Optimizasyonu. Yüksek Lisans Tezi.

Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul, 2010.

[27] Anonim, https://tr.wikipedia.org/wiki/ZigBee (Erişim Tarihi: 13.10.2015)

[28] N. Başçiftçi, ZigBee Tabanlı Mobil Sağlık İzleme Sistem Tasarımı ve Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya, 2011.

53

[29] RFID Teknolojisi, Fırsatlar, Engeller ve Örnek Uygulamalar, Ege Academic Review, 2006, vol. 6, issue 1, pages 24-35

[30] S. Karaca, RFID Teknolojisi İle Anlık Personel Takip Sistemi. Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, İstanbul, 2010.

[31] Yüksel M. E. Zaim A. H. Otomatik Nesne Tanımlama Teknolojisi Olarak

RFID ve RFID’nin Faydaları,

http://www.emo.org.tr/ekler/c005118de912f94_ek.pdf (Erişim Tarihi:

01.12.2015)

[32] Yüksel, M. E., Zaim, A. H., RFID’nin Kablosuz İletişim Teknolojileri İle Etkileşimi. Akademik Bilişim, Şubat 2009, Şanlıurfa, 2009.

[33] E. Reisoğlu, Kablosuz Ağlarda Güvenlik. Yüksek Lisans Tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul, 2008.

[34] Harmankaya A. O., Demiray H. E. Ertürk İ. Bayılmış C. Bandırmalı N., http://www.emo.org.tr/ekler/3101d7f52390c29_ek.pdf (Erişim Tarihi:

01.12.2015)

[35] Anonim, https://tr.wikipedia.org/wiki/Bluetooth (Erişim Tarihi: 01.12.2015)

[36] Anonim,

https://tr.wikipedia.org/wiki/Nesne_y%C3%B6nelimli_programlama (Erişim Tarihi: 05.12.2015)

[37] Anonim, https://msdn.microsoft.com/tr-tr/library/z1zx9t92.aspx (Erişim Tarihi: 07.12.2015)

[38] H. Chen, Comparative Study of C, C++, C# and Java Programming Languages. Degree Program of Information Technology. Vaasan Ammattikorkeakoulu University, Finland, 2010.

54 [39] Anonim,

https://tr.wikibooks.org/wiki/C_Sharp_Programlama_Dili/C_Sharp_hakında_

temel_bilgiler (Erişim Tarihi: 05.12.2015)

[40] Durgut R., Çakır A., HTML5’in Sunduğu Yenilikler ve Bir Örnek Uygulama http://ab.org.tr/ab13/bildiri/64.pdf (Erişim Tarihi: 08.12.2015)

[41] Anonim, https://en.wikipedia.org/wiki/HTML5 (Erişim Tarihi: 08.12.2015)

[42] Anonim, https://tr.wikipedia.org/wiki/ASP.NET (Erişim Tarihi: 13.12.2015)

[43] Mishra, A.,Critical Comparison Of PHP And ASP.NET For Web Development. International Journal Of Scientific & Technology Research Volume 3, Issue 7, July 2014.

[44] Hacıefendioğlu Y., http://blog.yigith.com/php-vs-asp-net-aspx-ayrintili-karsilastirma/ (Erişim Tarihi: 13.12.2015)

[45] S. P. Chandran, M. Angepat, Comparison between ASP.NET and PHP - Implementation of a Real Estate Web Application. Master Thesis. 2011

[46] Anonim, https://tr.wikipedia.org/wiki/ASP.NET_MVC_Framework (Erişim Tarihi: 13.12.2015)

[47] Anonim, https://tr.wikipedia.org/wiki/Veritaban%C4%B1 (Erişim Tarihi:

13.12.2015)

[48] A. Ergüzen, Kullanıcı Etkileşimli Öğrenim Yönetim Sistemi (ÖYS) Tasarımı.

Doktora Tezi. Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale, 2012.

55

[49] Amlanjyoti, S., Sherin, J., Dhondup, D., Roseline, M. R., Comparative Performance Analysis of MySQL and SQL Server Relational Database Management Systems in Windows Environment. International Journal of Advanced Research in Computer and Communication Engineering, Vol. 4, Issue 3, March 2015.

[50] Anonim, http://download.microsoft.com/download/0/a/f/0afa3a2d-827b-4a39-a2d4-9907aaa391ca/alinean_sql_server_and_oracle_tca_study.pdf (Erişim Tarihi: 18.12.2015)

[51] Anonim, https://tr.wikipedia.org/wiki/OpenGL (Erişim Tarihi: 18.12.2015)

[52] Anonim, https://tr.wikipedia.org/wiki/WebGL (Erişim Tarihi: 22.11.2015)

[53] Anonim, http://caniuse.com/#feat=webgl(Erişim Tarihi: 03.01.2016)

[54] Parisi T., WebGL: Up and Running. O’Reilly, USA, 2012.

[55] Anonim, http://www.tutorialspoint.com/javascript/javascript_tutorial.pdf (Erişim Tarihi: 03.01.2016)

[56] Anonim, https://tr.wikipedia.org/wiki/JavaScript (Erişim Tarihi: 03.01.2016)

[57] Anonim, https://en.wikipedia.org/wiki/Three.js (Erişim Tarihi: 03.01.2016)

[58] Dirksen J., Learning Three.js The JavaScript 3D Library for WebGL. Packt, USA, 2013.

[59] Anonim, http://www.asp.net/signalr/overview/getting-started/introduction-to-signalr (Erişim Tarihi: 01.01.2016)

[60] Anonim, https://en.wikipedia.org/wiki/Object-relational_mapping (Erişim Tarihi: 03.01.2016)

56

[61] Anonim, https://en.wikipedia.org/wiki/Entity_Framework (Erişim Tarihi:

03.01.2016)

[62] Ergin, H., Kırmanlı, C., Erdoğan, T., Yeni Bilgisayar Teknikleriyle Kaliteye Bağlı Olarak Sınıflandırılmış Rezervlerin Belirlenmesi. Cilt 37, Sayı 4, 1998