36
Küçükkaya 130 10.105m -
*https://www.eigm.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Enerji-Yatirimlari erişim: 3.12.2019
4. 3. 1. Ovacık
1966 yılında kurulmuş olan Ovacık Mahallesi, Urla ilçesine 5 kilometre uzaklıktadır. 2017 yılı kayıtlı 18 yaş üstü nüfus 128 kişidir (135). Geçim kaynağı genellikle tarım, özellikle zeytinciliktir. Hayvancılıkla uğraşanlar ve serada çalışanların dışındakilerin çoğu emeklidir. Mahallenin içinden Urla-Seferihisar yolu geçmektedir (136). Ovacıkta yol üstünde yan yana sıralanmış camii, muhtarlık, kadınlar tarafından işletilen köy kahvesi, önünde kadınların hazırladığı ürünlerin satıldığı bir tezgâh ve avcılık derneği bulunmaktadır. Mahallenin sınırları içerisinde ayrıca çeşitli bilimsel ve kültürel etkinlikler de düzenleyen bir özel ilköğretim okulu ve psikodrama enstitüsü vardır. Aile Sağlığı Merkezi veya devlet okulu yoktur. Ovacığa en yakın santral sahası olan Urla RES’e ait 6 adet türbin (18MW kurulu güç) bulunmaktadır. En yakın türbinin Ovacık merkeze uzaklığı 1500m, en yakın konuta ise 732m olarak ölçülmüştür. Urla RES ve Ovacık Mahallesinin birbirine göre konumu Şekil 5’te verilmiştir. Türbin ile en yakın konut arasındaki mesafe ve türbinden köy merkezine olan mesafeler farklı renklerdeki halkalarla gösterilmiştir (Şekil 6).
37 Şekil 5: Urla RES ve Ovacık Mahallesi
38 4. 3. 2. Yaylaköy
Karaburun ilçe merkezinden 10 kilometre uzaklıkta denizden yaklaşık 1000m yükseklikte engebeli bir arazi üzerinde yer alan bir dağ köyüdür. Yaylaköy’de yer alan çeşme ve mezarlık incelemelerine göre köyün geçmişinin 400 yıl öncesine dayandığı düşünülmektedir. Yaylaköy, oldukça yaşlı bir nüfusa sahiptir. Toplam 40 haneden oluşan mahallenin 18 yaş üstü nüfusu 85’tir (135). Esas geçim kaynağı kıl keçisi yetiştiriciliğidir (137). Aile Sağlığı Merkezi, okul veya köy kahvesi yoktur. Cuma namazı çıkışında köy camiisinin bahçesi, çeşmenin başı ve evlerin arasındaki ortak kullanılan ekmek ocakları köylünün bir araya geldiği noktalar olarak gözlemlenmiştir.
Yaylaköy’ün çevresindeki Karaburun RES’e ait santral sahasındaki toplam türbin sayısı 50 ve kurulu güç 120MW iken 2019 yılında 20 türbin eklenerek toplam 80MW güç arttırımı yapılmıştır. Yaylaköy merkezle en yakın türbin arası mesafe 840 m, en yakın konut ile 586 m olarak ölçülmüştür. Yaylaköy’ün tamamı Karaburun ve Yaylaköy RES sahasının içerisinde kalmaktadır (Şekil 7). Türbin ile en yakın konut arasındaki mesafe ve türbinden köy merkezine olan mesafeler farklı renklerdeki halkalarla gösterilmiştir (Şekil 8).
39 Şekil 8: En Yakın Türbinin Yaylaköy Merkezine Olan Uzaklıkları
4. 3. 3. Küçükkaya
Güzelbahçe’ye 1,8 kilometre uzaklıktaki olan Küçükkaya Mahallesi bir dağ köyüdür (Şekil 9). 18 yaş üstü toplam nüfus 130 kişidir (135). Küçükkaya iki yerleşim bölgesinden oluşmaktadır: biri, müstakil ve bir- iki katlı evlerin ağırlıkta olduğu bakımsız eski bir köy merkezi ve diğeri ise köy merkezine çok yakın ama müstakil lüks konutlardan oluşan, düzgün yollara ve çevre düzenlemesine sahip bir sitedir. Köy merkezindekilerin esas geçim kaynağı zeytinciliktir. Sitede yaşayanlar ise yüksek eğitim ve gelire sahip, genellikle evden çalışan veya emekliliğinde buraya taşınmış kişilerdir. Aile Sağlığı Merkezi, okul veya köy kahvesi yoktur. En yakın türbine uzaklık 10.105 m olarak ölçülmüştür. Fakat sitedeki evlerin manzarasından türbinlerin ve ikaz ışıklarının görüldüğü dikkat çekmiştir.
40 Şekil 9: Küçükkaya
4. 4. Bağımlı ve Bağımsız Değişkenler 4. 4. 1. Bağımlı Değişken
Araştırmanın bağımlı değişkeni uyku kalitesi olarak belirlenmiştir. Uyku kalitesini ölçmek için Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ; Pittsburgh Sleep Quality Index: PSQI)) kullanılmıştır. DSÖ’nün “Uyku ve Sağlık Teknik Toplantısı”nda gürültü ile tetiklenen uyku bozukluğunu değerlendirmek için PUKİ standart bir anket olarak uzmanlar tarafından tavsiye edilmiştir (28).
Buysse ve arkadaşları tarafından 1989 yılında geliştirilmiş olup uyku kalitesinin niceliksel ölçümünü sağlayan bir değerlendirme ölçeğidir. Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması Ağargün ve arkadaşları tarafından yapılmıştır. Yedi bileşenden oluşan ölçek son bir ayı değerlendiren 24 adet soru içerir. Kişiler ilk 19 soruyu, yatak arkadaşı ise 5 soruyu cevaplandırmaktadır. Yalnızca kişi tarafından cevaplanan sorular değerlendirmeye alınır. Yedi alt bileşene ilişkin puanların toplamı PUKİ puanını verir. Yüksek puanlar kötü uyku kalitesini yansıtır. PUKİ ile hastada hem uyku kalitesinin yanı sıra gündüz uykululuğu da incelenmiş olur.
Bileşenlerin ilki öznel uyku kalitesini, ikincisi uykuya geçme süresini, üçüncüsü tüm uyku süresini, dördüncüsü efektif uykuyu, beşincisi uykuyu etkileyen durumları (erken uyanma, tuvalet, nefes darlığı, öksürük, gürültü, sıcak, soğuk, rüya, ağrı), altıncısı uyku ilacı kullanımını, yedincisi gün içindeki isteksizlik ve gün içi uyuklamayı değerlendirmektedir.
41 Tablo 8’de PUKİ puan hesaplaması gösterilmiştir.
Tablo 8: PUKİ Puan Hesaplaması
Bileşen 1: Öznel Uyku Kalitesi 9. soru puanı (0-1-2-3) Bileşen 2: Uyku Latensi 2. soru puanı
≤15 dak =0, 16-30 dak=1, 31-60 dak=2, >60 dak =3 5. soru a şıkkı puanı (0-1-2-3)
2. ve 5a. toplam puanı 0=0,
1-2=1, 3-4=2, 5-6=3 Bileşen 3: Uyku Süresi 4.soru:
>7 saat =0, 6-7 saat =1, 5-6 saat =2, <5 saat =3. Bileşen 4: Alışılmış Uyku
Etkinliği
(uykuda geçen süre / yatakta geçen süre ) x 100 >%85 =0,
%75-84=1, %65-74=2, <%64 = 3
Bileşen 5: Uyku Bozukluğu 5b, 5c, 5d, 5e, 5f, 5g, 5h, 5i ve 5j’nin toplam puanı 0=0, 1-9= 1, 10-18=2, 19-27=3
Bileşen 6: Uyku İlacı Kullanımı
6.soru puanı (0-1-2-3)
Bileşen 7: Gündüz İşlev Bozukluğu
7.soru puanı (0-1-2-3) 8.soru(0-1-2-3) toplam puanı 0=0, 1-2=1, 3-4=2, 5-6=3 PUKİ Puanı: Bileşen 1+2+3+4+5+6+7
Ölçekteki her bir maddenin puanlaması geçen ay boyunca hiç olmaması durumunda 0 puan, haftada birden az ise 1 puan, haftada bir veya iki kez ise 2 puan, haftada üç veya daha fazla ise 3 puan olarak yapılmaktadır. Toplam PUKİ puanı 0-21 arasındadır. 0-5 puan: sağlıklı uyku; 6-10 puan: kötü uyku; 10 puanın üstü: uzun dönem uyku rahatsızlığı ile uyumlu bulunmaktadır (138).
42 4. 4. 2. Bağımsız Değişkenler
Çalışmanın bağımsız değişkenleri belirlenirken literatür taraması ile değişken listesi hazırlanmıştır. Bu değişkenler dört başlık altında toplanmıştır.
Sosyo-demografik ve Sosyo-ekonomik Değişkenler
Yaş: Çalışmaya katılanların doğum tarihi gün/ay/yıl olarak sorulmuş, her birinin yaşı hesaplanmıştır. Analizlerde yaş ortalaması kesme değeri olarak alınarak iki grup oluşturulmuştur.
Cinsiyet: Katılımcıların cinsiyetleri “kadın” ve “erkek” olmak üzere iki kategori şeklinde sorulup analiz edilmiştir.
Medeni durum: “Evli” ve “bekâr” olmak üzere iki kategori şeklinde sorulup, analiz edilmiştir.
Yaşadığı mahalle: Hangi mahallede (Yayalaköy/Küçükkaya/Ovacık) yaşadığı işaretlenmiştir.
Kaç yıldır yaşadığı: Katılımcıların araştırma bölgesinde kaç yıldır yaşadığı açık uçlu olarak sorulmuştur. Analizlerde ortalama yıl kesme değeri olarak alınarak iki grup oluşturulmuştur.
Yılın kaç ayını geçirdiği: Katılımcıların araştırma bölgesinde yılın kaç ayını geçirdiği açık uçlu olarak sorulmuştur. Analizlerde “12 ay” ve “12 aydan az” olarak iki grup oluşturulmuştur.
Küçük çocuk varlığı: Evde küçük çocuk olup olmadığı sorulmuş, varsa en küçük çocuğun doğum tarihi sorularak yaşı hesaplanmıştır. Analizlerde “6 yaş ve altı çocuk var /yok” şeklinde sınıflandırılmıştır.
Öğrenim Durumu: Okuma yazma yok, ilkokul, ortaokul, lise, önlisans, lisans ve üzeri şeklinde sorulmuş ve analiz edilmiştir. “okuma yazma yok”, “ilkokul-ortaokul-lise” ve “önlisans-lisans” olarak üç grup halinde analiz edilmiştir.
Ne tür bir işle meşgul olduğu: Kendi toprağında çalışan, işveren, özel sektörde ücretli çalışan, kamuda ücretli çalışan, emekli, işsiz, öğrenci, ev kadını, ücretsiz aile işçisi gruplarından birinin seçilmesi istenmiştir. Analizler için “Emekli”, “Ev kadını”, “ İşsizler ve Öğrenciler”, “Ücretli Çalışanlar” ve “Kendi Toprağında Çalışanlar ve Ücretsiz Aile İşçisi” şeklinde gruplandırılmıştır.
Gelir durumu: Katılımcılardan gelir durumları için çok iyi, iyi, orta, kötü ve çok kötü kategorilerden birini seçmeleri istenmiştir. Çok iyi ve iyi kategorileri birleştirilerek ‘iyi’, orta kategorisi değiştirilmeden, kötü ve çok kötü kategorileri birleştirilerek ‘kötü’ olarak
43 gruplandırılıp analiz edilmiştir.
Vardiyalı Çalışma: “Evet” ve “hayır” şeklinde sınıflandırılmıştır.
Gece Nöbeti: “Evet” ve “hayır” şeklinde sınıflandırılarak, evet ise ayda kaç gece olduğu sorgulanmıştır.
Bölgedeki Rüzgâr Santrali ile Maddi Fayda ve Zarar İlişkisi: Bölgedeki rüzgar santrali ile bir maddi fayda ilişkisi varlığı “ilişki yok”, “çalışıyor”, “ödeme almış”, “arazisini satmış /kiralamış” ve açık uçlu “diğer” seçenekleri ile sorgulanmıştır. Diğer seçeneğinin içerisinde kişilerin değer kaybı yaşadıkları için zarar olarak tanımladığı “arazinin kamulaştırılması” ve “santral sahasına komşu arazi sahibi olmak” gibi sonuçlar da oluşmuştur. Analiz aşamasında maddi fayda ve maddi zarar “var” ve “yok” şeklinde sınıflandırılmıştır.
Mesafe Ölçümü: Yapılan literatür taramasında görülmüştür ki gürültü ölçümü yapılmayan araştırmalarda değişkenler mesafe ile karşılaştırmaya sokulmuştur (9,16,126). Bu nedenle çalışmamızda gürültü ölçümüne ek olarak her bir konutun en yakın türbine olan mesafesi Google Earth programı ile hesaplanıp incelenmiştir. Mesafeler analizlerde 670m ve altı, 670,1–1487m, 1487,1-10305m olarak gruplandırılmıştır. Gruplandırmalar Yaylaköy ve Küçükkaya’nın ortalama değerleri alınarak oluşturulmuştur.
Risk Algısı
Katılımcıların risk algısı Çevresel Risk Algısı, Sağlık Risk Algısı ve RT Risk algısı olmak üzere üç ana başlıkta sorgulanmıştır. Önermeler “kesinlikle katılmıyorum”, “katılmıyorum”, “katılıyorum”, “kesinlikle katılıyorum” ve “fikrim yok/farkında değilim” şeklinde yanıtlar içermektedir. Değerlendirmelerde “fikrim yok/farkında değilim” grubu dışındakiler risk algısı verisi var olarak kabul edilerek “kesinlikle katılmıyorum-kesinlikle katılıyorum” arasında 1’den 4’e dek puanlandırılmıştır. Soruların tamamı hakkında fikri olup yanıtlayanların puan ortalaması hesaplanmıştır. Analizlerde puan ortalaması kesme değeri alınarak risk algısı düşük ve yüksek olmak üzere iki grup oluşturulmuştur. “Kesinlikle katılmıyorum” ve “katılmıyorum” ifadeleri ile “kesinlikle katılıyorum” ve “katılıyorum” ifadeleri birleştirilerek bulgularda verilmiş ve tartışmada yorumlanmıştır.
Çevresel Risk Algısı (ÇRA): “Eviniz ile en yakın rüzgâr türbini arasındaki mesafeyi değerlendiriniz”; “Yaşadığım çevreden genel olarak memnunum”; “Evimde kendimi rahat hissederim”; “Rüzgâr türbinleri yaşadığım çevrenin değerini düşürüyor” önermelerine verilen yanıtların puan ortalamasına göre katılımcılar ÇRA düşük ve ÇRA yüksek olarak gruplandırılmıştır.
Sağlık Risk Algısı (SRA): “Rüzgâr türbinlerinin sağlığıma zararlı olduğunu düşünüyorum”; “Rüzgâr enerji santrallerinin yakınında yaşayanlar sağlık açısından
44 izlenmelidir”; “Rüzgâr türbinlerine bağlı çeşitli hastalıklar meydana gelebilir”; “Rüzgâr santrallerinin sağlığa etkileri konusunda gereğinden fazla endişeleniliyor” önermelerine verilen yanıtların puan ortalamasına göre katılımcılar SRA düşük ve SRA yüksek olarak gruplandırılmıştır.
Rüzgar Türbinlerine Dair Risk Algısı (RTRA): “Rüzgâr santralleri temiz enerji kaynağı olup çevre dostudur”; “Rüzgar türbinleri ile ilgili genel kaygılarım var”; “Rüzgâr enerji santralleri ile ilgili yasal düzenlemeler yeterlidir ve yeterince denetlenmektedir”; “Rüzgâr enerji santrallerinin yakınında yaşayanların, türbinin kurulacağı yer konusunda söz hakkı olmalıdır” önermelerine verilen yanıtların puan ortalamasına göre katılımcılar RTRA düşük ve RTRA yüksek olarak gruplandırılmıştır.
Alışkanlıklar ve Sağlık Durumu
Uyku kalitesini etkileyebilecek olan günlük alışkanlıklar ve sağlık durumu şu şekilde sorgulanmıştır:
Çay Tüketimi: Günlük tüketim bardak cinsinden sorulmuştur. Analizlerde çay içme sıklığı ortalaması kesme değeri olarak alınarak iki grup oluşturulmuştur.
Kahve Tüketimi: Günlük tüketim fincan cinsinden sorulmuştur. Kahve tüketim sıklığı “hiç” “1” ve “2 ve üzeri” şeklinde sınıflandırılarak analiz edilmiştir.
Sigara Tüketimi: Sigara kullanımı “var” ve “yok” şeklinde sorulmuş olup içenler için paket/yıl hesabı yapılmıştır.
Alkol Tüketimi: Alkol tüketimi bir ay boyunca hiç, nadiren, arasıra, sık sık şeklinde sorulmuştur.
Gündüz Uyuma Alışkanlığı: Gündüz uyuma alışkanlığı hiçbir zaman, nadiren, bazen, çoğu zaman, her zaman seçenekleri ile sorgulanmıştır. Analizlerde “var” ve “yok” şeklinde sınıflandırılmıştır.
Kronik Hastalık Varlığı: “Düzenli ilaç kullanmanızı veya düzenli tedavi olmanızı gerektiren bir hastalığınız var mı?” sorusu “hayır” ya da “evet” cevapları ile değerlendirilmiş; “evet” yanıtı için açık uçlu olarak hastalık sorulmuştur. Analizlerde “kronik hastalık var” “kronik hastalık yok” olarak gruplandırılmıştır.
Tansiyon Arteryel Değeri: Tansiyon arteryel ve nabız ölçüm sonucu kullanılmıştır. Analiz aşamasında hipertansif ve normotansif şeklinde gruplanmıştır.
Çevresel Gürültü
45 gürültü rahatsızlığı şikâyeti sorgulanmıştır.
Gürültü Ölçümü: Araştırmaya katılmayı kabul eden katılımcılarla yapılan görüşmelerde, kişilerin yaşadığı konutlar Google Earth programında hazırlanan haritalara işaretlenmiştir. Bu yerleşim planları dikkate alınarak gürültü ölçümü yapılacak olan noktalar hane sayısına ve yerleşimine uygun olarak araştırmacılar ve ölçüm yapacak olan mühendisler tarafından belirlenmiştir. Anket uygulanan tüm haneleri kapsayacak şekilde Yaylaköy’de 24 nokta, Ovacık’ta 21 nokta ve Küçükkaya’da toplam 5 nokta numaralandırılmıştır. Aynı sokak üzerinde yanyana olup gürültü sonuçları aynı beklenen konutlara, aynı numaralar verilmiştir. Analiz aşamasında konutlara, o numaraya ait gündüz, akşam ve gece gürültü ölçüm sonuçları girilmiştir. Yaylaköy, Ovacık ve Küçükkaya’daki ölçüm noktalarının haritadaki yerleşimi Şekil 10, Şekil 11 ve Şekil 12’de gösterilmiştir.
46 Şekil 11: Ovacık Gürültü Ölçüm Noktaları
Şekil 12: Küçükkaya Gürültü Ölçüm Noktaları
Gürültü ile İlişkili Semptomlar: Literatürden derlenmiş olan gürültünün sebep olabileceği 11 semptomun son bir aydaki görülme sıklığı sorulmuştur (4,17,73,125,126). Bu semptomlar; baş ağrısı, baş dönmesi, kas-eklem-sırt ağrısı, seslere aşırı duyarlılık, kulakta basınç hissi, çınlama, aşırı yorgunluk, konsantrasyon güçlüğü, depresif semptomlar, sinirlilik ve göğüste çarpıntı hissidir. Semptom sıklık derecelendirmesi hiçbir zaman, nadiren, bazen,
47 çoğu zaman ve her zaman şeklinde yapılmış, analiz aşamasında “semptom var” ve “semptom yok”a çevrilmiştir.
Rüzgar Türbini Gürültü Rahatsızlığı: Katılımcıların genel olarak gürültü hassasiyeti, rüzgâr türbin gürültüsüne bağlı konut içinde ve dışında rahatsızlık durumları sorgulanmıştır. Değerlendirmede “fikrim yok/ farkında değilim” olarak görüş bildirenler gürültü rahatsızlığı yok olarak kabul edilmiştir. Gürültü rahatsızlığı ifade edenler “rahatsız” olarak kabul edilerek, bu katılımcılardan 1 en düşük, 5 en yüksek olacak şekilde rahatsızlıklarını puanlamaları istenmiştir. Analizlerde puan ortalaması kesme değeri alınarak “rahatsızlık düşük” ve “rahatsızlık yüksek” olmak üzere iki grup oluşturulmuştur.
4. 5. Veri Toplama Araçları ve Yöntemleri
Araştırmada veri üç şekilde toplanmıştır. Bunlardan birincisi anket uygulaması; ikincisi araştırmaya katılanların kan basıncı ölçümleri ve son olarak akredite özel bir firma tarafından yapılan gürültü ölçümleridir. Gürültü ölçüm hizmeti ve kan basıncı ölçümünde kullanılan tansiyon aletinin temini için EÜ BAP Koordinatörlüğü’ne başvurulmuştur. Başvurunun kabulü ile hizmet ve cihaz proje kapsamında satın alınmıştır.
4. 5. 1. Anket Uygulaması
Bireylerle yüz yüze görüşülerek araştırmacı tarafından doldurulan 58 soruluk bir anket formu kullanılmıştır (EK 7). Çalışanlara da ulaşabilmek için haftasonu ve akşam saat 19.00’dan sonra da ziyaretler yapılmıştır. Araştırma bölgesinde 2 defa ziyaret edilmesine rağmen evde bulunamayanlara anket uygulanamamıştır.
Soru formunda sosyo-demografik ve sosyo-ekonomik özellikleri, risk algısını, sağlık durumunu ve alışkanlıkları, gürültüyü ve uyku kalitesini değerlendirmeyi hedefleyen beş bölüm bulunmaktadır. Uyku kalitesi dışındaki bölümlere ilişkin literatür taranmış ve sorular oluşturulmuştur. Sorular için detaylı bilgi bağımlı ve bağımsız değişkenler başlığı altında verilmiştir. Uyku kalitesi PUKİ kullanılarak değerlendirilmiştir. Uyku bozukluklarına neden olabilecek diğer sebepler dışlanmaya çalışılmıştır.
4. 5. 2. Kan Basıncının Ölçümü
Kan basıncı ölçümü, damar çeperinde kalbin kan pompalarken oluşturduğu basıncın kolun dış yüzeyinden değişik araçlar ile ölçülerek gösterilmesidir. Kan basıncı ölçümü için civalı, elektronik ve barometreli tansiyon aletleri kullanılabilir. Ölçüm sırasında tansiyon aletinin manşonu kolun %80’ini sarmalıdır. Kişi ölçüm sırasında sessiz kalmalı, bacak bacak üstüne atmamalıdır. Ölçüm sol koldan ve kalp seviyesinden yapılarak kol desteklenmelidir.
48 Ölçümden önce kişi en az beş dakika dinlenmiş olmalı, mümkünse öncesnde ağır fiziksel aktivite yapmamış, kafein ya da sigara kullanmamış olmalıdır. Manşon sarılıp şişirildikten sonra son atımın duyulmasından itibaren 20-25mmHg daha şişirildikten sonra, saniyede 2 mmHg olacak şekilde indirilmeye başlanmalıdır. Kalp atımının en kuvvetli duyulduğu değer sistolik kan basıncını, atım seslerinin tamamen kaybolduğu değer ise diyastolik kan basıncını göstermektedir.
Araştırmada kan basıncı ölçümünde “Omron M2 HEM-7120-E Basic Dijital Koldan Tansiyon Aleti” kullanılmıştır. Katılımcının oturması sağlanarak anket uygulandıktan sonra ölçüm yapılmıştır. Böylece katılımcının anket uygulaması ile geçen sürede en az 20 dakika dinlenmesi sağlanmıştır. Sol koldan yapılan ölçümlerde kan basıncı değeri, normal sınırlarda çıkan kişilerde ikinci bir ölçüm daha yapılarak ikisinin ortalaması alınmıştır. Hipertansif olarak ölçülen kişiler, 5 dakika daha dinlendirilerek ölçüm yinelenmiş ve iki ölçümün ortalaması alınmıştır (139–141).
4. 5. 3. Çevresel Gürültü Ölçümü
Kapsamdışı çevresel gürültü ölçümleri TÜRKAK AB-0147-T akreditasyon numaralı “Egetest Çevre Ölçüm Kalibrasyon Bilişim Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti.” tarafından yapılmıştır (EK 6). Ölçümü yapan ve raporunu hazırlayan mühendislerin TMMOB Çevre Mühendisleri Odası tarafından verilmiş olan A2 tipi mühendislik akustiği sertifika eğitimi belgesi bulunmaktadır.
Yaylaköy, Ovacık ve Küçükkaya Mahallelerinde toplam 50 noktada gündüz, akşam ve gece olmak üzere üç zaman diliminde ölçümler gerçekleştirilmiştir. Her noktada gündüz üçer, akşam ikişer ve gece birer dakikalık tek ölçüm yapılmıştır. Gerçekleştirilen gürültü ölçümleri TS 9315 ISO 1996-1:2005 “Akustik çevre gürültüsünün tarifi, ölçülmesi ve değerlendirilmesi-bölüm 1: Temel büyüklükler ve değerlendirme işlemleri” ve TS ISO 1996-2: 1992 Akustik çevre gürültüsünün tarifi, ölçülmesi ve değerlendirilmesi- ölçüm 2: Çevre gürültü seviyelerinin tayini” standartlarından yararlanılarak yapılmıştır. Ölçümler A ve C ağırlıklandırma yapılarak 1/3 ve 1/1 oktav bantta gerçekleştirilmiştir. Ölçüm aşamasında sonuçları olumsuz etkileyecek veya standartların müsaade etmediği hava koşulları yoktur.
Ölçümde kullanılan cihazlar SVANTEK marka SVAN 957 model Tip 1, 23287 seri nolu gürültü ölçüm cihazı ve SVANTEK marka N565719 seri nolu gürültü kalibratörüdür. Ölçümler esnasındaki mikrofon yüksekliği 1,5m’dir. Sonuçları olumsuz etkileyebilecek etkilerden kaçınmak için ölçümler esnasında cihaz zaman zaman durdurulmuş ve sonra tekrar devam edilmiştir. Ölçüm öncesi ve sonrasında kalibrasyon yapılmıştır. Ölçümlerde sonuçları olumsuz etkileyecek düzeyde faaliyet gösteren bir işletme olmamıştır.
49 4. 6. İstatistiksel Analiz
Tanımlayıcı bulgular; sürekli veriler için ortalama, standart sapma, ortanca, en büyük ve en küçük değer ile birlikte, sayım tipi veriler ise sayı ve yüzde oranları ile birlikte sunulmuştur. Uyku kalitesinin kategorik olan bağımsız değişkenlerle arasındaki ilişki ki kare analizi ile değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler SPSS Statistical Package 18.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Anlamlılık düzeyi p<0,05 kabul edilmiştir.
4. 7. Etik Boyut
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan etik onay (Evrak tarihi ve sayısı: 24.01.2019 tarihli 99166796-050.06.04 sayılı) alınmıştır (EK 1). Urla, Karaburun ve Güzelbahçe Kaymakamlık’larından çalışma için izin ve muhtarların konu ile ilgili bilgilendirilmesi istenmiştir (EK 2,3,4). Araştırmaya katılanlardan bilgilendirilmiş gönüllü onam alınmıştır (EK 8).
4. 8. Zaman Çizelgesi
Araştırma Haziran 2018 tarihinde literatür taraması ile başlamıştır. Gerekli izinlere başvurulmuştur. 24.01.2019 tarihli 99166796-050.06.04 sayılı Etik Kurulu kararı ile araştırma için Ege Üniversitesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu’ndan onay alınmıştır. Karaburun, Urla, Güzelbahçe kaymakamlıklarından izin yazıları alınmıştır (EK 2, EK 3, EK 4). Gürültü ölçüm hizmetini satın alabilmek için 01.03.2019 tarihinde Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğüne başvurulmuş (EÜ BAP), 18.09.2019 tarihinde proje onayı alınmıştır (EK 5). Projelendirme, ihale, satın alma ve cihazların teslim alınması ile ilgili süreçler de eylül ayında sonuçlandıktan sonra veri toplama aşamasına geçilmiştir. Veri toplama süreci 01.10.2019 tarihinde başlayıp, 15.12.2019 tarihinde sona ermiştir. 30 Ekim-01 Kasım