Müsemmā salıġ śalmasunlar, almasunlar.

K.1.38,39 Koluş ķolķa

tilemesünler

, çerig öf tip raĥmet

itmesünler

.

K.1.39,40,41 Ķayda taķı bolsa ikin yetkin ķılsa ĥazįr anbār tip ķurt anbārı tip ne irse

tilemesünler, almasunlar.

K.1.41,42,43,44 İrdin ħaķķı tip boyunsa ķılur bende Ķırķ Yirde ve Ķırım’da, Kefe’de, Kerç’de, Taman’da ve Ķaba’da ve Ķıpçaķ’da ne kim menüm ĥükmüm yitken yirde kim kim erse bu Ĥakįm Yahyā’dın tamġa tartnaķ, ħarc ħarācat tilemesünler, almasunlar;

tidimiz.

K.1.44,45,46,47 İnç yöriyüp tınçlıķ üzre oturup köni yarlı tirligin ķılıp bizim uruġ uruġlarımızge şām u śabāĥda, ġudüvv ü revāĥda biş vaķt namāzda duǾā ve alķış ķıla tursun

,

tidimiz.

K.1.48,49,50,51 Basa bulayu turġaç idip erip yarlıġ üzerge ķılıp bu tarĥan ķılġanımız Ĥakįm Yaĥyā’ġı küç basınç, zaĥmet yunçuġ, žulm Ǿavān tegürgen kişilerge ne yaħşısı bolġay, ķorķarlar erne tidimiz tip tuta turġan altun nişānlıġ, al tamġalıġ yarlıġ

birdimiz

.

K.1.51,52 Tārįħ tawuķ yılı, sekiz yüz elli yedikde

bitidi.

K.1.52,53 Mübārek şafer ayınuŋ yigirmi altınçı kün, düşenbe kün Orda-yı MuǾažžam Ķırķ Yir’de sarāyda

bitinildi

.

K.1.54 ĶāżįǾl ķużāt Mevlānā Śadrı cihān

ötündi

, ǾAlį Baħşı

bitidi

.

K.2.5 Tüzünçe

bilsiŋler

.

K.2.5,6 Bu yarlıġnı tutup turġan Ħoca Beg’e biziŋ soyurġal bolup tarħan bolsun

tidük.

K.2.6,7 Basa bu Ħoca Bey ķuruda bāzergān ķılsa deryāda kemi birle yörise alurıda kim kim erse tamġa tartnaķ, ħarc ve ħarācāt

tilemesünler, almasunlar

.

K.2.8 Evleriŋe küç birle ķonaķ tüşün

ķondurmasunlar.

K.2.8,9,10 Yasaķ ķalan süsün Ǿulūfe tip

tilemesünler

, tavar ķaraların ulaġ ilmek

tutmasunlar

, ķoluşı ķoltķası tip ne esrelerin tartıp

almasunlar

.

K.2.11,12 Basa inç birle tınç turup yarlı tirligin ķılıp bizge ve bizim uruġ uruġlarımızġa duǾā ve alķış oķup tursunlar,

tidimiz

.

K.2.12,13,14 Basa bulayu tiyü turġaç yarlıġ körüp bu tarħanımız Ħoca Bey’ge küç Ǿavān, yunçuġ zaĥmet tegürgey kişilerge ni yaħşısı bolġay, ķorķarlar erne tiyü tuta tururġa altun nişānlıġ, al tamġalıġ yarlıġ

birildi.

K.2.14,15 Tārįħ sekiz yüz yetmiş ikide Muĥarrem ayınıŋ ortasında Ordu-yı MuǾažžam Ķırķ Yer’de irürde

bitildi.

K.3.8,9 Ba’de

maǾlūm bolsun

, özümizni Tengri TaǾālā yarlıķaġalı berü sizge yaħşi kişimizden keliş barış

ķıla almaduķ

.

K.3.9,10 Öz aramızda işlerimiz

boldı

.

K.3.11 Munda sizniŋ katırġalarnı başlap YaǾķūb

keldi

.

K.3.12 Bu işler üçün men sizge yaħşı kişim

yiberürmen,

alay

bilgeysiz.

K.3.13,14 Katırġalarnı başlap YaǾķūb kelip Kefe’niŋ köp kişilerin

alıp kitipdür

.

K.3.14 Meniŋ taķı bir nökerimni YaǾķūb

alıp kitipdür erdi

.

K.3.14 Ol kişim ayta

keldi.

K.3.15 YaǾķūb sul ānġa ayta

bardı.

K.3.15 Kefeliler kişilerimizni tonap bir kişimizni

öltürdiler.

K.3.15,16 Bu yesįrleri anıŋüçün alduķ tip turur sizge özüm

sordum

.

K.3.16,17 Sizniŋ ŧarafıŋızġayamanlıķ ķılsalar bizniŋ köŋlümizge

yaħşı kelmez

.

K.3.17 Sizge artuķ Ǿizzet ü ĥürmet ķılġannı

tilermin

.

K.3.17,18 İmdi ķarındaşlıķķılıp Kefe’niŋ ol yesįrlerni yiberseŋiz, Ǿažįm minnet

bolġay.

K.3.19 Anı niçük çaķlasa siz

bilürsiz.

K.3.20,21 Mevlānā Bayram Şāh’dın bir mektūb yibergeysiz tiyü keremiŋizge iǾtimād ķıla taĥiyyetnāme

irsāl ķılındı

.

K.4.1,2,3,4 …vāśıl bolġandın soŋ…evśāfı hamįdįŋizni işitip ol zindān içinde sizdin necāt

umar irdük

, biĥamdi’llāh, ol umġanımız kibi

boldı.

K.4.4 Kefe daħı

dārü’l islāmboldı

.

K.4.4,5,6 Biz taķı bolsa Tengri Ǿįnāyetinde, şükr, ol zįndāndın ħalāş bolup pādişāhnıŋ tigmesi

boldum.

K.4.6,7 Devlet işikinde niçe bizler biginlerge Ǿināyeti

tigmişdür.

K.4.7,8 Bu Ǿivażnı pādişāhġa biz niçük ķulluķ birle

ķaytarġaymız.

K.4.8,9,10,11,12,13 Meger Allāhu TaǾālā

ķaytarġay

, imdi bizniŋ üçün devlet işikinde merĥamet semǾiŋiz vāķıf bolup pādişāhġa bizni ħayr söz birle

yād ķılġaysız

kim biz pādişāhġa muŧįǾ münķād bolġanımıznı taķı şākir bolġanımıznı taķı Aĥmed Paşa birle

Ǿahd ü

şarŧ ķılduķ

kim pādişāhnıŋ dostına dost düşmenine düşmen bolġaymız tip ol Ǿahd ü şarŧ üstünde

tururmız.

K.4.14,15,16,17,18 Taķı bizniŋ düşmenlerimiz köp turur, bizniŋ üçün ĥįle birle yalġan söz tüşürgey tip

ķorķarmız

kim sizler anıŋ bigin sözlerge ınanmay bizdin muǾayyen ħaber bilmeginçe bizge öfke ķılmaġaysız tip umanurmız tiyü keremiŋizge iǾtimād ķıla taĥiyyetnāme

irsāl ķılındı

.

K.5.6,7 …oldur ki kemįneŋiz ĥālindin istifal olursaŋız Allāh Ǿināyeti birle ve sulŧānım devletinde saġ selāmet ķulluķda

ĥāżır turupmız

ve hem taħt ŧarafından ħaber şoldur ki ĥālleri ķatı bitigdir

alınmışdır

.

K.5.8 Ne vaķt muǾayyen ħaber bilsek devlet ķapusına

bildürürmiz.

K.5.9,10.11,12 Kralı kāfirden daħı kemįneŋize ilçi ādem

keldi

; kemįneŋiz daħı şöyle cevāb birle könderdük ki devletlü sulŧānım saġ olsun, sen Ķara Boġdan ile bir olursaŋ senden özge düşmenimiz yoķdur ve eger Ķara Boġdan birle bir olmay pādişāhımız ile barışsaŋız biz daħı ħoş dostmız diyü iki ay vaǾde verüp bir ādemimiz ķoşup

könderdük

.

K.6.17,18 Bir niçe kāfir ķalǾalarını

iĥrāk ittük

.

K.6.18 Ġanįmeti keŝįr

alduķ

.

K.6.18,19 Biĥisāb baǾdehū rücūǾ ķılġunça ħaberi mühmel

keldi

kim “yaġı keldi ewleriŋizi ġāret itdi” diyü.

K.6.19,20,21 Derĥāl alġan ġanįmet-lerimizi salıp rücūǾ itmeke ķaśd ittük ise kāfir artımızdan kelip bizim ile

muĥārebe-i keŝįr ķıldı

.

K.6.21 Ħaylį kişi

żāyiǾ oldı

.

K.6.21 İki ķarındaşım

şehįd oldı

.

K.6.21,22 İstiǾdādlarımız, aŧlarımız, silāĥlarımız

żāyiǾ oldı

.

K.6.22 Özümüz bir at ile

keldük

.

K.6.22,23 BaǾdehū bizim Ǿaķįbimizçe yaġımız taħt leşkeri ile kelip illerimizi

aldı.

K.6.24,25 Ķırım şehrini daħı kelip muĥārebe ķılmaķ

diledi

ammā ķalǾaya

kār ide bilmedi.

K.6.25,26,27 Bu mühmel ħaberlere olup siziŋ mübārek cemāliŋiz ile

müşerref olabilmedük

, elĥamdü li’llāh, işüttük ki Ķara Boġdan -Ǿaleyhi’llaǾneniŋ- üzerine manśūr mužaffer

olmışsız

.

K.6.31,32 Nāgah yolda yaġıge uçraġay daħı żāyiǾ bolġay siziŋ bize ħāŧırıŋız bize ķalġay diyü sizdin

ĥicāb ittük.

K.7.17,18 Ben ķuluŋuz üçün yüz yıl devlet ile ĥayātıŋız

bāķį ve pāyende olsun

.

K.7.18,19 Pādişāhım ĥāzretleriŋizde ben ķuluŋuzdan yaramaz söz

naķl itmişler

, mübārek semǾiŋize eyle

düşürmüşler

ki Eminek muħālefet eyledi diyü.

K.7.20 İki cihānda Allāhu TaǾālā

Ǿazįz dutsun

.

K.7.20,21 Her ne yere ki ķadem basarsız, benüm yizümnüŋ üzerine

ola.

K.7.21 Manśūr mužaffer

olasız

.

K.7.23 Ĥāşā ki bendin ol ĥāller

vāķįǾ ola

.

K.7.23,24 Beni sevmez düşmenim eyle

dimiş;

benüm başım, ewim barķım, ilim künüm ĥep

Belgede Altın Ordu, Kırım ve Kazan sahası yarlık ve bitikler üzerine bir sentaks incelemesi (sayfa 101-105)