MÜSADERE EDİLEN UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDENİN

2313 Sayılı Kanunu’nun 21/1. fıkrasında “ müsaderesine karar verilen uyuşturucu maddeler, valinin görevlendireceği bir yetkilinin başkanlığında ve il savcısının veya yardımcısının nezaretçi olarak katıldığı heyet huzurunda imha edilir”310 denilmektedir. Uyuşturucu maddenin bulunduğu koli heyet huzurunda açılır. Miktarı ve nitelikleri bir tutanakla tespit edildikten sonra imha işlemi yapılır ve durumu belirleyen tutanağın bir nüshası dosyasına konmak üzere mahalli Cumhuriyet Savcılığına gönderilir.

Özellikle topluluk veya teşekkül halinde işlenen uyuşturucu madde suçlarında sanık sayısının fazla olması, uyuşturucunun temini için ortaya konulan parayı ve uyuşturucu miktarını artırmaktadır. Örneğin 11.01.1993 günü Akdeniz’ de yakalanan uyuşturucu

yüklü, Panama bandıralı “ Lucky-S” isimli gemide 3 ton eroin ve 12 ton Pakistan esrarı ele geçirilmiş olup, bu miktar uyuşturucu maddenin yurt dışındaki değeri trilyonlarca liraya karşılık gelmektedir.311Mahkemeler bünyesinde bulunan emanet daireleri, özellikle son yıllarda büyük bir artış gösteren uyuşturucu madde trafiği karşısında, yakalanan bu maddelerin muhafaza etmekte zorlanmaktadır. Uyuşturucu maddelerle ilgili davalarda sanık adedinin fazlalığı, büyük bir çoğunluğunun yurt dışı bağlantılı olması ve sanıklar arasında yabancı uyruklu kişilerin bulunması, ne kadar gayret edilirse edilsin kamu davasının sonuçlanmasını geciktirmektedir. Öte yandan bu kadar kıymetli bir malın, her türlü gayrimeşru iştahı kabarttığı da açıktır. Yani bu maddeyi elde etmek için hırsızlık yapmak isteyenler olabileceği gibi, bu maddeleri muhafaza ile sorumlu memurların da büyük menfaatler karşılığında bu maddeleri değiştirmesi veya satması mümkündür. Madde miktarının fazla olması o nispette kontrol imkânını azaltmaktadır. Büyük çuvallarla getirilen bu maddeleri emanet dairesinde muhafaza etmek esasen yer darlığı çeken adliyelerde ayrı bir sorun oluşturmaktadır. Bu nedenle bu maddelerin bir an önce müsadere ve imha işlemlerinin yapılmasında büyük yarar vardır.

2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 11. maddesine göre ; “ uyuşturucu madde ve müstahzarlar ile suç eşyası, hazırlık tahkikatı sırasında örnek alınacaksa bu işlemden sonra, aksi takdirde hemen suç eşyası emanet dairesine teslim edilir ve suç eşyası emanet dairesinde muhafaza edilir” hükmü yer almaktadır.

309 YENİSEY, – NUHOĞLU, 1530. 310 YENİSEY, – NUHOĞLU, 2442. 311 Hürriyet Gazetesi,14.1.1993 s.11

- 109 -

2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanunun 20/3 maddesine göre; “ uyuşturucu maddelerin kesin raporları alındıktan sonra, bu maddelerin muhafazasının gerek görülmemesi halinde, yönetmelikte belirlenen usule uygun olarak alınacak örneklerin saklanması kaydıyla müsaderesine ilgili mahkemece soruşturmanın her safhasında karar verilebilir” denilmektedir.

Yönetmeliğin “ uyuşturucu maddeden örnek alınması” başlıklı altınca maddesinin üçüncü fıkrasında; “ suç eşyası emanet dairesinde saklanacak olan numune ile laboratuarlara gönderilecek numuneler için bu örneklerin;

A- Toz ve katı haldekinden 4 gramı B- Sıvı haldekinin 10 mililitresi

C- Fabrikada yapılmış orijinal ambalajlardan bir adedi, Ayrı ayrı numune olarak alınır ve koli haline getirilir.

Zapt edilen madde yukarıda belirtilen miktarda ayrı ayrı numune almaya yeterli değilse, bu miktarlar, toz ve katı haldekiler için 1 gram, Sıvı haldekiler için 5 mililitredir.”

Şeklinde numunelerin alınma yöntemi açıklanmıştır.312

Bu hükümlerden numunenin hem yakalanan uyuşturucu madde örneğinin emanet dairesinde saklanması için hem de tahlil için laboratuara gönderilmek üzere ayrı ayrı alınmasının gerektiği anlaşılmaktadır. Yönetmelik ve 2313 Sayılı Kanun, müsadere talebinde bulunulabilmesi için kesin raporu şart koştuğundan, Adli Tıp Kurumu Kimyasal Tahliller İhtisas Dairesinden raporun alındıktan sonra Mahkemeden müsadere talep edilmesi uygun olur.

Yönetmeliğin 7. maddesine göre “önemli uyuşturucu madde kaçakçılığı olaylarında Uluslararası TEK Sözleşmesi uyarınca menşeinin tayin edilmesi amacıyla bilimsel araştırma ve analize tabi tutulmak üzere, ele geçen 500 gramdan fazla uyuşturucu maddelerden;

A- Toz ve katı halde olanlardan 10 gramı B- Sıvı halde olanlardan 20 mililitresi.

Fabrikadan yapılmış olanlardan iki orijinal ambalajı,

6. maddede belirtilen şekilde ayrıca alınarak, jandarma Genel Komutanlığa bağlı, Narkotik Analiz Laboratuarlarına gönderilmez üzere koli haline getirilir ve anılan Komutanlık “Merkez Tahkikat Bürosuna” teslim edilir” denilmektedir.

Emanet Dairesinde muhafaza edilmek üzere usulüne uygun şekilde alınan numune, emanet dairesinin uygun bir yerine ve mümkünse çelik dolap içerisine konulmalıdır. Bu numuneler, Yönetmeliğin 13. maddesi hükmüne göre esasa ilişkin bir karar verilinceye ve bu karar kesinleşinceye kadar titiz bir şekilde muhafaza edilecek, kararın kesinleşmesi ve iki örneğin mahkemece C. Savcılığına gönderilmesine müteakip, Yönetmeliğin 14. maddesi uyarınca imhası sağlanmak üzere mahalli mülki amirliğe imza karşılığında teslim edilerek keyfiyet Emanet Eşyası Esas Defterine İşaret olunacaktır.

312

ÖZEL, C., “ Uyuşturucu Maddelerin Emanet Dairelerinde Muhafazası, müsaderelerine dair karar alınması ve imha edilmesi sorunu üzerine bir inceleme”, AD, Eylül – Ekim, 1989, sy. 5,

- 110 -

Görüldüğü gibi Yönetmelik, esasa ilişkin kararın kesinleşmesine “ Numune” için aramaktadır. Kesin rapor alındıktan ve numunede ayrılıp muhafaza edildikten sonra büyük miktardaki uyuşturucu maddenin saklanmasına ve asıl davanın bitmesini beklemeye hiç gerek yoktur. Yönetmeliğin 16. maddesine göre; Yakalanan uyuşturucu maddelerden alınan örnekler ve soruşturma veya kovuşturma nedeni ile hazırlanan koliler, ilgili mercilere kurye aracılığı ile gönderilir. 2313 Sayılı Yasanın 21. maddesine göre; imha işlemi, İl Cumhuriyet Savcısının da katılımı ile Vali’nin başkanını belirlediği heyetçe yapılır.313

3.9. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMAL VE TİCARETİ SUÇLARI İLE BAĞLANTILI 5271 SAYILI CEZA MUHAKEMESİ KANUN HÜKÜMLERİ: 1. Tutuklama nedenleri ( m.100/3-a,6)

2. Taşınmazlara, hak ve alacaklara el koyma ( m.128/2-a,8)

3. Şirket yönetimi için kayyım tayini ( m. 133/4-a,2)

4. İletişim tespiti, dinlenmesi veya kayda alınması ( m.135/6-a,6)

5. Gizli soruşturmacı görevlendirilmesi ( m. 139/7- a,1)

6. Teknik araçlarla izleme (m. 140/1- a , 1)

7. Zor alım amaçlı el koyma ve teminat belgesi ( m. 248/2- a,8)

8. Görev ve yargı çevresinin belirlenmesi ( m. 250/1- a)

9. Soruşturma ( m.251)

10. Kovuşturma ( m. 252)

3.10. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMAL VE TİCARET SUÇLARI İLE BAĞLANTILI 5275 SAYILI CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN İNFAZI HAKKINDA KANUN HÜKÜMLERİ

1.Yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumları(m.9/2-c) 2.Gençlik kapalı infaz kurumları(m.12/3)

3.Hücreye koyma(m.44/3-g)

3.11. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE SUÇLARINDA CEZA