Genel Müdürlük

Genel Müdürlük, bir Genel Müdür ile iki yardımcısından oluşur. Genel Müdür, Yönetim Kurulu'nun teklifi ve Milli Eğitim Bakanı’nın inhası üzerine Bakanlar Kurulu’nca atanır. Genel Müdür yardımcıları ise; Genel Müdür’ün teklifi ve Yönetim Kurulu’nun inhası ile Milli Eğitim Bakanı tarafından atanır. Genel Müdürlük, Kurumun amaçlarını gerçekleştirmek için gerekli örgütü kurar ve örgüt taslağı ile kadrolarını hazırlar. Bu örgüt ve kadrolar Yönetim Kurulu’nun ve Genel Kurul’un onayından sonra uygulanır. Örgüt ve kadrolar aynı suretle değiştirilebilir.

Genel Müdür, Kurumun yürütme organıdır. Genel Müdür, Genel Kurul ve Yönetim Kurulu toplantılarına katılır, ancak oy kullanamaz. Genel Müdürün başlıca görevleri şunlardır:

a) Kurumu temsil etmek,

b) Genel Kurul ve Yönetim Kurulu kararlarını uygulamak,

c) Bu kanun ve bu kanuna göre çıkarılacak yönetmeliklerle verilen görevleri yapmaktır.

1.4. Yurtkur’un Ana Hizmetleri

Yurtkur’un ana hizmetleri, nakdi destek ve barınma hizmetleridir. Ülkemizde yükseköğrenim gören Türk uyruklu öğrencilerin yanında, 1992 yılından itibaren Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Toplulukları’ndan gelen öğrenciler ile kültür anlaşması yapılan diğer ülkelerden gelen öğrencilere de barınma ve beslenme yardımı vererek öğrenimlerine destek olmaktadır.

1.4.1. Kredi ve Burs Hizmetleri

Yurtkur’un nakdi destek hizmetleri, öğrenim kredisi, katkı kredisi ve burs olmak

üzere üç dalda yürütülmektedir. Kurum, 1962 yılından itibaren öğrenim kredisi, 1985 yılından itibaren katkı kredisi ve 2004 yılından itibaren de burs verme hizmetlerini yürütmektedir (Yurtkur, 2007). 6 Mart 2004 tarihinde yürürlüğe giren 5102 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrencilerine Burs, Kredi Verilmesine İlişkin Kanun’la kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilmekte olan burs ve kredilerin, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından verilmesi öngörülmüştür.

Bu kanunla, Türkiye’de burs ve kredi dağıtımı konusunda sadece Kurumun yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır. Böylece öğrencilerin çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarından almakta olduğu burs ve kredilerin mükerrer verilmesi önlenmiş ve daha fazla sayıdaki öğrenciye, daha fazla miktarda yardım yapılması sağlanmıştır. Aynı kanun ile burs, kredi taahhüt senetlerinin noterde tanzim ve tasdik edilmesine ilişkin iş ve işlemlerin, vergi, resim ve harca tabi tutulamayacağı, öğrencilere ödenen burs, kredi gibi nakdi yardımların haczedilemeyeceği de hüküm altına alınmıştır.

1.4.1.1. Öğrenim Kredisi

Öğrenim kredisi, ülke içerisinde yüksek öğrenim gören Türk gençlerini maddi yönden desteklemek, sosyal ve kültürel gelişimlerini kolaylaştırmak amacı ile devam ettikleri yüksek öğrenim kurumlarının normal öğretimleri süresince verilen zorunlu hizmet yükümlülüğü bulunmayan borç paradır (Yurtkur, 2006b). Kurum, 351 sayılı kanun gereği, 1962 yılından bu yana öğrenim kredisi vermektedir. Tablo-1.1’de 1962- 2006 yılları arasında kredi alan öğrencilerin dağılımı verilmiştir. Bu bilgilere göre, artan öğrenci sayısının yanında, özellikle 1980’li yıllardan itibaren enflasyondan kaynaklanan aylık kredi miktarındaki artışlar dikkat çekmektedir.

Tablo-1.1: Öğrenim Kredisi Alan Öğrenciler (önlisans-lisans-master-doktara)

YIL BAŞVURAN

SAYISI TAHSİS KREDİ ALAN AYLIK KREDİ MİKTARI (TL)

1962 7.351 2.031 1.700 25 1970 9.311 2.434 2.256 35 1980 41.230 28.775 28.775 150 1990 126.917 50.319 48.389 10.000 2000 266.582 177.382 124.617 25.000.000 2006 301.839 189.505 169.925(*) 130 (ytl)

Kaynak: Yurtkur İstatistik Bülteni, No. 22, Sayfa: 79- 80.

* 2006 yılı itibariyle halen 569.276 öğrenci öğrenim kredisi almaktadır. Kurumdan 1962-2006 yılları arasında toplam 2.287.539 öğrenci öğrenim kredisinden yararlanmıştır.

Yurtkur’un kuruluşundan 2006 yılı sonuna kadar 2.287.539 öğrenciye öğrenim kredisi verilmiş olup, yapılan ödeme 2.746.726.067,96 YTL’dir. 2005-2006 eğitim- öğretim yılında 399.351 eski, 169.925 yeni olmak üzere toplam 569.276 öğrenci öğrenim kredisinden faydalanmıştır. Kurum verilerine göre, yüksek öğrenime devam eden 1.296.000 öğrencinin %56’sı kredi ile desteklenmektedir. Yine kredi alan öğrenci sayısında, son 4 yılda %65,5’lik bir artış sağlanmıştır (Yurtkur, 2007).

Her ne kadar kredi alan öğrenci sayısında ve miktarında bir artış sağlansa da bu yeterli görünmemektedir. Her öğrencinin talebi doğrultusunda, kredinin miktarı ve süresi konusunda esnek kredi uygulamaları getirilmesi yerinde olacaktır. Çünkü öğrencilerin aileden gelen maddi olanakları, yaşam tarzları, okudukları bölümler ve iller farklılık göstermektedir. Örneğin bir tıp fakültesi öğrencisinin eğitim masrafları ile

meslek yüksek okulunda okuyan bir öğrencinin eğitim masrafları arasında çok büyük fark olmaktadır. Kredinin geri dönüşümü açısından da tıp öğrencisi çok daha avantajlı olmaktadır. Bu bağlamda alternatif kredi uygulamaları, bütün öğrencileri kategorik olarak tek tip olmaktan çıkararak, verimli ve fonksiyonel bir yapılanmayı sağlayabilir.

1.4.1.2. Katkı Kredisi

Yüksek öğrenim kurumları, öğrencilerine yönelik sosyal, kültürel, sportif faaliyetler ile beslenmelerine katkıda bulunmak için her yıl Bakanlar Kurulunca tespit edilen miktarlarda katkı payı almaktadır. Katkı kredisi, katkı payına karşılık olarak öğrenci adına borç para kaydedilip, yüksek öğrenim kurumlarına ödenen paradır (Yurtkur, 2006b). Katkı kredisi, isteyen her öğrenciye verilmektedir (Yurtkur, 2007). Yurtkur, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu’nun 46/3. maddesine istinaden 1985 yılından bu yana katkı kredisi vermektedir. Tablo-1.2’de 1962-2006 yılları arasında katkı kredisi alan öğrencilerin dağılımı verilmiştir.

Tablo-1.2: Katkı Kredisi Alan Öğrenciler

YIL BAŞVURAN SAYISI TAHSİS SAYISI KATKI ALAN

1985 108.496 108.448 78.825 1990 88.844 87.393 51.443 1995 142.032 135.998 80.242 2000 198.795 128.266 98.187 2005 188.705 141.262 136.154 2006 210.638 157.555 145.665

Kaynak: Yurtkur İstatistik Bülteni, No. 22, Sayfa: 91.

* 2006 yılı itibariyle halen 505.348 öğrenci katkı kredisi almaktadır. Kurumdan 1985-2006 yılları arasında toplam 1.731.363 öğrenci katkı kredisinden yararlanmıştır.

Kurum, kuruluşundan 2006 yılı sonuna kadar 1.731.363 öğrenciye katkı kredisi vermiş olup, yapılan ödeme 510.125.177,94 YTL’dir. 2005-2006 eğitim-öğretim yılında 359.683 eski, 144.859 yeni olmak üzere toplam 504.542 öğrenci katkı kredisinden faydalanmıştır (Yurtkur, 2007). Tablo 1.2’de 1985 yılından 2006 yılına kadar dönemler halinde katkı kredisi alan öğrencilerin sayısı verilmiştir. Tabloya göre, yıllar itibariyle artan öğrenci sayısına bağlı olarak, başvuru sayısının da arttığı görülmektedir.

1.4.1.3. Burs

Burs, ülke içerisinde yüksek öğrenim gören Türk gençlerinin, sosyal ve kültürel gelişimlerini kolaylaştırmak amacı ile devam ettikleri yüksek öğrenim kurumlarının normal öğretimleri süresince başarılı ve ihtiyaç sahibi öğrencilere Yurtkur tarafından karşılıksız olarak verilen maddi destektir (Yurtkur, 2006b). Yüksek öğrenim bursları, 2004 yılı öncesinde Başbakanlık bünyesinde verilirken, 5102 sayılı kanun ile bu tarihten itibaren Yurtkur tarafından verilmektedir.

Tablo-1.3: Burs Alan Öğrenciler (önlisans-lisans-master-doktara)

YIL BAŞV. SAYISI TAHSİS BURS ALAN AYLIK BURS

MİKTARI (YTL)

2004 - 54.728 54.724 90

2005 152.852 58.090 54.976 110

2006 170.383 60.393 58.085 130

TOPLAM 323.235 173.211 167.785

Kaynak: Yurtkur İstatistik Bülteni, No. 22, Sayfa: 84.

Tablo-1.3’te görüleceği üzere Yurtkur, 2004 yılından 2006 yılı sonuna kadar 167.785 öğrenciye burs vermiştir. Aylık burs miktarı 2007 başı itibariyle aylık olarak 150 YTL olarak belirlenmiştir.

Ayrıca; 2004-2005 ve 2005-2006 eğitim-öğretim yıllarında, ÖSS sonucunda sayısal, sözel, eşit ağırlık ve yabancı dil puan türlerinde ilk 100’e giren toplam 800 öğrenciye normal aylık burs tutarının üç katı burs verilmiştir. Ayrıca, Türk sporu ve sporcusuna destek vermek amacıyla, yükseköğrenim öğrencilerinden milli olmuş amatör sporculara normal aylık burs tutarının üç katı burs verilmesi imkânı getirilmiştir. Bu imkândan 2005-2006 öğretim yılında 1.124 öğrenci faydalanmıştır (Yurtkur, 2007).

2004 yılında yürürlüğe giren 5102 sayılı kanun gereğince, üniversiteler kendilerine ayrılan kontenjan nispetinde belirledikleri öğrencilerin isimlerini Yurtkur’a bildirmektedirler. Başarısızlığı sebebiyle bursu kesilen öğrenci, bursun kesildiği tarihten itibaren isteği halinde öğrenim kredisiyle desteklenmektedir.