Soysal, 2004, maydanoz yapraklarını mikrodalga fırınında 7 farklı mikrodalga gücünde (360-900W) kuruma karakteristiklerini incelemiĢtir. Kurutmada sabit kuruma ve düĢen kuruma peryotlarında baĢlıca inceleme yapmıĢtır. Kuruma kinetiklerini tanımlamak için yarı deneysel Page modelini kullanmıĢtır. Deneylerde determinasyon katsayısı R2
değeri 0.997 ve standart hata 0.0188 gibi iyi sonuçlar elde etmiĢtir. Renk parametrelerinde hiçbir değiĢiklik olmadığını ve sonuç olarak mikrodalga gücüne bağlı olmadığını açıklamıĢtır. ÇalıĢmasında 360W yerine 900W kullanılması durumunda kuruma zamanında %64 azalma olduğunu göstermiĢtir.
Ozkan vd., 2007, ıspanak yapraklarını 50g ve kuru baza göre %9,01 nemde mikrodalga fırın kullanarak 8 farklı güç leveli ( 90 ve 1000W arası) kullanarak nemi %0,1‟e düĢürmüĢlerdir. Renk ve absorbik asit değerleri bakımından en iyi kalite 750W mikrodalga gücünde görülmüĢ ve en az enerji tüketimi de bu güçte görüldüğünü belirtmiĢlerdir.
Altan ve Mashan, 2005, çalıĢmalarında makarnanın kurutulmasında mikrodalga ve geleneksel sıcak hava ile kurutma metotlarını çalıĢmıĢlardır. Deneylerde farklı leveller (70W ve 210W) kullanılarak mikrodalganın geleneksel sıcak hava ile kurutmadan kuruma zamanı olarak %61.8, 87, 61, 78 olarak azaldığını gözlemiĢlerdir.
Erdem, 2007 yaptığı çalıĢmada, ev tipi bir mikrodalga fırında Afla toksinli kırmızı pul biberin, ozonlu suyla yıkamayı temsilen 5 ve 10 dakika sürelerde yıkandıktan sonra mikrodalga ile ürünün kurutulmasında kullanılan mikrodalga uygulama süresinin (mikrodalga jeneratörlerinin açık kalma süresi/mikrodalga jeneratörlerinin kapalı kalma süresi) enerji tüketimi, kuruma süresi, ulaĢılan son nem ve ürün renk kalitesi üzerine etkilerini araĢtırmıĢtır. Kullanılan mikrodalga uygulama süreleri (açık, sn/kapalı, sn) sırasıyla sürekli, 30/30, 30/45, 30/60, 45/30, 45/45, 45/60 olacak Ģekilde ayarlamıĢtır. Denemeler sonucunda mikrodalga uygulama süresi artıkça kurutma etkinliği artmıĢ, fakat mikrodalga ünitenin çalıĢmadığı sürelerin az ya da çok olduğu 30/30, 45/30, 45/60
36
olan denemelerde enerji tüketimi ve kuruma sürelerinin artığı gözlemiĢtir. Denemeler sonucunda 45/45 mikrodalga uygulamasında enerji tüketimi ve kuruma süreleri diğer kombinasyonlara göre daha iyi sonuçlar elde etmiĢtir.
YaĢar, 1999, yeĢilbiberleri, 2450 MHz frekansta, farklı güç seviyelerinde mikrodalga etkisine bırakarak kuruma karakteristiklerini belirlemeye çalıĢmıĢtır. Mikrodalga güç sevileri sırasıyla 140, 280, 420, 560 ve 700 W olarak uygulanmıĢtır. Kuruma sürelerini 22 dakika ile 9 dakika arasında bulmuĢtur. Hava ısıtmalı fırında ise 70 °C ve 105 °C sıcaklıklarda kuruma sürelerinin sırasıyla 720 dakika ile 360 dakika arasında olduğunu belirtmiĢtir. Mikrodalga kurutucunun daha az C vitamini kaybına yol açtığını gözlemlemiĢtir.
Gunasekaran, 1989, hem sürekli hem kesikli mikrodalga kurutma yöntemiyle 250-500 W mikrodalga güç seviyelerinde laboratuar tipi bir mikrodalga fırın kullanarak baĢlangıç nemleri yaĢ baza göre %21–29 olan mısır danelerinin mikrodalga kuruma kinetiğini incelemiĢtir. Bu araĢtırmada, mikrodalga üretecinin açık kalma süreleri 10 s ve 15 s; kapalı kalma süreleri ise 25 s ile 75 s arasında değiĢmiĢtir. ÇalıĢmada, 250 W mikrodalga gücünde 10 s mikrodalga uygulama / 75 s bekletme Ģeklinde kesikli mikrodalga uygulaması ile optimum kurumanın sağlandığı belirtilmiĢtir
Shivhare vd., 1990, tohumluk mısırı farklı güç seviyelerinde mikrodalga etkisine bırakarak kurutma sırasındaki davranıĢını incelemiĢlerdir. YaĢ danenin gramı baĢına sırasıyla 0.25 W, 0.50 W ve 0.75 W mikrodalga güç seviyeleri uygulanmıĢlardır. Uygulanan mikrodalga güç seviyesinin 0.25 W/g y.b.‟dan 0.50–0.75 W/g y.b. yükseltildiğinde, kuruma süresinin 5 saatten 3.5-2.25 saate kadar düĢtüğünü, bu sırada uygulanan mikrodalga güç seviyesinin artmasına bağlı olarak iç ortamdaki hava sıcaklığının da arttığını bunun da ürün kalitesinde bir azalma meydana getirdiğini bildirmiĢlerdir.
Wadsworth vd., 1990, basıncı düĢürülmüĢ ortamda pirinçleri kısmen kaynatılmıĢ halde iken mikrodalga ile kurutma sırasında buharlaĢma Ģartlarını, mikrodalga güç düzeyini, kurutma basıncını, kuruma süresini ve sonuç nem içeriğini incelemiĢtir. Mikrodalga ile
37
kurutma iĢleminden önce pirincin kısmen kaynatılmasının, kurutma hızı ve kurutma etkinliği üzerinde direkt bir etkisinin olmadığı kanısına varmıĢtır. Buharda tutma süresi uzadığında, öğütme verimlerinde küçük bir azalmanın meydana geldiğini, kurutma hızının, mikrodalga güç düzeyiyle doğru orantılı olduğunu ve vakumlu ortamda mikrodalga enerjisi kullanılarak pirincin kurutulması iĢleminde kuruma hızının, pirincin nem içeriği %18 ‟in altına düĢüne dek sabit kaldığını saptamıĢtır. Mikrodalga kurutucu içindeki basıncın düĢürülmesinin diğer bir ifade ile vakum oluĢturulmasının kuruma hızını ve kurutma etkinliğini yükselttiğini, pirinç sıcaklığını ise azalttığını ortaya koymuĢtur.
Tulasidas vd., 1993, yılında yaptığı bir çalıĢmada sultani çekirdeksiz üzümlerini fanlı ve mikrodalga fırın fonksiyonları olan bir fırında, sıcak havayla ve mikrodalga ile kurutma yöntemlerinin kombinasyonuyla kurutmuĢ ve kuruma hızı üzerinde kimyasal ön uygulamanın etkisini araĢtırmıĢtır. Meyvelerin, etil oleatlı sıcak alkali çözeltisine batırılmasının, kuruma süresini önemli ölçüde azalttığını, mikrodalga ıĢınlarla kurutma yönteminde kimyasal ön uygulama yapılmadığı taktirde bile yeterli ürün kalitesine sahip kuru ürünün elde edildiğini ve üzümlerin mikrodalga ile kurutulmasında 50 °C‟lik mikrodalga sıcaklığının optimum sıcaklık olduğunu bildirmiĢtir.
Adu vd., 1994, 2450 MHz‟de farklı seviyelerde mikrodalga etkisine bırakılan ince tabakalar halindeki soya fasulyelerinin kuruma davranıĢlarını, kurutma sırasındaki anlık güç gereksinimi ve kuruma sırasında oluĢan kütle kaybını önlemek için tasarlanan tek fonksiyonlu bir mikrodalga fırın kullanarak incelemiĢlerdir. BaĢlangıç nemi kuru baza göre %24.5-15.2 arasında olan örneklerin her birini, 0.76, 0.57 ve 0.36 W/g güçlerinde kurutmuĢtur. Soya fasulyelerinin kuruma hızının, absorbsiyon gücünün azalmasıyla azaldığını ve aynı mikrodalga absorbsiyon gücündeki kuruma hızının, kuru baza göre baĢlangıç nem değerlerinin %22 ve % 24.5 arasında olduğu durumlarda değiĢmediğini, fakat kuru baza göre baĢlangıç nem değerinin %22‟nin altına düĢtüğü durumlarda azaldığını saptamıĢtır. Soya fasulyelerini, suyun difüzyonunun basit olduğu bir materyal olarak değerlendirmiĢlerdir.
38
Karting vd., 1994, 26 ayrı tıbbi bitkinin yapraklarını, dallarını, çiçeklerini, meyvelerini, tohumlarını ve köklerini 300, 600, 900, 1200 W‟a ayarlanmıĢ bir mikrodalga fırın kullanarak kurutmuĢlardır. Sıcak hava ile kurutma yöntemine göre mikrodalga ile kurutma yönteminde bitki materyalinin renk açısından daha iyi kuruduğu sonucuna varmıĢlardır.
Kostaropoulos ve Saravacos, 1995, yılında yaptığı bir çalıĢmada alkali çözeltisine batırılmıĢ ya da ağartılmıĢ taze sultani çekirdeksiz üzümlerini, mikrodalga fırında ön kurutma uygulaması yaparak yada ön uygulama yapmaksızın güneĢte kurutmuĢlardır. Alkali çözeltisine batırdığı taneleri, bir dakika süreyle % 2.5‟lik K2CO3 ve % 0.5‟lik
zeytinyağı karıĢımından oluĢan bir solüsyona batırmıĢ, ağarttığı taneleri ise yarım dakika süre ile kaynar suda tuttuktan sonra soğuk suda oda sıcaklığına (23 °C) düĢüne dek soğutmuĢlardır. Bandırma yapılan üzümlere mikrodalga ön uygulama yapılmasının nem içeriğini %10–20 oranında azalttığı ve bu üzümlerin ön uygulama yapılmaksızın güneĢte kurutulan üzümlere kıyasla yaklaĢık iki kat daha hızlı kuruduğunu belirlemiĢlerdir. Taze üzümlere hiçbir kimyasal uygulama yapılmaksızın uygulanan mikrodalga ön uygulamasının baĢarılı olmadığını, zira, tanelerin kabuklarının su geçirgenliğinin düĢük olmasından dolayı ĢiĢip patladıklarını gözlemlemiĢlerdir. Mikrodalga ön uygulama etkisinin, kurutma iĢleminden önce uygulanan ağartma iĢlemiyle aynı kurutma etkisine sahip olduğunu ve mikrodalga ön uygulamasının kuru üzüm kalitesinde herhangi bir etkiye neden olmadığını saptamıĢlardır. Taze sultani çekirdeksiz üzümlerinin alkali çözeltisine batırılmasından sonra mikrodalga ile ön kurutma iĢleminin yapılmasından oluĢan kombine bir kurutma uygulamasının, kuru üzüm üretim safhasında güneĢte kurutma süresini azalttığı sonucuna varmıĢlardır.
Litvin vd., 1998, havuçların, mikrodalga, dondurarak kurutma ve vakumla kurutma sistemlerinin kombinasyonu ile ilgili bir çalıĢma yapmıĢlardır. Havuçlar kısa bir mikrodalga uygulamasının ardından dondurarak ve vakum etkisiyle kurutmuĢlardır. Toplam kuruma süresi, kalite parametreleri, renk, parçaların çapları ve tekrar su alma kapasiteleri belirlenmiĢtir. ÇalıĢmada ürünler, 30 °C‟ de 2 saat dondurularak kurutulduktan sonra 1.5 saat 55 °C‟ de arıtma iĢlemi yapıldıktan ve ürün nemi %40 ‟a
39
ulaĢtıktan sonra ürünler, 50 s süreyle mikrodalga uygulamasına tutulmuĢ ve %5 neme kadar vakum kurutma ile kurutmuĢlardır.
Ren ve Chen, 1998, Amerikan Ginseng köklerinin mikrodalga-sıcak hava yöntemiyle kurutulması adlı bir çalıĢma yapmıĢlardır. Amerikan Ginseng kökleri, modifiye edilmiĢ bir mikrodalga fırında kurutmulardır. Sıcak hava için yükleme miktarı, kurutma sıcaklığı ve hava hızı sırasıyla 100g, 40°C ve 60 L/dak olarak almıĢlardır. Mikrodalga sıcak hava kombinasyonu için kullanılan mikrodalga gücü 60 W olarak seçmiĢlerdir. Ürünler %10 neme ulaĢıncaya kadar kurutmuĢlardır. Mikrodalga, 2450 MHz‟de çalıĢtırılmıĢ ve enerji tüketimleri de ölçmüĢlerdir. Kombine sıcak hava mikrodalga kombinasyonu ile kurutulan ürünlerde, kurutma süresi önemli ölçüde azalırken (%28.7- 55.2), ürün kalitesinde ve renginde küçük bir negatif etki görmüĢlerdir.
Varith vd., 2007, yaptığı çalıĢmada “pecled longan”nın mikrodalga ve sıcak hava kombinasyonlu kurutucuda kurutulmasını araĢtırmıĢlardır. Uygulanan hava sıcaklığı 40, 50, 60oC ve MW gücü 100, 180, 300 ve 450 W olarak belirlemiĢlerdir ve sonunda kuruma zamanı %64,3 enerji tüketimi %48,2 azaldığını belirtmiĢlerdir.
Alibas, 2007, ısırganotu yapraklarını mikrodalga, sıcak hava ve vakumla kurutmuĢtur. Enerji tüketim ve renk parametrelerini karĢılaĢtırmıĢtır. Mikrodalga gücü olarak 500, 650, 750 ve 850W, hava sıcaklığını 50, 75, 100 ve 125oC, vakum basıncı olarak da 20
ve 50 mmHg almıĢtır. Deney sonuçlarını page modele uygulamıĢ ve optimum metodun 850W da mikrodalga kurutmada olduğunu belirtmiĢtir.
AlibaĢ, 2001, yılında yaptığı bir çalıĢmada bazı meyve ve sebzeleri sıcak hava ve mikrodalga kombinasyonlu bir kurutucuda kurutarak kuruma karakteristiklerini ve kurutucunun enerji tüketim değerlerini belirlemeye çalıĢmıĢtır. Bu araĢtırma için 13 farklı sebze ve meyve kullanmıĢtır. Önce maksimum ayarda fanlı fırın uygulaması yapmıĢ daha sonra çoğunlukla 1000 W mikrodalga güç seviyesinde (üründen ürüne değiĢim göstermiĢ) çalıĢmıĢtır. Çoğunlukla 1000 W güç seviyesine mikrodalga etkisinde bırakılan sebze ve meyvelerin, diğer kurutma yöntemlerine göre oldukça kısa sürelerde kuruduğunu, renk, koku ve tat gibi özelliklerini kaybetmediğini, uzun süre
40
bozulmadan kalabildiğini ve morfolojik açıdan herhangi bir değiĢime uğramadığını gözlemlemiĢtir.
Yongsawatdigul ve Gunasekaran, 1996, yaptıkları çalıĢmada, mikrodalga-vakum sistemiyle kurutulmuĢ kızılcığın renk, yapı ve su aktivitesinin değiĢimini belirlemiĢler ve sıcak hava ile kurutmayla bu özellikleri karĢılaĢtırmıĢlardır. Mikrodalga-vakum kurutmada kurutulan cranberry nin daha kırmızı ve daha yumuĢak yapıda olduğunu gözlemiĢler ve mikrodalga uygulama Ģartlarının ürünün kalitesi üzerine etkili olduğunu belirmiĢlerdir.
Drouzas vd., 1999, yaptıkları bir çalıĢmada meyve jelinin mikrodalga/vakum etkisiyle kurutulması üzerine bir deneme yapmıĢlardır. Kombine edilmiĢ mikrodalga ve vakumla kurutmanın meyve kalitesinde yüksek nitelikli ürünler verdiği bildirilmiĢtir. Sistem 30– 50 mbar‟lık vakumla 640–710 W mikrodalga gücü ile çalıĢtırılmıĢtır. Elektromanyetik alan, fırın boĢluğu içerisine 5 ayrı noktadan dağıtılmıĢtır. Mikrodalga ile kombine edilmiĢ vakum etkisiyle kurutma hızının arttığı sonucunu gözlemlemiĢlerdir. Deneydeki petlin jelinin %38.4 olan nem miktarı mikrodalga ile 4 dakikada %3‟e inerken, sıcak havalı kurutmada %10 nem miktarına 8 saatte ulaĢtığını belirtmiĢlerdir.
Sunjka vd., 2004, kızılcığı iki kurutma metodunda (mikrodalga-taĢınım, mikrodalga- vakum) kurutulmasını araĢtırmıĢlar ve kurutulmuĢ ürünlerin kalitesine bakılarak avantaj ve dezavantajlarını belirlemiĢlerdir. Kalite parametreleri olarak renk, yapıorganoleptik özelliklerine bakmıĢlardır. Ayrıca enerji performansları, zaman-sıcaklık profilleri ve toplam mikrodalga güçleri vurgulamıĢlardır. Elde ettikleri sonuçlardan mikrodalga- vakum kurutma metodunun diğer metottan enerji verimliliği olarak daha iyi olduğunu gözlemlemiĢlerdir.
Alibas, 2007, 9.31g.su/g.kuru madde nem derinde ve 50g ağırlığında kabak dilimlerini mikrodalga, sıcak hava ve sıcak hava-mikrodalga kombinasyonunda kurutmuĢtur. Enerji tüketimini incelemiĢ ve mikrodalga için 0.23-0.34 tespit etmiĢtir. Bu çalıĢmada ölçülen değerler Page modelinde içeren değerler ile karĢılaĢtırılımĢtır. Optimum kuruma peryodu ve enerji tüketimi 50oC de 350W olarak tespit etmiĢtir.
41
Bohm vd., 2006, mikrodalga-vakum kombinasyonunda kurutulan çileğin besinsel kalitesinin geliĢmesini incelemiĢlerdir. Mikrodalga-vakum kurutma meyve ve sebzelerin kurutulmasında günümüzde artan bir metot olduğunu belirtmiĢlerdir.
Bondaruk vd., 2007, kurutulmuĢ patatesin renk, Ģeker, niĢasta içeriği, mekanik özelikleri ve mikroyapısına kuruma durumlarının etkinsi incelemiĢlerdir. Ġstatiksel olarak her bir kurutma metodu için kurutulmuĢ ve çiğ ürünlerin rengi arasında önemli farklılıklar gözlemiĢlerdir. Vakum-mikrodalga kurutma tekniği kuruma esnasında renk hasarını önlediğini belirtmiĢlerdir. 24kPa mikrodalgada kurutma en kısa zamanı ve en kaliteli ürünü sağlar ve patates kutma için en uygun teknik olduğunu belirtmiĢlerdir.
Clary vd., 2005, mikrodalga-vakum kurutma yüksek kalitede meyveler için araĢtırmıĢlardır. ÇalıĢmalarında, mikrodalga güç seviyelerinin üzümlerin nem içerikleri ve kurutma karakteristikleri üzerindeki etkisini anlayabilmek için bir mikrodalga vakum kurutucusu kullanmıĢlardır.
Cui vd., 2004, yaptıkları çalıĢmada ince tabaka havuç dilimlerinin mikrodalga vakum kurutma kinetiklerini teotik bir model koyarak araĢtırmıĢlardır. Model duyulabilir ısının enerji koruması, gizli ısı ve mikrodalga gücün ısısına dayandığını ve teoriksel ve deneysel kuruma eğrilerinden her ikisinin uyuĢtuğu görüldüğünü belirtmiĢlerdir.
Cui vd., 2003, sarımsağın mikrodalga-vakum kombinasyonlu ve sıcak hava ile kurutulmasını araĢtırmıĢlardır. Numune mikrodalga vakum kombinasyonunda sıvı baza göre %10 nem içeriğine kadar ve sonra geleneksel sıcak hava kurutmada 45oC de sıvı
baza göre %5 den daha az a kadar kurutulmuĢtur. Renk, yapı,ve rehidrasyon oranı bu metot ile kurutulan sarımsak dilimleri için değerlendirilmiĢ ve dondurarak kurutma ile karĢılaĢtırmıĢlardır. Bu karĢılaĢtırma sarımsak dilimlerinin kalitesinin dondurarak kurutmadan daha iyi olduğunu belirtmiĢlerdir.
Cui vd., 2008, havuç ve elma cipslerini mikrodalga ve vakum kombinasyonlu ve dondurarak kurutmuĢlardır. Ġlkin mikrodalga vakum kurutma ile serbest suyun çoğunu atıp sonra %7 den daha az neme kadar dondurarak kurutmuĢlardır. Bu ürünlerin
42
kimyasal ve fiziksel özelliklerini değerlendirmiĢler ve sonuçları her bir kurutma Ģekli için karĢılaĢtırmıĢlardır.
Giri ve Prasad, 2006 yaptıkları çalıĢmada, düğme mantarı vakum mikrodalga kombinasyonlu kurutmada, büzülme karakteristiklerini ve yoğunluk değiĢimini iki farklı güç (150 ve 250W), iki farklı basınç (10 ve 20kPa) ve farlı nem değerlerinde değerlerinde tanımlamıĢlardır. 60oC de sıcak hava ile kurutma yapılarak
karĢılaĢtırılmıĢlardır. Mikrodalga-vakum ve sıcak hava kurutmanın her ikinde mantarın büzülmesi lineer bir davranıĢ göstermiĢlerdir. Deney sonuçları büzülme ve yoğunluk değiĢimde, sistem basıncı güç seviyelerinden daha önemli olduğunu belirtmiĢlerdir. Mikrodalga-vakum kurutmada daha az büzlme olduğunu ve nem içeriği ile kurutma metodunun büzülmeyi istatiksel olarak etkilediğini göstermiĢlerdir.
Hu vd., 2006, edamamenin sıcak hava ve mikrodalga vakum kurutucuda kurutulmasını incelemiĢledir. Edamame 70o
C de 20 dakika, sonar -95kPa da 15 dakika mikrodalgaya maruz bırakmıĢlardır. Sıcak hava ile kurutma ile kıyasladıklarında kuruma zamanının önemli bir Ģekilde kısaldığını belirtmiĢlerdir.
Lin vd., 1998, mikrodalga destekli vakum kurutma, hava ile kurutma ve dondurarak havucun kurutulmasını karĢılaĢtırmıĢlardır. Mikrodalga-vakum kombinasyonlu kurutucuda kurutulan ürün de hava ile kurutulandan daha yüksek rehidrasyon (nemlendirme) potansiyeli, daha yüksek α-karoten ve C vitamin içeriği, daha düĢük yoğunluk ve daha yumuĢak bir yapıya sahip olduğunu belirtmiĢlerdir. Dondurarak kurutma da geliĢmiĢ rehidrasyon potansiyeli, görünüĢ ve besin değeri olmasına rağmen mikrodalga-vakum kombinasyonlu kurutucuda renk, tat, yapı, kuru ve rehidrasyon durumlarının her ikisi de genel tercihler de dondurarak kurutmadan daha iyi kalitede ya da eĢit olduğunu belirtmiĢlerdir.
McMinn, 2006, laktoz su örnekleri deneysel sistemdeki taĢınım, mikrodalga, mikrodalga-taĢınım ve mikrodalga-vakum (2.45 GHz, 90W) Ģartlarında kurutma yapmıĢtır. Kurutma tekniğine bakılmaksızın tipik kuruma profili bir sabit kuruma evresi ve iki düĢen kuruma evresinden oluĢtuğunu belitmiĢtir. Kuruma oranının büyüklüğü 42aboratua hava sıcaklığına, hava hızına ve sistem basıncına bağlı olduğunu
43
belirtmiĢtir. Kuruma karakteristikleri the Page, Logarithmic, Chavez-Mendez et al. And Midilli modelleri kullanılarak tanımlamıĢ ve en iyi modeli bulmuĢtur.
Regier vd., 2005, lycopene-rich havuçlarını sıcak hava ve mikrodalga-vakum kombinasyonlu kurutucuda kurutulmasını karĢılaĢtırmıĢ ve mikrodalga-vakum kombinasyonlu kurutmada 2 saat daha kısa bir sürede gerçekleĢtiğini belirtmiĢlerdir.
Rodriguez vd., 2005, birkaç durumda mantarların kuruma kinetiklerinin modellemesini çalıĢmıĢlardır. Mikrodalga-vakumla kurutmanın farklı yolları dondurarak kurutma ile karĢılaĢtırmıĢlardır. Sonuçlar ürün içine sıcaklık kontrolü, kurutulan üründe daha iyi bir kalite olduğunu göstermiĢlerdir.
Xu vd., 2004, kabağı sıcak hava ve mikrodalga vakum kombinasyonlu kurutma sisteminde kuruma iĢlemlerini yapmıĢlardır. Mikrodalga vakumla kurutulmuĢ ürünler daha gözenekli bir yapıya sahip olduğunu belirtmiĢlerdir. Sonuç olarak mikrodalga kurutulmuĢ ürünün uygun kalite ile kurutma üründeki etkili bakteriyel hareketi ve kuruma zamanın da yaklaĢık yarı kadar azldığını gözlemiĢlerdir.
Akanbi vd., 2006, domates dilimlerinin 45, 60 ve 75oC de kuruma davranıĢlarını incelemiĢlerdir.azalan üç peryotta difüzyon katsayılarını 3.72–12.27.10-9
m2/s olarak bulmuĢlardır. 5 sorpsiyon modeli gravimetrik metottan üretilen adsorbsiyon verisi ile uydurmuĢlardır. GAB (Guggenheim–Anderson–de Boer) ve Oswin modelleri 25 °C de domatesin kurutulmasının adsorpsiyon karakteristiklerini tanımlamıĢlardır ve en iyi modelin GAB modeli olduğunu belirtmiĢlerdir.
Sacilik vd., 2006, ince tabaka organik domatesin güneĢ tünel kurutucuda kurutulmasının matematiksel modellemesini incelemiĢlerdir. Nem oranı %93.35 olan domatesi %11.5 değerine düĢürerek Ankara Ģartlarında kurutma iĢlemini yapmıĢlardır. Tünel kurutucu ile yapılan kurutma sonucunda elde edilen verileri açık hava ile kurutma sonucu elde edilen veriler ile karĢılaĢtırmıĢlardır. Elde edilen deneysel verileri literatürdeki 10 model üzerinde uygulamıĢlar ve The approximation of diffusion modelinin daha iyi olduğunu belirlemiĢlerdir
44
Doymaz, 2007 yaptığı çalıĢmada domatesin 55, 60, 65 ve 70oC sıcak hava 1,5m/s hava
hızı ile kurutulmasını araĢtırmıĢtır. Kurutma baĢlamadan önce domati etil olet solüsyonuna daldırarak ön iĢlem uygulamıĢ ve %94.5 de %11 nem içeriğine kadar kurutmuĢtur. Domatesin kuruma eğrileri için en iyi modeli Page model, herbir sıcaklık içinnem transferi ve efektif difüzyon için de difüzyon modeli kullanmıĢtır. Ön iĢlemli ve ön iĢlemsiz kurutma için sırayla efektif difüzyon katsayıları 5.65-7.53x10-10
ve 3.91- 6.65x10-10 m2/s olarak bulmuĢtur.
Lewicki vd., 2002, ön iĢlem uygulamalarının domateslerin sıcak hava ile kurutulmalarına etkilerini belirlemek için yaptıkları çalıĢmalarda Ravermun ve Lima çeĢidi domates kullanmıĢlar ve 3 farklı ön iĢlem uygulaması yapmıĢlardır. OlgunlaĢmıĢ ve kırmızı renge sahip domatesleri durulama suyu ile yıkadıktan sonra 10 saniye süre ile kaynayan suda bekletmiĢler ve kabuğunu soyarak dörde bölmüĢlerdir. Revermun çeĢidi domatesin çekirdeklerini ve plesentasını çıkarmıĢlar. Lima çeĢidi domates ise çekirdekleriyle kurutma denemelerine tabi tutmuĢlardır. Birinci uygulamada ravermun çeĢidi domatesleri %2 „lik CaCl2 içeren 20oC sıcaklığındaki çözeltide 24 saat
bekletmiĢlerdir. Ġkinci uygulamada ise birinci uygulamaya maruz bırakılmıĢ domatesleri ayrıca 30oC sıcaklığındaki %61,5‟ lik sakroz çözeltisi içerisinde 180 dakika
bekletmiĢlerdir. Materyal/çözelti oranı ¼ olarak alınmıĢtır. Çözeltiden çıkarılan domateslere 30 saniye süre ile durulama suyu püskürtülmüĢ ve domatesler daha sonra kurulama kâğıdı ile kurutuluĢtur. Üçüncü uygulamada her iki çeĢit domates %2 „lik CaCl2 içeren, 30oC sıcaklığındaki %61,5 „lik sakroz çözeltisinde 3 saat süresince
ozmotik dehidrasyona tabi tutmuĢlardır. Daha sonra domatesler laboratuar ölçeğinde bir kurutucuda 60 oC sıcaklık ve 2 m/s hava hızı değerinde kurutulmuĢ ağırlık değiĢimi sürekli kayıt etmiĢlerdir.
Unadi vd., 2002, domateslerin tünel tipi kurutucuda kurutulması sırasındaki en iyi kurutma yöntemini belirlemek amacıyla bir çalıĢma gerçekleĢtirmiĢlerdir. Bu çalıĢmada değiĢikliklerini birincil ve ikinci değiĢkenler olarak adlandırmıĢlardır. Birincil değiĢkenler olarak adlandırdıkları ve kurutucunun kapasitesini, özgül enerji tüketimini ve ürünün kalitesini doğrudan etkileyecek olan değiĢkenler kurutma havası sıcaklığı, hızı ve kurutma havasının bir bölümünden yeniden yararlanma oranıdır. Hava sıcaklığı
45
45 oC den baĢlayarak, 5 oC adımlarla 70 oC „ye hava hızı 1,5 m/s‟ den baĢlayarak 0,5 m/s‟ ye kurutma havasından yeniden yararlanma oranı ise %0‟dan % 10 adımlarla %80‟ e kadar değiĢtirmiĢlerdir. Birincil değiĢkenlere göre daha az etkiye sahip olarak değerlendirdikleri ikincil değiĢkenler tünel uzunluğu, domates dilim kalınlığı ve araba yükleme miktarıdır. Tünel uzunluğu 3 arabadan 6 arabaya kadar, domates dilim kalınlığı 5 mm‟ den 35 mm‟ ye kadar araba yükleme miktarı da 550 kg‟ dan 750 kg‟ a kadar değiĢtirmiĢlerdir. ĠĢlem farklılıklarını karĢılaĢtırmak için ise kapasite, özgül enerji tüketimi ve ürün kalitesi seçmiĢlerdir. Ürün kalitesi değerlendirme kriteri olarak da kurutulan domates renginin kroma değerleri dikkate almıĢlardır. Tüm denemelerde domatesler 14 kg/kg (kb) ne m içeriğinden 0,15 kg/kg (kb) nem içeriğine kadar kurutmuĢlardır. Paralel akıĢlı, zıt akıĢlı ve kesikli kurutma yöntemleri incelemiĢlerdir.