KURULUN YÜRÜTTÜĞÜ FAALİYET VE HİZMETLER

r Kurulun Yürüttüğü Faaliyet ve Hizmetler Kurulun Yürüttüğü Faaliyet ve Hizmetler Kurulun Yürüttüğü Faaliyet ve Hizmetler Kurulun Yürüttüğü Faaliyet ve Hizmetler Kurulun Yürüttüğü

1. Denetim programı hazırlamak 2. Hâkim ve savcıları denetlemek 3. Soruşturma işlemlerini yapmak 4. Soruşturma raporlarını hazırlamak 5. Değerlendirme toplantıları yapmak 6. Tavsiyeler listesini hazırlamak

5

Meslek İçi Eğitim ile

İlgili Faaliyetler

1. Türkiye Adalet Akademisi ile iş birliği içinde hâkim ve savcıların meslek içi eğitimlerini yaptırmak

2. Mesleki yetkinliği artırmak için meslek içi eğitim faaliyetleri düzenlemek

3. Eğitim programlarına katılmaya ilişkin izin verme işlemlerini yapmak

6

Yargıyla İlgili Diğer

İşlemler

1. Yargısal faaliyetler yönünden en yakın yargı merciini belirlemek 2. Mahkemelerin kurulması, kaldırılması ve yargı çevresinin değiştirilmesi işlemlerini yapmak

3. Yargıtay ve Danıştaya üye seçmek

7 Kurumsal Faaliyetler

1. Kurulun görev alanı ile ilgili düzenleyici işlemleri yapmak 2. Görev alanı ile ilgili konularda görüş bildirmek

3. Etkin, hızlı, adil ve güvenilir bir yargı sistemine ulaşmak için mevzuat çalışmalarına katkı vermek

4. Yabancı ülkelerdeki yüksek yargı kurulları ile ilişkileri geliştirmek 5. Görev alanına giren konulardaki uluslararası toplantılara katılmak

8 İdari Faaliyetler

1. Kurulun fiziki alt yapısını geliştirmek

2. Görev alanına gire konularda UYAP’ın kullanılmasını sağlamak 3. Kurulun insan kaynaklarının kapasitesini geliştirmek

4. Kurul üyeleri ile Kurul çalışanlarının özlük işlemlerini yapmak 5. Kurulun bütçe ve planlama çalışmalarını yürütmek

52

1. ADAYLIKLA İLGİLİ FAALİYETLER

Anayasanın 159’uncu maddesi ve 6087 sayılı “Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu”nun 4’üncü maddesi ile hâkim ve savcıları mesleğe kabul etme, atama ve nakletme, geçici yetki me, her türlü yükselme ve birinci sınıfa ayırma, kadro dağıtma, denetleme, disiplin cezası ver-me, görevden uzaklaştırma ve meslek içi eğitimlerini yaptırma görevleri HSYK’ya verilmiştir.

Anayasa ve ilgili mevzuatta açıkça ifade edildiği gibi, hâkim ve savcılarla ilgili görevlerin önemli bir bölümü HSYK tarafından yerine getirilmektedir. Bu kapsamda 6087 sayılı Kanunla adaylık eğitimini bitiren hâkim ve savcıların mesleğe kabulü HSYK’ya ait olmakla birlikte, HSYK’nın hâkim ve savcı adaylarının alımı konusunda bir yetkisi bulunmamaktadır.

Hâkim ve savcı adayı alımı yetkisi, Adalet Bakanlığında olup, hâkim ve savcılar Bakanlığın gö-zetim ve denetiminde staj yapmaktadırlar. 2802 sayılı Kanun, hâkim ve savcı adaylarının alımı için yazılı sınav öngörmüş olup, bu sınav ÖSYM tarafından yapılmaktadır. Yazılı sınavın ardın-dan hâkim ve savcı aday adayları mülâkat sınavına tabi tutulmaktadırlar. Mülâkat Kurulu, Ada-let Bakanlığı Müsteşarı veya görevlendireceği Müsteşar Yardımcısı başkanlığında, Teftiş Kuru-lu Başkanı, Ceza İşleri Genel Müdürü, Hukuk İşleri Genel Müdürü ve Personel Genel Müdü-rü ile Türkiye Adalet Akademisi Yönetim Kurulunun her sınav için kendi üyeleri arasından be-lirleyeceği iki üye olmak üzere, toplam yedi üyeden oluşmaktadır. Mevcut Mülâkat Kurulunda HSYK’nın herhangi bir temsilcisi bulunmamaktadır.

AB ilerleme raporları ve istişarî ziyaret raporlarında Adalet Bakanlığının hâkim adaylarını seç-me sürecindeki rolünün kaldırılması, bu konunun Türkiye Adalet Akademisine ya da HSYK’ya bırakılması tavsiye edilmektedir.

Avrupa Hâkimleri Danışma Konseyi 2007 (10) sayılı görüşünün 42’nci maddesinde ise, hâkimlerin seçimi ve atanmasının yüksek yargı konseylerince yerine getirilmesi gerektiği belir-tilmektedir.

Diğer taraftan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin yargının bağımsızlığı, tarafsızlığı ve so-rumluluğuna ilişkin 2010 (12) sayılı tavsiye kararının 44 ve 51’inci maddelerinde, hâkimlerin alımının yargı bağımsızlığına uygun bir şekilde yapılması gerektiği ifade edilmektedir.

Sonuç olarak, 2802, 6087 ve 4954 sayılı kanunlarda değişiklik yapılarak en azından Mülakat Komisyonunda HSYK’nın da etkin temsilinin sağlanmasının yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı açısından daha uygun olacağı değerlendirilmektedir.

1.1. STAJ MAHKEMELERİNİN BELİRLENMESİ

6087 sayılı Kanunun 9/6-a maddesi, hâkim ve savcı adaylarının staj mahkemelerinin belirlen-mesi görevini HSYK’ya vermiştir. Hâkim ve savcı adaylarının staj mahkemelerine ilişkin Yönet-melik’in 8’inci maddesinde, adayların stajlarını yapacakları staj mahkemelerinin iki yılda bir ol-mak üzere ocak ayının üçüncü haftasında, asil ve yedek üyelerin katılacağı toplantıda, işlerin da-ğıtımı ve iş durumu göz önünde tutularak Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenece-ği ifade edilmektedir. Ancak Anayasa debelirlenece-ğişiklibelirlenece-ği ve 6087 sayılı Kanundan önce, 2004 yılında çı-karılan bu Yönetmelik’in yeniden düzenlenmesi gerekmektedir.

r Kurulun Yürüttüğü Faaliyet ve Hizmetler Kurulun Yürüttüğü Faaliyet ve Hizmetler Kurulun Yürüttüğü Faaliyet ve Hizmetler Kurulun Yürüttüğü Faaliyet ve Hizmetler Kurulun Yürüttüğü

1.2. HÂKİM VE SAVCI GÖREV AYRIMI İÇİN GÖRÜŞ BİLDİRME

2082 sayılı Kanunun 10’uncu maddesi gereğince adlî yargı adaylarından meslek öncesi eği-timlerinin bir yılını, avukatlık mesleğinden adaylığa geçip meslek öncesi eğieği-timlerinin üç ayı-nı tamamlayan adli yargı adayları, yargı teşkilâtıayı-nın ihtiyaç durumuna göre kendi istekleri de göz önünde bulundurulmak ve HSYK’nın da görüşü alınmak suretiyle, Adalet Bakanlığınca hâkimliğe veya Cumhuriyet savcılığına atanacak şekilde ayrılırlar.

01/06/2004 tarihli Adlî Yargı Hâkim ve Savcı Adayları ile İdarî Yargı Hâkim Adaylarının Staj Dönemi ile Staj Mahkemelerine İlişkin Yönetmelik’in 9’uncu maddesi, adlî yargı hâkim ve savcı adaylarının stajlarını, genel staj ve görev stajı olmak üzere iki bölüme ayırmıştır.

Yönetmeliğe göre sekiz aylık genel stajını tamamlayan adaylar, Türkiye Adalet Akademisinde-ki eğitimlerini tamamladıktan sonra hâAkademisinde-kim veya savcı adayı olarak meslek kurası çekmekte ve bundan sonra görev stajları başlamaktadır.

Hâkimlik görevine atanacak adaylar için, üç ay ceza mahkemelerinde, üç ay hukuk mahkemele-rinde, iki ay Yargıtayda; Cumhuriyet savcılığına atanacak adaylar için üç ay Cumhuriyet başsav-cılıklarında, üç ay ceza mahkemelerinde, iki ay Yargıtayda görev stajı yapmaları öngörülmüştür.

1.3. MESLEĞE KABUL

1.3.1. Mesleğe Kabul Edilen Hâkim ve Savcı Adayı Sayıları

1.3.2. Avukatlık Mesleğinden Hâkim ve Savcılık Mesleğine Kabul Edilenler

26/08/2010 tarihli 650 sayılı KHK ile avukatlık mesleğinden hâkim ve savcı adaylığını geçmek isteyenler için 2802 sayılı Kanunun 8’inci maddesinde belirlenen yaş sınırı 35’ten 40’a çıkarıl-mıştır.

Adalet Bakanlığınca avukatlık mesleğinde olanlar için 2011 yılında yazılı ve sözlü sınav yapılmış olup, 300 kişi adli yargı hâkim ve savcı adayı olarak göreve başlamıştır. Avukatlık mesleğinden

Adli Yargı

Mesleğe kabul edilen adli yargı hâkim adayı sayısı 479

Mesleğe kabul edilen adli yargı savcı adayı sayısı 325

Mesleğe kabul edilmeyen adli yargı hâkim adayı sayısı 1 Mesleğe kabul edilmeyen adli yargı savcı adayı sayısı

-İdari Yargı

Mesleğe kabul edilen idari yargı hâkim adayı sayısı 52

Mesleğe kabul edilmeyen idari yargı hâkim adayı sayısı

-54

1.3.3. Mesleğe Yeniden Kabul ile İlgili Sayısal Veriler

1.3.4. Adaylık Süresi Kısaltılan Hâkim ve Savcı Adayları

1.3.5. Mesleğe Kabul Edilen Hâkim ve Savcıların Cinsiyete Göre Oranları

% 64 Erkek: 545 % 36 Kadın: 311