Kuru Dere debi ölçümleri

Kuru Dere’de yapılan debi ölçümlerinde derenin neredeyse yılın tamamında kuru olduğu anlaşılmaktadır. Yılın sadece 3 ayında derede su görülmüş ve debi ölçümü yapılmıştır.

Şekil 5.18. Kuru Dere Debi Ölçüm Değerleri 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 Q (lt/sn )

81

Bu değerlerde bir dere için yeterli değerler değildir. Yağışlı dönemlerde yüzeysel akış nedeniyle meydana geldiği düşünülebilir.

Şekil 5.19. Kuru Dere 04.13.13 Tarihi Debi Ölçüm En Kesiti

14.03.13 tarihinde yapılan ölçümde en kesitin maksimum su derinliği 8 cm, ölçüm yüzey genişliği 70 cm ve hız 0,169 m/s görülmektedir. Kuru Dere’de görülen en düşük debi değeri 4 lt/sn iken, en büyük debi değeri 5 lt/sn olarak ölçülmüştür. Şekil 5.18’te Kuru Derenin debi ölçümleri verilmiştir. Burada verilerin sıfır “0” olduğu tarihlerde bu derede su bulunmadığından ölçüm yapılamamıştır. Şekil 5.19’da 04.03.13 tarihinde Kuru Derede yapılan ölçüm sırasında alınan en kesit çizimi verilmiştir. Derede tüm ölçümler sırasında üç “3” kez ölçüm yapılabilmiştir. Bu durum en büyük debi ölçümünün 5 lt/sn olmasından da anlaşılacaktır. Bu ölçümlerden biri olan en kesitte maksimum su derinliği 8 cm’dir. Kesit genişliği küçük olduğundan en kesit üzerinde bir “1” hız ölçümü yeterli görülmüştür.

5.3.4. Değirmendere Deresi debi ölçümleri

Değirmendere’de yapılan ölçümlerde debilerin aralık ayında artmaya başladığı, haziran ayında ise en düşük seviyesini gördüğü görülmektedir. Temmuz ayından itibaren ekim ayı sonuna kadar kuru kaldığı anlaşılmaktadır. 06.12.12 tarihinde yapılan ölçümde yan yana iki ayrı enkesit bulunmaktadır, bu en kesitlerdeki maksimum su derinliği 1 cm, ölçüm yüzey genişliği 200 cm ve hızlar 0,149 m/s ve 0,223 m/s görülmektedir. Değirmendere’de görülen en düşük debi değeri 5 lt/sn iken, en büyük debi değeri 138 lt/sn olarak ölçülmüştür. Şekil 5.20’de Değirmendere Deresinin debi ölçümleri verilmiştir. Burada verilerin sıfır “0” olduğu tarihlerde bu derede su bulunmadığından ölçüm yapılamamıştır. Şekil 5.19’da 06.12.12 tarihinde Kuru Derede yapılan ölçüm sırasında alınan en kesit çizimi verilmiştir. Ölçümler bu dere üzerinde, daha önceden dere ıslahı için yapılmış ve sabit bir kesite sahip iki “2” adet yan yana bulunan betonarme kutular içerisinde tamamlanmıştır.

82

Şekil 5.20. Değirmendere Deresi Debi Ölçüm Değerleri

Şekil 5.21. Değirmendere Deresi 06.12.12 Tarihi Debi Ölçüm En Kesiti Betonarme kutu en kesitleri mevcut dere en kesitlerinden büyük olduğundan, yıl içerisinde su yükseklikleri büyük oranda artmamaktadır. Yukarıda en kesitleri verilen ölçümde su yükseklikleri ve kutu genişlikleri sabit olduğundan iki kutu içerisinden de birer ölçüm yeterli görülmüştür.

5.3.5 Balıkhane Deresi debi ölçümleri

Balıkhane Deresinde yapılan debi ölçümler sonucunda anlaşılmaktadır ki, Sapanca Gölü’nü besleyen en büyük dere Balıkhane Deresidir. Buna rağmen dere ölçümler süresince sadece bir ay kururken, öncesi ve sonrasındaki iki ayıda ise kuruya yakındır.

0 20 40 60 80 100 120 140 160 Q (lt/sn ) 1 cm 1 cm

83

Şekil 5.22. Balıkhane Deresi Debi Ölçüm Değerleri

06.12.12 tarihinde yapılan ölçümde en kesitin maksimum su derinliği 39 cm, ölçüm yüzey genişliği 350 cm ve maksimum hız 0,771 m/s görülmektedir. Derenin kuru olmadığı dönemlerdeki en düşük debi değeri 20 lt/sn iken, en büyük debi değeri ise 2191 lt/sn olarak ölçülmüştür. Derenin en düşük olduğu dönemdeki debi değeri bazı derelerde yıl boyunca görülmemiştir.

Şekil 5.23. Balıkhane Deresi 06.12.12 Tarihi Debi Ölçüm En Kesiti

Şekil 5.22’de Balıkhane Deresinin debi ölçümleri verilmiştir. Burada verilerin sıfır “0” olduğu tarihlerde bu derede su bulunmadığından ölçüm yapılamamıştır. Şekil 5.23’te 06.12.12 tarihinde Balıkhane Deresinde yapılan ölçüm sırasında alınan en kesit çizimi verilmiştir. En kesit bu tarihle 350 cm genişliğe, 39 cm su yüksekliğine ulaşmıştır. Bu derenin en kesitinin ölçümler süresinde 600 cm genişliğe ve yaklaşık 100 cm su yüksekliğine ulaştığı dönemler görülmüştür. Sapanca Gölünü besleyen derelerin hiç biri bu derenin ulaştığı büyüklüğe ve su kapasitesine ölçüm süresince ulaşmamıştır.

0 500 1000 1500 2000 2500 Q (lt/sn )

84

5.3.6. Kasabasın Deresi debi ölçümleri

Şekil 5.24. Kasabasın Deresi Debi Ölçüm Değerleri

Kasabasın Deresi, Sapanca Gölü’nü besleyen en önemli derelerin arasında sayılabilir. Bu dere ölçümler süresince bir ay kururken, diğer dönemlerinde gölü beslemeye devam etmiştir. 06.12.12 tarihinde yapılan ölçümde en kesitin maksimum su derinliği 45 cm, ölçüm yüzey genişliği 240 cm ve maksimum hız 0,286 m/s görülmektedir. Kasabasın deresinin kuru olmadığı dönemlerdeki en düşük debi değeri 2 lt/sn iken, en büyük debi değeri ise 299 lt/sn olarak ölçülmüştür. Şekil 5.24’de Kasabasın Deresinin debi ölçümleri verilmiştir. Burada verilerin sıfır “0” olduğu tarihlerde bu derede su bulunmadığından ölçüm yapılamamıştır. Şekil 5.25’te 06.12.12 tarihinde Kasabasın Deresinde yapılan ölçüm sırasında alınan en kesit çizimi verilmiştir.

Şekil 5.25. Kasabasın Deresi 06.12.12 Tarihi Debi Ölçüm En Kesiti

5.3.7. Yanık (Kuruçay) Deresi debi ölçümleri

Yanık (KURUÇAY) Deresi, Sapanca Gölü’nü besleyen en önemli derelerin arasındadır. Bu dere üzerinde balık yetiştirme tesisleri ve su işletmeleri bulunmaktadır.

0 50 100 150 200 250 300 350 Q (lt/sn )

85

Bu dere ölçümlerin yarısında kururken, diğer yarısında gölü beslemeye devam etmiştir. 06.12.12 tarihinde yapılan ölçümde en kesitin maksimum su derinliği 29 cm, ölçüm yüzey genişliği 300 cm ve maksimum hız 0,849 m/s görülmektedir. Ölçüm sonuçlarından da anlaşılacağı üzere derede su olduğu dönemde debi ortalaması 200 lt/sn seviyelerinde olmasına rağmen bazı dönemlerde debilerde sıçramaların olduğu görülmektedir. Bu dönemlerde dere üzerindeki farklı kaynaklarda su girişi olduğu düşünülmektedir. Derenin kuru olmadığı dönemlerdeki en düşük debi değeri 2 lt/sn iken, en büyük debi değeri ise 1190 lt/sn olarak ölçülmüştür. 1190 lt/sn değeri Balıkhane ve İstanbul derede yapılan ölçümlerden sonraki en yüksek debi değeridir.

Şekil 5.26. Yanık (Kuruçay) Deresi Debi Ölçüm Değerleri

Şekil 5.27. Yanık (Kuruçay) Deresi 06.12.12 Tarihi Debi Ölçüm En Kesiti

Şekil 5.26’da Yanık Deresinin debi ölçümleri, 6.27’de ise 06.12.12 tarihinde Yanık Deresinde yapılan ölçüm sırasında alınan en kesit çizimi verilmiştir. En kesit incelendiğinde, kesitte görülen su seviyesi bu dere için beklenenden azdır fakat dere yatağı bu dere boyunca oldukça geniştir. Derenin yatak genişliğinin fazla olması

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 Q (lt/sn )

86

nedeniyle derenin su kapasitesi arttığı dönemlerde bile su seviyesi çok fazla artmamakta, artan su kapasitesi dere en kesitinin tamamına doğru genişlemektedir.