KURALLARA UYMAMANIN CEZAS

Ahmet’in abisi 7. sınıfa gidiyordu. Adı da Ali’ydi. Onların okulu daha büyüktü ama okula ulaşmak için minibüsle gidiyorlardı ve bu da bayağı vakitlerini alıyordu. O sabah her zamankinden biraz daha geç uyanmıştı ve okula giden minibüsü kaçırmıştı. Çok önemli de bir sınavı vardı. Mutlaka gitmesi gerekiyordu. Derken komşuları Mehmet amca kamyonunu hazırlamış yola çıkmak için bekliyordu. Onu da alıp okula bıraksa diye düşündü ama yolunun üzeri değildi. Olsun yakınana kadar bile götürse yeter diye düşündü. Tam binmek için izin isteyecekti ki ön koltuğunda zaten bir misafir yolcusu olduğunu gördü. Artık kendisini götürmesini de isteyemezdi. Birden aklına küçükken oynadıkları ve kardeşinin hala oynamaktan büyük zevk aldığı oyun geldi. O oyun sayesinde kimsenin haberi olmadan gideceği yere kadar gidebilirdi.

Kamyon tam hareket edecekken kasasının arkasına asıldı. Eski günlerine geri dönmüştü sanki. Halinden de çok memnundu hem eğleniyor hem de kimsenin haberi olmadan okuluna yetişebiliyordu.

Eskiden yani bu oyunu çok oynadıkları zaman hep büyükleri kızar oraya binmenin yasak olduğunu söylerlerdi. Neden yasak olsun ki diye düşünmüştü, yere çöp atmıyordu kirlensin, sobayla oynamıyordu sönsün, bağırarak konuşmuyordu ki insanlar rahatsız olsun. Sadece eğleniyorlardı. Kimseyi rahatsız etmeyen bir şey kural olamazdı ona göre. Çünkü öğretmeninin söylediğinden aklında kalan sadece “Kurallara uyarsak toplum içinde kimseyi rahatsız etmeden yaşarız.” olmuştu.

Tam bunları düşünürken kamyon ani bir fren yaptı. Ali ne olduğunu anlamadan kendisini yerde buldu. Dizlerinin üzerine düşmüştü ve ikisi de kanıyordu. Canı da çok acıyordu. Mehmet amca önüne çıkan büyük taşı kaldırmak için aşağıya indiğinde birden Ali’yi fark etti. Şaşırmış ve aynı

zamanda korkmuştu. Çünkü Ali yaralıydı. Mehmet amca durumu anladı hem çok üzüldü hem de Ali’ye niye böyle bir şey yaptığı için kızmıştı.

“Ah be oğlum bilmiyor musun bu yaptığın çok tehlikelidir. Allah korusun ya daha kötü bir şey olsaydı!” diye Ali’ye çıkıştı. Ali’yi alıp evine geri götürdü olanları ailesine anlattı. Ailesi de Ali’ye kızmışlardı. Annesi, “Oğlum bilmiyor musun kamyonunun arkasına tutunarak gitmek çok tehlikelidir. O yüzden bütün aileler çocuklarına yasaklamışlardır bu oyunu. Sen de gidip okuluna yetişmek için kuralı çiğneyip bu yolu seçiyorsun. Senin kardeşlerine örnek olman gerek!” diye çıkıştı.

Ali o gün anladı bu oyunun neden yasaklandığını. Çünkü çok tehlikeliydi. Demek ki bir kural olması için illa ki rahatsızlık olması gerekmiyordu. Çok tehlikeli işlerin de yapılamamsı kural sayılırdı. Bundan sonra çevrede yapılması ve yapılmaması gerekli olan bütün şeyleri dikkatlice dinleyecek. Neden yapılması gerektiği ya da yapılmaması gerektiğini araştıracaktı. Demek ki kurallar hem hayatımızı kolaylaştırır hem de kurtarırdı.

ETKİNLİK 10

SALDIRGANLIK

Konu: Saldırgan Davranışlar

Hedef: Saldırgan davranışın uygun olmadığını bilme Davranış: Saldırgan davranışlara örnek verme

Saldırganlığın hatalı bir davranış olduğunu söyleme Süre: 30 dakika

Düzey: 1. sınıf

Yöntem ve Teknikler: Anlatım, soru-cevap, drama, tartışma Kaynak, Araç ve Gereçler: Form-11

Giriş Etkinlikleri

Etkinliğe dikkat çekmek için öğrencilere, bir gün önce sokakta kavga eden iki kişinin görüldüğü söylenerek saldırganlıkla ilgili örnek verilir. “Saldırganlığın” kelime anlamı verilir. Daha sonra etkinliğin amacı ve işleniş biçimi açıklanır: “Bugün sizlerle saldırganlığın kötü bir şey olduğu üzerine konuşacağız ve drama etkinlikleriyle saldırganlık ile ilgili canlandırmalar yapacağız.”

Geliştirme Etkinlikleri

Formdaki saldırganlık gerektiren durumlarda başka türlü

davranabilmeyi içeren drama çalışmaları yaptırılır. Verilen durumları öğrencilerin canlandırması istenir. Saldırganlığın, ne kadar kötü bir şey olduğu, “Saldırganlıkla hiçbir şeyi elde edemeyiz. Aksine, çevremizdeki sevdiğimiz insanları kendimizden uzaklaşırız ve yalnız kalırız” şeklinde anlatılarak insanları incitmeden sıkıntıları dile getirebileceğimizden bahsedilir.

Etkinlik özetlenerek ev ödevi verilir. “Çevrenizde şahit olduğunuz saldırgan davranışları belirlemenizi ve ailenizde de bu tür saldırgan davranışlar olup olmadığını gözlemlemenizi istiyorum. Bir sonraki derste bunları tartışalım.” denilerek ders bitirilir.

FORM-11

Drama 1

Arkadaşların ile çizgi oyunu oynarken biri gelip taşınızı alıp kaçtı ve oyununuzu bozdu. Ne yapasın?

1- Durum: Taşı alan arkadaşın peşinden giderim taşı zorla alırım vermezse ben de onu döverim.

2- Durum: Taşı alan arkadaşımın peşinden giderim oyunumuzu bozunca ne hissettiğini, çok mu mutlu olduğunu sorarım. Yaptığının yanlış bir şey olduğunu anlatırım

3- Durum: Taşı alan arkadaşımın peşinden gider ben de onun oyununu bozarım. O an ne hissettiyse benim de onu hissettiğimi yani kızdığımı ve üzüldüğümü söylerim.

Drama 2

Sınıftan bahçeye çıkarken arkadaşın önüne geçti ve sana yol vermiyor. Ne yaparsın?

1- Durum: Arkadaşımı kenara ittirir yoluma devam ederim.

2- Durum: Arkadaşıma seslenir, kenara çekilip bana da yol vermesini isterim.

Drama 3

Kardeşlerin günlerce hazırladığın proje ödevini yanlışlıkla yırttılar. Ne yaparsın?

1. Durum: Önce ben onları döverim sonra da anneme ve babama şikayet ederim.

2. Durum: Çok üzülürüm daha dikkatli olmalarını söylerim annem ve babamdan onları uyarmalarını ister, daha sonra onların da yardımıyla ödevimi yenilerim.

Drama 4

Çeşmeden su getirirken arkadaşın sana çarptı ve bir kova suyu döktün boşa gitti. Arkadaşına çok sinirlendin ve onu dövdün. Daha sonra arkadaşın ağlamaya başladı. Ne yaparsın?

1. Durum: Ağlamasına hiç üzülmem hatasını anlaması için ona iyi bir ders verdiğimi düşünürüm.

2. Durum: Onu incittiğim için üzülürüm. Hırpaladığım için ondan özür diler, yaptığına çok kızdığım ve üzüldüğüm için böyle davrandığımı belirtirim.

ETKİNLİK 11

TEŞEKKÜR

Konu: Teşekkür Etme

Hedef: İnsanlara teşekkür etmenin önemini kavrayabilme Davranış: Gerekli durumlarda teşekkür etme

Süre: 30 dakika Düzey: 1. sınıf

Yöntem ve Teknikler:

Kaynak, Araç ve Gereçler: Form 12

Giriş Etkinlikleri

Öğretmen etkinliğe dikkati çekmek için öğrencilerden birinin kalemini ister. Öğrenci kalemi verdikten sonra öğretmen teşekkür eder. Kalemi iade ederken kullanmasına izin verdiği için tekrar teşekkür edilir ve teşekkür kelimesine dikkat çekilir. Daha sonra etkinliğin amacı ve dersin işlenişi, “Bu derste sizinle teşekkür etmenin ne kadar önemli olduğundan bahsedeceğiz” denilerek açıklanır.

Geliştirme Etkinlikleri

“Teşekkür Etme”nin hangi durumlarda kullanıldığı anlatılarak bize ne yarar sağlayacağından bahsedilir. Daha sonra öğrencilerden hep beraber birbirlerine herhangi bir eşya vermeleri ve eşyayı alanların da hep birlikte teşekkür etmeleri istenen bir çalışma yaptırılır. Formdaki hikaye okunur. Hikayedeki durumlara benzer durumlarla da öğrencilerin drama yapmaları istenir.

- Kendinizi Seda’nın yerine koyun ve babanızın ve annenizin size teşekkür ettiğinde neler hissettiğinizi söz ve hareketlerle anlatın.

- Alınıza teşekkür edilebilecek nasıl bir durum geliyor, düşün ve canlandırın.

Sonuç Etkinlikleri

Yapılan etkinlikler özetlenerek ev ödevi verilir. “Bugün sizlerle teşekkür etmenin öneminden bahsettik. Teşekkür etmek bir nezaket kelimesidir. Yapılan bir iyilik, verilen bir eşya, söylenen güzel bir söz karşısında teşekkür etmek kibarlıktır. Sizden evde ailenizdeki her ferde bir iyilik yapmanızı ve onların vereceği tepkiyi gözlemlemenizi ve teşekkür etmeyenleri teşekkür etmeye teşvik etmenizi istiyorum. Bir sonraki derste gözlemlerinizi bizimle paylaşın.”

FORM-12