En Çok Kullanılan İlk 10 Duygu

İller yiye (tatma, kıskançlık) şeftâlûsını (iyimserlik) bâg-ı cemâlüñ

(görme)

Ey sîb-zekan (sevgi) Bâkî nice bir diye eyvâ (sitem, kötümserlik)

G.6

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

6/1

Nedür _Nedür (sitem) bu handeler (iyimserlik) bu ‘işveler bu nâz u istignâ (sevgi)

(merak) bu cilveler (görme) bu şîveler bu kâmet-i bâlâ (sevgi)

6/2

Nedür _{Nedür bu}(merak) bu pîç pîç ü çîn çîn ü ham-be-ham kâkül(sevgi) turralar (görme) bu halka halka zülf-i müşg-âsâ (koklama)

6/3

Nedür_{Nedür bu hâl-i Hindûlar nedür bu habbetü’s-sevdâ} (merak) bu ‘ârız u hadd ü nedür bu çeşm ü ebrûlar [görme]

(sevgi)

6/4

Miyânuñ rişte-i cân mı gümiş âyîne _{Bünâgûşuñla mengûşuñ gül ile jâledür gûyâ} (görme) mi sîneñ _[yüceltme] (sevgi),[iyimserlik]

6/5

Vefâ ummaz (beklenti) cefadan (üzüntü) yüz çevürmez (görme) Bâkî ‘âşıkdur (sevgi)

Niyâz itmek aña cânâ yaraşur (kabullenme) saña istingâ

G.7

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

7/1

Hûrşîd kim fezâ-yı felekdür mesîr_{Degmez gedâlar içre işigüñde yir aña} aña [iyimserlik]

7/2

Takdı _{Oldı sipihr bende-i fermân-pezîr aña} (dokunma) hilâl halkasını gûş-ı hidmete _[yüceltme]

7/3

Yüz sürmez _{Kul olmayaydı} (dokunma, görme)_{(yüceltme, sevgi)} idi südde-i devlet-me’âbına husrev-i gerdûn-serîr aña

7/4

Görmez misâl-i kâmetüñi (yüceltme, sevgi) çeşm-i râst-bîn

Ahvel baka (alay, görme) meger ki görenler (görme) nazîr aña

7/5

Bâkî suhanda (kendini beğenme) fark-ı sipihre kadem basar (dokunma) Lutf-ı Hudâ olursa eger dest-gîr aña [beklenti, iyimserlik]

G.8

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

8/1

Gün yüzin ‘arz eyledi (görme) nev-rûzda ol meh-likâ (sevgi) Mihr altun kaplu (iyimserlik, yüceltme) bir âyîne virdi rû-nümâ

8/2

Nev-bahârun nakşına _{Başladı sâz u nevâya} (görme) bir savt-ı rengîn (işitme) bagladı

(heyecan-coşku, iyimserlik) bülbül-i destân-serâ

8/3

Göklere irdi yine gül-bâng-i mürg-i hoş-nevâ (işitme, iyimserlik)

Sahn-ı gülşen gördi (görme) bir a’lâ makâm-ı dil-güşâ (yüceltme)

8/4

Micmer-i gülde (koklama) nesîm-i subhgâhî ‘ûd-sûz

Safha-i gül-zârda bâd-ı bahârî ‘ıtr-sâ (koklama, iyimserlik)

8/5

Leblerin yâd eylese (hasret) yâruñ (sevgi) lisân-ı hâl ile Nakl ider (işitme) şîrîn hikâyet (iyimserlik) gonca-i rengîn-edâ

8/6

Gûş tutsa _{Kıssa-ı rengîne} (işitme) şâh-ı gül (sevgi) çıksa libâs-ı âl ile

(iyimserlik) başlar lâle-i la’lîn-kabâ

8/7

Goncaveş câm-ı dil-i Bâkîyi pür-hûn (kötümserlik) itdiler

Dem-be-dem zârî (gam) kılur gül-zâr-ı bezmüñden cüdâ (hasret, sevgi)

G.9

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

9/1

Bilini kuçmadadur _{Yogsa ‘âşıklara şîrîn lebi} (dokunma) ol sanemüñ (sevgi) derd ü belâ (keder)

(iyimserlik) hâzır helvâ (kötümserlik)

9/2

Ser-i zülfiyle hatın örter imiş _{Açmadı kimseye ammâ orayı bâd-ı sabâ} (görme) dirler (işitme) o şûh (sevgi)

[dokunma]

9/3

Âteş urmış (yüceltme) yüzi gül hırmenine ol mâhuñ (sevgi) Devr-i sâgarda ruhı ‘aksini kılmış peydâ (görme)

9/4

Kızarup ruhları _{Şu’le-i sâgar-ı mey destine yakmış hınnâ} (sevgi) gülgûne-i tâb-ı mülden

(iyimserlik, mutluluk)

9/5

Meclis-i meyde leb-i yâre _{Elüme girmeye mi (öfke, kötümserlik)}(sevgi) tolaşur (meyil) dirler (işitme) bir dahı câm-ı sahbâ

9/6

Öykünürdi _{Bu gün almışlar ele bir yire gelmiş zurafâ} (yüceltme) lebüñe (sevgi) câm-ı mey ammâ dönmiş

9/7

Lûle-i hâme _{Eyledi kâ’ide-i Âb-ı hayâtı} (kendini beğenme)_(yüceltme) ile çeşme-i dilden Bâkî icrâ

G.10

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

10/1

Cevr ü cefâña _{Mahsûs olaydı ol da cihânda hemân baña} (gam, keder) kâ’il olurdum (kabullenme) velî şehâ (sevgi)

10/2

Sabr _{Âdem sanurdum} (sabır) u karâr u ‘akl alıcı bir perî imiş _{(yanılma, sitem)} (yüceltme)

ol sanemi (sevgi) gerçi sûretâ (görme)

10/3

Bir kez tavâfın itmegi (yüceltme) bin ‘ömre virmezin (memnuniyet, iyimserlik)

Ey hâcî saña Ka’be baña kûy-i dil-rübâ (sevgi)

10/4

Evvel vefâya (vefâ) va’deler itmişken ey sanem (sevgi) Cevr (gam) itdüñ âhir eylemedüñ (sitem) va’deye vefâ

10/5

Vassâfısın o serv-kadüñ (sevgi) râstı bu kim

Tab’-ı bülend-tarzuña (yüceltme) ahsent Bâkıyâ [kendini beğenme,

gurur]

G.11

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

11/1

Nev-bahâr irişdi _{Keyfe yuhyi’1-arza ba’de mevtihâ} (iyimserlik) vü gitdi şitâ

11/2

Leblerüñde hattuñ ey şîrîn-dehen _{Mûrlar cüllâba düşmiş (yüceltme, iyimserlik)} (sevgi) _{gûyiyâ [görme]}

11/3

Yâr _{Def’ olur san kim du’â} (sevgi) agyârı (nefret) savar düş-nâm (kötümserlik) ile

(iyimserlik) ile belâ (kötümserlik)

11/4

Dest-i mihnetden alınmaya yakam _{Ger olursa iki ‘âlem bir yaña} [kötümser, sitem]

11/5

Eşk _{Bâkıyâ ma’lûm oldı mâ-cerâ} (üzüntü)-i çeşmümyâre (sevgi) ‘arz itdüm (görme) didi (işitme)

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

12/1

Gül-sitân bezm-i şarâb u câm-ı mey güldür bana [iyimserlik, sevgi] Kulkul-i halk-i surâhî savt-ı bülbüldür (işitme) baña

12/2

‘Ârızuñda _{Suya konmış iki garrâ tâze sünbüldür bana} (sevgi) ol iki zülf-i girih-gîrün (görme) senüñ

(iyimserlik)

12/3

Seng-i bî-dâduñla (adalet, sitem) serde zahm-ı hûnînüm(kötümserlik) ki var

Gûşe-i destârda rengîn karanfüldür bana [iyimserlik, memnuniyet]

12/4

Mest ü medhûşam _{La’l-i nâbuñ hâleti keyfiyyet-i müldür bana} (şaşkınlık, korku) veli hâli mey-i engûrdan _{[iyimserlik, mutluluk]}

12/5

Hayder-i Kerrârıyam (kendini beğenme) meydân-ı nazmuñ Bâkıyâ Nevk-i hâme Zü1fekâr (yüceltme) u tab’ Düldüldür bana (iyimserlik)

G.13

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

13/1

Ezelden (kabullenme) şâh-ı ‘aşkuñ (sevgi) bende-i fermânıyuz (yüceltme,

sadakât) cânâ

Mahabbet mülkinün sultân-ı ‘âlî-şânıyuz cânâ [gurur]

13/2

Sehâb-ı lutfuñ âbın teşne-dillerden _{Bu deştüñ bagrı yanmış (kötümser)}(ümit, hasret) dirîg itme Lâle-i Nu’mânıyuz cânâ (sevgi)

13/3

Zamâne bizde gevher sezdügiçün dil-hırâş eyler

Anuñ’çün bagrumuz hûndur (kötümserlik) ma’ârif kânıyuz (gurur, kendini beğenme, iyimserlik) cânâ (sevgi)

13/4

Mükedder kılmasun (iyimserlik) gerd-i küdûret çeşme-i cânı

Bilürsin âb-rûy-ı milket-i ‘Osmânîyüz cânâ [iyimserlik, memnuniyet, yüceltme]

13/5

Cihânı câm-ı nazmum şi’r-i Bâkî gibi devr eyler

Bu bezmüñ şimdi biz de Câmî-i devrânıyuz [kendini beğenme, iyimserlik, yüceltme] cânâ

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

14/1

‘Ârızuñ _Zekanuñ (sevgi) âb-ı nâbdur gûyâ (görme, iyimserlik)

(sevgi) bir habâbdur gûyâ (görme, iyimserlik)

14/2

Dilde envâr-ı mihr-i ruhsâruñ _{Âbda mâh-tâbdur gûyâ [yüceltme, görme]} (sevgi, iyimserlik)

14/3

Nakş _{Bir musavver kitâbdur gûyâ} (görme)-ı hüsn-i hatuñla (sevgi) safha-i dil

[iyimserlik]

14/4

Bezm-i gamda _{İki şîşe şarâbdur gûyâ} (keder) dü çeşm (görme)-i pür-hûnum (kötümserlik)

14/5

Tutdı mihri (yüceltme) cihânı ol mâhuñ (sevgi) Pertev-i âfitâbdur (yüceltme) gûyâ (görme)

14/6

Bâkıyâ hâl-i ‘anberîni _{Nâfe-i müşg-i nâbdur (iyimserlik, yüceltme)}(koklama, sevgi) anuñ [görme] gûyâ

G.15

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

15/1

Baña çok cevr _{Âhumuñ(kötümserlik)}(üzüntü) itdügüñ’çün ey sipihr-i bî-vefâ (vefâ, sitem) dûd-ı kebûdı uydı ulaşdı saña

15/2

Eşkümüñ (üzüntü) gevherlerin dizdüm işigi taşına

Yâre (sevgi) ‘arz idem (görme) diyü silmiş (kıskançlık, dokunma) rakîb-i bed-likâ (kötümser, nefret)

15/3

Gömgök itdi sille-i âhum _{Gök yüzine bak (görme)} (kötümser) sipihrüñ sûretin (görme) inanmazsañ eger ey meh-likâ (sevgi)

15/4

Gözüme ‘âlem görinmez görmesem ruhsâruñı _‘Ârızuñ

(sevgi) mir’âtıdur (yüceltme) Âyîne-i âlem-nümâ (görme)

15/5

‘Aks-i hâl-i ‘ârızından _{Lâle-i sîr-âb olur câm-ı şarâb-ı dil-güşâ} (sevgi) sâkî-i gül-çihrenüñ _{[iyimserlik, yüceltme]} (görme)

15/6

Ruhlaruñ (sevgi) vasfında Bâkî bir gazel nazm itdi kim

Ehl-i diller kodılar adını mir’âtü’s-safâ [mutluluk, iyimserlik, yüceltme]

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

16/1

‘Ayn _{Yâ zülâl} (görme)-i ‘Âlî ol iki nergis (görme)-i câdûña fidâ (sevgi)

(tatma)-i lebüñe yâ ruh-ı nîkûña fidâ (fedakârlık)

16/2

Elifi serv gibi bâg-ı mahabbetde (sevgi) bu gün

Kad-i mevzûnuñ ile ol iki bâzûña fidâ (fedakârlık, yüceltme)

163

Lâmı erbâb-ı gamuñ (keder) kadd-i dü-tâsı mânend

Zülf-i mergûbuñ ile kâkül-i hoş-bûña (koklama, iyimserlik) fidâ

(fedakârlık, yüceltme)

16/4

Yâsı her lahza kemânuñ gibi pîçîde olup _Gamuñ

(keder) okları ile ol iki ebrûña (sevgi) fidâ (fedakârlık)

16/5

Merdüm-i dîde _{Ol iki ya kaşuñ altındaki hindûña} (görme) gibi Bâkî kalan noktaları

(sevgi) fidâ (fedakârlık, yüceltme)

G.17

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

17/1

Ayaguñ topragın özler _{İşigüñ cânibin gözler (ümit, görme)}(hasret, sevgi) bulurken gökde yir kevkeb zehî ‘âlî-nazar kevkeb

17/2

Egerçi gök yüzinde ahter-i ferhunde-fer çokdur (görme, kabullenme)

Kanı (arayış) hâl-i ruhun mânendi (yüceltme, sevgi) bir rûşen güher kevkeb

17/3

Ne bilsünler karañuda anuñ göz kıpdugın (görme) iller

Gice hâl-i ruhuñla (sevgi) bahs içün (yüceltme, işitme) gelmiş meger kevkeb

17/4

Ne taşlar basdı _{Düşen altun kayalardur} (sitem) seng-endâz-ı âhum _{(kendini beğenme)}(kötümser) deyr-i gerdûna degül vakt-i seher kevkeb

17/5

Mahabbet (sevgi) dâgı yak sîneñde ferr-i devlet istersen (beklenti, sorumluluk)

Bilürsinolmaz ey Bâkî sa’âdet-bahş her kevkeb [sitem, üzüntü]

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

18/1

Ey safâ (mutluluk, iyimserlik)-yı ‘ârızuñdan (sevgi) çeşme (görme)-i hûrşîde âb

Şu’le-i şem’-i cemâlüñ nûr-bahş-ı âfitâb [yüceltme]

18/2

Gice hüsnüñ şevkıne _{Çarh âteş-bâzdurgûyâ} (sevgi, arzulamak)_(görme) encüm sürûr u sûrda (mutluluk) elinde mâh-tâb

18/3

Sanma şeb-nemdür düşen hecr (hasret)-i ruhunda (sevgi) subh-dem Kubbe-i gerdûn çıkardı tâb-ı âhumla (kötümserlik) gül-âb (iyimserlik)

18/4

Hasret _{Kıpkızıl dîvâne mey baş açuk abdâluñ habâb} (özlem)-i câm-ı lebüñ (sevgi) şol deñlü te’sîr itdi kim [yüceltme]

18/5

Bâde nûş itsen (tatma) kenâr-ı câma gelse (dokunma) leblerüñ (sevgi) Duhter-i rez gûşına gûyâ takarlar la’l-i nâb [yüceltme, iyimserlik]

18/6

Dehri enfâsuñ mu’attar _Tîb (koklama) kıldı ey Bâkî (kendini beğenme) yine

(koklama)-i hâtır virdi beñzer ol hıtâb-ı müstetâb (iyimserlik)

G.19

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

19/1

Olsa _{Olur âşüfte} (beklenti) zülfi (sevgi) o gül-’izâra nikâb

(istemek) sünbül-i sîr-âb (iyimserlik)

19/2

Dûd-ı âhum _{Ebr olur yagdurur cihâna gül-âb} (kötümserlik) ruhuñ hevâsıyla (arzulamak, sevgi)

[iyimserlik]

19/3

Kân-ı mihr ü mahabbetüñdendür _{Güher-i âfitâb-ı ‘âlem-tâb} [sevgi, iyimserlik]

19/4

Kaddüm ey şeh-süvâr-ı hüsn _Pây-bûsuñ (sevgi) itdi

(dokunma) hayâli (ümit) şekl-i rikâb

19/5

Oldı deryâ-yı eşküme _{Günbed-i çarh-ı nîl-reng habâb} (üzüntü) nisbet

19/6

Gam _{Bâkıyâ ol hemîşe mest ü harâb} (keder)-ı devrân-ı dûnı çekme (reddetme) yüri

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

20/1

Şöyle olmış câm-ı ‘aşk _{Kendüsin dîvârdan dîvâra urmış} (sevgi)-ı yârdan_{(kötümserlik)}mest ü harâb (yüceltme) âfitâb (görme)

20/2

Nâfe kıldı zülf-i müşgînüñ _{Ayaguñ topragına miskînlik itdi} (koklama, sevgi)_(yüceltme) görüp (görme) ser-ber-zemîn müşg-i nâb

20/3

Tokınupdur _{Sâgar üzre sanmañuz} (dokunma) bâde-i gül-gûna çeşm (görme)-i rûzgâr

(aldanma) peydâ olur (görme) yir yir habâb

20/4

Şahne-i devrân n’ola çekse çevürse dem-be-dem _{İki kanludur (kötümserlik)}

añılmış (kabullenme) bâde-i nâb u kebâb

20/5

Derd _{Mestlik pâyâne yitse irişür elbette hâb} (keder)-i ‘aşkuñ (sevgi) ‘âşık-ı miskîni âhir öldürür (kötümserlik)

20/6

Bâkîye senden ferâgat virdi (vazgeçmek) ey gerdûn-ı dûn (nefret, kötümserlik)

Südde-i devlet-me’âb-ı pâdişâh-ı kâm-yâb [ümit, iyimserlik]

G.21

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

21/1

Tâ’ib itdi _{Yirümüz oldı mescid ü mihrâb} (pişmanlık) nice zamân Tevvâb _[iyimserlik]

21/2

Ola kim bâb-ı meykede açıla _{Diyelüm yâ Müfettihe’l-ebvâb} [ümit]

[iyimserlik]

21/3

Sûfî kim ider idi meyli _{Kalbe ger virmese safâ} (eğilim) aña

(mutluluk) mey-i nâb

21/4

Cümle bîmâra ey tabîb anı vir _{Hîç şerbet nemî-resed be-şarâb} [beklenti]

21/5

Virdi dil _{Hîç ni’met nemî-resed be-kebâb} (meyil) çeşm (görme)-i mestüñe (sevgi) Bâkî

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

22/1

Gül yüzüñ _{Bâgda bir goncanuñ kalmaz girîbânı dürüst} (görme, sevgi) vasfındabülbül kılsa elhânı _{[kötümserlik, yüceltme]} (işitme) dürüst

22/2

Olsa _{Zülf-i müşgîni} (ümit) ‘irfân ehline cânân (sevgi) olınca şöyle kim

(koklama) şikeste ‘ahd ü peymânı dürüst

22/3

Dil-berüñ _{(kötümserlik)}(sevgi) _olur ‘ahdi (ümit) bütün ammâ vefâsı (vefâ) süst

‘Âşıkuñ göñli şikeste (sitem, keder) ‘ahd ü peymânı dürüst (yüceltme)

22/4

Cevşen-i pûlâd-ı çarhı çâk çâk itdüm (kötümserlik, coşku, dokunma) dahı Âh-ı âteş-bârumuñ (üzüntü) şemşîr-i bürrânı (kendini beğenme) dürüst

(yüceltme)

22/5

Âteş-i sûz-ı firâkuñ _{Nûş ider} (hasret, sevgi) bir harâret (coşku) virdi kim

(tatma) bir demde (yüceltme) dil deryâ-yı ‘ummânı dürüst

22/6

Bâkıyâ fennüñde (yüceltme) tutmaz kimse (kibir) noksânuñ senüñ Hamdü li’llâh (memnuniyet, mutluluk) tab’ mevzûn (iyimserlik) ‘akl mîzânı dürüst (yüceltme, gurur)

G.23

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

23/1

Lâle-hadler _{Bâg u râgı gezdiler idüp temâşâ} (sevgi) kıldılar gül-geşt-i sahrâ_(görme) semt semt [iyimserlik] semt semt

23/2

‘Âşık _{Cüst ü cû eyler} (sevgi)-ı dîdâr _{(coşku, yüceltme)}(görme)-ı pâküñdür meger kim cûylar seni ey serv-i bâlâ semt semt

23/3

Leşker-i gam (keder, kötümserlik) geldi dil (sevgi) şehrine kondı cavk cavk

Kopdı yir yir fitne vü âşûb u gavgâ (kötümserlik) semt semt

23/4

Giryeden _{Yine Kulzüm gibi} (görme) cûy-ı şirişküm _(yüceltme) (üzüntü) sû-be-sû oldı revân

cûş (coşku) itdi bu deryâ semt semt

23/5

Bir kadem bas (ümit) lutf ile (iyimserlik) gel (beklenti) gül-şene ey serv- kad (sevgi)

Bileler eksükligin (küçümseme) her serv-i bâlâ semt semt

23/6

Şi’r-i Bâkî seb’a-i iklîme oldukça revân

Okınursa yiridür bu nazm-ı garrâ (yüceltme) semt semt [kendini beğenme]

G.24

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

24/1

‘Âlem-i vahdetde ey sâkî bizi mest-i Elest _{İtdi ikrâr-ı safâ} [kabullenme]

(mutluluk) mey-hânesinde şöyle mest

24/2

Nice Câm-ı Cem nice mir’ât-ı İskender dilâ (sevgi)

Dest-i mihnetden (keder) cefâ taşıyla (sitem) bulmışdur şikest

(kötümserlik)

24/3

Sûret _{Râhib-i deyri cemâlüñ} (görme)-i esnâmdan döndi saña itdi sücûd _{(sevgi, görme)} (yüceltme) eyledi Yezdân-perest

24/4

Rüstem-i Zâlüñ tutışdum _{Kodı el arkası didi (işitme)}(dokunma) pençesin burdum (kötümserlik) idi dest ber-bâlâ-yı dest

24/5

Bâkıyâ ser-nahl-bend-i gül-şen-i ebyâtsın [iyimserlik]

Eyledi nazm-ı bülendüñ (yüceltme) hâsılı Selmânı pest (küçümseme)

G.25

Gazel/Beyit

Numarası

Beyitler

25/1

La’lüñle _{İzhâr (görme)}(sevgi) câm yok yire eyler müdâm bahs -ı hak degülse garaz hod harâm bahs

25/2

Üstâd eline girmedi nâ-puhtedür _{Nâzük tenüñle} (küçümseme) henûz

(sevgi, iyimserlik) eylemesün sîm-i hâm bahs

25/3

Gül goncasınuñ olmadı mesmû’ _La’lüñle (işitme) sözleri

(sevgi) gerçi eyledi mâ-lâ-kelâm bahs

25/4

Bülbül nevâ-yı nâleme (işitme) kılmaz mu’âraza (kendini beğenme, küçümseme)

Zîrâ götürmez ey yüzi gül (sevgi) her makâm bahs

25/5

Erbâb-ı ‘aşk_{Maksûd sensin} (sevgi) ceng ider (kötümserlik) eshâb-ı zühd ile

(istemek) eyleseler hâs u ‘âm bahs

25/6

Hüsnüñ katında _{Hûrşîd ü mâh eyler iken subh u şâm bahs} (yüceltme, sevgi) togmaduga döndi her biri

Belgede Bâkî dîvânı'nda duyu ve duygular (sayfa 41-50)