Proje Konusu Yatırımın Tanımı

DLBA Gıda Hayvancılık İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.¹, uluslararası bir firma olan DLBA Company’ nin bir kolu olarak Yumurta Tavukçuluğu sektöründe faaliyet göstermek üzere Mayıs 2012’de İzmir’de kurulmuştur.

Firma bu amaçla Bora ÖZEN’e ait olan ve Manisa ili, Turgutlu ilçesi, Musacalı Köyü, K19-C4-1C Pafta, 1364 nolu parsel üzerinde 63.545 m²’lik alanda, 1395 m² büyüklüğünde 1 adet kümeste faaliyetine başlayacak olan 50.400 adet/dönem kapasiteli Yumurta Üretim İşletmesi’ni devir almıştır.

Yatırım ile ilgili kuruluş çalışmaları 2012 yılında başlamış olup Bora ÖZEN tarafından faaliyetin çevreye olası etkilerinin değerlendirilmesi amacıyla Proje Tanıtım Dosyası hazırlatılmıştır. Kuruluş çalışmaları devam eden 50.400 adet/dönem kapasiteli Yumurta Üretim İşletmesi için Bora ÖZEN adına Manisa İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü 15.02.2013 tarih ve 13 no ile “ÇED Gerekli Değildir Kararı” vermiştir. (EK-11)

Faaliyet sahibi kuruluş çalışmaları devam eden işletmeyi 2013 yılı Mayıs ayında devralmış ve konu ile ilgili olarak Manisa İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne başvurmuş ve daha önce hazırlanmış olan Proje Tanıtım Dosyasında yer alan hususlara uyulacağına dair taahhütname vermiştir. Manisa İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü 13.06.2013 tarih ve 5571 sayılı cevabi yazısında daha önce verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararının geçerliliğini korumakta olduğunu, faaliyet ile ilgili kapasite artışı, unvan ve/veya proses değişikliği planlanması durumunda müdürlüğe başvurularak verilecek karara göre hareket edilmesini istemiştir. Anılan görüş yazısı EK-11’de verilmektedir.

DLBA Gıda, 50.400 adet/dönem kapasiteli Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme işletmesinin kapasitesini artırıp yarka yetiştirme kümesleri de ilave ederek toplam 208.800 adet/dönem Yarka ve 816.480 adet/dönem Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme işletmesine dönüştürmeyi planlamıştır.

Planlanan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi toplam 1.025.280 adet/dönem kapasiteli olacaktır.

Mevcut durumda işletmede kuruluş çalışmaları devam eden ve ÇED Gerekli Değildir Kararı alınan 1395 m² alana sahip 1 adet kümes, 237,16 m² büyüklüğünde yem ünitesi, 816 m² depo, 268 m² iki katlı idari bina ve bir adet 68,32 m² büyüklüğünde bakıcı evi için Manisa İl Özel İdaresinden 03.06.2013 tarih ve 2013/54 ruhsat no ile Yapı Ruhsatları alınmış inşaat çalışmalarına başlanmıştır. Anılan Yapı Ruhsatları EK-10’da verilmiştir.

Proje sahibi, daha önce izin alınan 50.400 adet kapasiteli kümeste gözlerde bakılan hayvan sayısını 5 adetten 9 adede çıkararak bu kümesin kapasitesini 90.720 adede çıkarmayı planlamaktadır. İşletmeye ilave olarak her biri 103.680 adet/dönem kapasiteli 7 adet yumurta tavuğu yetiştirme kümesi, 2 adet her biri 104.400 adet/dönem kapasiteli

1Raporun bundan sonraki kısımlarında “DLBA Gıda” olarak ifade edilecektir.

yarka yetiştirme kümesi yapılması planlanmaktadır. İşletmeye ayrıca 2.000 m² yumurta toplama odası, 200 m² gözlem odası, 100 m² iki katlı bakıcı evi ilave edilmesi planlanmaktadır.

Projeye konu olan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi, 03.10.2013 tarih ve 28784 sayılı Resmi gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği’nin Geçici 1. Maddesine göre 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği’nin Ek-I listesinde “Madde-20: a) Tavuk veya piliç yetiştirme tesisleri (Bir üretim periyodunda 60.000 adet ve üzeri tavuk, 85.000 adet ve üzeri piliç veya eş değeri diğer kanatlılar)” kapsamında değerlendirilmektedir.

Kapasite artışı projesi ile ilgili “ÇED Süreci” Ağustos 2013’te başlatılmış, 24.09.2013 tarihinde Musacalı Köyünde “ÇED Sürecine Halkın Katılımı Toplantısı” ve 26.09.2013 tarihinde Ankara’da “Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı”

gerçekleştirilmiştir.

Bu ÇED Raporu, söz konusu projenin özelliklerini, yerini, olası olumsuz çevresel etkilerini ve bu olası etkileri en aza indirmek için öngörülen önlemleri ortaya koymak ve projeyi tanıtmak amacıyla, Kapsam ve Özel Format Belirleme Komisyonunun 26.08.2013 tarihli toplantısında belirlenen ve 01.10.2013 tarih ve 16342 sayılı yazı ile tarafımıza gönderilen Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu Özel Formatı doğrultusunda hazırlanmıştır. (EK-26)

Hayvancılık iş kolu içerisinde, en hızlı gelişen sektör tavukçuluktur. Ülkemizde tavukçuluk sektörü modern teknolojiyi uygulamada ileri ülkeler seviyesinde entegre tesislere sahiptir. 1950’den itibaren gelişmeye başlayan, 1970’li yıllardan sonra ticari mahiyette işletmelere dönüşen tavukçuluk sektörü, 1980’den sonra damızlıkçı işletmelerin de kurulmaya başlaması ve 1987’de Tarım Bakanlığımızca Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu uygulaması ile bugün ülke ihtiyacının dışında oldukça büyük bir ihracat kapasitesine ulaşmış durumdadır.

2010 yılı rakamlarına göre Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca işletme-kümes numarası ve çalışma izni verilen 1.072 adet ticari yumurtacı, 8.908 adet ticari etlik, 74 adet Kombina ve Kesimhane, 79 adet kuluçkahane ve 277 adet damızlık olmak üzere 10.410 adet kanatlı işletmesi mevcuttur. Bu işletmeler, 11.623 adet ticari etlik, 3.162 adet ticari yumurtacı ve 1.657 adet damızlık olmak üzere toplam 16.442 adet kümesle faaliyet göstermektedir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının verilerine göre mevcut işletme ve kümeslerde kapasite kullanım oranının %80-85 civarında olduğu tahmin edilmektedir.

Tavukçuluğu gelişmiş ülkelerde, 1960’lı yıllardan itibaren, gelişmelere bağlı olarak, yaş dönemlerine göre yumurta tavukçuluğunda yeni işletme tipleri çıkmıştır. Sağlık koruma alanındaki gelişmeler, işletme kapasitelerindeki artış ve işletmelerdeki ihtisaslaşma bu ayrımların giderek etkili olmasına neden olmuştur. Bunlar:

1- Büyütme İşletmeleri 2- Üretim İşletmeleri

3- Büyütme-Yumurta Üretim Kombine işletmeleridir.

Büyütme işletmeleri kuluçkahanelerden aldıkları günlük civcivlere yaklaşık 14-16 hafta bakarak yetiştirdikleri yarkaları yumurta üretim işletmelerine satarlar.

Üretim işletmeleri, büyütme işletmelerinden aldıkları yaklaşık 14-16 haftalık yarkalarla 12-14 aylık verim dönemi boyunca yumurta üretimi yapan işletmelerdir.

Büyütme-Üretim kombine işletmeleri, günlük civciv alarak civciv büyütme ve yumurta verim dönemini kapsayacak şekilde üretim yaparlar.

Proje konusu faaliyet yukarıdaki anlatılan işletme tiplerinden Büyütme-Üretim İşletmesi tipindedir.

DLBA Gıda, iç ve dış piyasada artan talebi karşılamak ve gelişen pazarlara ürün sunmak için mevcut üretim tesislerine ek olarak yeni işletmeler kurarak üretim kapasitesini arttırmayı amaçlamaktadır.

Kapasite artışı planlanan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisinin yarka yetiştirme kümeslerinde yumurtalık civcivler yaklaşık 14-16 hafta süresince yetiştirilecek, yumurtlama olgunluğuna gelecek yarkalar tesisin yumurtlama kümeslerine sevk edilecektir.

1364 no’lu parselde daha önce “ÇED Gerekli Değildir” Belgesi alınan proje ve ilave edilecek kapasite ve kapalı alan miktarları aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.

Tablo 1 Planlanan Kapasite ve Kapalı Alan Miktarları

“ÇED Gerekli Değildir”

Belgesi Alınan Tesis Kapasite Artışı TOPLAM

Yarka Yetiştirme

Yetiştirme Kapasitesi - 208.800 adet/dönem yarka 208.800 adet/dönem yarka

Kümes Alanı - 3.456 m² (2 adet) 3.456 m²

Yumurta Tavuğu Yetiştirme

Yetiştirme Kapasitesi 50.400 adet/dönem tavuk 766.080 adet/dönem tavuk 816.480 adet/dönem tavuk

Kümes Alanı 1.395 m² 10.451 m² 11.846 m²

KAPASİTESİ 50.400 adet/dönem 974.880 adet/dönem 1.025.280 adet/dönem

Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında proje sahibi, daha önce izin alınan 50.400 adet kapasiteli kümeste gözlerde bakılan hayvan sayısını 5 adetten 9 adede çıkararak bu kümesin kapasitesini 90.720 adede çıkarmayı planlamaktadır. İşletmeye ilave olarak her biri 103.680 adet/dönem kapasiteli 7 adet yumurta tavuğu yetiştirme kümesi, 2 adet her biri 104.400 adet/dönem kapasiteli yarka yetiştirme kümesi yapılması planlanmaktadır. İşletmeye ayrıca 2.000 m² yumurta toplama odası, 200 m² gözlem odası, 100 m² iki katlı bakıcı evi ilave edilmesi planlanmaktadır. İlave edilecek yapılar ile ilgili inşaat çalışmaları ÇED sürecinin tamamlanmasının ardından başlayacaktır.

Faaliyet sahibi yatırımı iki etapta tamamlamayı planlamaktadır. İlk olarak tesiste toplam 4 adet kümese, yaklaşık 400.000 adet/dönem tavuk kapasitesine ulaşılması, ikinci etapta ise yatırımın kalan kısmının tamamlanması planlanmaktadır. Bu ÇED Raporu yatırımın tamamının gerçekleştirildiği yani 1.025.280 adet/dönem kapasite ile çalışıldığı durum değerlendirilerek hazırlanmıştır.

Şekil 1 1364 No'lu Parselin Uydu Fotoğrafı

Proje sahasının Yerbulduru Haritası EK-1’de, proje sahasının 1/25.000 ölçekli Topografik haritadaki yeri EK-2’de, Proje Alanının Uydu Fotoğrafları EK-3’te, Proje sahasının panoramik fotoğrafları EK-4’te, Araziye ait Tapu örneği EK-5’de, Tesisin Vaziyet Planı EK-6’da, Manisa İl Özel İdaresinden alınan 18.03.2013 tarih ve 3023 sayılı İmar Durumu yazısı EK-7’de verilmiştir.