Konuşma Becerileri Veri Analizleri

6 katılımcının konuşma becerileri verilerini içeren tablo 3,4,5,6,7 ve 8 incelendiğinde toplamda 553 tane yanlış veri belirlenip analiz edilmiştir. Bu 553 yanlış dilbilgisel, sözcüksel, sesbilimsel ve sözdizimsel olarak sınıflandırılmıştır. Tespit edilen yanlışların 224 tanesi dilbilgisel, 167 tanesi sözcüksel, 123 tanesi sesbilimsel ve 39 tanesi sözdizimsel olarak görülmüştür. Başka bir ifadeyle yanlışların % 40.50’si dilbilgisel, % 30.19’u sözcüksel, % 22.24’ü sesbilimsel ve % 7.05’i sözdizimseldir. Bu sınıflara göre yanlışların dağılımı bir sonraki grafikte verilmiştir.

Grafik 2. Konuşma Becerileri Yanlış Türleri Yüzdelik Dağılımları

7%

22%

30% 41%

106

Grafik 2’de görüldüğü üzere yanlışlar tür bakımından incelendiğinde sırasıyla en çok dilbilgisel sonra sözcüksel, sesbilimsel ve sözdizimsel yanlışların yapıldığı görülmektedir. Türkçe sondan eklemeli bir dil olduğundan dilbilgisi yanlışlarının çoğu yapım ve çekim eklerin yanlış kullanımından veya kullanılmamasından kaynaklandığı görülmektedir. Tüm katılımcıların konuşma verileri analiz tabloları incelendiğinde dilbilgisel yanlışların sıklık sırasıyla belirtili nesne eki eksikliği, yanlış veya fazla ek kullanımı veya ek eksikliği, , yanlış zaman kullanımı, dolaylı tümleç eki eksikliği, çoğul eki, tamlama ekleri, iyelik ekleri, zarf-fiil ve zarf tümleci ekleri, özne-yüklem uyumu, çatı uyuşmazlığı, -de/-da eki, kaynaştırma harfleri, isim-fill ekleri, edat tümleci eki eksikliği, ikileme ve deyimin yanlış kullanımından kaynaklandığı görülmektedir. Sözcüksel yanlışların ise sıklık sırasıyla yanlış sözcük kullanımı, sözcük eksikliği, fazla sözcük kullanımı, benzer sözcük kullanımı, yabancı dil etkisi ve sözcüğün yanlış kullanımından kaynaklandığı tespit edilmiştir.

Ellis’in (1994) öğrenici dilindeki yanlışlar ili ilgili bulgularında aktarım yanlışlarının dilbilgisel düzeyden ziyade dilin sesbilimsel ve sözcüksel düzeylerinde daha yaygın olduğundan bahseder. Sesbilimi dilbiliminin çok geniş bir çalışma alanı olduğundan ve kendi içerisinde farklı dallara ayrıldığından sesbilimsel yanlışların sesletim kaynaklı olanları belirtilmiştir. Ana dilde var olmayan harflerin sesletimindeki yanlışlıkların çoğunlukta olduğu saptanmıştır ki bunlar bir çok araştırmacı tarafından aktarım yanlışları olarak sınıflandırılmaktadır. Aktarımdan kaynaklanan sesbilimsel yanlışları incelediğimizde /ü/, /ö/ ve /ı/ sesleri ile tüm katılımcıların zorluk yaşadığı görülmüştür. Bunun sebebinin bu seslerin katılımcıların kendi ana dilllerinde var olmamasından kaynaklandığını söyleyebiliriz. Karşılaştırmalı Dilbilim’in önde gelen isimlerinden Lado 1957’de yayımlanan çalışmasında karşılaştırmalı çözümlemeyi doğuran temel görüşü, ‘’yabancı dille karşılaşan öğrenci yabancı dilin bazı özelliklerinin kolay, bazı özelliklerinin ise zor olduğunu değerlendirir, öğrencinin anadilindeki özelliklere benzer olan yabancı dil özellikleri kolay, farklı özellikler ise zordur, yabancı dil öğreniminde karşılaşılan tüm güçlükleri kolaylaştırmanın anahtarı anadil ile yabancı arasındaki benzetmelerde yatmaktadır’’ olarak dile getirmiştir. Yine ana dili Arapça olan katılımıcının /p/ sesi yerine /b/, /v/ sesi yerine de /f/ sesini çıkarması ve ana dili İtalyanca ve Rusça olan katılımcıların /c/ sesi yerine /ç/ sesini çıkarmalarının da ana dil ile öğrenilen dil arasındaki farklılıklardan kaynaklandığından aktarım yanlışları olarak görülebilmektedir. Batı dillerinin çoğunda, Arapça ve

107

Farsçada ‘ı’ sesi olmadığından birçok yerde katılımcılar ‘ı’ sesi yerine ‘i’ sesini kullanmışlardır. Fakat diğer zorluk yaşanan sesler ; /r/, /f/, /z/, /j/, /d/, /e/ ve /u/ dır ve bu seslerin sesletim yanlışlarının kaynağının ana dil ve Türkçe arasındaki farklılıklarla yani aktarım yanlışları olarak açıklanamayacak durumlar tespit edilmiştir. Karşılaştırmalı Analiz Kuramı’na eleştirel bir bakıştan yaklaşan Wardhaugh 1970 yayımlanan çalışmasının 124. sayfasında konuyla ilgili şöyle bir eleştiri getirmiştir : ‘’Dil binlerce ögeden oluşan bir bütün olduğundan, karşılaştırmalı analiz ile öğrencilerin yapacağı tüm yanlışları kestirmek ve buna göre önlemler geliştirmek olanaksızdır’’. Bu yüzden sesletim yanlışlarının bazılarını ana dil ile Türkçe arasındaki farklılıklarla açıklayabilirken bazılarının farklı sebeplerden kaynaklanma durumu vardır.

Bu noktada bize Yanlış Analizi Kuramı yardımcı olmaktadır. Karşılaştırmalı Analiz yanlışları sadece anadil etkileşiminin sonucu olarak görürken, Yanlış Analizi yaş, öğrenici dili, etkileşim gibi çeşitli unsurları da yanlışların farklı kaynakları olarak kabul etmektedir. ‘j’ harfinin bazı katılımcılar tarafından /c/ sesi olarak telaffuz edilmesi katılımcıların yabancı dil olarak kullandıkları İngilizce dilinde bu harfin ‘c/ sesi olarak seslendirilmesinden kaynaklandığı düşünülürse bu yanlış etkileşimsel yanlış türü olarak sınıflandırılabilir. Katılımcıların çoğunun özellikle sözcük sonlarındaki /r/ sesini seslendirmeyip sessiz harf olarak kullanması ana dil farklılığı( olumsuz transfer) ile değil, büyük ihtimalle gün içerisinde etkileşim halinde oldukları ana dili Türkçe olan insanların günlük konuşma dilinde özellikle –yor eki ile biten sözcüklerin sesletiminde /r/ sesini söylememeleri ile yani dil içi/gelişimsel yanlış olarak açıklanabilir. ‘Akşam geliyo musun?’ örneğinde olduğu gibi. Yani bu durumda ana dil kullanıcıları ile etkileşimden kaynaklanan yanlış sesletimden söz etmekteyiz. Sözdizimsel yanlışlar yazma becerilerinde anlam bütünlüğü için önem arz ederken günlük konuşma dilinde sözdizimi çoğu yerde iletişimsel bir engel teşkil etmediğinden katılımcılarla yapılan görüşmelerde katılımcılar tarafından kurulan cümlelerin çoğu devrik ya da kuralsız olmasına rağmen anlam bütünlüğünü ve iletişimde akıcılığı bozmayan devrik ve kuralsız cümleler sözdizimsel yanlış olarak gösterilmemiştir. Katılımcıların sözdizimsel kaynaklı olarak gruplandırılan yanlışlar genellikle yanlış sözcük seçimi, eksik sözcük kullanımı, sözcüğün yanlış yerde kullanımı ve fazla sözcük kullanımından kaynaklandığı tespit edilmiştir.

108