Caner Güney 1,*
1 İstanbul Teknik Üniversitesi, Geomatik Mühendisliği, Sarıyer, İstanbul.
Özet
Harita ve Kadastro Mühendisliği/Geomatik Mühendisiliği mesleğinde sektördeki değişimlere ilişkin politika geliştirme, strateji belirleme ve eylem planları oluşturma konularında ne Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası üzerinden ne de üniversite ve sektörün diğer bileşenleri üzerinden etkin çalışmalar yapılamamakta-dır. Halbuki kapsamı ve derinliği gittikçe büyüyen lokal düzeyden global düzeye kadar olan sorunlar, takip edilmesi neredeyse olası olmayan bir hızla gelişen teknoloji tabanlı ilerlemeler bütün sektörleri ve sektörlerin üretim yapma yöntemlerini etkilemekte, değiştirmekte ve dönüştürmektedir. Bu sektörler arasında yer alan Harita ve Kadastro Mühendisliği ve daha geniş bir tanımla Mekansal Bilişim sektörü de hem bu tür ilerle-melerden etkilenmekte hem de Türkiye’ye özgü ulusal ve yerel düzeydeki idari ve mevzuat değişimlerinden etkilenmektedir.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile birlikte yakın zamanda Türkiye Cumhuriyeti’nin yönetim anlayışı ve idari yapılanmasında büyük değişiklikler olmuştur. Bu değişimin yansımaları özellikle Cumhurbaşkan-lığı 100 günlük eylem planlarında görülmektedir. Hem sözü edilen eylem planları hem de kamu kurum ve kuruluşlarının bu eylem planlarındaki ilkelere bağlı olarak geliştirdikleri çalışmalar diğer sektörlerle beraber Harita ve Kadastro Mühendisliği sektörünü de etkilemektedir. Bunun en somut örneği taslak halinde bulu-nan Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) yasa çalışmasıdır.
Yakın zamana kadar CBS Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulmaya çalışılan ve HKMO başvurusu ile yargı tarafından durdurulan “CBS Uzmanlığı” konusu diğer bir örnektir. Harita ve Kadastro Mühendisli-ği içerisinde bugüne kadar “CBS Uzmanlığı” ilgili paydaşlarca tartışılmamış ve konuya ilişkin bir politika üretilmemiştir. TMMOB adına CBS Kongresini 6. kez organize edecek olan HKMO “CBS Uzmanlığı”nın ne olduğu, ne olması gerektiği, TMMOB’nin diğer odalarına bu konuyu nasıl aktaracağı, “CBS Uzmanlığı”
kapsamının ne kadar geniş olduğu, alt uzmanlıkların tanımlanabileceği gibi konularda Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı gibi ortamlarda yeterli düzeyde yer vermemiş, tartışmamış ve görüşlerini yansıtan bir ra-por ortaya koymamıştır. TMMOB’ye bağlı diğer odalar CBS teknolojisini kendi uygulama alanlarında etkin olarak kullanmaktadır. Ancak TMMOB üzerinden TMMOB’ye bağlı odalar arasında CBS arakesitinin nasıl şekillendiği belirlenmemiştir. “CBS Uzmanlığı” gibi bir kavram oluştuğunda TMMOB ve TMMOB’ye bağlı odalar bu konuda nasıl politikalar izleyeceği öngörülmemektedir.
Benzer durum Mekansal Veri Altyapısı çalışmalarında, Uzay Ajansı’nın kurulumu ve çalışmalarında, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün Taşınmaz Değerleme Sistemi vb. çalışmalarında görülmektedir. Tüm bu ulusal düzeydeki gelişmeler Harita ve Kadastro Mühendisliği sektörünün strateji belirleme ve hızlı eyleme geçmesi gereken konulardır.
Bu çalışma kapsamında Harita ve Kadastro Mühendislerinin tüm bu gelişmeler karşında öncelikle farkında-lıklarının oluşturulması, sektör içerisinde politika geliştirilmesi için nasıl bir örgütlülük modelinin ve çalışma anlayışının geliştirilmesi, stratejilerin hızlı belirlenmesinin gerekliliği, takip edilebilir eylem planlarının ha-yat geçirilmesinin zorunluluğu KURULTAYIMIZ kapsamında tartışılarak açılımlar yapılmaya çalışılacaktır.
Anahtar Sözcükler
Politika, Strateji, CBS Uzmanlığı, CBS Yasası, CBS Politikası, CBS Kongresi
* Sorumlu Yazar: (0532) 5098430 E-posta: guneycan@itu.edu.tr (Güney C.)
Endüstri 4.0 Devrimi ve Haritacılık Mesleğine Yansımaları
Mustafa Önder
1 Mescioğlu Müh. ve Müş. A.Ş. Mutlukent Mahallesi, 1920. Caddesi, 06810, Ümitköyi Ankara.
Özet
Yaşadığımız Endüstri 4.0 Devrimi’nin içerdiği teknolojilerin (Büyük Veri, Bulut Bilişim, Nesnelerin İnterne-ti, Yapay Zekâ, Algılayıcılar, Sanal Gerçeklik, Platformlar, Dronlar, 3 Boyutlu Yazıcı, Simülasyon, Akıllı Kent-ler vb.) temel yakıtı “Sayısal Veri”dir. Bu verinin büyük bir bölümü, “Konumsal” nitelikli yani “Coğrafi Veri”
kapsamında olup, bu verinin toplanması ve öznitelik içerikleri ile birlikte “Coğrafi Bilgi”ye dönüştürülmesi işlemi, doğrudan “Harita ve Kadastro” sektörünün ilgi alanına girmektedir. Endüstri 4.0 Devrimi’ni diğer geçmiş endüstri devrimlerinden ayıran en önemli özelliği; içerdiği teknolojilerin iç içe geçip kaynaşması ve aynı zamanda fiziksel, sayısal ve biyolojik alanlardaki karşılıklı etkileşimin ön planda olmasıdır. Yapılan çalışmada; Harita ve Kadastro sektörünün, “Coğrafi Bilgi” üreten ana sektör olduğu gerçeğinden hareketle, konuya endüstriyel bir yaklaşım çerçevesinde (Coğrafi Bilgi Endüstrisi) bakılmaktadır. Diğer taraftan; sek-tör dışı ancak, dolaylı ilgili alanları (Bilişim, Tarım, Sağlık, Enerji vb.) ile sıkı bir iletişim ve güçlü işbirliği içerisinde, “Birlikte Çalışabilirlik” olgusuna dayalı bir etkileşimin ara kesiti olma özelliğini öne çıkarıcı bir ekosistem oluşumunun önünü açma, bunun farkındalığını yaratma ve bu yaklaşımın öncelikle yurt içindeki sektör kurum ve kuruluşlarınca (kamu ve özel) da topyekûn benimsenmesini sağlamanın gerekliliği vurgu-lanmaktadır. Bu kapsamda; Siber-Fiziksel Sistemler çatısı altında başlıca Endüstri 4.0 teknolojilerinin neler olduğu ve haritacılıkla ilişkisi somut örneklerle ortaya konmakta, Türkiye’nin bugün için Endüstri 4.0’daki yeri irdelenerek, bu bağlamda haritacılık sektörünün amaç ve hedefinin ne olması gerektiği üzerinde bir değerlendirme yapılmaktadır. Konuya, çağa koşut atılım gösteren “Dijital Ekonomi” gözlüğü ile de bakarak, günümüz dünyasında eriştiği güç ve yakın gelecekte yakalayacağı düzey örneklerle verilirken, anılan tekno-lojileri kullanımdaki yaygınlaşmanın temelinde maliyetlerdeki yüksek düşüşün varlığı vurgulanmakta ve bu teknolojik gelişimin topluma yansımalarının yarattığı olumsuzlukları sektör olarak aşabilmenin önemli bir yolunun da yurt dışına açılım olması gerektiğinin altı çizilmektedir.
Anahtar Sözcükler
Endüstri 4.0, Siber-Fiziksel Sistemler, Coğrafi Bilgi Endüstrisi, Birlikte Çalışabilirlik, Dijital Ekonomi, Ekosistem
* Sorumlu Yazar: Tel: (0312)2352000 Faks: (0312)2355783 E-posta: monder@mescioglu.com.tr (Önder M.)