Kolb’un öğrenme stili envanteri

Öğrenme stilleri ile ilgili hazırlanmış ölçekler incelendiğinde, D.A. Kolb’un Deneyimsel Öğrenme Kuramı’na uygun olarak geliştirdiği öğrenme stilleri envanterinin bu alanda etkin olarak kullanıldığı ve kabul gördüğü belirlenmiştir. Kolb’un öğrenme stili envanteri (KÖSE) araştırmanın amaçlarına uygun olduğu düşünülerek kullanılmasına karar verilmiştir. KÖSE’nin son sürümü (versiyon 3), İlke Evin Gencel tarafından 2006 yılında doktora tez çalışmasında kullanılmak üzere Türkçeye uyarlama çalışması yapılmıştır. Türkçe uyarlama çalışmasına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir (Gencel, 2007; Gencel, 2006: 109);

KÖSE-III ölçeğinin son sürümünde stil adları “Ayrıştırma”, “Değiştirme”, “Özümseme” ve “Yerleştirme” biçiminde değiştirilmiştir. Ölçekte, önceki sürümde olduğu gibi 12 adet tamamlamalı madde yer almaktadır. Her bir maddede bulunan dört seçenek 1 ile 4 arasında puanlanmaktadır. Ölçekten alınan en düşük puan 12, en yüksek puan 48’dir. Bu puanlamadan sonra birleştirilmiş puanlar hesaplanmaktadır. Birleştirilmiş puanlar Soyut Kavramsallaştırma (SK) - Somut Deneyim (SD) ve Aktif Deneyim (AD) - Yansıtıcı Gözlem (YG) seklinde elde edilmekte ve bu işlem sonucunda alınan puanlar -36 ile +36 arasında değişmektedir. SK-SD ile elde edilen pozitif puan öğrenmenin soyut, negatif puan ise somut olduğunu; benzer şekilde, AD-YG ile elde edilen puanlar, öğrenmenin aktif ya da yansıtıcı olduğunu göstermektedir.

Kolb tarafından Öğrenme Stilleri Envanteri’nin güvenirlik hesaplamaları, yaşları 17 ile 60 arasında değişen 1052 kişilik örneklem grubu üzerinde gerçekleştirilmiştir. KÖSE-III’ün İngilizceden Türkçeye çevirisi ve dil geçerliği çalışmaları Dokuz Eylül Üniversitesi ve Adnan Menderes Üniversitesi’nde görevli yedi öğretim elemanı tarafından yapılmıştır. Manisa’da yabancı dilde eğitim veren bir ilköğretim okulunda yedi ve sekizinci sınıf öğrencilerine (n=40) ölçme aracının İngilizce ve Türkçe formu uygulanmıştır. Bu formlar arasındaki toplam korelasyon 0,77 olarak hesaplanmıştır. Türkçe formun güvenirlik katsayıları 0,71 ve 0,84 arasında değişmektedir. Orijinal forma göre biraz daha düşük olan güvenirlik katsayıları tatmin edici düzeydedir (Gencel, 2006: 113).

İlköğretim öğrencileri için uygun olan ölçek başka bir araştırmada üniversite öğrencileri için kullanılmıştır. Tuba Gürsoy tarafından yapılan araştırmada (Gürsoy,

2008), Muğla üniversitesinden 300 kişilik bir örneklem ile güvenirlik çalışması tekrar yapılarak Türkçe formun üniversite öğrencilerine uygunluğu test edilmiştir.

Yapılan araştırma ile KÖSE III’ün güvenirlik çalışmasına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir (Gürsoy, 2008: 89-90; Gencel, 2006: 111-115).

Tablo 19: KÖSE-III’ün Güvenirlik Katsayıları

Öğrenme Yolları

Cronbach-alpha Güvenirlik Katsayısı

*Kolb (n=1052) (İngilizce Form)

**Gencel (n=40)

(Türkçe Form) ***Gürsoy (n=300) (Türkçe Form)

Soyut Deneyim (SD) 0,81 0,76 0,75

Yansıtıcı Gözlem (YG) 0,73 0,71 0,69

Soyut Kavramsallaştırma (SK) 0,83 0,80 0,78

Aktif Deneyim (AD) 0,78 0,75 0,70

SK-SD 0,88 0,84 0,80

AD-YG 0,81 0,79 0,71

* Kolb’un 17-60 yaş aralığında 1052 kişiye uyguladığı İngilizce formun güvenirlik katsayıları

** Gencel’in ilköğretim 7-8. sınıflardan 40 kişiye uyguladığı Türkçe KÖSE-III formunun güvenirlik katsayıları *** Gürsoy’un üniversite öğrencilerinden 300 kişiye uyguladığı Türkçe KÖSE-III formunun güvenirlik katsayıları

Tablo 19 incelendiğinde, güvenirliğin İngilizce formda daha yüksek olduğu görülmektedir. Ancak Türkçe formlar için bulunan güvenirlik katsayılarının da tatmin edici düzeyde olduğu söylenebilir. Araştırmacılar (Gürsoy, 2008; Gencel, 2006), İngilizce form ile Türkçe formun güvenirlik katsayıları arasındaki farklılığın kültürel etmenlerden kaynaklandığı ifade etmişlerdir.

Tablo 20: KÖSE-III’ün Boyutlar Arasındaki Korelasyon Katsayıları

Kolb (n=1052)* SD YG SK AD SK-SD AD-YG SD YG -0,32 SK -0,42 -0,15 AD -0,22 -0,33 -0,30 SK-SD -0,85 0,10 -0,84 -0,05 AD-YG 0,05 -0,80 -0,10 0,83 -0,09 Gencel (n=40)** SD YG SK AD SK-SD AD-YG SD YG -0,29 SK -0,61 -0,27 AD -0,17 -0,45 -0,32 SK-SD -0,95 0,30 -0,90 -0,11 AD-YG 0,11 -0,91 -0,17 0,88 -0,19 Gürsoy (n=300)*** SD YG SK AD SK-SD AD-YG SD

YG -0,25

SK -0,26 -0,36

AD -0,33 -0,48 -0,29

SK-SD -0,78 -0,08 0,81 0,01

AD-YG -0,05 -0,86 0,04 0,86 0,06

* Kolb’un 17-60 yaş aralığında 1052 kişiye uyguladığı İngilizce formun güvenirlik katsayıları

** Gencel’in ilköğretim 7-8. sınıflardan 40 kişiye uyguladığı Türkçe KÖSE-III formunun güvenirlik katsayıları *** Gürsoy’un üniversite öğrencilerinden 300 kişiye uyguladığı Türkçe KÖSE-III formunun güvenirlik katsayıları

Tablo 20’de de görüldüğü üzere, soyut kavramsallaştırma ile somut deneyim öğrenme biçimleri (r= -0,42, p<0,01) ve aktif deneyim ile yansıtıcı gözlem öğrenme biçimleri (r=-0,33, p<0,05) arasında güçlü negatif ilişki bulunmaktadır. Birleştirilmiş puan hesaplamasıyla oluşturulan Soyut Kavramsallaştırma-Somut Deneyim ile Aktif Deneyim-Yansıtıcı Gözlem öğrenme biçimleri arasında (r=-0,09) çok düşük bir ilişki olduğu biçiminde açıklanabilir. Türkçe form ile yapılan her iki araştırmanın da Kolb’un çalışmasındaki bulgulara benzer nitelikte olduğu söylenebilir (Gürsoy, 2008; Gencel, 2006).

Aşağıdaki Tablo 21’de görüldüğü üzere, Kolb’un araştırmasında öğrenme yolları puan ortalamaları 26,00 ile 35,37 arasında ve standart sapmaları ise 6,5 ile 6,9 arasında değişmektedir. Birleştirilmiş puanlarda; SK-SD için ortalama 4,28 ve standart sapma 11,4 olarak hesaplanmış, AD-YG için ortalama 5,42 ve standart sapma 11,0 olarak hesaplanmıştır.

Tablo 21: KÖSE-III’ün Ortalama ve Standart Sapma Puanları

Öğrenme Yolları

*Kolb (n=1052) **Gencel (n=40) ***Gürsoy (n=300)

Ortalama Standart Sapma Ortalama Standart Sapma Ortalama Standart Sapma Soyut Deneyim (SD) 26,00 6,8 27,76 7,93 25,58 4,9 Yansıtıcı Gözlem (YG) 29,94 6,5 27,96 7,58 28,21 6,1 Soyut Kavramsallaştırma (SK) 30,28 6,7 30,31 7,55 33,75 5,3 Aktif Deneyim (AD) 35,37 6,9 33,92 7,81 32,44 6,2

SK-SD 4,28 11,4 2,55 15,15 8,17 8,1

AD-YG 5,42 11,0 5,96 15,08 4,23 10,6

* Kolb’un 17-60 yaş aralığında 1052 kişiye uyguladığı İngilizce formun güvenirlik katsayıları

** Gencel’in ilköğretim 7-8. sınıflardan 40 kişiye uyguladığı Türkçe KÖSE-III formunun güvenirlik katsayıları *** Gürsoy’un üniversite öğrencilerinden 300 kişiye uyguladığı Türkçe KÖSE-III formunun güvenirlik katsayıları

Gencel (2006)’in ilköğretim öğrencilerine uyguladığı Türkçe formda öğrenme yolları puan ortalamaları 27,76 ile 33,92 arasında ve standart sapmaları ise 7,55 ile 7,93 arasında değişmektedir. Birleştirilmiş puanlarda; SK-SD için ortalama 2,55 ve standart

sapma 15,15 olarak hesaplanmış, AD-YG için ise ortalama 5,96 ve standart sapma 15,08 hesaplanmıştır.

Gürsoy (2008)’un üniversite öğrencilerine uyguladığı Türkçe formda öğrenme yolları puan ortalamaları 25,58 ile 33,75 arasında ve standart sapmaları ise 4,9 ile 6,2 arasında değişmektedir. Birleştirilmiş puanlarda; SK-SD için ortalama 8,17 ve standart sapma 8,1 olarak hesaplanmış, AD-YG için ortalama 4,23 ve standart sapma 10,6 olarak hesaplanmıştır.

Yukardaki güvenirlik çalışmaları göz önünde bulundurulduğunda KÖSE III’ün ilköğretim düzeyinde olduğu gibi, üniversite düzeyinde de uygulanabileceği tespit edilmiştir. Bundan hareketle, Gencel’in Türkçe uyarlamasını yaptığı KÖSE-III araştırmacıdan izin alınarak (telefon görüşmesi ile) tez çalışmasında öğrenme stili belirleme ölçeği olarak kullanılmıştır.