kocasının bir hakim önüne çıkarılmadığını ve kocası ifadesini verirken başka bir avukatın orada olduğunu ve bir haber sitesinden kocasının polis departmanındayken tesadüf eseri bu avukatı tuttuğunu öğrendiğini ve bu avukatın kendisiyle görüşmeyi reddettiğini, onunla görüştüğünde kocasının ona bu avukatın prosedürlere uyması gerektiğini söylediğini ve kocasının bağımsız bir doktor tarafından muayene edilmediğini ve kocası tutuklandıktan sonra onu cezaevinde me-murlar eşliğinde ziyaret ettiğini ve odada kameralar olduğunu belirtmiştir.
12. Başvuran Nuray Tunç, 06.08.2019 tarihinden itibaren eşinden haber alamadığını ve eşi-nin benzer kayıplarla ilgili haberler nedeniyle kaçırılmış olabileceğinden endişe duyduğunu be-lirterek 29.08.2019 tarihinde Merkezimize başvurdu. Yusuf Bilge Tunç, Savunma Sanayii Müs-teşarlığı'nda Mali Hizmetler Uzmanı olarak çalışıyordu ve 29 Ekim 2016 tarihli Resmî Gazete'de çıkarılan 675 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kamu görevinden alındı. Hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen iki soruşturma var, bunlardan biri FETÖ/PDY üyesi olduğu şüphesiyle diğeri de Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) sorularının sızdırılma-sıyla ilgili. KHK ile görevden alındıktan sonra Yusuf Bilge Tunç'un pazarlara ve restoranlara ambalaj ürünleri satarak geçimini sağlamaya çalıştığı belirtildi. Yusuf Bilge Tunç'tan henüz kimse haber alamadı.
C. Başvuru Belgeleri
13. Başvuru evrakları incelendiğinde, başvuranların Polis Merkezleri, Cumhuriyet Başsav-cılığı, Anayasa Mahkemesi, Ombudsmanlık, Emniyet Müdürlüğü Kayıp ve Arananlar Dairesi, Valilik, Türkiye TBMM Dilekçe Komisyonu, İçişleri Bakanlığı, Uluslararası Hukuk ve Dış İliş-kiler Genel Müdürlüğü, Emniyet Müdürlüğü İnsan Hakları Bürosu, İnsan Hakları İhlallerinin Sivil Teftiş Kurulunda İncelenmesi Dairesi, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, Sağlık Bakanlığı ve Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü, Avrupa Konseyi ve İnsan Haklarından So-rumlu Genel Müdür Yardımcılığı, İnsan Hakları Ofisi ve Jandarma Genel Müdürlüğü ve Cum-hurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) gibi kurumlara başvurduğu görülmüştür.
14. Başvuranlar ayrıca İnsan Hakları Derneği'ne, BM Zorla veya Gönülsüz Kayıplar Çalışma Grubu'na, Türk Tabipleri Birliği İnsan Hakları Bürosu'na, Türkiye Barolar Birliği İnsan Hakları Merkezi'ne, Ankara Tabip Odası İnsan Hakları Komisyonu'na ve Uluslararası Af Örgütü'ne baş-vurmuşlardır.
15. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, başvuran Sümeyye Yılmaz, Fatma Betül Zeybek, Ay-can Kaya, Nilüfer Irmak ve Mikail Ugan'ın başvurularını hükümete bildirdi.
1D. Diğer Yetkililere Yapılan Başvurular Yılmaz :
1 Yılmaz vs. Türkiye, Başvuru no. 30957/19, 06/09/2019, Zeybek ve Diğerleri vs. Türkiye, Başvuru no.
21330/19, 30/04/2019, Kaya ve Diğerleri vs. Türkiye, Başvuru no. 14443/19, 09/04/2019, Irmak ve Diğerleri vs. Türkiye, Başvuru no. 18036/19, 09/04/2019, Ugan vs. Türkiye, Başvuru no. 26429/19, 28/08/2019
ANKARA BAROSU İNSAN HAKLARI MERKEZİ
16. Emniyet Müdürlüğü Kayıp ve Arananlar Bürosu, ellerinde bir metro istasyonunun ka-mera görüntülerinin bulunduğunu, ancak bu görüntülerin soruşturma dosyasında yer almadığını bildirdi. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı 09/03/2019 tarihinde 2019/27773 sayılı soruşturmada 2019/32930 sayılı kararla Mustafa Yılmaz'ın kaçırıldığına veya kısıtlandığına dair delil bulun-maması nedeniyle kovuşturmaya gerek olmadığına karar vermiş ve başvuran Ankara'daki 5
.Sulh Ceza Mahkemesi'ne itirazda bulunmuştur. Ankara 5. Sulh Ceza Mahkemesi 30.04.2019 tarihli kararıyla başvuranın itirazını kabul ederek kararı Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına tek-rar yönlendirmiştir. 2019/90003 sayılı başka bir soruşturmada, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, kayıp şahsın reşit olduğu ve kendi isteğiyle evi terk ettiği gerekçesiyle kovuşturmaya gerek ol-madığına karar verdi.
17. Başvuranın yasal başvuruları sonuçsuz kalmıştır ve başvuranın talep etmesine rağmen, metro kamera kayıtları, şehir gözetleme kamera kayıtları, HTS, Baz, Sinyal ve GPRS kayıtlarına ilişkin soruşturma yapılmamıştır. Başvuran, Emniyet Müdürlüğü Kayıp ve Arananlar Bürosu tarafından başvurana gösterilen kamera görüntülerinin, eşinin kaybolduğu güne değil, ulaşım kartının okuma saatleri ile kamera görüntülerinin uyuşmadığı için başka bir güne ait olduğuna karar vermiştir.
18. Başvuranın 30.04.2019 tarihinde Anayasa Mahkemesine tedbir talep eden 2019/13374 sayılı başvurusu da reddedildi.
Zeybek:
19. Edirne İl Emniyet Müdürlüğü, başvuruda açıklanan olayın yetki alanında yaşanmadığını ve başvuranın eşi hakkında herhangi bir işlem başlatılmadığını belirtirken, Edirne Valiliği İl Jandarma Komutanlığı da bu olayın yaşanmadığını ifade etti. Emniyet Müdürlüğü, Kaçakçılık ve İstihbarat Birimi (KiHBi), Ulusal Yargı Bilişim Sistemi (UYAP) ve Kolluk Usulü Prosedür-leri Projesi (EKiP PROJE) ile ilgili soruşturmalar sırasında kayıp şahıs başvurusu bulamadıkla-rını belirtti. Başvuran, faillerin özgürlükten yoksun bırakma ve silahlı tehdit suçları işledikleri iddiasıyla 25.02.2019 tarihinde Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulundu.
25.02.2019 tarihinde başvuran, Ankara Adliyesi Nöbetçi Cumhuriyet Savcılığı önünde ifade verdi. Başvuran, savcılığın kendisini ve çocuklarını Ankara'ya getiren arabanın sahibini ve sü-rücüsünü bu arabanın plaka numarasını vererek belirlemesini ve 21.02.2019 tarihinde 18.00 - 21.00 saatleri arasında “ters yönde araç kullanma” ile ilgili arama yapılıp yapılmadığını öğren-mek için 155, 156 ve 112 çağrı merkezlerine soruşturma yapılmasını, bu tarihte ilgili yolda mey-dana gelen kazalara ilişkin raporları tespit etmesini ve aynı tarihte ve aynı saatte baz istasyonla-rında sinyal yayan kamu görevlilerini belirlemesini talep etmiştir, ancak bu talepler karşılanma-mıştır. Başvuran, ilgili soruşturmayı yürüten savcı önünde ifade vermek istediğini belirtmesine rağmen, belgelerin incelenmesi, bugüne kadar ifade vermesinin istenmediğini göstermiştir. Baş-vuran 05.04.2019 tarihinde ihtiyati tedbir talebiyle Anayasa Mahkemesine başvurmuş ve 17.04.2019, 17.04.2019 tarihinde ihtiyati tedbir talebinin değerlendirilmesi için başvurunun il-gili birime gönderilmesine gerek olmadığı ve başvurunun kabul edilebilirliğinin ayrı ayrı değer-lendirileceği belirtilerek bu başvuru yanıtlanmıştır.
Kaya :
ANKARA BAROSU İNSAN HAKLARI MERKEZİ
20. Başvuran, polise gittiğinde, kocasının gözaltında olmadığı, ancak yurt dışına kaçtığının söylendiğini ifade etmiştir. Başvuran suç duyurusunda bulunduğunda, Ankara Cumhuriyet Baş-savcılığı 16.0.2019 tarihinde kaçırma ile ilgili soruşturma başlatmıştır
16.02.2019 (bundan sonra "ilk soruşturma" olarak anılacaktır). Başvuran İçişleri Bakanlığı ve TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu'na mektuplar gönderdiğinde Milletvekilleri Sez-gin Tanrıkulu ve Ömer Faruk Gergerlioğlu, TBMM İnsan Hakları Araştırma Komisyonu'na ya-zılı sorular sundular.
21. 27.02.2019 tarihinde başvuran, avukatı aracılığıyla Ankara Cumhuriyet Başsavcılığın-dan görgü tanıklarının ifadesinin alınmasını ve güvenlik kamera kayıtlarının alınmasını talep etmiştir. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı polise bir yazı yazarak polisten bazı soruşturmalar yapmasını istedi ancak cevap gelmeyince bu talep 15.03.2019 ve 27.03.2019 tarihlerinde tek-rarlandı.
22. Başvuran 26.02.2019 tarihinde Anayasa Mahkemesine ihtiyati tedbir talebiyle bireysel başvuruda bulunmuş ve bu başvuru 14.03.2019 tarihinde cumhuriyet savcılığının bu olayla il-gilendiği, ilgili polis birimlerinin dava üzerinde çalıştığı ve kanıtların toplandığı gerekçesiyle reddedilmiştir.
23. Başvuran, 18.02.2019 tarihinde CiMER'e başvurmuş ve bu başvurunun ardından, ifadesi 12.03.2019 tarihinde Şentepe Şehit Cevdet Yeşilay Polis Karakolu'nda alınmıştır.
24. Ankara Valiliği Hukuk İşleri Birimi 24.05.2019 tarihinde başvuranın 21.05.2019 tari-hinde yaptığı başvuruya cevaben Ankara İl Emniyet Müdürlüğü ve Ankara Cumhuriyet Savcı-lığı'na yazı yazarak bu makamlardan gerekli incelemeleri yapmalarını ve İl İnsan Hakları Ku-rulu'nda görüşülmek üzere Ankara Valiliği'ne bilgi verilmesini talep etmiştir.
25. İlk soruşturma dosyası, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hala yürütülmekte olan ve Özgür KAYA'nın şüpheli olduğu ikinci soruşturmayla birleştirildi. Bu ikinci soruşturma dosyasında gizlilik kararı olduğu için başvuran, dosyaların birleştirilme kararından sonra kayıp kişinin bulunmasına yönelik yapılan işlemlere ilişkin herhangi bir şey öğrenememiş ve Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, başvuru sahibine bilgi vermemiştir.
Türkmen:
26. Başvuran, Gökhan Türkmen'in babasının 12 Şubat'ta Antalya Varsak Polis Karakolu'na ilk kez gittiğini ve burada ifade verdiğini, daha sonra Terörle Mücadele Şubesi'nden evlerine gelen polislerin ifadesini bir kez daha aldığını ve polis memurların, eşine kayıtlı arabanın 10 gün önce Ankara Ulus'ta şehir kameraları aracılığıyla görüldüğünü söyledi. Başvuran, bu ara-banın son iki yıldır evlerinin garajında olması nedeniyle bunun imkansız olduğunu ifade etmiş-tir.
27. Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı, bu kayıp şahıs davasıyla ilgili bir soruşturma başlattı (bundan böyle "ilk soruşturma" olarak anılacaktır) ve 26.02.2019 tarihinde, Ankara İl Emniyet Müdürlüğü Asayiş Şube Müdürlüğü Kayıp ve Arananlar Dairesi'nin Gökhan Türkmen ile ilgili işlemleri yürüttüğüne ve suç unsuru olmadığı için kovuşturmaya gerek olmadığına karar verdi.
28. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'ne başvuran Zehra Genç
Türk-men, yine CiMER'e başvurarak kayıp şahsın herhangi bir ceza infaz kurumunda olup olmadığını
sordu ve 14.03.2019 tarihinde
ANKARA BAROSU İNSAN HAKLARI MERKEZİ
Ulusal Yargı Bilişim Sisteminde hükümlü ve tutukluların kayıtlarına soruşturma yapıldığını ve
Belgede
Günümüz Türkiye sinde Kaçırmalar
(sayfa 50-53)