Klasik Gitar Performans Testi Geçerlilik Faktör

Bu çalışmada geliştirilmeye çalışılan “Öğrencilerin performans puanları” ile ilgili olarak yapı geçerliği çalışılmıştır. Yapı geçerliliği ölçme aracında yer alan maddelerin ölçülmek istenen özellikle yüksek düzeyde ilişki vermesi ve faktörler arasındaki ilişkilerin de kurama uygun olması durumunu ifade etmesi olarak kabul edilebilir. İstatistik tutum ölçeğinin yapı geçerliliğine sahip olup olmadığını belirlemek için faktör analizi kullanılmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen verilerin Faktör analizine uygun olup olmadığının belirlemek amacıyla Bartlett Testi, Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Testi uygulanmıştır. KMO Testi değişkenler arasındaki korelasyonları ve faktör analizinin uygunluğunu test etmeye çalışan bir uygunluk testi olarak kullanılmaktadır. KMO test değeri 0-1 aralığında değişmektedir. KMO değeri, bir değişkenin değeri diğer değişkenler tarafından hatasız bir şekilde tahmin edilmesi durumunda 1 olur. Aksi bir durum söz konusu olunca yani bir değişkenin diğer değişkenler tarafından tahmin edilirken hatasızlık düzeyi azaldıkça KMO değeri 1’e yaklaşacaktır. Böyle bir durumda eğer bir değişkenin değeri diğer değişkenler tarafından yeterli düzeyde tahmin edilemiyorsa faktör analizinin kullanılmaması gerekir. KMO değerlerine ilişkin anlamlar, KMO test sonuçlarının 0,50’dan küçük olması durumunda kabul edilemeyeceğini, 0,50-0,60 değerinin kötü, 0,61-0,70 değerinin zayıf, 0,71-0,80 değerinin orta, 0,81-0,90 değerinin iyi, 0,90 üzerinde olan değerin ise mükemmel olduğunu belirmektedirler (Şencan,2005).

Tablo 6: KMO ve Bartlett’s Testleri Sonuçları KMO and Bartlett's Testi

Kaiser-Meyer-Olkin(KMO) Örneklem Yeterliliğinin Ölçülmesi Testi .882

Bartlett'in Sphericity Testi

Yaklaşık. Ki-Kare 903.872 Serbestlik Derecesi (df) 45 Anlamlılık Düzeyi (sig.) .000

Çalışmada veriler SPSS ile faktör analizi yapılarak yapı geçerliliği sınanmış. Yukarıdaki tablo dikkate alındığında KMO and Bartlett's Testi sonucu 0.882 değeri elde edilerek iyi düzeyde bir hatasızlık sağlanmıştır. Bu durumda faktör analizi yapmaya elverişli iyi bir veri seti mevcuttur.

Tablo 7: Toplam Açıklanan Varyans Tablosu Toplam Açıklanan Varyans Tablosu

Bileşenler (Component)

Öncelikli Öz Değerler Çıkarılan Kareler Toplamı Yük _{Değerleri (Faktörler)}

Toplam Açıklanan Varyans Yüzdeliği Açıklanan Yığmalı Varyans Yüzdeliği Toplam Açıklanan Varyans Yüzdeliği Açıklanan Yığmalı Varyans Yüzdeliği 1 5.420 54.197 54.197 5.420 54.197 54.197 2 1.077 10.770 64.967 1.077 10.770 64.967 3 .882 8.819 73.786 4 .595 5.954 79.740 5 .531 5.313 85.053 6 .522 5.221 90.274 7 .326 3.260 93.534 8 .257 2.566 96.100 9 .202 2.020 98.119 10 .188 1.881 100.000

Çalışma sorularına ilişkin yapı uyumluluğu geçerliliğine bakmak için temel bileşen analizi sonuçları “Toplam Açıklanan varyans tablosu”nda verilmiştir. Tabloya bakıldığında birinci faktörle ikinci faktör arasındaki faktör yükleri arasındaki fark beş kattan fazla ve ikinci faktör ile üçüncü ve diğer faktörler arasında

önemli düzeyde fark olmadığı için çalışma ölçeğinin tek boyutlu yani yapı geçerliliğine sahip olduğu kabul edilmektedir. Geliştirilen ölçeğin Özengen Müzik Eğitimi Veren Kurumlarda Teknolojik Araç ve Bilgisayar Destekli Klasik Gitar Eğitim Metodunun Etkililiğinin Sınanması için ölçebilecek niteliğe sahip olduğu kabul edilmektedir.

Yine tabloya bakıldığından ölçek bileşenlerinden iki tanesinin öz vektörlerinin birden büyük olduğu, yani bu ölçekte yer alan performans değerlendirme formunun iki faktörde toplandığını ifade etmektedir. Bu iki faktörün kümülatif olarak toplam değişimin %64.967 sini açıklamaktadır. Bu istatistiğe ilişkin değerlendirme iki alt boyutta (faktörde) öğrencileri değerlendirmektedir. Bu alt boyutları tespit etmek için diğer bir yöntem scree plot grafiği yöntemidir. Grafik kırılmalarından oluşan bu grafikte, eğimin hızlı düştüğü notlarda alt boyutlar tespit edilebilir. Birinci bileşenden ikinci bileşene geçildiğinde faktör yüklerindeki büyük değişimleri yani farklı boyutlar oluştuğu ifade edilmektedir. İkinci bileşenden sonra eğimin fark oluşturacak şekilde boyut oluşturmadığı görüldüğünden, bu çalışmadaki ölçeğin iki alt boyuttan oluştuğu söylenebilir.

Bu alt boyutların tespit edilmesi için ölçeğin birinci faktörleri fiziksel boyutu ile ilişkilendirilip birinci ve ikinci ifadelerden oluşmaktadır. İkinci faktör müziksel algısı boyutu ile ilişkilendirilmiş olup 3,4,...,10. ifadeleri içermektedir. Öğrencilerin eğitim tekniğinde eldeki ölçekte iki alt boyutu kısaca gitar oturuş, tutuş, sağ, sol el, duruşu, boyutu ve öğrenci melodi, ritim, ses algısının sınanması boyutu şeklinde, iki alt boyutta değerlendirmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

Tablo 8: Ölçek Faktörlerine Ait Faktör Yükleri Faktörler Gitar Pozisyonu

Boyutu

Melodi Algısı Boyutu

1- Klasik gitar oturuş ve tutuş formunun

değerlendirilmesi .900 2- Öğrencinin klasik gitar sağ el pozisyonun

değerlendirilmesi .700 3- Öğrencinin klasik gitar sol el pozisyonunun

değerlendirilmesi .590 4- Sağ el tel çekiş biçimi ve ton çıkartma kalitesinin

değerlendirilmesi .634 5- Sol el tel basış biçimi ve temiz ses çıkartma

kalitesinin değerlendirilmesi .725 6- Öğrencinin icra sırasında nota süreleri ve tempoya

uyumunun değerlendirilmesi .898 7- Öğrencinin icra sırasında doğru nota çalmasının

değerlendirilmesi .787 8- Öğrencinin icrası sırasında eserin trafik nüans duate

gibi unsurlara uyumu .839 9- Öğrencinin çalışı sırasında eser icra akıcılığının ve

müzikalitenin değerlendirilmesi .873 10- Bona/Solfej okumalarının müzikal ve ritmik normlara

uygunluğunun değerlendirilmesi .427

Sonuç olarak geliştirilen teknolojik araç ve bilgisayar destekli klasik gitar eğitim metodunun etkinliğini sınamakta kullanılan klasik gitar performans testi ölçeği, güvenilirlik ve geçerlilik bakımından uygun bir şekilde ölçülmesi istenen şeyin ölçülebilmesinde kullanılabilecek bir ölçme aracı olduğu var sayılmaktadır.